Η ονομασία του ιστολογίου είναι ο τίτλος του βιβλίου του Βασίλη Σαμαρά "1917-1953, Η ιστορία διδάσκει και εμπνέει"

Τρίτη 19 Απριλίου 2016

ΤΟ ΒΟΔΙ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ ΓΗΣ ΚΑΙ ΟΥΡΑΝΟΥ. Μικρή αναφορά στην εκπαιδευτική (;) πλευρά της ΜΠΠΕ (E' ΜΕΡΟΣ)

Το κείμενο γράφτηκε από τον Δημήτρη Μάνο, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Έναυσμα», το Φθινόπωρο του 1996 και αποτελούσε μέρος αφιερώματος για τα 30 χρόνια από την ΜΠΠΕ

Γ. Μετασχηματισμοί στο σύστημα διδασκαλίας.


Δεν έφτανε να "χτυπηθεί" το ένα κέντρο. Ο αγώνας της ΜΠΠΕ στην εκπαίδευση είχε αλληλένδετα τα διαφορά του μέρη. Σειρά είχε το "μάθημα". Ήταν, δηλαδή, η ΜΠΠΕ εναντίον των μαθημάτων; (φοβερά πράγματα).
Οπωσδήποτε, δεν έμπαινε έτσι το ζήτημα, ακόμα κι αν χρειάστηκε, αρκετές φορές και για μεγάλο χρονικό διάστημα, να σταματήσουν τα μαθήματα από τις συγκρούσεις και τις αντιπαραθέσεις.

Εννοούμε την αναμόρφωση ενός συστήματος διδασκαλίας (περιλαμβάνει προγράμματα, περιεχόμενο σπουδών, μέθοδες και ύλη μαθημάτων, κ.λπ.), που είχε σαν χαρακτηριστικό του την ανύψωση από την υπόλοιπη κοινωνία. Μια "ανύψωση" που προσέδιδε στο σχολείο μια εξουσία απέναντι στην υπόλοιπη κοινωνία, βασισμένη στην αυθεντία, το μονοπώλιο της γνώσης, την ακαδημαϊκή κυριαρχία.

Τούτο εννοούσαν όταν μιλούσαν για το "μάθημα" σαν ένα από τα κέντρα της "παλιάς" εκπαίδευσης.


Η ύλη και ο τρόπος μελέτης.
Η ύλη των μαθημάτων και ο τρόπος μελέτης άλλαξαν προσανατολισμό γιατί "ο δυτικός τρόπος της ακαδημαϊκής διδαχής, της εκλογής μέσα από διαγωνίσματα, της έμφασης στην ειδικότητα και στη θεωρία, ξεκομμένη από την πρακτική, συνέχισε να κυριαρχεί πάνω στην εκπαίδευση μετά την απελευθέρωση ολόκληρης της Κίνας το 1949" ("Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα").
Ο νέος προσανατολισμός διέπονταν, με δυο λόγια, από την "στροφή στην πρακτική".
Όχι, όμως, σαν επιλεκτική σύνδεση, αλλά σαν πραγματικό ξεκίνημα του "ταξιδιού της γνώσης" από τους χώρους εργασίας και παραγωγής.


Υπήρχε συνείδηση των αξεπέραστων αδυναμιών του συστήματος που καλούνταν η ΜΠΠΕ να ανατρέψει. Έτσι, διαβάζουμε στο "Ένας μανδαρίνος στην Πολιτιστική Επανάσταση" (από το βιβλίο "Η αυτοκριτική της Επιστήμης") την αυτοκριτική ενός κινέζου διδάκτορα της Φυσικής:

