Η ονομασία του ιστολογίου είναι ο τίτλος του βιβλίου του Βασίλη Σαμαρά "1917-1953, Η ιστορία διδάσκει και εμπνέει"

Κυριακή 8 Μαΐου 2016

Β) Μάης του 36. Στις σελίδες του Ριζοσπάστη της 10ης Μάη του 1936 περιγράφεται η ιστορική προηγούμενη μέρα (9/5) της παλλαϊκής εξέγερσης.

Δημοσιεύουμε μέρος από το κεντρικό άρθρο του Ριζοσπάστη της 10/5/1936 που περιγράφει τα δραματικά γεγονότα της 9ης Μάη.



«ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΜΑΗ 1936
Η ΧΤΕΣΙΝΗ ΑΓΡΙΑ ΣΦΑΓΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – 30 ΣΚΟΤΩΜΕΝΟΙ – ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΦΗΜΕΣ ΓΙΑ 100
ΚΑΤΩ Η ΜΟΝΑΡΧΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΛΑΟΥ ΜΕΤΑΞΑ
ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Στη Θεσσαλονίκη δολοφονήθηκαν δεκάδες απεργοί και σ’ όλα τα καπνεργατικά κέντρα, όπου άναψε η δίκαιη και ηρωική απεργία, χύνεται αίμα, ξεφαντώνει η τρομοκρατία. Για μια ακόμα φορά η εργατιά, πολλές δεκάδες χιλιάδες απόκληροι, μονάχα στη δύναμή τους και στους σκληρούς αγώνες βλέπουν την τελευταία ελπίδα τους. Και, για μια ακόμα φορά, το πλουτοκρατικό κράτος αμολά το καφτό μολύβι στα στήθια των απεργών.
Οι πιο αιμοβόρες ύαινες της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας, οι καπνέμποροι άρπαξαν και έκλεψαν τα τελευταία χρόνια εκατοσταριές πολλές από εκατομμύρια, δισεκατομμύρια! Το κράτος τους με την απέραντη λοβιτούρα του Ελληνογερμανικού κλήριγκ τους άφησε λέφτερους να θησαυρίζουν στην πλάτη του λαού, πρώτα απ’ όλα ρουφώντας το αίμα των καπνεργατών και καπνοπαραγωγών.




Και όταν οι καπνεργάτες άνεργοι τους έξι και περισσότερους μήνες το χρόνο, νηστικοί, με επιδόματα πείνας, σακατεμένοι απ’ το χτικιό ζητάν ένα μέρος απ’ τον κόπο τους, απ’ το δίκιο τους, δέχονται σφαίρες, κυλιόνται στο αίμα, δολοφονιένται. Για να «σωθούν» οι καπνέμποροι!
Για μια ακόμα φορά το πλουτοκρατικό χτήνος ξεσκεπάζει όλο τον αποτρόπαιο σαδισμό του. Ξεγυμνώνεται απ’ την απάτη και την ψευτιά και τη δημαγωγία που ο αυλόδουλος Μεταξάς διακήρυξε προχτές απ’ τη Θεσσαλονίκη: Για ν’ απεργούν οι εργάτες θα πει πως έχουν δίκιο! Μα αυτό ήταν το δηλητήριο, το ναρκωτικό. Γιατί ύστερα από 24 ώρες ξαπόλυσε το χάρο. Και μόνο στη Θεσσαλονίκη μέσα σε λίγες ώρες είχαμε τρακόσιους λαβωμένους απεργούς.
Οταν το πλουτοκρατικό τέρας βλέπει ότι οι εργάτες και οι άλλοι εργαζόμενοι ζητάν ψωμί, ζητάν ένα μικρό κομμάτι απ’ το δίκιο τους, απ’ τη ζωή που αυτοί δημιουργούν, και υπάρχει πιθανότητα να λιγοστέψει το χρυσάφι του της κλεψιάς ξαπολά ενάντια στους άοπλους απεργούς τον εμφύλιο πόλεμο: Στρατιωτικό νόμο, επιστράτευση, επελάσεις, ομαδικές δολοφονίες, συλλήψεις, φυλακή, εξόντωση με όλα τα μέσα της βίας και της τρομοκρατίας!
Αυτό είναι το σημερινό μοναρχοπλουτοκρατικό κράτος. Αυτή η κυβέρνηση των εκμεταλλευτών του Λαού. Και όσο υπάρχουν τέτοιο κράτος και τέτοια κυβέρνηση στον τόπο αυτόν όλα πρέπει να προσκυνάν τα παράσιτα, τις βδέλλες, την πλουτοκρατία. Γι’ αυτήν τίποτε άλλο δεν υπάρχει παρά το χρήμα, το κέρδος, το ξέγδαρμα του Λαού. Για να φυλαχθεί το «εθνικό» προϊόν – πλουτοκρατικό κέρδος ας χαθούν, ας εξοντωθούν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, ολόκληρος ο Λαός, όλος ο τόπος. Αυτός είναι ο υπέρτατος, ο απαραβίαστος και ιερός νόμος της μοναρχοπλουτοκρατικής Ελλάδας!
Τις μέρες αυτές όλος ο εργαζόμενος Λαός παίρνει στο πρόσωπο των καπνεργατών και των άλλων απεργών σκληρά μα διδαχτικά μαθήματα.
Καινούργια στρώματα εργαζομένων μαθαίνουν τι είναι το μοναρχοπλουτοκρατικό κράτος και πως πρέπει να λογαριάζονται μαζί του. Οι σημερινές απεργίες, ο ηρωικός αγώνας των καπνεργατών, τα αγροτικά ξεσηκώματα, οι παλλαϊκές απεργίες αλληλεγγύης, όλο αυτό το λαϊκό φούντωμα δεν αποτελεί παρά έναν κρίκο στην αλυσίδα των απελευθερωτικών αγώνων του εργαζόμενου Λαού.
Ησυχία και τάξη η Ελλάδα δεν μπορεί να γνωρίσει όσο για έμβλημα θα ‘χει: Πάνω απ’ όλα το πλουτοκρατικό κέρδος. «Εθνικό προϊόν» είναι το χρήμα των εκμεταλλευτών!
Ο αγώνας των καπνεργατών είναι παλλαϊκός και άγιος γιατί περικλείει και βροντοφωνά τούτο το βαθύ και αληθινό σύνθημα:
Πρωταρχικό, ανώτατο, μοναδικό εθνικό προϊόν και κεφάλαιο, είναι ο εργαζόμενος Λαός που παράγει και δημιουργεί το παν!
Μόνο κάτω απ’ αυτή τη σημαία η Ελλάδα μπορεί να ευημερήσει, να προοδεύσει, να ευτυχήσει!
Αυτό το σύνθημα φέρουν όλοι οι λαϊκοί αγώνες: το σύνθημα της παλλαϊκής νεοελληνικής αναδημιουργίας!
Πρωτοπόροι στον αγώνα αυτόν στέκονται σήμερα οι καπνεργάτες. Γι’ αυτό και η απεργία τους είναι υπόθεση όλου του Λαού, Γι’ αυτό συγκινεί και κινητοποιεί σε ένα πλατύ κύμα αλληλεγγύης μεγάλα λαϊκά στρώματα.
Γι’ αυτό το λόγο, επειδή εκφράζει τον παλλαϊκό πόθο και συμφέρο, η απεργία πρέπει να νικήσει. Και θα νικήσει ενάντια σε κάθε βία, φασιστική τρομοκρατία, δολοφονία!
Ολόκληρη η εργατιά και όλος ο εργαζόμενος Λαός πρέπει να σηκωθούν στο πόδι και με τη δύναμή τους, την παλλαϊκή απεργία να επιβάλουν:
- Να σηκωθεί ο στρατιωτικός νόμος. Να σταματήσουν τα φασιστικά μέτρα και η τρομοκρατία. Να ελευθερωθούν αυτοί που πιάστηκαν. Να τιμωρηθούν οι δολοφόνοι!
- Να ικανοποιηθούν αμέσως όλα τα αιτήματα των καπνεργατών και των άλλων απεργών!
- Να παραιτηθεί αμέσως η κυβέρνηση του δολοφόνου Μεταξά.
- Να συγκληθεί αμέσως η Βουλή.
Το παλλαϊκό ξεσήκωμα πρέπει να σαρώσει την αντιλαϊκή μοναρχοπλουτοκρατική κυβέρνηση του δολοφόνου Μεταξά, που εχτελεί τους απεργούς και προστατεύει τους έκφυλους κηφήνες εκμεταλλευτές!
- Ζήτω η απεργία των καπνεργατών!
- Ζήτω η παλλαϊκή αλληλεγγύη!
- ΖΗΤΩ Η ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ!
Αυτή η κραυγή σήμερα κυριαρχεί σ’ όλη τη χώρα.
Υστερα απ’ τη Δράμα, Ξάνθη, Σέρρες, Καβάλα και η Θεσσαλονίκη της δουλειάς και του πόνου σαν ένας άνθρωπος κατέβηκε σε γενική απεργία, ξεχύθηκε στους δρόμους, στο πλευρό των καπνεργατών, υφαντουργών και των άλλων απεργών. Το τίμιο εργατικό αίμα ξανάβαψε τα πεζοδρόμιά της.
Ολη η εργαζόμενη Ελλάδα, η Αθήνα και ο Πειραιάς πρέπει να την ακολουθήσουν!
Η κυβερνητική εγκληματικότητα και η πλουτοκρατική χτηνώδικη αχορτασιά ξαναματοκυλάν την εργαζόμενη Ελλάδα. Η μοναρχία απ’ την πρώτη πραγματική λαϊκή δοκιμασία βγαίνει βαμμένη με αθώο λαϊκό αίμα. Τα πράγματα εξελίσσονται σοβαρά. Και προς το συμφέρον του Λαού μπορούν να κατευθυνθούν μόνο απ’ τη Γενική Παλλαϊκή Πανελλαδική Απεργία. Ετσι μόνον ο εργαζόμενος Λαός θα βρει το δίκιο του.
Οι δυο Συνομοσπονδίες, Ενωτική και Γενική, το ανώτατο συνδικαλιστικό εργατικό επιτελείο της χώρας, ένα πράγμα μένει ν’ αποφασίσουν! Να καλέσουν σε γενικό συναγερμό και να ρίξουν στη μάχη, στη γενική απεργία, όλη την εργατιά της χώρας, όλον τον εργαζόμενο Λαό.
Η πλουτοκρατική έχιδνα και η αυλόδουλη κυβέρνησή της πρέπει να υποχωρήσει! Σήμερα η λαοκρατική – δημοκρατική Ελλάδα δίνει μια απ’ τις πιο γερές μέχρι τώρα μάχες της ενάντια στο πλουτοκρατικό τέρας, τη μοναρχοπλουτοκρατική κυβέρνηση, το φασισμό!
Στη μάχη όλος ο Λαός!
Ζήτω η νίκη!
Κάτω οι εκμεταλλευτές!
Κάτω η κυβέρνηση του δολοφόνου Μεταξά!
Κάτω ο φασισμός!
Να συνέλθει αμέσως η Βουλή και να καθαιρέσει και τιμωρήσει τον δολοφόνο πρωθυπουργό και τους υπουργούς της Μοναρχίας.

ΤΟ ΧΤΕΣΙΝΟΒΡΑΔΥΝΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας. Ωρα 12 τα μεσάνυχτα). – Καθ’ όλη τη διάρκεια των συγκρούσεων, ο στρατός κράτησε μια υπέροχη στάση. Ούτε ένας φαντάρος δεν πυροβόλησε. Ο κόσμος ζητωκραύγαζε υπέρ των στρατιωτών. Οι χαφιέδες για να εξαγριώσουν το στρατό κατά του πλήθους και να τον στρέψουν εναντίον του, έρριχναν επίτηδες πέτρες κατά των φαντάρων για να τους ερεθίσουν. Υπάρχει η πληροφορία ότι από τους πυροβολισμούς που έρριχναν οι χαφιέδες από τα μέγαρα σκοτώθηκαν πέντε φαντάροι. Επίσης υπάρχει η πληροφορία ότι κατά τη διάρκεια των συμπλοκών, όταν ο Ντάκος διέταξε έναν υπίλαρχο να δώσει το σύνθημα του πυρός, αυτός αρνήθηκε, λέγοντας ότι δεν μπορεί να πυροβολήσει το λαό. Λέγεται ότι ο υπίλαρχος συνελήφθηκε και θα περάσει από Στρατοδικείο.
Μετά τα γεγονότα απεργήσανε όλοι οι κλάδοι και κλείσανε όλα ανεξαιρέτως τα μαγαζιά. Στο εργοστάσιο ηλεκτροφωτισμού δουλεύουν μόνο ο μηχανικός μαζί με ορισμένους άλλους μηχανικούς. Ο φωτισμός στους δρόμους είναι ατελής.
Την ώρα που περνούσε στην πλατεία Ελευθερίας μέσα απ’ το πλήθος ο Γερμανός πρόξενος με το αυτοκίνητό του, το πλήθος τον αποδοκίμασε.
Στις 3 μ.μ. το Γ’ Σώμα Στρατού τοιχοκόλλησε την εξής ανακοίνωση:
«Ημείς, ο στρατηγός του Γ’ Σώματος Στρατού, αναλαβόντες, κατόπιν διαταγής του υπουργείου Στρατιωτικών την τήρησιν της τάξεως εν τη πόλει της Θεσσαλονίκης και εν τη περιοχή, διατάσσομεν:
1) Απαγορεύομεν πάσαν συγκέντρωσιν και ολίγων ακόμα προσώπων εις κλειστόν και ανοικτόν χώρον.
2) Το κλείσιμον πάντων των καταστημάτων εν τη πόλει Θεσσαλονίκης μέχρι νεωτέρας διαταγής.
Θεσσαλονίκη 9 Μαΐου 1936
Ο διοικητής του Γ’ Σ. Στρατού
Ν. ΖΕΠΠΟΣ
Αντιστράτηγος».
Αλλά παρά την απαγόρευση, τα εξαγριωμένα πλήθη εξεγείρονται και συγκροτούν τεράστια διαδήλωση σ’ ένδειξη διαμαρτυρίας για τις δολοφονίες.

Η ΧΤΕΣΙΝΟΒΡΑΔΙΝΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ
Η διαδήλωση προχωρώντας συναντά δύναμη χωροφυλάκων στην οδό Εγνατίας και απαιτεί απ’ αυτούς να φύγουν. Ο κόσμος αρχίζει να διώχνει τους χωροφύλακες που αναγκάστηκαν τελικά ν’ αποσυρθούνε, ενώ η λαϊκή μάζα γίνεται κυρίαρχος του δρόμου. Μ’ ένα στόμα, όλοι μαζί, φωνάζουνε: «Κάτω οι δολοφόνοι, κάτω ο Μεταξάς». Ολοι μαζί τραβάν για το ταχυδρομείο. Μπροστά στη Λέσχη των Ελευθεροφρόνων σταμάτησαν κι αφού αποδοκιμάσανε τον Μεταξά, σπάσανε τα τζάμια. Στο τηλεγραφείο δώσανε το παρακάτω τηλεγράφημα:
«Παλλαϊκή συγκέντρωσις Θεσσαλονίκης απαιτεί σύλληψιν Ντάκου, αντικατάστασιν Πάλλη, απελευθέρωσιν συλληφθέντων, επίλυσιν αιτημάτων και να επιτραπή δι” αύριον παλλαϊκόν μνημόσυνον.
Προϊστάμενος Τσίκας».
Στην πλατεία Ελευθερίας συγκεντρώθηκε κι άλλος κόσμος και παντού ακούγεται μια φωνή, η επιθυμία κάθε πολίτη: «Κάτω ο Μεταξάς, Εκδίκηση!».
Πάνω σ’ ένα ψηλό κοντάρι κυματίζει ένα μαύρο πανί. Στο θέαμά του οι διαδηλωτές τραγουδάνε το πένθιμο εμβατήριο με ψηλά τις σφιγμένες γροθιές τους. Ο κόσμος που βρίσκεται στα μπαλκόνια με χειρονομίες εκφράζει την αλληλεγγύη του.

«ΕΚΔΙΚΗΣΗ! ΕΚΔΙΚΗΣΗ!»
Οταν οι διαδηλωτές στρίψανε την οδό Αγίας Σοφίας ενώθηκαν με άλλη μεγάλη διαδήλωση, Είναι απερίγραπτες οι σκηνές της έκφρασης της συναδέλφωσης των απεργών. Παντού κυριαρχούν τα συνθήματα: «Εκδίκηση, ζήτω η απεργία!». Μόλις ενώθηκαν τράβηξαν για την οδό Εγνατίας. Από τα παράθυρα της λέσχης τους οι τραπεζιτικοί υπάλληλοι τους χαιρετούν και παίρνουν το λόγο διάφοροι και μιλούν από τα παράθυρα. Ενας του Ενωτικού μιλά για την ενοποίηση και το ενωτικό συνέδριο. Από τα στόματα όλων ακούγεται: «Ζήτω η ενότητα!». Στο αντίκρυσμα έφιππης περιπόλου οι διαδηλωτές φωνάζουνε: «Ζήτω οι φαντάροι». Οι φαντάροι συναδελφώνονται με τους διαδηλωτές και περνούν ήσυχα. Μιαν άλλη περίπολο που συναντήσανε παρακάτω τη διασπούν και προχωρούν με πολλές ζωηρές εκδηλώσεις.
Κάτω από τα γραφεία της εφημερίδας «Φως» ένας διαδηλωτής φωνάζει: «να μη βγει καμιά εφημερίδα!». Η μάζα το απαιτεί. Ενας παλαιός πολεμιστής ανεβασμένος πάνω σ’ ένα αυτοκίνητο δείχνει ένα μετάλλιο και λέγει: «μ’ αυτό προσπαθούνε να μας ξεγελούνε και μ’ αυτό θένε να θρέφουμε τα παιδιά μας!».
Το πλήθος του φωνάζει να το πετάξει. Μέσα σε θύελλα χειροκροτημάτων ανεβαίνει μια καπνεργάτρια και καλεί το λαό να εκδικηθεί τα θύματα. Με τον ίδιο ενθουσιασμό οι διαδηλωτές υποδέχονται και έναν φοιτητή που τονίζει πως ο φοιτητικός κόσμος της Θεσσαλονίκης κατέβηκε στην απεργία για να παλέψουνε στο πλευρό των αδελφών τους απεργών.

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗ
Η διαδήλωση όλο και ογκώνεται και τραβάει για την οδό Αγίου Δημητρίου. Απ’ όπου κι αν περνούν οι διαδηλωτές, ο κόσμος τους επιδοκιμάζει και ενώνεται με αυτούς.
Μπροστά στον Αγιο Δημήτρη η διαδήλωση σταματά για λίγο. Οι καμπάνες χτυπάνε πένθιμα και σιγά τραγουδιέται απ’ όλους το πένθιμο εμβατήριο.

ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
Οταν οι πρώτοι διαδηλωτές πλησιάζανε τη Γενική Διοίκηση, οι τελευταίοι βρίσκονταν στην οδό Αγίας Σοφίας. Στη Γενική Διοίκηση απ’ όξω διασπάσανε τη ζώνη της έφιππης χωροφυλακής και με πέτρες και ξύλα αναγκάσανε τους πεζούς χωροφύλακες να μπούνε μέσα.

ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΑΙΜΑΤΟΒΑΜΜΕΝΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ
Αυτή τη στιγμή οι διαδηλωτές φτάνουν τις 20 χιλιάδες και προχωρούν προς την οδό Βασ. Κωνσταντίνου. Οταν φτάσανε πάλι στην οδό Εγνατία ένας ομιλητής ανεβαίνει στο ματοβαμμένο περίπτερο και τονίζει τη σημασία της παλλαϊκής συγκέντρωσης και καλεί τους επαγγελματίες να κατεβούνε στο πλευρό του αγωνιζόμενου λαού.

ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ
Συνεχίζοντας ο ίδιος ομιλητής διαβάζει το ακόλουθο ψήφισμα:
«Απας ο λαός της Θεσσαλονίκης συγκεντρωθείς εις παλλαϊκήν συγκέντρωσιν και ακούσας των ρητόρων αποφασίζει:
1) Εκφράζει τον αποτροπιασμόν και την αγανάκτησίν του διά τας δολοφονίας.
2) Διαδηλώνει την συμπάθειάν του προς τους αγωνιζομένους απεργούς.
και ζητεί
1) Παραίτησιν της κυβερνήσεως.
2) Αμεσον σύλληψιν του διευθυντού της Αστυνομίας Ντάκου και την αντικατάστασιν του Γενικού Διοικητού Πάλλη.
3) Επίλυσιν όλων των αιτημάτων των απεργών και ακύρωσιν της αποβολής του φοιτητού Καββαδία.
4) Απελευθέρωσιν όλων των συλληφθέντων.
5) Απόδοσιν των θυμάτων εις τα εργατικά σωματεία προς κήδευσιν.
και 6) να επιτραπή αύριο η τέλεσις παλλαϊκού μνημοσύνου.
Δηλώνει:
ότι θα συνεχίσει την απεργίαν μέχρι της πλήρους επιλύσεως όλων των αιτημάτων και αναθέτει εις τον διοικητήν του Γ’ Σώματος Στρατού την διαβίβασιν του παρόντος ψηφίσματος εις την κυβέρνησιν».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου