Η ονομασία του ιστολογίου είναι ο τίτλος του βιβλίου του Βασίλη Σαμαρά "1917-1953, Η ιστορία διδάσκει και εμπνέει"

Σάββατο 30 Απριλίου 2016

ΠΑΡΑΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ


του Γιάννη Χατζή
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Έναυσμα» το 1995

Αφού για χρόνια τα προϊόντα της παραλογοτεχνίας, συγκέντρωναν την αδιαφορία του κατεστημένου των γραμμάτων, ξαφνικά φαίνονται ν' απασχολούν όλο και περισσότερους. Συνάμα επανεκδόσεις λαϊκών μυθιστορημάτων, στολίζουν τις βιτρίνες των βιβλιοπωλείων, ενώ στο χρηματιστήριο αξιών των συλλεκτών, η τιμή των πρωτότυπων εκδόσεων ανεβαίνει κατακόρυφα. Είναι σαν παραμύθι. Το ασχημόπαπο που έγινε κύκνος. 

Παρασκευή 29 Απριλίου 2016

Ταξικός διαχωρισμός και Εκπαίδευση

του Δημήτρη Μάνου

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Έναυσμα» το Νοέμβρη του 1994

"Πρέπει να παράσχωμεν εις εκάστην κοινωνικήν τάξιν όσον το δυνατόν αρτιώτερον την εις αυτήν αναγκαίουσαν μόρφωσιν" (Εκπαιδευτικό Νομοσχέδιο του 1913)

Όταν ένα εκατομμύριο και πάνω διαδηλώνει στους δρόμους του Παρισιού για την παιδεία, με πρόσφατο στη μνήμη το μεγάλο μαθητικό-σπουδαστικό ξέσπασμα στη χώρα μας, το ζήτημα του ταξικού διαχωρισμού στην εκπαίδευση δεν είναι μόνο θέμα για φιλολογική ανάλυση. Η κατάργηση της δωρεάν παιδείας, η ένταση της ταξικής επιλογής, ο πολλαπλασιασμός των διαφόρων φραγμών πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις σπουδές συνιστούν την πολιτική της αποθάρρυνσης στην εκπαίδευση. Το βαθύ αντιλαϊκό. αντινεολαιίστικο και ταξικό περιεχόμενο της επίθεσης αυτής αποκαλύπτεται μέρα με την ημέρα.


Πέμπτη 28 Απριλίου 2016

Το μακρύ λουρί του σκύλου. Μια «άγνωστη» γνωστή ιστορία


του Βασίλη Σαμαρά

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Έναυσμα» την Άνοιξη του 1996


Στην "Ελευθεροτυπία" της 27-10-95 δημοσιεύτηκε ένα καταπληκτικό κείμενο. Ενα κείμενο που θα ‘πρεπε να δημιουργήσει σάλο, να προκαλέσει αντιδράσεις, να κινήσει έρευνες και μελέτες. Πολύ περισσότερο που αφορούσε ένα χώρο (διανόηση, κουλτούρα, τέχνη) που φέρεται σαν κατ’ εξοχήν ευαίσθητος σε θέματα που αφορούν ιδιαίτερα την πλευρά της ανεξαρτησίας του. Κάτι τέτοιο δεν έγινε. Το γιατί, ο αναγνώστης θα το αντιληφθεί στην συνέχεια αυτού του κειμένου.


1η Μάη 1886-1η Μάη 2016. 130 χρόνια αγώνων της εργατικής τάξης

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 777, στις 23/4/2016


Εξαιρετική αλλά και βαριά η κληρονομιά της 1η του Μάη για τους εργάτες, τους εργαζομένους, τους επαναστάτες, τους κομμουνιστές.

Η απεργιακή κινητοποίηση των αμερικάνικων εργατικών συνδικάτων ιόν Μάη του 1886 για τη διεκδίκηση του οκτάωρου αποτελεί σημαντικό ορόσημο για τη χειραφέτηση των παραγωγών του κοινωνικού πλούτου στην προοπτική της απελευθέρωσης από τα καπιταλιστικά δεσμά και της οικοδόμησης μιας νέας κοινωνίας, χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση.


Τρίτη 26 Απριλίου 2016

Αντόνιο Γκράμσι [1891-1937]. Ένας μεγάλος στοχαστής του κομμουνιστικού κινήματος

του ΣΤΕΛΙΟΥ ΑΓΚΟΥΤΟΓΛΟΥ


Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 777, 23/4/2016

Ο Αντόνιο Γκράμσι ήταν ο τέταρτος γιος από τα επτά αγόρια που είχε η φαμίλια του Φραντσέσκου και της Τζουζεπίνα Γκράμσι. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο δεύτερο μεγάλο νησί της Ιταλίας, τη Σαρδηνία, και ο πατέρας του, που ήταν ήδη σοσιαλιστής, δεν γνώρισε λίγες διώξεις από το ιταλικό κράτος.

Παρ' όλες τις οικονομικές δυσκολίες για σπουδές, ο νεαρός Αντόνιο καταφέρνει να πάρει μια υποτροφία, γιατί ξεχωρίζει στο σχολείο του, όχι μόνο για τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει (παραμορφωμένη σπονδυλική στήλη, μόνιμες ζαλάδες και πονοκεφάλους κ.α.) αλλά προπαντός για την έφεση του στη μάθηση, στη γνώση νέων πραγμάτων και σε νέες αναζητήσεις-απαντήσεις στα μεγάλα προβλήματα του καιρού του. Ζητήματα που αφορούσαν την αγροτιά, μιας και ο Νότος της Ιταλίας ήταν και παρέμεινε ο λαχανόκηπος και το περιβόλι όλης της Ιταλίας, ζητήματα γλωσσολογίας, κουλτούρας (η Ιταλία έχει ασφαλώς την επίσημη γλώσσα του... Δάντη, αλλά έχει επίσης και άπειρες διαλέκτους, για τις οποίες πολλοί που τις μιλούν ισχυρίζονται ότι πρόκειται για άλλες γλώσσες και όχι διαλέκτους της ιταλικής, το ίδιο συμβαίνει και με την κουλτούρα, τα ήθη και τα έθιμα και αυτό δεν είναι και πολύ δύσκολο να το διακρίνεις).

Όλα τα παραπάνω ασφαλώς και απασχολούσαν τον νεαρό Αντόνιο. Σ' αυτά όμως που επικέντρωσε την προσοχή του ήταν στα κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά, ιστορικά, ζητήματα του επαναστατικού κινήματος, της ιστορικής εξέλιξης του ανθρώπινου γένους, ζητήματα οντολογικά κι ότι άλλο μπορεί να βάλει κάθε ανθρώπινος νους και πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για ένα ανήσυχο μυαλό με πολλές προσδοκίες για την εργατική τάξη της Ιταλίας, της Ευρώπης κι ολόκληρου του κόσμου.


Κυριακή 24 Απριλίου 2016

31 Μάρτη 1946. Η Αποχή του ‘46 και η επίθεση στο Λιτόχωρο

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 777, στις 23/4/2016

Οι εκλογές της 31ης Μάρτη του 1946 και η στάση της αποχής που κράτησε το ΚΚΕ σ’ αυτές ήταν ένα από τα γεγονότα που απασχόλησαν την ελληνική πολιτική ζωή. Οι αντίπαλοι του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, οι μοναρχοφασιστικές κυβερνήσεις του εμφυλίου αλλά και το επίσημο μετεμφυλιακό κράτος προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν τη στάση του ΕΑΜ-ΚΚΕ για αποχή, να κλιμακώσουν την τρομοκρατία και να αποδώσουν σ’ αυτό την ευθύνη για την έναρξη του εμφυλίου.

Μετά τη Βάρκιζα
Μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, για έναν ολόκληρο χρόνο η βία του επίσημου και του ανεπίσημου κράτους απέναντι στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης ήταν καθημερινό φαινόμενο. Ένα όργιο τρομοκρατίας κατά των λαϊκών αγωνιστών είχε ξεδιπλωθεί. Οι μετέπειτα κυβερνήσεις, βρίσκοντας νομικό πάτημα σε μια παράγραφο της συμφωνίας, όπου αναφερόταν ότι εξαιρούνταν της αμνηστίας τα κοινά αδικήματα κατά της ζωής και περιουσίας τα οποία «δεν ήταν απαραιτήτως αναγκαία δια την επιτυχία του πολιτικού αδικήματος», ξεκίνησαν να καταδιώκουν χιλιάδες δημοκράτες για ποινικά αδικήματα. Ένα καθεστώς «λευκής τρομοκρατίας» βασίλευε σε όλη τη χώρα. Βασανισμοί, δολοφονίες, συλλήψεις και λεηλασίες παντού. Οι φυλακές είχαν γεμίσει με ΕΑΜίτες αγωνιστές και αριστερούς. Ιδιαίτερα στην επαρχία η κατάσταση ήταν τραγική. Οι συμμορίες των πρώην ταγματασφαλιτών σε συνεργασία με τη Χωροφυλακή και το στρατό λεηλατούσαν ολόκληρα χωριά, σφαγιάζοντας γνωστούς αριστερούς και δημοκράτες. Πολλοί αγωνιστές του ΕΑΜ αναγκάστηκαν να καταφύγουν στα βουνά και να ξαναπάρουν τα όπλα για να σώσουν τις ζωές τους. Γνωστή είναι η στάση του Άρη Βελουχιώτη για συνέχιση του αγώνα μετά τη Βάρκιζα.

Παρασκευή 22 Απριλίου 2016

Η έφοδος των Κινέζων στον ουρανό!

Το κείμενο γράφτηκε από τον Σπύρο Παπακώστα, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Έναυσμα», το Φθινόπωρο του 1996 και αποτελούσε μέρος αφιερώματος για τα 30 χρόνια από την ΜΠΠΕ

Πριν από 30 χρόνια, στη μακρινή αλλά και αχανή Κίνα, έλαβε χώρα ένα γεγονός μεγάλης ιστορικής σημασίας. Πρόκειται για την Μεγάλη Προλεταριακή Πολιτιστική Επανάσταση (ΜΠΠΕ). Γεγονός σημαντικό διότι αποτελούσε, από πολλές πλευρές, ένα εντελώς νέο εγχείρημα. Ήταν η προσπάθεια των Κινέζων κομμουνιστών -που με επικεφαλής το ΚΚ Κίνας και τον Μάο Τσε Τουνγκ είχαν ήδη επαναστατήσει και εγκαθίδρυσαν τη λαϊκή εξουσία στην Κίνα από το 1949- να απαντήσουν στα προβλήματα που έθετε η ίδια η σοσιαλιστική οικοδόμηση. Προβλήματα που, από το πιο μικρό ως το πιο μεγάλο, απαιτούσαν απαντήσεις τόσο θεωρητικές όσο και πρακτικές. Καλούνταν να δώσουν λύσεις για πρώτη φορά ο λαός της Κίνας, αλλά και η ίδια η ηγεσία του ΚΚ Κίνας. Βέβαια υπήρχε ήδη το θεωρητικό έργο των Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν, Στάλιν, η πείρα της Οκτωβριανής Επανάστασης και της οικοδόμησης του Σοσιαλισμού στην Σοβιετική Ένωση. Και πάνω απ' όλα υπήρχε η εμπειρία από την ίδια την Κινεζική Επανάσταση που σφυρηλατήθηκε μέσα από την πάλη δυο δεκαετιών με τον ιμπεριαλισμό και τη φεουδαρχία.

Θεωρία της μεγάλης έκρηξης. Από το θετικισμό στη θεολογία

του Γ. Μπαμπαλετάκη
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Έναυσμα το Φθινόπωρο του 1996

Στόχος η ανατροπή του διαλεκτικού υλισμού

Όλο και συχνότερα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης εμφανίζονται εντυπωσιακές αναλύσεις για τη "δημιουργία του κόσμου", για τη θαυμαστή, υποτίθεται, επιβεβαίωση της Παλαιάς Διαθήκης από τη σύγχρονη επιστήμη, κ.λπ. 



Και δεν είναι μόνο τα ΜΜΕ αλλά ακόμα και "επιστημονικά" συνέδρια, όπως αυτά που έγιναν φέτος στο Ηράκλειο Κρήτης από την Ένωση Ελλήνων Φυσικών, όπου οι αναφορές στη δημιουργία του κόσμου δίνουν και παίρνουν και, όποιος τολμήσει να χαμογελάσει, τοποθετείται αυτόματα στο περιθώριο της σύγχρονης επιστήμης. Αιχμή αυτής της "επιστημονικής" αντίδρασης αποτελεί η θεωρία της μεγάλης έκρηξης. Εννοείται ότι η θεωρία αυτή περιέχεται στα σχολικά βιβλία τόσο των θρησκευτικών, όσο και της αστρονομίας, αλλά και στα πανεπιστημιακά συγγράμματα αστρονομίας, και αποτελεί κατά κάποιο τρόπο μια γέφυρα ανάμεσα στο μάθημα των θρησκευτικών και τα φυσιογνωστικά μαθήματα... 


Τρίτη 19 Απριλίου 2016

ΤΟ ΒΟΔΙ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ ΓΗΣ ΚΑΙ ΟΥΡΑΝΟΥ. Μικρή αναφορά στην εκπαιδευτική (;) πλευρά της ΜΠΠΕ (ΣΤ' ΜΕΡΟΣ)

Το κείμενο γράφτηκε από τον Δημήτρη Μάνο, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Έναυσμα», το Φθινόπωρο του 1996 και αποτελούσε μέρος αφιερώματος για τα 30 χρόνια από την ΜΠΠΕ

Περιορισμοί...
Διαδήλωση έξω από το Λευκό Οίκο στις ΗΠΑ
Ανακεφαλαιώνοντας, προσπαθήσαμε να παρουσιάσουμε, σ' ένα μικρό πανόραμα, την εκπαιδευτική πολιτική της Μεγάλης Προλεταριακής Πολιτιστικής Επανάστασης. Μ' όλους τους υποκειμενικούς περιορισμούς που έχει ένα τέτοιο θέμα: 
Ξεκινήσαμε από το γνωσιολογικό ζήτημα, που το έθετε η ΜΠΠΕ, και με βάση αυτό, περιγράψαμε τη σύνδεση του επαναστατικού κινήματος με την εκπαίδευση, την αντίστροφη ταξικότητα και αμφισβήτηση του αστικού δικαίου, τέλος, το συνολικό μετασχηματισμό που, με επίκεντρο την άσκηση της εργατικής διεύθυνσης στο σχολείο, πραγματοποίησε σ' όλο το πλέγμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας (ύλη - μέθοδες διδασκαλίας - ιεραρχία).

Θα ήταν μεγάλη αδικία για την ΜΠΠΕ (και υποτίμηση της προσφοράς της) να δούμε την εκπαιδευτική της πολιτική σαν ένα σύνολο μέτρων και προτάσεων και αυτό είναι όλο... Ή, πάλι, σαν ένα ολοκληρωμένο μοντέλο της σοσιαλιστικής παιδείας, προς "πάσα χρήση".

Στην πρώτη περίπτωση, γνωρίζουμε πως απομονωμένα, πολλά από τα "μέτρα" της ΜΠΠΕ στην εκπαίδευση, ακόμα ίσως και τα πιο ριζοσπαστικά, κινδυνεύουν είτε ν' ακυρωθούν είτε να ενσωματωθούν στο κυρίαρχο σύστημα (δηλαδή πάλι ν' ακυρωθούν).

Από τις πηγές που χρησιμοποιήσαμε, διαβάσαμε ότι π.χ. οι "τριπλές ενώσεις για την τεχνική καινοτομία" ή, πάλι, το "κατέβασμα των στελεχών στην χειρωνακτική εργασία" μέσα από την καθημερινή ρουτίνα έχασαν αρκετή από τη δυναμική τους: "Κατέβαιναν" τα στελέχη στην παραγωγή εκτελούσαν τυπικά τα καθήκοντα τους, αλλά οι εργάτες εξακολουθούσαν να είναι παραγκωνισμένοι από την άσκηση της πραγματικής διαχείρισης. Αυτά στον σοσιαλισμό...!!

Ή πάλι, π.χ. η πρόταση για εξετάσεις μ' ανοιχτά βιβλία, υιοθετήθηκε από διάφορα "αριστερά" Πανεπιστήμια που ξεφύτρωσαν στη Γαλλία μετά το Μάη του '68 και από τα άλλα τα "κανονικά" με τέτοιο τρόπο, όμως, που οι σπουδαστές βλαστημούσαν την ώρα και τη στιγμή που έγινε κάτι τέτοιο. Αυτά στον καπιταλισμό...!!!


ΤΟ ΒΟΔΙ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ ΓΗΣ ΚΑΙ ΟΥΡΑΝΟΥ. Μικρή αναφορά στην εκπαιδευτική (;) πλευρά της ΜΠΠΕ (E' ΜΕΡΟΣ)

Το κείμενο γράφτηκε από τον Δημήτρη Μάνο, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Έναυσμα», το Φθινόπωρο του 1996 και αποτελούσε μέρος αφιερώματος για τα 30 χρόνια από την ΜΠΠΕ

Γ. Μετασχηματισμοί στο σύστημα διδασκαλίας.


Δεν έφτανε να "χτυπηθεί" το ένα κέντρο. Ο αγώνας της ΜΠΠΕ στην εκπαίδευση είχε αλληλένδετα τα διαφορά του μέρη. Σειρά είχε το "μάθημα". Ήταν, δηλαδή, η ΜΠΠΕ εναντίον των μαθημάτων; (φοβερά πράγματα).
Οπωσδήποτε, δεν έμπαινε έτσι το ζήτημα, ακόμα κι αν χρειάστηκε, αρκετές φορές και για μεγάλο χρονικό διάστημα, να σταματήσουν τα μαθήματα από τις συγκρούσεις και τις αντιπαραθέσεις.

Εννοούμε την αναμόρφωση ενός συστήματος διδασκαλίας (περιλαμβάνει προγράμματα, περιεχόμενο σπουδών, μέθοδες και ύλη μαθημάτων, κ.λπ.), που είχε σαν χαρακτηριστικό του την ανύψωση από την υπόλοιπη κοινωνία. Μια "ανύψωση" που προσέδιδε στο σχολείο μια εξουσία απέναντι στην υπόλοιπη κοινωνία, βασισμένη στην αυθεντία, το μονοπώλιο της γνώσης, την ακαδημαϊκή κυριαρχία.

Τούτο εννοούσαν όταν μιλούσαν για το "μάθημα" σαν ένα από τα κέντρα της "παλιάς" εκπαίδευσης.


Η ύλη και ο τρόπος μελέτης.
Η ύλη των μαθημάτων και ο τρόπος μελέτης άλλαξαν προσανατολισμό γιατί "ο δυτικός τρόπος της ακαδημαϊκής διδαχής, της εκλογής μέσα από διαγωνίσματα, της έμφασης στην ειδικότητα και στη θεωρία, ξεκομμένη από την πρακτική, συνέχισε να κυριαρχεί πάνω στην εκπαίδευση μετά την απελευθέρωση ολόκληρης της Κίνας το 1949" ("Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα").
Ο νέος προσανατολισμός διέπονταν, με δυο λόγια, από την "στροφή στην πρακτική".
Όχι, όμως, σαν επιλεκτική σύνδεση, αλλά σαν πραγματικό ξεκίνημα του "ταξιδιού της γνώσης" από τους χώρους εργασίας και παραγωγής.

ΤΟ ΒΟΔΙ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ ΓΗΣ ΚΑΙ ΟΥΡΑΝΟΥ. Μικρή αναφορά στην εκπαιδευτική (;) πλευρά της ΜΠΠΕ (Δ' ΜΕΡΟΣ)

Το κείμενο γράφτηκε από τον Δημήτρη Μάνο, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Έναυσμα», το Φθινόπωρο του 1996 και αποτελούσε μέρος αφιερώματος για τα 30 χρόνια από την ΜΠΠΕ


4. Συνολικός μετασχηματισμός της εκπαίδευσης - το σχολείο "ανοιχτών θυρών"

Οι μετασχηματισμοί στη σύνδεση παιδείας -παραγωγής, στις αντιλήψεις για τη γνώση, στο εξεταστικό σύστημα ενεργοποίησαν ένα επαναστατικό "ντόμινο" σ' όλο το φάσμα της εκπαίδευσης.

Δεν έφτανε η στρατολόγηση να γίνεται μόνο από τις τάξεις των εργατών και αγροτών (όσο κι αν αυτό έγινε στην Κίνα της ΜΠΠΕ πολύ πιο "κομμουνιστικά εμπλουτισμένο"). Οι ηγέτες της ΜΠΠΕ είχαν συνείδηση ότι δεν ήταν αρκετό να υπάρχει μια "κόκκινη" διανόηση (όσο σημαντικό επίτευγμα κι αν θεωρούνταν κάτι τέτοιο).

Οι κυρίαρχες σχέσεις στο πολιτιστικό εποικοδόμημα βρίσκονταν με τη μεριά του αστισμού- ρεβιζιονισμού και παρήγαγαν ένα ιδιότυπο κοινωνικό γενιτσαρισμό, μετατρέποντας τους πιο προικισμένους γόνους των εργατών στο αντίθετο τους, σε νεοαστούς διαχειριστές.

Ήταν σε γνώση της ΜΠΠΕ πως τα πιο "επικίνδυνα" εκπαιδευτικά συστήματα των εκμεταλλευτριών τάξεων ήταν εκείνα, που μπορούσαν να αφυδατώσουν τις κατώτερες τάξεις από τα πιο μορφωμένα τους στοιχεία. (Φυσικά δεν μιλάμε για αστικές τάξεις σαν την ελληνική!)


Δευτέρα 18 Απριλίου 2016

ΤΟ ΒΟΔΙ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ ΓΗΣ ΚΑΙ ΟΥΡΑΝΟΥ. Μικρή αναφορά στην εκπαιδευτική (;) πλευρά της ΜΠΠΕ (Γ' ΜΕΡΟΣ)

Το κείμενο γράφτηκε από τον Δημήτρη Μάνο, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Έναυσμα», το Φθινόπωρο του 1996 και αποτελούσε μέρος αφιερώματος για τα 30 χρόνια από την ΜΠΠΕ

3. Αντίστροφη τοξικότητα και αμφισβήτηση του αστικού δικαίου στην εκπαίδευση

Οπωσδήποτε αυτή στάθηκε μια από τις βασικότερες και κρισιμότερες πλευρές της επαναστατικοποίησης της εκπαίδευσης που προωθούσε η ΜΠΠΕ.

Τι ήταν το αστικό δίκαιο, που διαπότιζε ολόκληρο τον κορμό μιας μεταβατικής κοινωνίας όπως η σοσιαλιστική;

Πάλι ξεκινάμε από τις παραγωγικές σχέσεις:

Το "ίση αμοιβή για ίση εργασία" είναι συνοπτικά όλη η ουσία της δικαιοσύνης που επαγγελόταν ο αστισμός από τα ριζοσπαστικά γεννοφάσκια του, πριν η αστική τάξη γίνει άρχουσα τάξη και ανακαλύψει "άλλες σημαίες" για την υπεράσπιση των συμφερόντων της (αξιοποίηση του κεφαλαίου, των "συντελεστών παραγωγής" κ,λπ.).

Δεν έπαψε, όμως, ν' αναφέρεται τυπικά σ' αυτό για να δικαιολογεί και να καθαγιάζει τις κυρίαρχες σχέσεις σ' όλους τους τομείς της ζωής. Να τα παρουσιάζει όλα σαν μια φυσική κατάσταση πραγμάτων (τυπικό το: "οι ικανοί πάντα πετυχαίνουν").

ΤΟ ΒΟΔΙ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ ΓΗΣ ΚΑΙ ΟΥΡΑΝΟΥ. Μικρή αναφορά στην εκπαιδευτική (;) πλευρά της ΜΠΠΕ (Β' ΜΕΡΟΣ)

Το κείμενο γράφτηκε από τον Δημήτρη Μάνο, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Έναυσμα», το Φθινόπωρο του 1996 και αποτελούσε μέρος αφιερώματος για τα 30 χρόνια από την ΜΠΠΕ


Εργάτες του εργοστασίου εργαλειομηχανών Νο 1, του Πεκίνου
Σε ποια βάση επανατοποθέτησε το εκπαιδευτικό ζήτημα η ΜΠΠΕ


1. Το ζήτημα της γνώσης. Αναγκαία αφετηρία.

"Τι είναι γνώση; Από τότε που υπάρχει η ταξική κοινωνία υπάρχουν στον κόσμο δυο μόνο τομείς γνώσης: εκείνος που σχετίζεται με τον αγώνα για την παραγωγή και εκείνος που σχετίζεται με την ταξική πάλη. Οι φυσικές και οι κοινωνικές επιστήμες αποτελούν αποκρυστάλλωμα των δυο αυτών τομέων της γνώσης και η φιλοσοφία αποτελεί τη γενίκευση και συνόψιση των δυο πραγμάτων"
. (Μάο Τσε Τουνγκ, "Να βελτιώσουμε το στυλ εργασίας του Κόμματος").

Δεν μπορεί να υπάρξει γνώση "ξεκάρφωτη", "αδέσμευτη από τη συγκεκριμένη μορφωτική διαδικασία μέσα από την οποία παράγεται, και δεν υπάρχει μορφωτική διαδικασία που δεν υπόκειται στις δεσμεύσεις και τους καθορισμούς της ταξικής κοινωνίας (όλα αυτά αποτελούν μια ενότητα).
Αυτό ισχύει και για τον πρωτόγονο άνθρωπο, την προταξική κοινωνία, μόνο που εκεί τον αγώνα για την παραγωγή τον αντικαθιστούσε η πάλη με τα στοιχεία της φύσης και τη γνώση της ταξικής πάλης, οι εμπειρίες από τη συμμετοχή στο φυλογενετικό σύστημα. Τα κενά της φιλοσοφίας τα κάλυπταν οι ποικίλες δοξασίες των λαών και το κενό της φυσικής επιστήμης η... μαγεία.
Βεβαίως αυτό που στον πρωτόγονο, αταξικό άνθρωπο θεωρούνταν "φυσικό", στις ταξικές κοινωνίες ήταν ανάγκη για τις άρχουσες τάξεις αυτή η "γνώση" ν' αποσπαστεί, να θεοποιηθεί (δουλοκτησία - φεουδαρχισμός) είτε να ανέβει στο βάθρο της κάθαρσης και της αυθεντίας (αστική εποχή).
Παραδείγματα, όμως, που αποδεικνύουν ότι η ανάπτυξη των επιστημών ούτε "καθαρή" ήταν, ούτε απροσπέλαστη από τον ταξικό και ιδεολογικό αγώνα, υπάρχουν άφθονα, ακόμα και από το χώρο των πιο "καθαρών", των θετικών επιστημών.
Μήπως η δαρβινική θεωρία της εξέλιξης δεν καθυστέρησε να δημοσιοποιηθεί ένα τέταρτο του αιώνα γιατί, σύμφωνα με όσα είχε πει ο ίδιος ο Δαρβίνος, έπρεπε ν' αντιμετωπιστούν οι θρησκευτικές προκαταλήψεις και η δεισιδαιμονική κατακραυγή εναντίον του;



Κυριακή 17 Απριλίου 2016

ΤΟ ΒΟΔΙ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ ΓΗΣ ΚΑΙ ΟΥΡΑΝΟΥ. Μικρή αναφορά στην εκπαιδευτική (;) πλευρά της ΜΠΠΕ (Α' ΜΕΡΟΣ)

Το κείμενο γράφτηκε από τον Δημήτρη Μάνο, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Έναυσμα», το Φθινόπωρο του 1996 και αποτελούσε μέρος αφιερώματος για τα 30 χρόνια από την ΜΠΠΕ. 

«Να έχεις σουφρωτά τα φρύδια, αυστηρά και κρύα, μπροστά στις χιλιάδες των εχθρών. Μα να σκύβεις πρόθυμα το κεφάλι, να ‘σαι πρόθυμα το βόδι του παιδιού»
(Απόσπασμα από κινέζικο ποίημα)

Η Μεγάλη Προλεταριακή Πολιτιστική Επανάσταση (ΜΠΠΕ). Σταθμός στην Ιστορία


"Ποιοι στάθηκαν οι σκοποί και η φύση της Μεγάλης Μορφωτικής Προλεταριακής Επανάστασης; Από την αληθινή της φύση η ΜΠΠΕ υπήρξε, κάτω από τις σοσιαλιστικές συνθήκες, μια μεγάλη πολιτική επανάσταση του προλεταριάτου κατά της μπουρζουαζίας... Οι σκοποί αυτής της μεγάλης πολιτικής επανάστασης ήταν να συντρίψει το ρεβιζιονισμό, να ξαναπάρει τη μερίδα της εξουσίας που είχε αρπάξει η μπουρζουαζία, να εφαρμόσει ολοκληρωτικά τη δικτατορία του προλεταριάτου μέσα στις υπερδομές, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και όλοι οι μορφωτικοί τομείς, να ενισχύσει και να δυναμώσει την οικονομική βάση του σοσιαλισμού, να εγγυηθεί την προς τα μπρος πορεία της Κίνας πάνω στο δρόμο του σοσιαλισμού."Το κείμενο αυτό είναι απόσπασμα από τις τελευταίες δημόσιες αντιπαραθέσεις, τις τελευταίες "αναλαμπές" της αριστεράς στην Κίνα, λίγο πριν το θάνατο του Μάο και τη θριαμβευτική επέλαση της δεξιάς. Γράφτηκε το 1975, υπογραμμένο με ψευδώνυμο που σήμαινε "Συλλογικό άρθρο του τομέα προπαγάνδας" (Xuan-Ji-Wen) και αποτελούσε απάντηση (πάντα δημόσια) σε ένα άλλο άρθρο που ονομαζόταν "Σχετικά με τη δημοκρατία και τη νομιμότητα κάτω από τον σοσιαλισμό" κάποιου Li Yizhe. Αυτό το τελευταίο, όπως ήταν φυσικό, δημοσιεύτηκε πλατιά στη Δύση και επαινέθηκε δεόντως, αφού κατήγγειλε τα όσα "φοβερά" διέπρατταν οι "εξτρεμιστές" στην Κίνα.

Βεβαίως με την επικράτηση του Τενγκ και της κλίκας του, για χάρη αυτής της "νομιμότητας" επιβλήθηκε η σιδερένια σιωπή της τάξης. Καταργήθηκαν οι δημόσιες αντιπαραθέσεις, οι εφημερίδες τοίχου κ.λπ.. Από αυτό το σημείο μέχρι το ματοκύλισμα στην Τιεν-Αν-Μεν, τις μαζικές εκτελέσεις, την εξόντωση των πολιτικών κρατουμένων, η δημοκρατία και η νομιμότητα "εφαρμόζονταν πλατιά" (κι ας διαρρηγνύει τα ιμάτια της, για δικούς της λόγους φυσικά τώρα, η Δύση).


Παρασκευή 15 Απριλίου 2016

Τα κλεισίματα εργοστασίων και οι απαντήσεις του εργατικού κινήματος

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 776, 9-4-2016



Η βιομηχανία ΦΑΓΕ ανακοίνωσε την αποχώρησή της από την αγορά του γάλακτος και προχωράει στο κλείσιμο του εργοστασίου στο Αμύνταιο Φλώρινας και την πώληση των κτιριακών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων. Ακόμη ένα εργοστάσιο κλειστό και εργάτες στο δρόμο.
Το ερώτημα που προκύπτει από αυτή την εξέλιξη, που αποτελεί ακόμα έναν κρίκο σε μία ολόκληρη αλυσίδα αποβιομηχανοποίησης και καταστροφής πρώτα από όλα της ζωής των εργατών, είναι αν μπορούν να υπάρξουν απαντήσεις από την μεριά του κινήματος. 


Κυριακή 10 Απριλίου 2016

Με αφορμή ένα μήνυμα στους μαθητές του Κοστάντσο Πρέβε. Η αντί-ιμπεριαλιστική εκπαίδευση….. και οι εξόριστες λέξεις

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φ. 776, 10-4-2016

του Δημήτρη Παυλίδη

Μου ζητήθηκε να στείλω ένα μικρό κείμενο-μήνυμα σε μια εκδήλωση προς τιμήν του Κοστάντσο Πρέβε, που πρόκειται να γίνει στο Πέμπτο Λύκειο Θετικών Επιστημών (τώρα Λύκειο Αλεσάντρο Βόλτα), στο Τορίνο, στο οποίο δίδαξε για περισσότερα από τριάντα χρόνια. Από τον Νοέμβριο του 2013, που πέθανε, αρκετές φορές γεγονότα και καταστάσεις οδήγησαν την σκέψη μου στον Πρέβε και στις απόψεις του για σύγχρονα προβλήματα που μας απασχολούν.


Παρασκευή 8 Απριλίου 2016

Οκτωβριανή Επανάσταση: Ήταν και παραμένει ο δρόμος των λαών

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία στις 2/11/1984

Υπάρχουν δύο τρόποι να δει κανείς μια επέτειο. Ο πρώτος είναι να την δει θεωρητικά και σαν ένα μακρινό γεγονός και να εξαντλήσει την ποιητική του διάθεση ή την ικανότητά του σε ιστορική ανάλυση, στο να το εκθειάσει ή να το καταδικάσει. Έχοντας μάλιστα την ασφάλεια που του δίνει η χρονική απόσταση και το ανέξοδο της θεωρητικής ενασχόλησης με το θέμα.


Ο δεύτερος είναι να δει κάποιος το γεγονός σε συνδυασμό με τις σημερινές καταστάσεις και, προκειμένου για πολιτική οργάνωση, με βάση τα καθήκοντα που έχει σήμερα το κίνημα. Κάτι τέτοιο αποφεύγεται συστηματικά και για την Οκτωβριανή επανάσταση με το συνηθισμένο σλόγκαν: «σήμερα έχουν αλλάξει οι συνθήκες». Σ' αυτό το κείμενο θα προσπαθήσουμε σε συντομία να δούμε τον Οκτώβρη του '17 σε σχέση με το σήμερα στα κεντρικά προβλήματα του κινήματος με βάση ακριβώς αυτές τις νέες συνθήκες αλλά και τηρώντας τις αναλογίες με το '17.

Πέμπτη 7 Απριλίου 2016

Περί τεχνολογίας

του Βασίλη Σαμαρά
Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία στις 20/7/1985

«Οι πιλότοι και οι οδηγοί δεν θα μπορούν πλέον αν αποκοιμηθούν στο τιμόνι, χάρη σ’ ένα μικρό σύστημα συναγερμού που κατασκεύασαν δύο Βρετανοί εφευρέτες…
… Η συσκευή εξάλλου μπορεί ν’ αποδειχθεί χρήσιμη πέρα από τους οδηγούς, στους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, τους νυχτοφύλακες και τις νυχτερινές νοσοκόμες».
Τα «μικρά θαύματα» της τεχνολογίας. Θα μπορούσε ακόμη και να ενθουσιαστεί κανείς με τις προόδους της επιστήμης, της τεχνολογίας, της ανθρώπινης εφευρετικότητας γενικότερα. Και όσο μας αφορά, δεν είμαστε καθόλου με την άποψη της «επιστροφής στη φύση». Είμαστε υποστηριχτές της άποψης για την όσο γίνεται μεγαλύτερη ανάπτυξη της επιστήμης, της τεχνολογίας, και οτιδήποτε άλλου που υπηρετεί τον άνθρωπο.

Τρίτη 5 Απριλίου 2016

Για την "Ελευθερία" την πρώτη αντιστασιακή εφημερίδα

Μέρος άρθρου που δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία αρ. φυλ. 775, στις 26/3/2016 με τίτλο: 
"Εκδήλωση για την Κατοχική Αντίσταση στους Αμπελόκηπους Θεσσαλονίκης"

Η «Ελευθερία» υπήρξε η πρώτη αντιστασιακή εφημερίδα που κυκλοφόρησε στη κατεχόμενη Ευρώπη. Ήταν Ιούνιος του 1941, δύο μήνες μετά την είσοδο των κατοχικών φασιστικών στρατευμάτων στην Ελλάδα. Η κυκλοφορία της εφημερίδας ήταν απόφαση της αντιστασιακής οργάνωσης «Ελευθερία», που ιδρύθηκε τη 15 Μαΐου 1941, από το ΚΚΕ, ΣΚΕ, Αγροτικό Κόμμα, Δημοκρατική Ένωση και τον Δημ. Ψαρρό και που εντάχθηκε στο ΕΑΜ τον Μάιο του 1942. Αμέσως με απόφαση του ΕΑΜ αποφασίζεται η δημιουργία ενός κανονικού τυπογραφείου στον ανθόκηπο του Παν. Μορφόπουλου στους Αμπελόκηπους, που αντικαθιστά τον πολύγραφο. Σε μια καταπακτή κάτω από το χώρο όπου φυλάσσονταν οι βολβοί λουλουδιών και τα φυτά, θα κυκλοφορεί η «Ελευθερία» σε δύο έως τρεις χιλιάδες αντίτυπα. Έχοντας η ομάδα σύνταξης δύο ραδιόφωνα, ενημέρωνε τους παράνομους ακροατές για την πορεία του πολέμου και τη δράση του ΕΛΑΣ.