"Σε ορισμένα θέματα ήμουν γελοίος. Παραδείγματος χάριν, δίδασκα για πολλά χρόνια μηχανική υλικών. Εξηγούσα όλα τα είδη των συμμίξεων χάλυβα, τη σύσταση τους, τη χρήση τους. Μια μέρα, στο εργοστάσιο ήθελα να βρω ένα κομμάτι χάλυβα με ισχυρή περιεκτικότητα σε πυρίτιο. Αντιλήφθηκα όμως ότι όλα τα κομμάτια του χάλυβα είχαν το ίδιο χρώμα. Άρχισα τότε να σκέφτομαι πως εξηγούσα στο μάθημα στους φοιτητές, τις διαφορές ανάμεσα στα διάφορα είδη χάλυβα; Βρισκόμουν σε μεγάλη αμηχανία... Τότε πλησιάζει ένας εργάτης χάλυβα και μου λέει "ορίστε ό,τι σας χρειάζεται", κι εγώ ένοιωσα πως ντροπιάστηκα μπροστά στον εργάτη. ΣΥΝΤΡΟΦΟΣ ΛΙΕΟΥ: Ντροπιαστήκατε σαν καθηγητής... ΤΣΙΕΝ-ΒΕΙ-ΤΣΑΝΓΚ: Ο εργάτης αυτός μου είπε: "Μη στενοχωριόσαστε. η θεωρία σας είναι ξεκομμένη από την πράξη και το ξέρουμε πολύ καλά, μόνο που εσείς το αγνοείτε. Αφού καταλαβαίνετε το ελάττωμά σας το διορθώσατε κι αυτό είναι καλό".

Παίρνοντας θάρρος από τα λόγια του εργάτη, τον ρώτησα πώς κατάλαβε τη σύσταση του χάλυβα και μου εξήγησε πως οι εργάτες έχουν πολλούς τρόπους γι’ αυτή τη δουλειά που δεν τις γράφουν τα βιβλία: χτυπούν μ' ένα χαλύβδινο κομμάτι (μπαστούνι) και ξεχωρίζουν τον ήχο που βγαίνει. Δεν είναι δύσκολο να μάθει κανείς αυτή τη μέθοδο, έκανα ένα μήνα να τη μάθω".

Η "Αυτοκριτική" περιγράφει ένα "περιστατικό" από τα τόσα που συναντούσε στο πέρασμα της η ΜΠΠΕ.

Για άλλη μια φορά, τα Εργοστασιακά Πανεπιστήμια αποδείχτηκαν πρωτοπόρα στην παραγωγή εκατοντάδων τέτοιων "περιστατικών", με στόχο τη συνολική τροποποίηση του περιεχομένου της διδασκαλίας:

"Νέα ύλη διδασκαλίας έχει καταρτιστεί ξεκινώντας από το γενικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου: "Σχεδιασμός ή κατασκευή διορθωτικών μηχανών ακριβείας".

Τα κλασσικά εγχειρίδια της μηχανικής, δυναμικής, κινητικής, ηλεκτρισμού κ.λπ. υπάρχουν και είναι, βέβαια, διαθέσιμα. Αλλά δεν ξεκινούν απ' αυτά:

Μικτές ομάδες εργατών-τεχνικών έχουν επιφορτιστεί με έρευνα και συζήτηση, με έμπειρους και παλαίμαχους εργάτες, για να συγκεντρώσουν στα "διδακτικά υλικά", περισσότερο ή λιγότερο προσωρινά, ομοιογενή σύνολα δεδομένων ή προβλημάτων.

Το σημαντικό σημείο εδώ είναι ότι τα "πρακτικά" προβλήματα κατασκευής δεν ξεχωρίζονται από τα "θεωρητικά" του σχεδιασμού.

Εδώ, όπως και στο Εργοστασιακό Πανεπιστήμιο του Κεϋλουάν, επινοούν με τη μέθοδο αυτή -έστω και σε σπέρμα- νέα ύλη διδασκαλίας, που υπακούει σε άλλη ταξινόμηση απ' αυτήν που παραδοσιακά έχει κληρονομηθεί από τη Δύση". ("Εργοστασιακά Πανεπιστήμια στην Κίνα").

Θα είχαμε, ίσως, πιο συγκεκριμένα πράγματα να πούμε γι’ αυτή την "εν σπέρματι" νέα ύλη διδασκαλίας αν οι εξελίξεις στην Κίνα με τη ρεβιζιονιστική παλινόρθωση δε σταματούσαν τα τολμηρά βήματα μιας διαφορετικής αντίληψης για την επιστήμη.

Εν πάσει περιπτώσει, ξανασυναντάμε εδώ την "παλιά" ξεχασμένη θέση των κομμουνιστών για τον παρασιτικό χαρακτήρα της καπιταλιστικής επιχείρησης, που δεν επιτρέπει (γιατί λειτουργεί με βάση το κέρδος) την πραγματική αξιοποίηση ολόκληρου του τεχνικού-πρακτικού και θεωρητικού δυναμικού, σ' αντίθεση, φυσικά, με το σοσιαλιστικό σύστημα (άλλη μια παραγωγική οικονομία δυνάμεων που αντικρούει τη συλλογιστική του Τενγκ "άσπρη γάτα - μαύρη γάτα αρκεί να τρώει ποντίκια", εκεί που νομίζει ότι νιώθει πιο δυνατή, στους χώρους παραγωγής).

Νέα προγράμματα σπουδών και μέθοδες διδασκαλίας

Τα βασικά στοιχεία των μετασχηματισμών στα προγράμματα σπουδών της ΜΠΠΕ ήταν: 1) σύνδεση με την πρακτική, 2) μείωση του χρόνου διδασκαλίας, 3) συνεχές αλισβερίσι εμπειρικής και ορθολογικής γνώσης, 4) προσαρμογή στις συνθήκες ζωής των εργαζομένων μαζών.

Ας πάρουμε πάλι, το πρωτοπόρο παράδειγμα των Εργοστασιακών Πανεπιστημίων:
"Στο παλιό σύστημα εκπαίδευσης που κυριαρχούσε στην Κίνα (όπως και σήμερα στη Γαλλία π.χ.) πίστευαν πως ήταν αναπόφευκτο το πέρασμα από τρία στάδια: 1) βασική εκπαίδευση, 2) συμπληρωματική θεωρητική διδασκαλία, 3) εξειδίκευση.

Αυτές οι τρεις φάσεις, τώρα, έχουν "σπάσει" σε 4 περιόδους:

1η περίοδος: συγκέντρωση και μελέτη των πρώτων εκπαιδευτικών ολικών: ο τόνος δίνεται στη θεωρητική μελέτη και στις βασικές επαγγελματικές τεχνικές. Κι αυτά για μια διάρκεια 8-9 μηνών.

2η περίοδος: "Να μάθουμε να κάνουμε τον πόλεμο πολεμώντας": Οι σπουδαστές βγαίνουν από τη σχολή και ξαναγυρίζουν πάλι στα εργαστήρια. Ενσωματώνονται στις ομάδες που υπάρχουν "τριπλής ένωσης για τις καινοτομίες και την τεχνική ανανέωση" και συμβάλλουν, άμεσα, στην προώθηση των προγραμμάτων έρευνας που βρίσκονται στην πορεία και τούτο -επιμένουν οι συνομιλητές μας- μέχρι την κατασκευή.

Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι καθηγητές συνεχίζουν την διδασκαλία τους, αλλά, επί τόπου και με βάση τις δυσκολίες που συναντιούνται.

Η 3η περίοδος είναι αφιερωμένη στο "άλμα στη γνώση": Νέα θεωρητική μελέτη, για να λυθούν τα προβλήματα που έμειναν εκκρεμή.

Η 4η περίοδος είναι, τώρα, αφιερωμένη πάλι στην πράξη: Αλλά σ' αυτό το επίπεδο οι εργάτες- τεχνικοί είναι ικανοί να αναλύουν τα προβλήματα με ανεξάρτητο τρόπο. Συμμετέχουν τώρα στις εργασίες σχεδιασμού και κατασκευής των πιο πολύπλοκων εργαλείων" ("Εργοστασιακά Πανεπιστήμια στην Κίνα").

Ο "εμβολισμός" της πυραμιδωτής δομής της εκπαίδευσης πραγματοποιείται, μ' αυτόν τον τρόπο κι απ' τα μέσα, στο μεδούλι της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Μια άλλη μαρτυρία, για την προσαρμογή του σχολείου στις συνθήκες ζωής των μαζών, έχουμε από το βιβλίο "Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα".

Η μαρτυρία αυτή σε πολλά θυμίζει τον "θεατρώνη" Ντάριο Φο, που έφτιαχνε κι ανέβαζε τις παραστάσεις του σε χώρους δουλειάς, συνοικίες, καφενεία κ.λπ με τα μωρά των μανάδων να κλαίνε και να τρώνε γαριδάκια, "θυσιάζοντας" έτσι, τη θεατρική "μυσταγωγία":
"Έτσι το καινούριο πρόγραμμα μαθημάτων στην ύπαιθρο είναι πολύ προσγειωμένο στην πραγματικότητα, αντικατοπτρίζοντας τις πρακτικές ανάγκες των αγροτών στην παραγωγή, στην ταξική πάλη. Χρησιμοποιούνται καλά διάφοροι ντόπιοι ειδικοί, παραδειγματικοί και ηρωικοί εργάτες που μιλάνε για τα προβλήματα και τις τεχνικές που έχουν κατακτήσει. Οι ώρες των μαθημάτων είναι εύκαμπτες και ανάλογες με την εποχή για να μπορούν οι μαθητές και οι μαθήτριες να ασχοληθούν με την παραγωγή τις εποχές της έντονης δραστηριότητας. Τα παιδιά μπορούν να φέρουν μαζί τους στην τάξη τα μικρότερα τους αδέρφια ή ακόμα και τα ζώα που πρέπει να φροντίζουν".

Το θέμα της υπερειδίκευσης - μια ιδιαιτερότητα

Είναι γνωστό το σύνθημα "Κόκκινοι και όχι Ειδικοί" που, παρμένο από την ΜΠΠΕ (σε απλουστευμένη ίσως μορφή), φωνάχτηκε το Μάη του '68.

Το σύνθημα ήθελε να τονίσει τη σύνδεση των χώρων της εκπαίδευσης με την ταξική πάλη και την πρωτοκαθεδρία της πολιτικής, της προλεταριακής πολιτικής, απέναντι στην τεχνική.
Δεν ήταν και τόσο ουρανοκατέβατοι αυτοί οι προβληματισμοί στο κομμουνιστικό κίνημα:
"Να ένα παράδειγμα: ένα παιδί που έχει εξαιρετική οπτική μνήμη σχεδιάζει θαυμάσια. Το βάζουν από νωρίς σε ειδικό σχολείο και του διδάσκουν την τεχνική του σχεδίου. Κανείς ωστόσο δεν φροντίζει να πλατύνει τον ορίζοντα του, να του μάθει να βλέπει τη ζωή κομμουνιστικά, να γίνει ένας πραγματικός κομμουνιστής...

Η σύγχρονη τεχνική άλλαξε ριζικά τον χαρακτήρα της προπαίδευσης. Αυτή δεν είναι πια μια στενή τεχνική εξάσκηση που γίνεται σ' εκείνους που προπαρασκευάζονται γι αυτό ή τ' άλλο επάγγελμα αλλά η γνώση, η γνώση του χειρισμού ενός πολύπλοκου μηχανήματος, ο πιο παραγωγικός τρόπος οργάνωσης μιας δουλειάς, η γνώση του προτσές παραγωγής στο σύνολο του. Δεν είναι τυχαίο γεγονός ότι μεγάλος αριθμός σταχανοφικών βγήκαν από τη σχολή προπαίδευσης στο εργοστάσιο" (Κρούπσκαγια, "Διαλεκτά Παιδαγωγικά Έργα").
Προπαίδευση - κομμουνιστική αντίληψη - εποπτεία και όχι στενή επαγγελματική ειδίκευση.
Όπως γράφει η Κρούπσκαγια, κάτι τέτοιο ανταποκρίνονταν στους προβληματισμούς και στις ανολοκλήρωτες σημειώσεις του Λένιν για την πολυτεχνική μόρφωση:

"Ο μαθητής δεν θ' αποκτήσει επάγγελμα με στενά πλαίσια που αύριο μπορεί να μην το χρησιμοποιήσει αλλά απέραντες πολυτεχνικές γνώσεις, μια πείρα, χάρη στην οποία ο μαθητευόμενος δεν θα μπει στο εργοστάσιο σαν κουτάβι που αναστατώνει όλο τον κόσμο και πουθενά δεν βολεύεται, αλλά σαν συνειδητός εργάτης και ικανός, για τον οποίο φτάνει μια μικρή προπαίδευση" (στο ίδιο).

Κι αυτά γράφονταν σε πιο παλιές εποχές από την ΜΠΠΕ, όταν δεν υμνούνταν η ουδέτερη Επιστημονικο-τεχνική Επανάσταση των σοβιετικών ρεβιζιονιστών ή οι ασπρόμαυρες γάτες του Τενγκ Χσιάο Πινγκ.

Υπήρχε ο προβληματισμός ότι η υπερειδίκευση και το κομμάτιασμα της γνώσης σε "ειδικούς τομείς", τελικά, έβλαπτε την ικανότητα συνολικής εποπτείας, απ' την εργατική τάξη, της παραγωγικής και επιστημονικής διαδικασίας.

Μήπως όλος ο θόρυβος για την εποχή της πληροφορικής και των ειδικοτήτων που είχε ξεσηκωθεί τα τελευταία χρόνια, δεν έκρυβε άλλους, ανομολόγητους (ή και ομολογημένους) ταξικούς στόχους; (χτύπημα επαγγελματικών δικαιωμάτων, ταξικοί φραγμοί, πολυδιάσπαση αποφοίτων, νομιμοποίηση της ανεργίας κ.λπ.) Τελευταία, βέβαια, το παραμύθι το αλλάζουν (δια βίου παιδεία, ανθρωπισμός, ευελιξία, κ.λπ.)

Οι κομμουνιστές, κατά συνέπεια, στο χώρο της εκπαίδευσης, είχαν λόγους να είναι αρκετά επιφυλακτικοί (κατ' αρχάς) στα ζητήματα υπερειδίκευσης, επιστημονικών ειδικοτήτων κ.λπ. Και στο σοσιαλισμό!

"Ειρήσθω εν παρόδω" οι προβληματισμοί αυτοί (από ιδεολογικοπολιτική μπάντα) "άγγιζαν" τα συμπεράσματα ερευνών της ανθρωπολογίας, ψυχολογίας, παιδαγωγικής κ.λπ., που κατέληγαν ότι εκείνο που ανέδειξε και διέσωσε το ανθρώπινο είδος από τον υπόλοιπο ζωικό κόσμο, ήταν, ακριβώς, η ικανότητά του να μην υπερειδικεύεται στους διάφορους περιβάλλοντες χώρους που διαβιούσε. Απόψεις για την ενότητα του αισθητηριακού κόσμου του νέου ανθρώπου, για την παράλληλη ειδίκευση (κι όχι την υπερειδίκευση) σαν στοιχείο της ανθρώπινης ευφυΐας κ.λπ. Άλλο, τώρα, αν οι κυρίαρχες τάξεις επιφυλάσσουν, για την πλειοψηφία της κοινωνίας, όρους "ζωής" και "μόρφωσης" που λίγο απέχουν απ' αυτές του ζωικού κόσμου...

Η τομή της ΜΠΠΕ, και στο ζήτημα αυτό, βρίσκεται στο ότι για πρώτη φορά "βροντοφώναξε" αυτά τα προβλήματα και τα τοποθέτησε πάνω σ' ένα ιδεολογικό και πολιτικό έδαφος, ξεκάθαρα.

Συνέδεσε το πρόβλημα αυτό με όλες τις άλλες "αγκυλώσεις" του κληροδοτημένου αστικού εκπαιδευτικού συστήματος:

"Υπερειδίκευση μαθημάτων, απομάκρυνση από την πρακτική, μηχανική αντιγραφή ακατάλληλων ξένων σχεδίων και μεθόδων, τέλος, υπερβολικά προνόμια των ακαδημαϊκών δασκάλων και ερευνητών" ("Κινέζικος δρόμος για τον σοσιαλισμό").

Η υπερειδίκευση εντάσσονταν σ' αυτή την γραμμή προβλημάτων που απέρρεαν από την διεκδίκηση της εξουσίας στο χώρο της παιδείας. Δεν ήταν κάτι το "ξεχωριστό".

Ο Yuan Li Wu κάνει την εξής παρατήρηση στο "τρίτο πενταετές σχέδιο" (από το βιβλίο "Σχολείο για τις μάζες στην Κίνα"):

"Για χάρη της ταχύτητας πολλοί νέοι πτυχιούχοι των κοινών και ειδικών εκπαιδευτικών σχολών έχουν μια τόσο στενή ειδίκευση και περιορισμένη πείρα που με δυσκολία μπορούν να μεταφερθούν από μια δουλειά και ένα πεδίο στο άλλο, χωρίς μετεκπαίδευση".

Το σπάσιμο αυτών των περιορισμών δεν ήταν, μόνο, σπάσιμο των περιορισμών άσκησης της εργατικής εξουσίας στους χώρους παιδείας-παραγωγής (η ΜΠΠΕ ποτέ δεν τους ξεχώρισε). Ήταν, ταυτόχρονα, και ξεπέρασμα όλων των "περιορισμών" και των "στενοτήτων" στην ανάπτυξη, τελικά, της παραγωγής και της κοινωνικής προόδου (άρα και εδώ, υπάρχει ισχυρή παραγωγική θεμελίωση, παράλληλα με το επαναστατικό "κήρυγμα").



Δ. Ανατροπή της εσωτερικής ιεραρχίας στην εκπαίδευση

Ξαναγυρίσαμε στο σημείο που ξεκινήσαμε.
Γιατί, τελικός στόχος αυτής της επαναστατικής εκστρατείας ήταν, τελικά, η ανατροπή της "εσωτερικής ιεραρχίας" του σχολείου.

Λέγοντας "εσωτερική ιεραρχία", δεν εννοούμε τις τυπικές σχέσεις εκπαιδευτών - εκπαιδευομένων, που μπορεί να έχουν περισσότερο ή λιγότερο ιδεολογική μορφή...

Ανάλογα, βέβαια, με το πόσο εξελιγμένο (ή απλά "έξυπνο") είναι το κάθε αστικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Εννοούμε, πάνω απ' όλα, το μονοπώλιο της γνώσης. Την αλλαγή στις σχέσεις και τις θέσεις των πόλων που παράγουν γνώση. Την ενσωμάτωση στην κυρίαρχη γνώση, την "παπουτσωμένη", της γνώσης των "ξυπόλητων" και "κολασμένων", με ό,τι συγκρούσεις και αντιφάσεις συνεπάγεται αυτό (αφού τέτοια ειρηνική ενσωμάτωση ποτέ δεν υπήρξε).

Δεν επρόκειτο για μια άλλη κατάκτηση του "φρουρίου της γνώσης", αλλά στην ουσία, για την παραγωγή μιας γνώσης πιο εποπτικής, πιο ολοκληρωμένης ταξικά. Από μια άποψη, που έβλεπε την γνώση όχι σαν "εικόνα", "τεχνική ειδικότητα", "φιλοσοφική ανάλυση" ή ..."πληροφορία" αλλά σαν αυτό που είναι κάθε ανθρώπινο δημιούργημα, σαν κοινωνική σχέση!

Ήταν αναμενόμενο η ΜΠΠΕ να συγκρουστεί με τις απόψεις για ουδετερότητα της γνώσης, της τεχνικής, της επιστήμης.

Ήταν αναμενόμενο να ξεσηκώσει όλη την ιερή αγανάκτηση των "αβρών" ανθρώπων του πνεύματος που, μαζί με την αστική τάξη, ένιωθαν να χάνουν αυτό το μονοπώλιο και τη "βολή" τους... (κι ας είχαν τις αγνότερες των προθέσεων!)

Ο προσωπικός γιατρός του Μάο, στο γνωστό βιβλίο του για την ιδιωτική ζωή του τελευταίου, γράφει -εκ των υστέρων βέβαια- για τον κρύο ιδρώτα που τον έκοβε κάθε φορά που έπρεπε να σταλεί στην ύπαιθρο για να δουλέψει στις παραγωγικές ταξιαρχίες. Πως κρυβόταν για ν' αποφύγει τη "στράτευση". Εκφράζει τη βαθειά του αγανάκτηση, για το πώς μια καθαρίστρια (ο Σάκης ο υδραυλικός!), χοντροκομμένη και αμόρφωτη, βρίσκεται στη διοικούσα επιτροπή ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος! Α!, δεν τα χωρά ο νους του ανθρώπου αυτά τη πράγματα!

"Ένα άλλο παράδειγμα: οι ιεραρχικές διαφορές. Παραδοσιακά στο σχολείο όποιος είχε συσσωρεύσει μια μεγαλύτερη ποσότητα γνώσεων έπαιρνε και μια μεγαλύτερη θέση στην ιεραρχία. Στο παρελθόν μόνο οι καθηγητές είχαν δικαίωμα λόγου, γιατί οι γνώσεις τους ήταν πολλές. Αλλά και αυτές τις γνώσεις πρέπει να τις αναλύσουμε! Υπάρχουν γνώσεις των βιβλίων. Έτσι οι εργάτες δεν είχαν δικαίωμα λόγου, γιατί δεν είχαν γνώσεις. Οι πρακτικές γνώσεις που προέρχονται από την ταξική πάλη δεν μέτραγαν καθόλου. Έτσι οι καθηγητές με πολλές γνώσεις από τα βιβλία όχι μόνον ήταν οι μοναδικοί που είχαν δικαίωμα λόγου αλλά είχαν και τους πιο μεγάλους μισθούς.

Τώρα μειώνουμε αυτές τις διαφορές αλλά ακόμα υπάρχουν. Όλα αυτά, διεύθυνση και εξουσία, η διοίκηση των φοιτητών, οι ιεραρχίες είναι δεμένα μεταξύ τους και με το αστικό δίκαιο. Πρέπει να περιοριστούν αλλιώς θα διευρυνθούν. Αλλά στο ιδεολογικό επίπεδο οι δεμένες με το αστικό δίκαιο αντιλήψεις είναι ακόμα υπαρκτές και ειδικά πριν την Πολιτιστική Επανάσταση κυριαρχούσαν αληθινά στο σχολείο. Η ιδεολογία της ατομικής ιδιοκτησίας των γνώσεων, η μετσιανική αντίληψη (συνεχιστές της διδασκαλίας του Κομφούκιου), σύμφωνα με την οποία εκείνοι που δουλεύουν διανοητικά διοικούν και εκείνοι που δουλεύουν χειρωνακτικά διοικούνται, ήταν πράγματα πολύ διαδεδομένα. Υπήρχαν καθηγητές που έγραφαν κείμενα που έκαναν μια μικρή έρευνα και έπαιρναν όλες τις δυνατές προφυλάξεις για να μην μάθουν οι άλλοι" (Από την συνέντευξη -συζήτηση που δόθηκε το 1976 από επαναστάτες δασκάλους και διπλωματούχους του Πανεπιστημίου του Πεκίνου).

Το κείμενο (άλλη μια τελευταία αναλαμπή της ΜΠΠΕ) φωτογραφίζει όλους εκείνους που ήταν "φυσικό" κι αναμενόμενο ν' αντιδρούν στην επαναστατικοποίηση της εκπαίδευσης.

Όλους εκείνους που αρνιόνταν πεισματικά να βάλουν τη γνώση τους και την επιστήμη τους στην υπηρεσία της εργατικής τάξης και των λαϊκών μαζών.

Που δυσανασχετούσαν μ' αυτόν το "ζυγό" γιατί δεν θέλαν να γίνουν "πρόθυμα το βόδι του παιδιού".

Όπως εξηγούσε ο Μάο αυτό το κινέζικο ποίημα, "βόδι" ήταν οι διανοούμενοι και οι καθοδηγητές και "παιδί" το προλεταριάτο, οι λαϊκές μάζες...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου