Η ονομασία του ιστολογίου είναι ο τίτλος του βιβλίου του Βασίλη Σαμαρά "1917-1953, Η ιστορία διδάσκει και εμπνέει"

Τρίτη 19 Απριλίου 2016

ΤΟ ΒΟΔΙ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ ΓΗΣ ΚΑΙ ΟΥΡΑΝΟΥ. Μικρή αναφορά στην εκπαιδευτική (;) πλευρά της ΜΠΠΕ (ΣΤ' ΜΕΡΟΣ)

Το κείμενο γράφτηκε από τον Δημήτρη Μάνο, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Έναυσμα», το Φθινόπωρο του 1996 και αποτελούσε μέρος αφιερώματος για τα 30 χρόνια από την ΜΠΠΕ

Περιορισμοί...
Διαδήλωση έξω από το Λευκό Οίκο στις ΗΠΑ
Ανακεφαλαιώνοντας, προσπαθήσαμε να παρουσιάσουμε, σ' ένα μικρό πανόραμα, την εκπαιδευτική πολιτική της Μεγάλης Προλεταριακής Πολιτιστικής Επανάστασης. Μ' όλους τους υποκειμενικούς περιορισμούς που έχει ένα τέτοιο θέμα: 
Ξεκινήσαμε από το γνωσιολογικό ζήτημα, που το έθετε η ΜΠΠΕ, και με βάση αυτό, περιγράψαμε τη σύνδεση του επαναστατικού κινήματος με την εκπαίδευση, την αντίστροφη ταξικότητα και αμφισβήτηση του αστικού δικαίου, τέλος, το συνολικό μετασχηματισμό που, με επίκεντρο την άσκηση της εργατικής διεύθυνσης στο σχολείο, πραγματοποίησε σ' όλο το πλέγμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας (ύλη - μέθοδες διδασκαλίας - ιεραρχία).

Θα ήταν μεγάλη αδικία για την ΜΠΠΕ (και υποτίμηση της προσφοράς της) να δούμε την εκπαιδευτική της πολιτική σαν ένα σύνολο μέτρων και προτάσεων και αυτό είναι όλο... Ή, πάλι, σαν ένα ολοκληρωμένο μοντέλο της σοσιαλιστικής παιδείας, προς "πάσα χρήση".

Στην πρώτη περίπτωση, γνωρίζουμε πως απομονωμένα, πολλά από τα "μέτρα" της ΜΠΠΕ στην εκπαίδευση, ακόμα ίσως και τα πιο ριζοσπαστικά, κινδυνεύουν είτε ν' ακυρωθούν είτε να ενσωματωθούν στο κυρίαρχο σύστημα (δηλαδή πάλι ν' ακυρωθούν).

Από τις πηγές που χρησιμοποιήσαμε, διαβάσαμε ότι π.χ. οι "τριπλές ενώσεις για την τεχνική καινοτομία" ή, πάλι, το "κατέβασμα των στελεχών στην χειρωνακτική εργασία" μέσα από την καθημερινή ρουτίνα έχασαν αρκετή από τη δυναμική τους: "Κατέβαιναν" τα στελέχη στην παραγωγή εκτελούσαν τυπικά τα καθήκοντα τους, αλλά οι εργάτες εξακολουθούσαν να είναι παραγκωνισμένοι από την άσκηση της πραγματικής διαχείρισης. Αυτά στον σοσιαλισμό...!!

Ή πάλι, π.χ. η πρόταση για εξετάσεις μ' ανοιχτά βιβλία, υιοθετήθηκε από διάφορα "αριστερά" Πανεπιστήμια που ξεφύτρωσαν στη Γαλλία μετά το Μάη του '68 και από τα άλλα τα "κανονικά" με τέτοιο τρόπο, όμως, που οι σπουδαστές βλαστημούσαν την ώρα και τη στιγμή που έγινε κάτι τέτοιο. Αυτά στον καπιταλισμό...!!!



(Κι ο Ληναίος μετέφερε τα "προοδευτικά" έργα του Ντάριο Φο στην Ελλάδα, αλλά όποιος τολμούσε να βήξει ή ν' αργοπορήσει στην αίθουσα "διέκοπτε" τον καλλιτέχνη και ξεσήκωνε τους έντονους διαπληκτισμούς του!)

Στη δεύτερη περίπτωση θεωρήθηκε η Πολιτιστική Επανάσταση στην εκπαίδευση σαν μοντέλο, και σ' αυτή την βάση προωθήθηκε η πιο απλοϊκή και "απαίδευτη" εικόνα της ΜΠΠΕ όπως τα κόκκινα βιβλιαράκια που σηκώνονται σαν ευαγγέλιο για κάθε νόσο (που πώς να το κάνουμε δεν ήταν και η πιο ...κολακευτική πλευρά της ΜΠΠΕ).

Φυσικά, έβαλε και η ΜΠΠΕ το χέρι της, με τις δικές της ανεπάρκειες, προς αυτή την κατεύθυνση.

Γιατί και απλοποιήσεις υπήρχαν (όπως π.χ. ότι η εφαρμογή της σκέψης Μάο Τσε Τουνγκ παράγει μεγάλα καρπούζια και εκλεκτές φιστικιές) και θεοποιήσεις κατευθύνσεων, προσώπων και τσιτάτων και άλλες ακρότητες (π.χ. κάψιμο βιβλίων, παράτημα των σπουδών για μεγάλη περίοδο, άσκηση βίας σε λαϊκές και φοιτητικές μάζες και σε ταλαντευόμενους -όχι αντιδραστικούς- καθηγητές).

Ο Μάο, σε μια τέτοια περίπτωση, παρόντος του Τσου Εν Λάι και όλης της ηγεσίας της ΜΠΠΕ, είχε καλέσει τις αντιμαχόμενες φράξιες και ομάδες του Πανεπιστημίου του Πεκίνου και, παρόλη την φανερή του προτίμηση σε κάποιες απ' αυτές, άσκησε σκληρή κριτική για τις λαθεμένες τους μεθόδους. Η συνάντηση αυτή σηματοδοτεί, εξάλλου, και την είσοδο των Ομάδων Εργατικής Προπαγάνδας και μονάδων του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού στις Σχολές, όπως είδαμε.

Τέτοιες πλευρές, σαφώς, υπήρχαν, όχι τυχαία όμως, προβλήθηκαν υπερβολικά ενώ "αγνοήθηκαν" οι πιο διεισδυτικές και πολυσύνθετες προσεγγίσεις και αναλύσεις της ΜΠΠΕ.

Σύνθετα προβλήματα

Και πραγματικά, η ΜΠΠΕ αντιμετώπισε σύνθετα γνωσιολογικά και μορφωτικά ζητήματα, στα οποία δεν μπορούσαν να δοθούν λύσεις "πρώτου ματιού" ή "πρώτου χεριού" (δεν τις έγραφε κανένα κόκκινο βιβλιαράκι!).

Η συνύπαρξη δύο παράλληλων εκπαιδευτικών συστημάτων (του "επίσημου" και του εργοστασιακού) δεν σήμαινε πως πάντα μεταξύ τους υπήρχε συνεργασία. Οπωσδήποτε, ήταν δύο καρπούζια στην ίδια μασχάλη.

Από την άλλη, η ιδεολογικοπολιτική διαπάλη δεν ήταν απλό πράγμα να μεταφερθεί στο χώρο των θεωρητικών επιστημών θετικής κατεύθυνσης. Ο Μάο είχε ζητήσει οι σπουδαστές των φυσικών επιστημών να μην μεταφερθούν στην ύπαιθρο και να αφεθούν απερίσπαστοι, σε πρώτη φάση. Δεν ήταν εύκολο πράγμα ν' αποφανθεί κανείς ποια επιστημονική σχολή, κλάδος ή θεωρία έπρεπε να διατηρηθεί και ν' αναπτυχθεί, τι να κριτικαριστεί κ.λπ.

Στο χώρο των θεωρητικών επιστημών, κοινωνικής ή ανθρωπιστικής κατεύθυνσης, πάλι τα πράγματα δεν ήταν τόσο απλά. Ο Μάο είχε ζητήσει να περιοριστεί ο θεωρητικός υδροκεφαλισμός του εκπαιδευτικού συστήματος με τη μεγάλη έκταση των κοινωνικών επιστημών. Είχε ζητήσει να στρατευτούν πολιτικά οι σπουδαστές των σχολών αυτών (π.χ. οι φιλόλογοι να πάνε στην ύπαιθρο να μελετήσουν τις τοπικές παραδόσεις και διαλέκτους, την ιστορία, την ηθογραφία της περιοχής, παράλληλα με τη συμμετοχή τους στην κοινωνική παραγωγική εργασία). Αλλά μέχρι ποιο βαθμό;

Είχε φτάσει η κοινωνία σ' ένα επίπεδο που να μην έχει ανάγκη αυτήν τη θεσμοθετημένη συστηματοποίηση της θεωρίας που πρόσφεραν οι ανθρωποκοινωνικές επιστήμες; Και με τι θα τις αντικαθιστούσε;

Το ζήτημα της ειδίκευσης είχε, επίσης, τις δικές του συνθετότητες... (εξακολουθούσαν, παρά την κριτική, να ισχύουν οι ανάγκες, που ο Στάλιν προδιέγραψε στο λόγο του απέναντι στη Νεολαία, για στελέχη που να κατέχουν, σε βάθος και πλάτος, ειδικές γνώσεις και όχι για "κομμουνισταράδες" υπερφίαλους που έχουν γνώμη επί "παντός επιστητού").

Σ' αυτούς τους τομείς είχαν γίνει από στελέχη και την ηγεσία της ΜΠΠΕ αρκετές παρεμβάσεις, προκειμένου να οριοθετηθούν τα προβλήματα, να "συνετιστούν" κάποιες ακρότητες και να κρατηθεί μια απόσταση από ενέργειες που, στο όνομα της υπεραριστεράς, προωθούσαν δεξιές αντιλήψεις.

Εδώ, η ΜΠΠΕ ερχόταν σ' αντίθεση με τον ίδιο της τον εαυτό, καθώς το πρόβλημα απέναντι στο οποίο ξεσηκώθηκε, το έβλεπε μπροστά της ν' αναπαράγεται: η ψαλίδα ανάμεσα στα πολιτικά μορφωμένα στελέχη και στις μάζες, όχι από τη σκοπιά των υλικών προνομίων (αφού επρόκειτο για απάνθισμα των πιο επαναστατικών στελεχών), αλλά απ' τη σκοπιά των ανώτερων ιδεολογικοπολιτικών φόντων (και ποια επανάσταση δεν το αντιμετώπισε!)

Και επειδή κάπου γράφτηκε (από απόψεις που τελευταία ανακάλυψαν την ΜΠΠΕ) πως αλλού το πήγαινε η βάση της ΜΠΠΕ κι αλλού η ηγεσία του Μάο, καλό είναι να προβληματιστούν κάποιοι που μιλάνε έχοντας πλήρη άγνοια, μήπως τα πράγματα κάποιες φορές ήταν εντελώς αντίθετα.

Μήπως, δηλαδή, τους προβληματισμούς της προλεταριακής ηγεσίας κάποιες -σοβαρές σε έκταση- μάζες δεν μπορούσαν να τους ενστερνιστούν (η ψαλίδα που αναφέρθηκε) και χρειαζόταν επιπλέον ιδεολογικοπολιτική δουλειά, για ν' αποσπαστούν από την επιρροή μονόπλευρων, δογματικών ή και δεξιών τοποθετήσεων.
Το κείμενο που ακολουθεί βρίσκεται πάνω σε μια παρόμοια προβληματική...

"Ο ολοκληρωτικός και διαφορικός λογισμός ανακαλύφτηκε τρεις αιώνες πριν, μετά από μια τεράστια μαθηματική πρακτική που έτεινε να λύσει τα προβλήματα τα σχετικά με την κίνηση των πλανήτων και για το μέτρημα της εφαπτομένης μιας καμπύλης.

Και όμως, σήμερα αυτή η μέθοδος υπολογισμού είναι ένα μαθηματικό εργαλείο απαραίτητο για την επίλυση των προβλημάτων παραγωγής. Μόνο μέσα στην πρακτική μπορούμε ν' αποφασίσουμε αν οι θεωρίες των φυσικών επιστημών είναι ή όχι χρήσιμες, αν έχουν ή όχι κάποια σημασία.

Μερικά μαθήματα στην αρχή μπορούν να φανούν ξεκομμένα από την σημερινή παραγωγική πρακτική ή ν' αξιολογηθούν, πιθανά, σαν χρήσιμα στο μέλλον...

...Οποιαδήποτε σημαντική επιστημονική ανακάλυψη ενισχύει την ικανότητα του ανθρώπου ν' αναγνωρίζει και ν' αναλύει τη φύση και μπορεί να συμβάλει για την άμυνα, την ανάπτυξη της διαλεκτικής ματεριαλιστικής φιλοσοφίας. Γι' αυτό μπροστά σε μερικά αρκετά αφηρημένες ειδικότητες, που δεν χρησιμοποιούνται ακόμα, πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί, Και να μην τις αποκλείουμε με βιασύνη.

Έτσι για να υποτάξει κανείς τις ύλες των φυσικών επιστημών πρέπει να γίνουν μελέτες και έρευνες σε παρόμοια θέματα...

Επειδή οι φυσικοί νόμοι έχουν καθολικό χαρακτήρα η πρακτική αυτή των δύο χρόνων απόδειξε ότι η οργάνωση των ειδικοτήτων, των θεωρητικών επιστημών πρέπει να διατηρηθεί σύμφωνα με τις επιστήμες και όχι με βάση τους παραγωγικούς κλάδους.

Γιατί οι θέσεις "η τεχνική μπορεί να αντικαταστήσει τη θεωρία" ή "η θεωρία εξαρτάται από τις εφαρμοσμένες επιστήμες" δεν είναι αποδεκτές;

Βασικά γιατί η παραγωγή έχει ένα χαρακτήρα καθολικό εφόσον απαιτεί τη γνώση πολλών αντικειμένων. Όμως, κάθε ένα απ' αυτά χρησιμοποιείται πολύ περιορισμένα, σαν επακόλουθο οι μορφωμένοι έτσι φοιτητές δεν ανταποκρίνονται στα απαιτούμενα προσόντα του προσωπικού που εργάζεται στο χώρο των επιστημονικών θεωριών, δηλαδή δεν έχουν μια πλατιά θεωρητική βάση" (Από το "Παρατηρήσεις πάνω στην Εκπαιδευτική Επανάσταση στις σχολές θεωρητικών επιστημών των Πολυτεχνικών Πανεπιστημίων" του Τσουάν Λέι Γιουάν στα 1972).

Ο αρθρογράφος προσπαθεί ν' απαντήσει στη βιασύνη μιας άποψης που θέλει να οργανώσει τις επιστημονικές ειδικότητες με βάση τους κλάδους παραγωγής κι όχι με βάση το επιστημονικό τους αντικείμενο και χώρο. Διαβλέπει τον κίνδυνο να στερηθεί, έτσι, η παιδεία και η επιστήμη την πλατιά θεωρητική της βάση.

"Η ιδιομορφία των μοντέρνων επιστημών είναι η αλληλοδιείσδυση ανάμεσα τους και η δημιουργία αμοιβαίων κινήτρων, αυτό ευνοεί την συγκέντρωση των διαφόρων ενδιαφερόμενων δυνάμεων στη λύση μερικών προβλημάτων. Σαν παράδειγμα, μια δουλειά αντιμετώπισης θεωρητικών προβλημάτων που υπάρχουν σε διάφορους χώρους όπως: η αναισθησία με βελονισμό, η πρόληψη των σεισμών και θεμελιώδικα προβλήματα όπως η κοσμογονία, τα στοιχειώδη μόρια, η δομή του πυρήνα, η σύνθεση της ύλης, η καταγωγή της ζωής, η μοριακή βιολογία κ.λπ."(στο ίδιο).

Διπλής φύσης το κάλεσμα, για την κατάκτηση του φρουρίου της γνώσης: τόσο κατά την εφαρμογή της επιστήμης, με όλες τις κοινωνικές χρησιμότητες που αυτό συνεπάγεται, όσο και στη θεμελίωση έρευνας στους τομείς της επιστημονικής θεωρίας και στην φιλοσοφική αναζήτηση που απορρέει σε κάθε βήμα.

Δεν ήταν, λοιπόν, η ΜΠΠΕ μόνο κατέβασμα και ανέβασμα μικρών κόκκινων βιβλίων αλλά είχε τις δικές της σύνθετες αναζητήσεις, πάνω απ' όλα.

Επιρροές και "επιρροές" της ΜΠΠΕ

Η ΜΠΠΕ και τα επαναστατικά εκπαιδευτικά της κηρύγματα επηρέασαν, προβλημάτισαν, συγκίνησαν και ενέπνευσαν εκατομμύρια μάζες σπουδαστών και εκπαιδευτικών στον κόσμο.

Το πιο τυπικό παράδειγμα είναι της Γαλλίας, όπου μετά το Μάη, δημιουργήθηκαν αρκετές οργανώσεις στο χώρο της εκπαίδευσης, της επιστημονικής έρευνας, των εργαστηρίων κ.λπ, που προσπάθησαν να βάλουν κάτω από κριτική και αμφισβήτηση το σύνολο, τους σκοπούς και το ρόλο του εκπαιδευτικού- μορφωτικού συστήματος.

Το ερώτημα "γνώση- μόρφωση για ποιον", παρμένο απ' την "καρδιά" της ΜΠΠΕ αποτέλεσε το βασικό κρίκο αυτής της ιδεολογικοπολιτικής αλυσίδας αντιδράσεων, που δημιούργησε ένα αξιόλογο κίνημα πολιτικών αποκαλύψεων και στάσης στους χώρους αυτούς.

Οι πιο σημαντικές απ' αυτές τις οργανώσεις: "Εργαστήρια Αμφισβήτησης", "Επιβίωση","Ή κραυγή των Εργαστηρίων". Αλλά και στην Αμερική έχουμε παρόμοιες οργανώσεις, όπως η "Επιστήμη για το λαό", "Επιστήμη για το Βιετνάμ" και στην Αγγλία η "Βρετανική Εταιρία για την κοινωνική υπευθυνότητα στην επιστήμη", φανερά επηρεασμένες από το κίνημα και τις ιδέες της ΜΠΠΕ.

Οι αποκαλύψεις και η δουλειά που κάνανε αυτές οι οργανώσεις φώτισαν, ακόμη παραπέρα (και σε συνθήκες "προχωρημένου" καπιταλισμού), τη σειρά ζητημάτων που πρώτη η ΜΠΠΕ της "καθυστερημένης" Ανατολής είχε θέσει στο χώρο εκπαίδευσης-επιστημονικής έρευνας κ.λπ.

Στην πορεία, βέβαια, καμιά απ' αυτές τις οργανώσεις δεν μπόρεσε ν' αντισταθεί στην προτασεολογία. Κι απ' τις ρεφορμιστικές θέσεις ενός "ανοικτού", "ελεγχόμενου" ή "εναλλακτικού" πανεπιστημίου, οδηγήθηκαν στην "αριστερή" ενσωμάτωση τους στο σύστημα.

Σήμερα, θέσεις για "ανοικτό Πανεπιστήμιο", "εργατικό και φοιτητικό έλεγχο" μπορεί να μοιάζουν ριζοσπαστικές, όσο όμως κι αν δεν το θέλουν να το καταλάβουν οι φορείς τους, χρωστούν τις καταβολές τους στο τελείωμα και το ξεφούσκωμα ενός ριζοσπαστικού νεολαιίστικου κινήματος, που είχε επηρεαστεί από διαφορετικές πολιτικές προοπτικές, από διαφορετικούς "κόσμους"...

Ένας "Ταχυδρόμος" (το γνωστό περιοδικό που σήμερα έχει κλείσει) του 1966, έκφραζε την έκπληξή του και την χαιρεκακία του για το βάρβαρο κόσμο που θα συναντούσε κινεζοαμερικανός επιστήμονας που πέρασε στην Κίνα της Πολιτιστικής Επανάστασης μεταφέροντας πληροφορίες από το ατομικό πρόγραμμα των ΗΠΑ. Ναι, τότε γίνονταν και τέτοιες... "αντίστροφες" αυτομολήσεις! Έναν κόσμο που, όπως λέει το περιοδικό, δεν είναι για "καλομαθημένους και αξιόλογους ερευνητές που θέλουν ν' ασχοληθούν απερίσπαστα με την άσκηση της επιστήμης τους".

Τόσο απερίσπαστα, ώστε να χρηματοδοτείται η επιστημονική έρευνα για όπλα μαζικής εξόντωσης σε πρώτη γραμμή, τόσο απερίσπαστα ώστε να καλύπτονται και να υποστηρίζονται οι έρευνες της κοινωνιολογίας που ανάγουν όλες τις ανθρώπινες κακοδαιμονίες στα γονίδια και δικαιολογούν τις πνευματικές διαφορές μεταξύ των φυλών, τόσο φιλοσοφικά ουδέτερα, ώστε το τμήμα Φυσικών Επιστημών του Πρίνστον να έχει ιδρύσει τομέα Θεολογικών Ερευνών κ.λπ...

Η ΜΠΠΕ απέδειξε -για όσους θέλουν να διδαχτούν- πόσο δύσκολο, ακόμα και σε συνθήκες σοσιαλισμού, είναι να προχωρήσουν όλοι οι βαθιοί μετασχηματισμοί για μια άλλη σχέση με την παραγόμενη γνώση. Άρα, και πόσο βαθιά ρεφορμιστικό και "εντός του συστήματος" είναι να περιμένει κανείς αυτούς τους μετασχηματισμούς σε συνθήκες ασφυκτικής καπιταλιστικής κυριαρχίας (εκτός κι αν την καταργήσει στο μυαλό του).

Απέδειξε ακόμη, πως δεν μπορούν να γίνουν πιστευτές διάφορες εξαγγελίες του καπιταλισμού, όπως η σύνδεση της παιδείας με την παραγωγή ή την επιχείρηση που ορισμένοι τις παίρνουν "τοις μετρητοίς".

Αυτά τα θέματα είναι σύνθετα, ακόμη και για το σοσιαλισμό που, επιπλέον, δεν έχει τα ταξικά βαρίδια που χαρακτηρίζουν τον καπιταλισμό. Αντίθετα, η ΜΠΠΕ απέδειξε πως μόνο η διαρκής επαναστατικοποίηση του σοσιαλιστικού συστήματος μπορεί να τα αναιρέσει, αντιμετωπίζοντας το "πλήθος" των δυσκολιών.

Το σημερινό "δια ταύτα"

Σε μια εποχή όπου το γερμανικό κεφάλαιο προτείνει μείωση του χρόνου σπουδών (τελευταίες προτάσεις σχετικά με την παιδεία στην Γερμανία), η Ευρωπαϊκή Ένωση μεγαλύτερη "ευελιξία" σπουδών - εργασίας, το ΠΑΣΟΚ αποκέντρωση της παιδείας και ο Υπουργός Παιδείας "ανοιχτό σχολείο", "περιγραφική αξιολόγηση", "συμμετοχή της κοινωνίας" κ.λπ, τι νόημα έχει η αναφορά στη ΜΠΠΕ;

Σήμερα, το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα φαίνεται ν' αμφισβητεί τον ακαδημαϊσμό από τα "δεξιά", να περιορίζει κάποιες αστικοδημοκρατικές κατακτήσεις στην εκπαίδευση και να προχωράει σε μια μονοπωλιακή αναπροσαρμογή που υπόσχεται "ριζοσπαστικές" λύσεις. Πρόσφατα, ο υπουργός Παιδείας εξέφρασε τις προθέσεις του για ένα εκπαιδευτικό σύστημα που δε θα βγάζει υπαλλήλους, αλλά θα παρέχει ανθρωπιστική παιδεία χωρίς "δεσμεύσεις"...

Λέτε, αυτό που δεν μπόρεσε ν' ανατρέψει η ΜΠΠΕ από τα "αριστερά", να το επιχειρεί το ίδιο το σύστημα από τα "δεξιά";

Ακριβώς όπως αν προσέξει κανείς την επιχειρηματολογία της Λευκής Βίβλου, νομίζει ότι οι συντάκτες της, πετσοκόφτες των εργατικών δικαιωμάτων, έχουν διαβάσει προσεκτικά το "Κεφάλαιο" του Μαρξ.

Δεν ήταν άσχετη η, συνειδητά "κακόγουστη", αναφορά μας στον υπουργό Παιδείας σε δυο, τρία σημεία πιο πάνω.

Είναι, αλήθεια, οι προτάσεις της αστικής τάξης πιο ριζοσπαστικές και πιο καινοτόμες απ' τους υπερασπιστές των σημερινών κατακτήσεων στο χώρο της εκπαίδευσης που εμφανίζονται σαν παρωχημένοι και "κρατικιστές";

Βέβαια, η αστική πολιτιστική επανάσταση στις μέρες της ίσως έδωσε πολύ περισσότερα απ' όσα η Προλεταριακή Πολιτιστική Επανάσταση (είναι αυτή η "λεπτομέρεια" των 400 χρόνων προετοιμασίας και ύπαρξης του καπιταλισμού απέναντι στην "ασημαντότητα" των 60 χρόνων του σοσιαλισμού).
Ας μην παραξενευόμαστε. Σίγουρα τα "πετάγματα" της αστικής εποχής των Φώτων (θετικισμός, ανάπτυξη επιστημών, κ.λπ.) δεν μπόρεσε να τα "πιάσει" η Προλεταριακή Πολιτιστική Επανάσταση. Με τη διαφορά ότι οι κατακτήσεις αυτές του αστικού διαφωτισμού αφορούσαν μια μειοψηφία ανθρώπων, ενώ ο σοσιαλισμός διακρίνεται για το πληβειακό του πνεύμα. Το ζήτημα δεν είναι απλά ποσοτικό. Πόσες κατακτήσεις της επιστήμης (ισάξιες του Γαλιλαίου) δεν μπορεί ν' αφομοιώσει η σημερινή κοινωνία γιατί "κάτι" της λείπει; Βέβαια, ο Λένιν έλεγε πως οι κομμουνιστές "δε θα φτιάξουν καινούρια κουλτούρα, αλλά θ' αξιοποιήσουν τα θετικά στοιχεία της παλιάς". Απαντούσε όμως, έτσι, περισσότερο στους φορμαλιστές καλλιτέχνες παρά έδινε μια οριστική τοποθέτηση του ζητήματος. Γιατί η επανατοποθέτηση όλων των στοιχείων της κουλτούρας-πολιτισμού, η ένταξη όλων αυτών των στοιχείων σε μια νέα "κοσμοθεωρία", δεν δημιουργούσε τελικά και μια νέα κουλτούρα; Επρόκειτο γ' αυτόν τον "ολοκληρωτισμό" της ΜΠΠΕ (την άσκηση της ολοκληρωτικής δικτατορίας της εργατικής τάξης στο εποικοδόμημα) ,που ανατρίχιαζε τις "ελεύθερες ψυχές" (που ήθελαν να συνεχίσουν ν' ασκούν τη δική τους δικτατορία).

Έχει κυλήσει πολύ νερό στ' αυλάκι από τότε, και πώς να το κάνουμε, η απειλητική επανεμφάνιση του αναλφαβητισμού), των νεόπτωχων πτυχιούχων και τη καθημερινής απαξίωσης ζωής και σπουδών κάθε άλλο παρά πείθουν για την νεωτερικότητα της αντιλαϊκής αντεπανάστασης που εξελίσσεται σήμερα σ’ όλους τους χώρους (και σ' αυτόν της παιδείας).

Ποια είναι τα σημερινά καθήκοντα ενός επαναστατικού κινήματος στο χώρο της εκπαίδευσης που με το ένα χέρι πρέπει να υποστηρίζει τις κατακτήσεις που απειλούνται ενώ με το άλλο πρέπει να δείχνει πόσο "μακριά το πάει", προτείνοντας ένα όραμα μιας ποιοτικά και ποσοτικά διαφορετικής παιδείας και κοινωνίας;

Η αξιολόγηση της πρακτικής και θεωρητικής εμπειρίας της ΜΠΠΕ στο χώρο της εκπαίδευσης, σίγουρα συμβάλλει στο να φορτιστεί και να εμπλουτιστεί αυτή η προοπτική.

Στο να υπερασπιστεί την ουσιαστική νεωτερικότητα και επικαιρότητα των σοσιαλιστικών λύσεων απέναντι σε μια ιδεολογική επιχείρηση που παρουσιάζει το μαύρο για άσπρο και το λύκο με προβιά αρνιού.


Ν' αποκαλύψει και μέσα απ' αυτή την αντιπαράθεση τις πραγματικές επιδιώξεις της μεταμφίεσης, που εμφανίζει το κεφάλαιο να νοιάζεται για τον ελεύθερο χρόνο μας, τη δια βίου παιδεία μας και τη συμμετοχή των πολιτών στα "τοπικά αναλυτικά προγράμματα".

Γιατί οι προοπτικές αυτές δε χωρούν στην ασφυκτική ζωή, στα όρια της βιολογικής συντήρησης που μας ετοιμάζουν, με σημαίες τα πιο "ακίνδυνα" αιτήματα μας.

Τούτο είναι και το σημερινό "δια ταύτα" της ΜΠΠΕ. Να δείξει ότι ήταν υπαρκτή αυτή η προοπτική, ότι παλεύτηκε και διεκδικήθηκε με υπαρκτές θέσεις, υπαρκτούς μετασχηματισμούς στα πλαίσια μιας άλλης κοινωνίας. Πάντα απ' τα αριστερά!!

Και για όσους πάλι γελάσουν χαιρέκακα με την ήττα της, να πούμε πως στάθηκε από τις λίγες επαναστάσεις που προέβλεψε και προειδοποίησε για την πιθανότητα πτώσης της.

Σ' όλους αυτούς που επηρεάστηκαν ή "επηρεάστηκαν" απ' την ΜΠΠΕ αφιερώνουμε εξαιρετικά, σαν κλείσιμο, ένα κομμάτι προσωπικής εξομολόγησης του Μάο Τσε Τουνγκ, πολύ χαρακτηριστικό και σχετικό (Από συζήτηση με την ανιψιά του Μάο, Βανγκ Χάι Γιουνγκ):

"... Πρόεδρος: Κανονισμός, ξεκανονισμός τι σε νοιάζει; Απλώς δεν θα πας, και θα πεις: Ε, λοιπόν, παραβαίνω τον κανονισμό!

Βανγκ: Λεν μπορώ να το κάνω αυτό γιατί θα μου κάνουν κριτική.

Πρόεδρος: Μου φαίνεται πως δεν θα βγει τίποτα σπουδαίο στο μέλλον από έναν άνθρωπο σαν κι εσένα. Πότε φοβάσαι ότι θα πάρεις επίπληξη, πότε πως θα πούνε ότι παραβαίνεις τον κανονισμό, πότε πως θα σου κάνουν κριτική. Πότε φοβάσαι ότι θα σε αποβάλλουν από τη σχολή, μετά φοβάσαι ότι θα μπορούσες να μη γίνεις δεκτή στο Κόμμα. Για ποιο λόγο φοβάσαι; Το χειρότερο θα ήταν βέβαια η αποβολή από τη σχολή. Η σχολή όμως πρέπει να επιτρέπει στους φοιτητές να επαναστατούν, όταν γυρίσεις πίσω πρέπει να επαναστατήσεις πρώτη" (Μάο Τσε Τουνγκ, "Άγνωστα κείμενα"). 

Τελικά, είναι δίκαιο να εξεγείρεσαι!!!



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

"Σχολείο για τις μάζες στην Κίνα", εκδόσεις Συνεταιρισμός

"Εργοστασιακά Πανεπιστήμια στην Κίνα στην Πολιτιστική Επανάσταση", εκδόσεις Α/συνέχεια

"Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα, ένας σταθμός στην Ιστορία", Γουίλιαμ Χίντον, εκδόσεις Κύτταρο

"Για την ολοκληρωτική δικτατορία στην αστική τάξη", Τσιάν Τσουεν Κιάο, Ιστορικές Εκδόσεις

"Αποσπάσματα για την Πολιτιστική Επανάσταση", Μάο Τσε Τουνγκ, εκδόσεις Πολιτιστική Επανάσταση

"Ενα κινέζικο χωριό στην Πολιτιστική Επανάσταση", JAN MYPDAL, εκδόσεις Εξάντας

"Η Διαλεκτική του Μάο Τσε Τουνγκ", Ροσάνα Ροσάντα -Σαρλ Μπετελλέμ, εκδόσεις Στοχαστής

"Κινέζοι, αν ξέρατε", εκδόσεις Σιδέρης

"Για τη Νεολαία", Ι.Β. Στάλιν, εκδόσεις Λαϊκός Δρόμος

"Ο Κινέζικος δρόμος για το Σοσιαλισμό", εκδόσεις Κύτταρο

"Η (αυτό)κριτική της επιστήμης", εκδόσεις Βέργος

"Η ιδιωτική ζωή του Προέδρου Μάο", Δρ. Λι Ζούι, εκδόσεις Καστανιώτη

"Γνώρισα τους Κόκκινους Φρουρούς", Μπεάτα Κιτσίκη, εκδόσεις Κέδρος

"Ο βελονισμός: Μέθοδος αναισθησίας ή θεραπείας", Ξενόγλωσσες Εκδόσεις του Κρατικού Οργανισμού της Λαϊκής Κίνας 1972

"Τέχνη και καλλιτέχνες", Μάο Τσε Τουνγκ, εκδόσεις Μνήμη

"Άγνωστα Κείμενα", Μάο Τσε Τουνγκ, εκδόσεις Λιβάνη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου