Δημοσιεύουμε το υπόλοιπο μέρος από το κεντρικό άρθρο του Ριζοσπάστη της 10/5/1936 που περιγράφει τα δραματικά γεγονότα της 9ης Μάη.
Μάλλον εκ παραδρομής το όνομα του Τούση αναφέρεται ως Τούσκας
ΠΩΣ ΕΞΕΛΙΧΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΙ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας). - Η απεργία των αυτοκινητιστών και των τροχιοδρομικών πέτυχε απόλυτα. Κανένα αυτοκίνητο και κανένα τραμ δεν κινήθηκε. Το ίδιο, πέτυχε απόλυτα και η απεργία των σιδηροδρομικών της Βόρειας Ελλάδας. Στο πλευρό των αγωνιζόμενων απεργών κατεβήκανε οι ραφτεργάτες, οι οικοδόμοι, όλοι οι εργάτες και οι εργάτριες πλεκτηρίων, οι εργάτες υποκαμίσων αποφασισμένοι και αυτοί να αγωνιστούνε για την τελειωτική νίκη. Οι χωροφύλακες πήγαν να εμποδίσουν τις εργάτριες πλεκτηρίων να βγουν από το εργοστάσιο αλλά επενέβηκε ο κόσμος και ανάγκασε τους χωροφύλακες να υποχωρήσουνε. Οι παραπάνω απεργοί υπολογίζονται σε 600.
Η Θεσσαλονίκη στρατοκρατείται. Περίπολα στρατού και χωροφυλακής, αντλίες και θωρακισμένα αυτοκίνητα ανεβοκατεβαίνουν στους δρόμους. Στα κεντρικά και στα επίκαιρα σημεία της πόλης στήθηκαν πολυβόλα.
Το Γ' Σώμα Στρατού τοιχοκόλλησε σ' όλους τους δρόμους ανακοινωθέν με τα διατάγματα για την επιστράτευση των σιδηροδρομικών, των τροχιοδρομικών και των ηλεκτρολόγων. Όπως είναι γνωστό, οι παραπάνω απεργοί καλούνται να παρουσιαστούνε ώσαμε τις 12 το μεσημέρι, αλλοιώς θα συλλαμβάνουνται σα λιποτάχτες και θα δικάζουνται στα στρατοδικεία.
Οι επαγγελματίες των κεντρικών δρόμων κλείσανε τα μαγαζιά τους (90%) χωρίς να πάρουν εντολή από την Ομοσπονδία τους και τρομοκρατημένοι και αγαναχτισμένοι από τα στρατοκρατικά μέτρα πήρανε απόφαση να παρουσιαστούνε σήμερα με τη διοίκηση της Ομοσπονδίας τους στη Γενική Διοίκηση και να απαιτήσουν την αποδοχή των αιτημάτων των καπνεργατών.
Στη Γενική Διοίκηση θα παρουσιαστούνε στις 12 και όλες οι εργατικές οργανώσεις και θα ζητήσουν το άνοιγμα των Κέντρων, την αθώωση όλων των συλληφθέντων και την αποδοχή των αιτημάτων όλων των εργατικών κλάδων.
Με πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας των Επαγγελματιών γίνεται μεγάλη σύσκεψη των επαγγελματικών, κοινωνικών και επιστημονικών οργανώσεων της Θεσσαλονίκης. Στη σύσκεψη αυτή θα συζητηθούνε τα αιτήματα των εργατών και θα υποβληθεί υπόμνημα και διαμαρτυρία στη Γενική Διοίκηση.
Ολος ο κόσμος συγκεντρώνεται στους δρόμους. Οι ένοπλες δυνάμεις προσπαθούν με κάθε τρόπο να διαλύσουν τους συγκεντρωμένους και συνεχώς δημιουργούνται επεισόδια.
Στο καπνομάγαζο της Αυστροελληνικής, η αστυνομία επετέθηκε και χτύπησε την απεργιακή φρουρά. Ο κόσμος, που παίρνει πάντοτε μέρος στο πλευρό των αγωνιζομένων, επενέβηκε και ματαίωσε τα σχέδια των χωροφυλάκων. Γίνηκε σύγκρουση μεταξύ αστυνομίας από τη μια και κόσμου και απεργιακής φρουράς από την άλλη. Σ' αυτήν εδώ την σύγκρουση τραυματίστηκε ο απεργός καπνεργάτης Διαμαντόπουλος.
Στο πλεκτήριο Μαυρίδη γίνηκε άλλη σύγκρουση αστυνομίας και εργατριών, που πήγαν να διώξουν τις λίγες απεργοσπάστριες. Ο κόσμος κι εδώ επεμβαίνοντας έδειξε πάλι ότι βρίσκεται στο πλευρό των αγωνιζόμενων απεργών.
Παρ' όλα αυτά τα άγρια μεσαιωνικά μέτρα, οι ηρωικοί απεργοί, σιδηροδρομικοί και τροχιοδρομικοί, πήραν την απόφαση και δήλωσαν πως δεν θα παρουσιαστούνε εκεί που τους καλούν τα διατάγματα της επιστράτευσης και δε θα υποχωρήσουνε μπροστά σε κανένα μέτρο των υπηρετών του κεφαλαίου.
ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας).-- Απήργησαν και οι εργάτες ηλεκτροφωτισμού. Μόνο τρεις ξένοι μηχανικοί δουλεύουν που κατά πάσα πιθανότητα κι αυτοί θα πάρουν μέρος στον αγώνα. Ετσι κατά πάσα πιθανότητα η πόλη θα 'ναι απόψε βυθισμένη στο σκότος.
Επίσης απήργησαν και οι αρτεργάτες όλοι. Διατάχθηκε δύναμη στρατού για την παρασκευή ψωμιού μα είναι βέβαιο πως θα παρουσιαστεί έλλειψη μεγάλη.
Υπάρχει η πληροφορία ότι εντός της σήμερα θ' απεργήσουν και οι τυπογράφοι.
Μπορεί να πει κανείς πως στο σύνολό της η εργατική τάξη της Θεσσαλονίκης βρίσκεται σε απεργία. Επίσης έκλεισαν τα καταστήματά τους όλοι οι επαγγελματίες. Η απεργία είναι πραγματικά παλλαϊκή και υπολογίζεται ότι οι απεργοί εργάτες φτάνουν τις 25-30 χιλιάδες.
Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του αγώνα αυτού είναι: Πρωτοφανής συνοχή, ενότητα, μαχητικότητα και ηρωισμός των απεργών. Απ' τ' άλλο μέρος: Πρωτοφανή τρομοκρατικά μέτρα.
ΚΑΙ ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας).-- Υστερα απ' τα γνωστά γεγονότα απήργησαν και οι φοιτητές, οι οποίοι αποδοκίμασαν και τον Κανελλόπουλο που πήγε στο Πανεπιστήμιο.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας).--Η σημερινή μέρα ήταν μέρα του πιο άγριου ματοκυλίσματος των εργατών από τους δολοφόνους του ελληνικού λαού.
Μα το προλεταριάτο της Θεσσαλονίκης έγραψε επίσης μια απ’ τις ηρωϊκότερες σελίδες του εργατικού κινήματος της χώρας μας. Οι εργάτες πάλαιψαν στήθος με στήθος με την αστυνομία.
Εβαψαν με το αίμα τους, αίμα εκατοντάδων θυμάτων της χτηνώδικης βίας της χωροφυλακής, τους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Μα κατάχτησαν και το δικαίωμα να γίνουν κύριοι των δρόμων. Οι αρχές που αιματοκύλισαν την εργατιά της Θεσσαλονίκης, που νόμισαν πως με το καυτό σίδερο θα έπνιγαν τον αγώνα του εργαζόμενου λαού, υποχώρησαν μπροστά στην ανυπέρβλητη μαχητικότητά του και τον άφησαν πραγματικό κυρίαρχο των δρόμων.
Το διάταγμα της επιστράτευσης των σιδηροδρομικών και τροχιοδρομικών που τοιχοκολλήθηκε σ’ όλους τους κεντρικούς δρόμους, δεν είχε κανένα αποτέλεσμα. Οι σιδηροδρομικοί κι οι τροχιοδρομικοί το αγνόησαν ολότελα.
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ
Οι φορτοεκφορτωτές που κατέβηκαν σε απεργία αλληλεγγύης προς τους καπνεργάτες, συγκεντρώθηκαν το πρωί στο ναυτικό ιταλικό προξενείο, αποδοκίμασαν την ιταλική σημαία και διαδήλωσαν με τα συνθήματα: «Κάτω ο φασισμός» κτλ.
Οι υφαντουργίνες συγκεντρώθηκαν στο εργοστάσιο Τσίτση. Η αστυνομία επετέθηκε να τις διαλύσει, πυροβολώντας συνεχώς. Τραυματίσθηκε σοβαρά η Λαμπρινή Νικολάου. Ολος ο κόσμος συγκεντρωμένος απ’ τις πρωϊνές ώρες στους κεντρικούς δρόμους, συζητούσε για τα ζητήματα των απεργών και τα τρομοκρατικά μέτρα των αρχών.
Στις 10 π.μ. μεγάλες ομάδες εργατών είχαν συγκεντρωθεί κατά μήκος της οδού Εγνατίας, στις γωνίες Μεγάλου Αλεξάνδρου και Κολόμβου κτλ. Διάφοροι ομιλητές σε πρόχειρα βήματα μιλούσαν στους συγκεντρωμένους για τη σημασία του αγώνα τους και τα αιτήματα των απεργών.
Οι περιπολίες των φαντάρων συμπεριφέρονταν αδελφικότατα προς τους συγκεντρωμένους απεργούς. Αργότερα κατέφθασαν χωροφύλακες, που με προκλητικώτητα προσπαθούσαν να διαλύσουν τις ομάδες των συγκεντρωμένων.
ΑΙΜΑΤΗΡΗ ΣΥΜΠΛΟΚΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΙΣΤΕΣ
Στις 10 1/2 περνούσε απ’ την οδό Εγνατίας ένα αυτοκίνητο, με το οποίο οδηγούσαν οι χωροφύλακες στην αστυνομία τους συλληφθέντες απεργιακούς φρουρούς των αυτοκινητιστών στο Χαρμάνκιοϊ. Όταν το αυτοκίνητο βρέθηκε κοντά στα γραφεία των αυτοκινητιστών, όλοι οι οδηγοί κι εισπράχτορες ξεχύθηκαν έξω απ’ τα γραφεία, σταμάτησαν το αυτοκίνητο, κατέβασαν κάτω τους χωροφύλακες που πρότειναν τα περίστροφα και απελευθέρωσαν τους συναδέλφους τους. Αμέσως τότε η έφιππος χωροφυλακή που περιπολούσε στην πλατεία Κολόμβου, επετέθηκε να διαλύσει και να συλλάβει τους αυτοκινητιστές.
Οι αυτοκινητιστές, ενισχυμένοι τώρα κι’ από άλλους απεργούς, καπνεργάτες, τσαγκαράδες, λαστιχάδες κτλ., καθώς κι’ από άλλο κόσμο, άρπαξαν τούβλα από μια κοντινή οικοδομή κι’ απέκρουσαν την επίθεση των χωροφυλάκων. Επακολούθησαν πέντε αλλεπάλληλες επελάσεις της χωροφυλακής, που αποκρούσθηκαν. Σε μια στιγμή όμως οι απεργοί βρέθηκαν ανάμεσα σε δυό περιπολίες εφίππων χωροφυλάκων. Απ’ το πάνω μέρος της Εγνατίας κατέφθασε άλλη ομάδα εφίππων. Οι απεργοί αναγκάσθηκαν να τραβηχθούν άλλοι στην οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου κι άλλοι στην οδό Συγγρού. Οι χωροφύλακες που ενισχύθηκαν και μ’ άλλες δυνάμεις, επετέθηκαν να τους διαλύσουν.
ΟΙ ΑΠΕΡΓΟΙ ΜΑΧΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΟΔΟΦΡΑΓΜΑΤΑ
Απ’ τη στιγμή αυτή αρχίζουν αληθινές μάχες. Οι χωροφύλακες επιτίθενται με λύσσα. Οι εργάτες όμως, που ανέρχονται τώρα στις τρεις χιλιάδες, με καροτσάκια, βαρέλια, τραπέζια, κάσσες κι’ ό,τι άλλο βρίσκουν μπροστά τους σηκώνουν οδοφράγματα στις γωνίες Εγνατίας-Μεγάλου Αλεξάνδρου, Εγνατίας-Συγγρού, Μεγάλου Αλεξάνδρου-Πτολεμαίων και στις άλλες γωνίες της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Οι χωροφύλακες, πεζοί κι’ έφιπποι, επιτίθενται πυροβολούντες στο ψαχνό. Οι απεργοί με πέτρες και ξύλα, που χρησίμευαν για στηρίγματα των δένδρων αμύνονται ηρωϊκά. Άλλοι μάχονται και υποστηρίζουν τα οδοφράγματα κι’ άλλοι κουβαλούν πέτρες για τους μαχόμενους. Ο ενθουσιασμός είνε τεράστιος. Η μαχητικότητα ανυπέρβλητη.
ΟΙ ΧΑΦΙΕΔΕΣ ΠΥΡΟΒΟΛΟΥΝ ΑΠ’ ΤΑ ΜΕΓΑΡΑ ΚΑΙ ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ
Εκείνη τη στιγμή χαφιέδες ανέβηκαν στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Ρωσσία» και στα άλλα γειτονικά μέγαρα της οδού Μεγ. Αλεξάνδρου και βάζουν κατά των μαχομένων στα οδοφράγματα. Οι ηρωϊκοί αγωνιστές των οδοφραγμάτων βρίσκονται ανάμεσα σε δυό πυρά. Τη στιγμή αυτή σκοτώνονται οι δυό πρώτοι: ο Αναστάσιος Τούσκας, αυτοκινητιστής κι’ ένας άλλος, που το όνομά του δεν εξακριβώθηκε.
Από το πλήθος που είχε συγκεντρωθεί πίσω απ’ τα οδοφράγματα ξεσπούν άγριες φωνές αποδοκιμασίας κατά της αστυνομίας και ζητωκραυγές υπέρ της απεργίας.
Οι χωροφύλακες επιτίθενται συνεχώς και κατορθώνουν να απωθήσουν τους υπερασπιστές των οδοφραγμάτων. Μ’ αυτοί τραβιούνται σ’ άλλες γωνιές, όπου στήνουν καινούργια οδοφράγματα. Εκεί συνεχίζονται οι μάχες. Οι απεργοί αμύνονται. Απ’ τις δολοφονικές σφαίρες σκοτώνονται άλλοι τρεις και τραυματίζονται πολλές δεκάδες.
ΕΠΙΒΛΗΤΙΚΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ Μ’ ΕΠΙ ΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟ ΠΤΩΜΑ ΕΝΟΣ ΝΕΚΡΟΥ
Σε μια στιγμή οι απεργοί ξεχύνονται απ’ όλες τις γωνιές, ενώνονται. Αποσπούν από ένα μέγαρο μια πόρτα και πάνω βάζουν το πτώμα ενού σκοτωμένου και μ’ επί κεφαλής αυτό, σχηματίζουν μια τεράστια διαδήλωση και κατευθύνονται προς το διοικητήριο.
Στο δρόμο από κάθε γωνιά ξεπροβάλλουν καινούργιες ομάδες εργατών και προστίθενται στη διαδήλωση. Ο αριθμός των διαδηλωτών φθάνει τώρα στις 5 χιλιάδες.
Το διοικητήριο είνε κλειστό. Οι χωροφύλακες προτείνουν τα όπλα. Μα μπροστά στον όγκο των διαδηλωτών δεν τολμούν να πυροβολήσουν. Οι διαδηλωτές σηκώνουν στα χέρια τους ένα ομιλητή που καταγγέλει τα μέτρα των αρχών και καλεί τους εργάτες να συνεχίσουν την πάλη για την κατάχτηση του ψωμιού και της λεφτεργιάς.
ΜΕ ΚΩΔΟΝΟΚΡΟΥΣΙΕΣ ΚΑΛΟΥΝ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟ
Στο αναμεταξύ οι καμπάνες των γύρω εκκλησιών κτυπούν συναγερμό. Απ’ όλες τις συνοικίες ομάδες εργαζομένων κατεβαίνουν κι ενώνονται με τους διαδηλωτές.
Η διαδήλωση κατόπι ακολουθεί την οδό Διοικητηρίου και αποχωρεί προς την πλατεία Βαρδαριού.
Κι’ από κει συνεχώς ογκούμενη η διαδήλωση ακολουθεί την οδό Εγνατίας με φωνές: «Κάτω οι δολοφόνοι», «να ικανοποιηθούν τα αιτήματα», «να παραιτηθεί η κυβέρνηση», «να συλληφθεί ο Ντάκος», «Ζήτω το δίκηο μας».
ΜΑΝΔΗΛΙΑ ΒΟΥΤΗΓΜΕΝΑ ΣΤΟ ΑΙΜΑ ΤΩΝ ΣΚΟΤΩΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΛΑΒΑΡΑ
Της διαδήλωσης προπορεύονται δυό εργάτες που κρατούν δυό κοντάρια στα οποία έχουν κρεμασθεί δυό μαντήλια βουτηγμένα στο αίμα των αδικοσκοτωμένων αδελφών τους.
Ολοι οι διαδηλωτές τραγουδούσαν το πένθιμο εμβατήριο «επέσατε θύματα…».
Ο κόσμος απ’ τα παράθυρα και τους εξώστες φωνάζουν «αίσχος», «θάνατος στους δολοφόνους». Οι γυναίκες κλαίνε. Οι άνδρες σφίγγουν τις γροθιές τους.
Η διαδήλωση σταματά στην πλατεία Κολόμβου, για να τιμήσει τη μνήμη της καπνεργάτριας Αναστασίας Καρανικόλα που είχε σκοτωθεί εκεί μπροστά από λίγη ώρα. Είχε πυροβοληθεί απ’ το ξενοδοχείο «Ήλιος» απ’ τους χωροφύλακες.
Ένας ομιλητής αποτάνθηκε στους διαδηλωτές δείχνοντας το αίμα: «Κυτάξτε αδέλφια! Αδελφικό αίμα», «Μας σκοτώνουν γιατί ζητάμε το ψωμί μας».
Είνε δύσκολο να περιγραφεί η αγανάχτηση του λαού. Ολοι ξέσπασαν σε αποδοκιμασίες κατά της κυβέρνησης και της αστυνομίας. Τα κορίτσια φωνάζουν «κάτω οι εξευτελισμοί», «κάτω η εκμετάλλευση».
ΓΥΡΙΖΟΥΝ ΤΑ ΠΟΛΥΒΟΛΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΔΗΛΩΤΩΝ
Η διαδήλωση συναντάει στη γωνία Μεγάλου Αλεξάνδρου-Εγνατίας μεγάλες δυνάμεις αστυνομικές, που έχουν στήσει τα πολυβόλα. Όταν πλησίασε η διαδήλωση οι χωροφύλακες πήραν τα πολυβόλα απ’ τους φαντάρους κι’ υποχώρησαν, ενώ οι επί κεφαλής απομάκρυναν τις στρατιωτικές δυνάμεις. Η υποχώρηση γέννησε την εντύπωση πως θα επιτρέπονταν στο αγαναχτισμένο πλήθος των διαδηλωτών να προχωρήσει. Μα η υποχώρηση ήταν σκόπιμη και προσχηματική. Στήνονταν μια πρωτοφανής σ’ εγκληματικότητα ενέδρα.
Η έφιππη χωροφυλακή υποχωρούσε παραγμένη σ’ όλο το πλάτος της οδού Εγνατίας και απόκρυβε απ’ τους διαδηλωτές το τι γίνονταν πίσω απ’ αυτή. Όταν όμως η διαδήλωση έφτασε στη γωνία Βασιλέως Κωνσταντίνου-Εγνατίας, οι έφιπποι χωροφύλακες ξαφνικά παραμέρισαν κι’ οι διαδηλωτές βρέθηκαν μπροστά στις μπούκες των όπλων και των πολυβόλων των πεζών χωροφυλάκων, που χτυπούν στο ψαχνό. Ένα θωρακισμένο αυτοκίνητο όρμησε αμέσως κατ’ επάνω στους διαδηλωτές. Ταυτόχρονα οι χαφιέδες πυροβολούσαν απ’ τα μέγαρα «Αίγλη» και «Παλλάδιο».
ΣΚΗΝΕΣ ΑΓΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΧΤΗΝΩΔΙΑΣ
Τη στιγμή αυτή διαδραματίστηκαν αφάνταστες σ’ αγριότητα σκηνές. Κατά δεκάδες ξαπλώνονταν οι σκοτωμένοι κι’ οι τραυματίες, που τσαλαπατούνταν με λύσσα από τους έφιππους χωροφύλακες, που κι αυτοί επέλασαν για να αυξήσουν τη φρίκη. Αιμόφυρτοι διαδηλωτές ξαπλωμένοι χάμω κτυπιούνται μ’ αγριότητα. Εξω απ’ το περίπτερο της γωνίας Εγνατίας-Βασιλέως Κωνσταντίνου σχηματίσθηκε μια λίμνη αίμα του σκοτωμένου Δημ. Λαϊλάνη.
ΣΚΟΡΠΙΣΜΕΝΑ ΜΥΑΛΑ ΣΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΕΝΟΥ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟΥ
Στην πλευρά του περίπτερου είχαν κολλήσει τα μυαλά μιας τεμαχισμένης απ’ τα πολυβόλα εργάτριας.
Οι διαδηλωτές προσπαθούν να πάρουν τους τραυματίες τους, μα καταδιώκονται.
ΜΙΑ ΜΑΝΝΑ ΣΠΑΡΑΖΕΙ ΣΤΟ ΠΤΩΜΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΗΣ
Μια μάννα γονατισμένη μπροστά στο πτώμα του παιδιού της, βγάζει σπαραχτικές κραυγές, χτυπιέται στα στήθια της και τραβάει τα μαλλιά της.
ΈΝΑΣ ΕΠΙΛΟΧΙΑΣ ΒΛΕΠΕΙ ΝΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΖΕΤΑΙ Η ΑΔΕΛΦΗ ΤΟΥ
Ένας επιλοχίας του ιππικού μέσα στη φριχτή αυτή κόλαση ξεχωρίζει κάπου στο πλήθος των διαδηλωτών την αδελφή του να πυροβολείται από έναν ενωματάρχη και να τραυματίζεται. Ανατριχιάζει. Πετιέται απάνω όλος φρίκη και πυροβολεί κατά του ενωματάρχη και δυό χωροφυλάκων.
ΒΑΦΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΚΟΚΚΙΝΟΙ
Ολος ο χώρος βάφηκε από το αίμα των σκοτωμένων και τραυματισθέντων. Οι χωροφύλακες καταδιώκουν και πυροβολούν τους διαδηλωτές, που τραβιούνται σε διάφορες παρόδους. Βαρούν στο ψαχνό. Ο κόσμος από τα παράθυρα και τα μπαλκόνια αποδοκίμαζε τους δολοφόνους.
ΤΕΣΣΕΡΕΣ ΩΡΕΣ ΗΡΩΪΚΗ ΜΑΧΗ ΜΕ ΕΚΑΤΟΜΒΕΣ
Πλησίαζε στις δυό η ώρα. Πέρασαν τέσσερες ολόκληρες ώρες με συνεχείς μάχες ηρωϊκές. Οι διαδηλωτές τώρα έχουν τραβηχτεί στις παρόδους, όπου κυνηγούνται ακόμα από τις μαινόμενες ορδές των χωροφυλάκων. Στον τόπο των συγκρούσεων βρίσκονται αίματα, παντού λίμνες από αίματα, πτώματα σκοτωμένων να κολυμβούν στα αίματα, τραυματίες να βογγούν. Ακούει κανείς να χτυπάν οι καμπανούλες των αυτοκινήτων του Ερυθρού Σταυρού και του Δημοτικού Νοσοκομείου να καταφθάνουν ολοταχώς για να μαζέψουν τα πτώματα των αδικοσκοτωμένων εργατών και τους τραυματίες.
ΔΕΚΑΔΕΣ ΣΚΟΤΩΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΕΣ
Οι αρχές κατέβαλαν προσπάθειες να αποκρύψουν τον αριθμό των σκοτωμένων. Ως την ώρα μαθεύθηκαν τα παρακάτω ονόματα σκοτωμένων: Βασ. Σταύρου, Ιντο Σενόρ, Ιωάν. Πανόπουλος, Δημ. Αλλαμίδης, Εμμαν. Ζαχαρίου, Αναστ. Τούσκας, Σαλβατώρ Ματαράσσο, Δημ. Λαϊλάνης, Σ. Διαμαντόπουλος, Ιωάν. Πιτάρης, Ευθ. Μάνος.
Ο αριθμός των σκοτωμένων φθάνει στους 40. Και σύμφωνα με δήλωση ενός γιατρού του σταθμού Πρώτων Βοηθειών, φθάνουν τους 100. Ο αριθμός των τραυματιών είνε άγνωστος. Μα χωρίς καμμιά αμφισβήτηση πλησιάζουν τους 400.
ΜΕΤΑ ΤΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΣΕΙΡΑ ΑΠΟ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ. ΟΙ ΚΑΜΠΑΝΕΣ ΧΤΥΠΟΥΝ ΠΕΝΘΙΜΑ
Μετά τη διάλυση της διαδήλωσης μια μεγάλη ομάδα διαδηλωτών κατευθύνθηκε στην οδό Ερμού, όπου έγινε εκδήλωση. Μια εργάτρια έσκισε αμέσως το παλτό της και έκανε μαύρη σημαία, την οποία ανύψωσε σ’ ένα κοντάρι. Δυό ομιλητές μίλησαν και τόνισαν πως πρέπει να ξεχυθούν στις συνοικίες για να εξηγήσουν στο λαό τα αίτια της δολοφονικής επίθεσης και να τον καλέσουν σε συναγερμό. Εκδηλώσεις έγιναν στις περισσότερες διασταυρώσεις των οδών και στις πλατείες, όπως στην πλατεία Βλάλη, στην οδό Αριστοτέλους, στην οδό Αγ. Δημητρίου κλπ. Παντού οι ομιλητές τόνιζαν πως αντί μνημοσύνου πρέπει να συνεχίσουν τον αγώνα για την επίλυση των αιτημάτων και την κατοχύρωση των ελευθεριών. Αμέσως ύστερα οι διαδηλωτές τράβηξαν στις συνοικίες. Οι καμπάνες χτυπούσαν νεκρικά.
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΥΣ
Ο λαός πλημμύρισε τις συνοικίες Τούμπας, Εφταλόφου κτλ. και άκουγε με υψωμένες τις γροθιές τις ομιλίες των ρητόρων. Ολοι με μια μυριόστομη κραυγή φώναζαν: Κάτω οι απαίσιοι δολοφόνοι».
ΣΚΟΠΙΜΕΣ ΔΙΑΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
Η αστυνομία διέδωσε πως οι διαδηλωτές κατέλαβαν ένα τανκ, μα αυτό ήταν καθαρή συκοφαντία με σκοπό να δικαιολογήσουν τις δολοφονίες τους.
ΔΙΑΒΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΓΕΝ. ΔΙΟΙΚΗΣΗ
Ευθύς ύστερα απ’ τα γεγονότα με την πρωτοβουλία του Παλλαϊκού Μετώπου έγινε διάβημα μαζί με τους βουλευτές και πολιτευτές των δημοκρατικών κομμάτων, στη Γεν. Διοίκηση.
Ζήτησαν απ’ το Γεν. Διοικητή να αποσύρει τις αστυνομικές δυνάμεις, να απομακρύνει τον Διευθυντή της αστυνομίας Ντάκο, να δώσει άδεια συγκέντρωσης και να ανοιχτούν όλα τα Εργατικά Κέντρα. Ο Γενικός Διοικητής δήλωσε ότι διέταξε την απομάκρυνση των αστυνομικών δυνάμεων, αλλά δεν θα επιτρέψει το άνοιγμα των Εργ. Κέντρων και τη συγκέντρωση γιατί όπως ισχυρίζεται θα γίνουν ταραχές. Ο βουλευτής του Παλλαϊκού Μετώπου σ. Σινάπος τόνισε πως υπεύθυνοι για τις δολοφονικές σκηνές είνε τα αστυνομικά όργανα και οι άλλες κρατικές αρχές και ζήτησε την άμεση απομάκρυνση και παραπομπή στη δικαιοσύνη του Ντάκου, την επίλυση των αιτημάτων των απεργών, οπότε και μόνο θα γίνει δυνατό να ησυχάσει η κατάσταση. Ύστερα επακολούθησε σύσκεψη των παραπάνω βουλευτών και πολιτευτών η οποία και ενέκρινε τηλεγράφημα προς το Πολιτικό Γραφείο του πρωθυπουργού, με το οποίο και ζητάνε την αντικατάσταση του Ντάκου.
ΓΙΑΤΙ ΑΓΩΝΙΖΟΝΤΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΨΩΜΙ ΤΟΥ
Θεσσαλονίκη, 9-5-36 (του ανταποκριτού μας)
Σήμερα που δολοφονήθηκαν οι εργάτες, οι διαδηλωτές έστησαν πινακίδες στις οποίες έγραψαν με το αίμα των θυμάτων τη φράση: «Εδώ φονεύτηκε ο …… γιατί αγωνίζονταν για το ψωμί των παιδιών του».
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΩΝ
Οι δυο Εργατικές Συνομοσπονδίες (Ενωτική και Γενική) έδωκαν προς δημοσίευση το παρακάτω ανακοινωθέν σήμερα. Το ανακοινωθέν βγήκε πριν ακόμα παρθούν οι πληροφορίες για τις σφαγές της Θεσσαλονίκης:
«Οι Διοικήσεις των δυο Συνομοσπονδιών κατόπιν ομοφώνου γνώμης και των αντιπροσώπων των καπνεργατών, απορρίπτουν την από της Κυβερνήσεως προτεινόμενην λύσιν για τα ζητήματα των καπνεργατών. Η προτεινομένη λύσις χαρακτηρίσθηκε ως πρόκλησις εναντίον υπέρ σαράντα χιλιάδων αγωνιζομένων καπνεργατών και εναντίον ολοκλήρου της εργατικής τάξεως που τάχθηκε αλληλέγγυος μ’ αυτούς. Γιατί η προτεινομένη λύσις ΕΛΑΤΤΩΝΕΙ τα μεροκάματα των καπνεργατών αντί να τα αυξήση.
Οι διοικήσεις των δυο Συνομοσπονδιών παρουσιάζονται απόψε στον κ. Πρόεδρο της κυβερνήσεως για να εκθέσουν και λεπτομερώς τα συγκεκριμένα στοιχεία επί των οποίων βασίζονται αι διαπιστώσεις αυτές.
Διαμαρτυρόμεθα εξ ονόματος ολοκλήρου της εργατικής τάξεως δια τα μελετώμενα και λαμβανόμενα τρομοκρατικά μέτρα εναντίον των καπνεργατών και εναντίον ολοκλήρου της εργατικής τάξεως, διά τη δολοφονικήν επίθεσιν εναντίον των αόπλων και αθώων καπνεργατών Θεσσαλονίκης, Βόλου, Ξάνθης κλπ.
Ζητούμεν να μην επιστρατευθούν οι Σιδηροδρομικοί, Τροχιοδρομικοί κλπ. εργάται.
Ζητούμεν να μην εφαρμοσθή η υποχρεωτική διαιτησία που στραγγαλίζει το δικαίωμα της εργατικής τάξεως ν’ αμύνεται με το μέσον της απεργίας.
Ζητούμεν να αρθούν όλα τα στρατοκρατικά, τρομοκρατικά μέτρα εναντίον των εργατών.
Καλούμεν όλους τους καπνεργάτας να επιμείνουν ακλόνητοι εις τον αγώνα.
Κάνουμε έκκληση σ’ όλους τους εργάτες και στα στελέχη και των δυο Συνομοσπονδιών ν’ αφήσουν οριστικά τας συγκρούσεις μεταξύ τους και ν’ αδελφωθούν για ν’ αντιμετωπίσουμε από κοινού και αποφασιστικά τας κρίσιμους στιγμάς που διέρχεται το εργατικό κίνημα.
Εφόσον τους αγώνας των καπνεργατών και ολοκλήρου της εργατικής τάξεως τον διαχειρίζονται από κοινού οι δυο Συνομοσπονδίαι κάθε σύγκρουση ανάμεσα στους οπαδούς και στα στελέχη των δυο Συνομοσπονδιών και των παράλληλων Ομοσπονδιών και Σωματείων, δυσκολεύει την οργάνωση του κοινού αγώνα. Ενωμένη η εργατική τάξη έχει όλη τη δύναμη να επιβάλει τα δίκαια των καπνεργατών και όλων των άλλων εργατών.
Για τη Γ.Σ.Ε.Ε.: Ο Γενικός Γραμματεύς Ι. Καλομοίρης
Για την Ε.Γ.Σ.Ε.Ε.: Ο Γενικός Γραμματεύς Κ. Θέος».
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ Π.Κ.Ο.
Η αντιπροσωπεία της Πανελλαδικής Καπνεργατικής Ομοσπονδίας έβγαλε σήμερα το παρακάτω ανακοινωθέν, σχετικά με τη λύση που δίνει στο καπνεργατικό ζήτημα η κυβέρνηση:
«Η αντιπροσωπεία της Πανελλαδικής Καπνεργατικής Ομοσπονδίας, λαβούσα υπ” όψει της την δημοσιευθείσαν εις τον τύπον λύσιν του καπνεργατικού ζητήματος, διά του οποίου ο κ. υφυπουργός προσπαθεί να παρουσιάση την δεδομένην λύσιν ως ικανοποιούσαν τας καπνεργατικάς αξιώσεις.
Ανακοινούμεν ότι όχι μόνον εις τον τερματισμόν του αγώνος δεν συνέτεινε η δεδομένη λύσις, αλλά τουναντίον αυτή αποτελεί πρόκλησιν και ειρωνείαν διά τους καπνεργάτας και ότι η καπνεργατική τάξις προκαλουμένη πλέον θα συνεχίση τον αγώνα της καθοδηγουμένη υπό των δύο Γενικών Συνομοσπονδιών, εις τας οποίας ανετέθη η περαιτέρω διαχείρισις του ζητήματος.
Είμεθα υποχρεωμένοι όπως διαμαρτυρηθώμεν εντόνως διότι η Κυβέρνησις κωλυσιεργείσασα επί σειράν ημερών δια την εξεύρεσιν δήθεν ικανοποιητικής λύσεως, μας παρουσίασε σήμερα ένα κατασκεύασμα του καπνεργατικού κεφαλαίου, διά του οποίου προσπαθούν να δημιουργήσουν εντύπωσιν ότι ικανοποιούνται αι εργατικαί αξιώσεις, ενώ τουναντίον ουδεμία βελτίωσις επέρχεται, εις πολλά δε σημεία και ειδικά επί των ημερομισθίων της Τόγκας μείωσις συντελείται λαμβανομένης υπ” όψει της λύσεως της 24ης Μαρτίου.
Η θέσις αυτή της Κυβερνήσεως ως και η εξαπολυθείσα βία και τρομοκρατία μαρτυρούν απροκάλυπτα ότι η καπνεργατική τάξις ετέθη εν διωγμώ και ότι η προστασία και η δικαιοσύνη του Κράτους απονέμεται μόνον εις το καπνεμπορικόν κεφάλαιον, το οποίον διά της χρησιμοποιήσεως του κρατικού μηχανισμού προσπαθεί να πνίξη στο αίμα την καπνεργατικήν αφύπνισιν και τούτο το επέτυχε διά της ομαδικής δολοφονίας των καπνεργατών Θεσσαλονίκης – Βόλου.
Διαμαρτυρόμεθα εντόνως διά τα μέτρα αυτά και καλούμεν την καπνεργατικήν τάξιν να συνεχίση τον αγώνα της μέχρι πλήρους αποδοχής των αιτημάτων της.
Η Αντιπροσωπεία της Πανελλαδικής Καπνεργατικής Ομοσπονδίας
Αθήνα, τη 9 – 5 – 1936».
ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ
Συντάκτης μας βρήκε τους αντιπροσώπους της Πανελλαδικής Καπνεργατικής Ομοσπονδίας, οι οποίοι του δήλωσαν τα παρακάτω:
«Από την πρώτη μέρα της απεργίας ο Γεν. Διοικητής της Μακεδονίας δήλωσε στους καπνεργάτες: «Η δέχεσθε να γίνετε ένα μέρος από σας απεργοσπάστες, ή είμαι ο ισχυρότερος εγώ, έχω το στρατό και τη χωροφυλακή και θα επιβληθώ». Βλέπουμε έτσι πως πραγματοποίησε τις απειλές του σήμερα, που ανακοινώθηκε και το κατασκεύασμα – η λύση – που μαγείρεψε στην καπνεμπορική κουζίνα ο υφυπουργός Κασιμάτης.
Το στρατό και τη χωροφυλακή την έστρεψαν κατά των αόπλων εργατών και βάφτηκαν με εργατικό αίμα τα λιθόστρωτα Θεσσαλονίκης. Τα κοινωνικά ζητήματα, η …φιλεργατική Κυβέρνηση τα έλυσε με το καυτό μολύβι. Οι καπνεργάτες θα ενισχύσουν αλύγιστοι τον αγώνα και θα νικήσουν. Αυτό ας το ξέρουν οι νοσηροί εγκέφαλοι των «κοινωνιολόγων υπουργών»».
ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ
Ο πρωθυπουργός Μεταξάς έκανε σήμερα τις εξής ανακοινώσεις με τις οποίες προσπαθεί να ρίξη τις ευθύνες στους απεργούς, φτάνει μάλιστα στο σημείο να μιλάει για πυροβολισμούς που τάχα έρριξαν οι απεργοί και άλλοι από τα σπίτια. Κι αυτά τη στιγμή που κι αυτός ο αστικός τύπος δημοσιεύει ανταποκρίσεις απ’ τη Θεσσαλονίκη ότι πυροβόλησαν οι αρχές, οι οποίες και σκότωσαν πολλούς εργάτες. Σκοπός των τέτοιων δηλώσεων του Μεταξά είναι να καλμάρει την αγανάχτηση που προκλήθηκε σ’ όλο το λαό απ’ τις δολοφονίες αυτές και να προετοιμάσει το έδαφος για νέο, μεγαλύτερο ματοκύλισμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου