Η ονομασία του ιστολογίου είναι ο τίτλος του βιβλίου του Βασίλη Σαμαρά "1917-1953, Η ιστορία διδάσκει και εμπνέει"

Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2015

Μια δεκαετία που σημάδεψε την ιστορία

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φ.596, 10/05/08

Ο Μάης του ’68 στη Γαλλία δεν ήταν ένα γεγονός αποκομμένο από τα μεγάλα γεγονότα της περιόδου. Η εξέγερση αυτή, όπως και άλλα κινήματα που αναπτύχθηκαν στην Ευρώπη το ίδιο διάστημα, είχε βέβαια τους δικούς της εσωτερικούς όρους και αιτίες, ωστόσο ήταν έντονο σε αυτήν το αντικαθρέφτισμα των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων που βρίσκονταν σ’ εξέλιξη εκείνη την περίοδο, κυρίως στην Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική. Πάνω απ’ όλα, ο γαλλικός Μάης έκφραζε τη φωτοβολία της Μεγάλης Προλεταριακής Πολιτιστικής Επανάστασης (ΜΠΠΕ) που εκείνα τα χρόνια εξελισσόταν στην Κίνα.

Τα αφιερώματα, οι αναλύσεις και οι συνεντεύξεις των «ειδικών» της περιόδου, με αφορμή τα 40 χρόνια του γαλλικού Μάη, έχουν ήδη αρχίσει να κατακλύζουν μέχρι και τον αστικό Τύπο. Πιστεύουμε ότι το βασικό πρόβλημα όλων αυτών, πέρα από την όποια άποψη εκφράζουν σε σχέση με το τι ήταν τελικά ο Μάης και πού κατέληξαν οι πρωταγωνιστές του, είναι το γεγονός ότι απομονώνουν τα γεγονότα της Γαλλίας από μια περίοδο συνολικής αναταραχής παντού στον κόσμο. Σαφώς και δεν περιμέναμε να αποδώσει οποιαδήποτε αστική τάξη τα εύσημα στην Κίνα της ΜΠΠΕ, ούτε στο κομμουνιστικό κίνημα του Βιετνάμ, ούτε καν στην Κούβα του Τσε Γκεβάρα. Ισως αυτό να δείχνει πως, αν και κατάφεραν να ενσωματώσουν κάποιες πλευρές του γαλλικού Μάη, το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα στα μέσα της δεκαετίας του ’60 και οι νίκες των λαών, αποτελούν γι’ αυτούς ένα αγκάθι σε μια ιστορία που κάνουν πως δεν υπήρξε.
Με αυτή την έννοια, θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη μια σκιαγράφηση των ιστορικών σταθμών της περιόδου, μια έστω και σύντομη αναφορά στους βασικούς ιστορικούς παράγοντες που ενέπνευσαν τη νεολαία και τους απεργούς του γαλλικού Μάη, αλλά και τους λαούς όλου του κόσμου.
Η Κίνα της Μεγάλης Προλεταριακής Πολιτιστικής Επανάστασης

Η ΜΠΠΕ στην Κίνα ήταν μια επανάσταση μέσα στην επανάσταση. Την περίοδο της ρεβιζιονιστικής στροφής που ξεκίνησε με το 20ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ και επηρέασε τα Κομμουνιστικά Κόμματα παντού στον κόσμο, ο Μάο καθοδήγησε το επόμενο βήμα στην ιστορία του κομουνιστικού κινήματος. Αναμετρήθηκε στη θεωρία και στην πράξη με τα ερωτήματα που έμπαιναν για το στέριωμα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, τη στιγμή που οι δυνάμεις του παλιού καθεστώτος πάλευαν για την επάνοδό τους, που αγωνίζονταν για την καπιταλιστική παλινόρθωση.
«Βομβαρδίστε τα επιτελεία!». Αυτή την ιστορική φράση έβαλε ο Μάο για τίτλο του πρώτου δικού του τατζεμπάο, τον Αύγουστο του 1966. Γύρισε την πλάτη στο ίδιο το κόμμα και τα ανώτερα καθοδηγητικά του όργανα και απευθύνθηκε στο λαό, τη νεολαία, την εργατική τάξη και τους αγρότες. Το έναυσμα για την έναρξη της ΜΠΠΕ δόθηκε από τις δύο γραμμές στις τέχνες και τον πολιτισμό, για να φτάσουμε στην ανάδειξη των προβλημάτων της παραγωγικής διαδικασίας, των παραγωγικών σχέσεων, του συνόλου της κοινωνίας.
Οι ίδιες οι μάζες οικοδομούν νέες μορφές οργάνωσης και συμμετέχουν ενεργητικά στην πολιτική πάλη, την οικονομική διαχείριση, τον πολιτισμό. Εξαπολύουν τη μεγάλη αυτή επανάσταση ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα της οξείας πάλης ανάμεσα στις δύο τάξεις, τους δύο δρόμους και τις δύο γραμμές.
Μια από τις τομές της ΜΠΠΕ ήταν οι αλλαγές στην εκπαίδευση και κυρίως την ανώτατη, με την ίδρυση και λειτουργία των εργοστασιακών πανεπιστημίων. Εκφραζόταν με τον πιο καθαρό τρόπο η αντίληψη των Κινέζων κομμουνιστών για το προχώρημα της ίδιας της παραγωγής σε σοσιαλιστική βάση, για την κατάργηση του διαχωρισμού χειρωνακτικής και πνευματικής εργασίας, για τις νέες παραγωγικές σχέσεις που διαμορφώνονταν. Οι εργάτες ανέβηκαν στα έδρανα και οι διανοούμενοι έγιναν εργαζόμενοι. Η πείρα από την παραγωγική διαδικασία εμπλουτιζόταν από την επιστημονική έρευνα και τον πειραματισμό, για να επιστρέψει πάλι πίσω στην παραγωγή.
Η εξέγερση στη Γαλλία το Μάη του ’68 είχε το άρωμα της ΜΠΠΕ. Η αντιπαράθεση ανάμεσα στις δύο γραμμές στην Κίνα είχε προκαλέσει πριν από το ’68 τη διάσπαση της νεολαίας του επίσημου ΚΚ της Γαλλίας. Η μαοϊκή τάση έπαιξε αργότερα σημαντικό ρόλο στην οργάνωση και την εξέλιξη της εξέγερσης.
Η εποποιία του βιετναμέζικου κομμουνιστικού κινήματος

Ο βιετναμέζικος λαός στις αρχές της δεκαετίας του ’60 έχει βγει νικητής από την αναμέτρησή του με τους Γάλλους αποικιοκράτες και έχει ήδη αρχίσει να αντιμετωπίζει τη θηριωδία του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Κάτω από την ήδη 30χρονη καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος και την ηγετική μορφή του Χο Τσι Μινχ, ο λαός του Βιετνάμ από το 1959 πολεμάει ενάντια στο μεγαλύτερο ιμπεριαλιστή της Γης, για να τον χρεώσει με τη μεγαλύτερη ήττα της ιστορίας του.
Μετά την άρνηση του αμερικανοστήριχτου καθεστώτος της Σαϊγκόν να προχωρήσει στις εκλογές για την επανένωση του Βόρειου με το Νότιο Βιετνάμ, που «προσωρινά» διαχωρίστηκαν στον 17ο παράλληλο σύμφωνα με τη συμφωνία της Γενεύης, ιδρύεται το Επαναστατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση του Νότου (1960). Οι Βιετκόνγκ σύντομα έφτασαν τις 140.000 μαχητών και αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τα εκατομμύρια του νοτιοβιετναμέζικου λαού.
Απέναντι στην πιο καλοκουρδισμένη πολεμική μηχανή της υφηλίου, οι Βιετναμέζοι πάλεψαν με όλη τους την ψυχή. Αν η πείρα που απέκτησαν κατά τη νικηφόρα αντίστασή τους ενάντια στους Γάλλους κατακτητές φάνηκε πολύτιμη σε αυτή τη νέα μάχη, αυτό που πραγματικά τους ατσάλωνε ήταν η ακλόνητη πολιτική τους πίστη, το αταλάντευτο κομμουνιστικό κίνημα και η ηγεσία του. Γιατί αν κάτι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη και την τελική νικηφόρα έκβαση του πολέμου, ήταν το γεγονός ότι στο Βιετνάμ υπήρχε συγκροτημένο κομμουνιστικό κίνημα. Αυτό ήταν που φώτιζε τη δράση του αντάρτικου στρατού, που όπλιζε το λαό του Βιετνάμ και τον οδήγησε στην κατάκτηση της Σαϊγκόν τον Απρίλη του 1975, με τους τελευταίους Αμερικάνους να κρέμονται από τα ελικόπτερα που προσγειώνονταν στην ταράτσα της πρεσβείας για να τους φυγαδεύσουν.
Η μάχη που έδινε ο βιετναμέζικος λαός ενάντια στην αγριότητα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού ενέπνευσε τα λαϊκά κινήματα μέσα στις ίδιες τις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες δυτικές μητροπόλεις. Η γαλλική νεολαία από τις αρχές του ’68 είχε αρχίσει να οργανώνει αντιιμπεριαλιστικές διαδηλώσεις. Είχαν συγκροτηθεί επιτροπές συμπαράστασης στο βιετναμέζικο λαό, ενώ ιδιαίτερα δραστήρια ήταν η μαθητική επιτροπή. Τα συνθήματα για τη νίκη του Απελευθερωτικού Μετώπου του Βιετνάμ έβαζαν σοβαρά στοιχεία αντιπαράθεσης με το ΚΚ Γαλλίας το οποίο προωθούσε την πασιφιστική λογική. Ολη αυτή η ριζοσπαστικοποίηση της νεολαίας, έπαιξε αναμφίβολα ρόλο για την ίδια την πολιτική προετοιμασία του Μάη. Αλλά και κατά τη διάρκεια της εξέγερσης, νεολαίοι κρατούσαν στις διαδηλώσεις πικέτες με φωτογραφίες του Χο Τσι Μινχ, γεγονός που έδειχνε το κλίμα που διαμορφωνόταν μέσα στον αγώνα.
Μια μικρή αναφορά στις ζώνες των θυελλών

Αν και η επιρροή της Κίνας και του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα του βιετναμέζικου λαού ήταν η πιο καθοριστική εκείνης της περιόδου, στις υπόλοιπες χώρες των ζωνών των θυελλών υπήρχε σημαντική παρουσία επαναστατικών κινημάτων και αγώνων.
Αφρική: Τα επαναστατικά κινήματα που αναπτύχθηκαν στην Αφρική έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στη συνολικότερη επαναστατική υπόθεση. Στην Αλγερία, στο Κονγκό, στην Αιθιοπία, στην Ερυθραία, στη Μοζαμβίκη, στη Ζιμπάμπουε, στη Ναμίμπια, από τα τέλη της δεκαετίας του ’50 εμφανίστηκαν μαζικά κινήματα με δεκάδες χιλιάδες μέλη και οπαδούς και επαναστατικά-λαϊκοδημοκρατικά προγράμματα. Διευρύνθηκαν τη δεκαετία του ’60 και ασπάζονταν τις μαρξιστικές-λενινιστικές ιδέες και τη σκέψη Μάο Τσετούνγκ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά τη στροφή στην Κίνα στα μέσα της δεκαετίας του ’70, τα κινήματα αυτά της Αφρικής υπέστησαν την αρνητική επιρροή, αποθαρρύνθηκαν και απογοητεύτηκαν. Σε αυτό συνέτεινε και το γεγονός ότι το σύνολο των δυνάμεων της δύσης πάλεψαν με νύχια και με δόντια για να συκοφαντήσουν τα κινήματα και τις κατακτήσεις των λαών.
Ασία: Εκτός από τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα του Βιετνάμ, του Λάος και της Καμπότζης, αναπτύχθηκαν μια σειρά άλλων κινημάτων στην υπόλοιπη Ασία. Σε αυτό το σύντομο σημείωμά μας, αξίζει ιδιαίτερη αναφορά στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Ινδονησίας και στα γεγονότα του 1965. Το ΚΚ Ινδονησίας μετρούσε ήδη 3.000.000 μέλη και πολλά εκατομμύρια αγωνιστές στις μαζικές μετωπικές οργανώσεις. Αυτό ακριβώς ήταν που δεν μπορούσαν να ανεχθούν οι Αμερικάνοι ιμπεριαλιστές. Μια ακόμη αναφορά για τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, έναν ακόμη εμπνευστή των λαών και μάλιστα σε μια περίοδο κατά την οποία η Κίνα ήταν προ των πυλών της ΜΠΠΕ. Αυτό που συνέβη στην Ινδονησία το φθινόπωρο του ’65, ήταν ένα πρωτοφανούς βιαιότητας δολοφονικό πογκρόμ εναντίον των κομμουνιστών της χώρας. Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό όσων δολοφονήθηκαν βίαια κατά τη διάρκεια των γεγονότων, ξεκινάει από τις 500.000 και φτάνει το 1.500.000. Το νερό των ποταμών κυλούσε κόκκινο από το αίμα εκατοντάδων χιλιάδων λαού, εργατών, αγροτών, διανοούμενων, ανδρών, γυναικών και παιδιών που σφαγιάστηκαν χωρίς έλεος. Οι ιμπεριαλιστές χρησιμοποίησαν τα γεγονότα στην Ινδονησία για να εξαπολύσουν ένα νέο γύρο αντικομουνιστικής καμπάνιας, απειλώντας με «νέες Ινδονησίες» τους αγωνιζόμενους λαούς.



φ.596, 10/05/08

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου