Argentinazo. Μια μεγαλειώδης εξέγερση που συντάραξε συθέμελα την Αργεντινή

της Ειρήνης Βλαχοπούλου

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Εναυσμα» το 2002

Σιτοβολώνας, πρώτη κρεατοπαραγωγός χώρα στον κόσμο, με τεράστια αποθέματα ορυκτού πλούτου. Μια από τις πλουσιότερες χώρες. Πριν το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο μια από τις ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη. Κι όλα αυτά, μερικές δεκαετίες πριν. Τώρα; Το ένα τρίτο του αργεντίνικου λαού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και ο αριθμός αυτός αυξάνει κατά 2.000 άτομα καθημερινά. Περίπου τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι έχουν μηνιαίο εισόδημα περίπου 150 δολάρια. 60 παιδιά πεθαίνουν κάθε μήνα από αβιταμίνωση και ασιτία.

Τι συνέβη; Κάηκαν οι σιτοβολώνες και στέρεψε η γη; Το χώμα απορρόφησε τα ορυκτά και τα ζωντανά ψόφησαν;

Τίποτα το μεταφυσικό δεν υπάρχει στην εξέλιξη της αργεντίνικης οικονομίας. Τα πράγματα πήραν την τροπή που ήταν λογικό να πάρουν, όταν τον πλούτο μιας χώρας τον εκμεταλλεύονται τα μεγάλα ιμπεριαλιστικά κράτη και οι ντόπιοι κεφαλαιοκράτες, όταν όλα όσα γεννοβολάει μια εύφορη γη δε φτάνουν ποτέ στο λαό της.

Η ιστορία που γράφουν οι αριθμοί

Μέχρι τα τέλη του 1980, ο πληθωρισμός έφτασε στο 200%. Το 1989 ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Μένεμ προχώρησε σε ιδιωτικοποιήσεις επιχειρήσεων και σε άλλες ρυθμίσεις στο όνομα της ανάπτυξης. Το σχέδιο απέτυχε και τα αυξανόμενα χρέη οδήγησαν προ των πυλών της χρεοκοπίας. Ως ύστατη λύση, το 1991 και κάτω από τις εντολές του ΔΝΤ, το πέσο συνδέεται με το δολάριο σε ισοτιμία 1 προς 1. Το... σχέδιο προχώρησε για λίγα χρόνια, μέχρι το 1994. Ομως, οι κρίσεις σε παγκόσμιο επίπεδο δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστη την ευάλωτη Αργεντινή. Έτσι, τα προβλήματα επανήλθαν. Το χρέος της χώρας άγγιξε και ξεπέρασε τα 155 δισεκατομμύρια δολάρια. Χρέος, πού ξεπληρωνόταν επί της ουσίας -με βάση την ισοτιμία- στο πιο ισχυρό νόμισμα του κόσμου. Τα χρηματοκιβώτια άδειασαν, τα αποθεματικά σώθηκαν. Η αργεντίνικη κυβέρνηση βρήκε τη διέξοδο στο παραπέρα ξεζούμισμα του λαού. Κατακόρυφη πτώση των μισθών, δραστική αύξηση των φόρων, πάγωμα των τραπεζικών λογαριασμών, απλήρωτες συντάξεις. Την ίδια στιγμή, οι καταθέσεις του ντόπιου κεφαλαίου στις τράπεζες της Ευρώπης, καρποί της εκμετάλλευσης της αργεντίνικης γης και του λαού, φτάνουν και περισσεύουν για να καλύψουν το κρατικό χρέος.

Η ιστορία που γράφουν οι λαοί

Ο κόμπος έφτασε στο χτένι και ο λαός ξεσηκώθηκε... "Οι άνεργοι πυροδότησαν το Argentinazo με τη μέρα αγώνα που κήρυξε η 'Βουλή των πικετοφόρων' στις 12 Δεκέμβρη. Το κίνημα της εργατικής τάξης εισήλθε στο επίκεντρο των πολιτικών γεγονότων με την αγωνιστική απεργία στις 13 Δεκέμβρη. Από εκείνες τις μέρες και μετά, ο αγώνας ήταν συνεχής. Πλατιά τμήματα των μαζών κατέβηκαν στους δρόμους, από μικρομεσαίους της βιομηχανίας υποδημάτων μέχρι εθνικιστές, καθώς επίσης συνταξιούχοι και μεσοστρώματα που έχουν περιθωριοποιηθεί από το τραπεζικό σύστημα. Από το Χουχούι έως την Παταγονία, από το Μπουένος Άιρες στη Μεντόζα, η χώρα έβραζε με τους δρόμους μπλοκαρισμένους και συνεχείς διαδηλώσεις" (από ανακοίνωση του Επαναστατικού Κομμουνιστικού Κόμματος Αργεντινής, Γενάρης 2002).

Ο αργεντίνικος λαός έδειξε τη δύναμη της μαζικής πάλης του. Με τη μεγαλειώδη εξέγερσή του κλόνισε το καθεστώς και το ανάγκασε να αλλάζει προέδρους και κυβερνήσεις σε διάστημα λίγων ημερών, ή και ωρών σε κάποιες περιπτώσεις. Μπροστά στον αγανακτισμένο λαό, τους "κασερολάθος" (διαδηλωτές) που πλημμύρισαν τους δρόμους, η άρχουσα τάξη πρόταξε τις δυνάμεις καταστολής με αποτέλεσμα τις καθημερινές αιματηρές συγκρούσεις, τη δολοφονία περίπου 40 αγωνιστών και τη σύλληψη δεκάδων άλλων.

Ο λαός της Αργεντινής στο σύνολο του, από τους άνεργους και τους εργάτες μέχρι τους μικρομεσαίους και τους διανοούμενους, σήκωσε το κεφάλι και διεκδίκησε όλα όσα του έκλεβαν τόσα χρόνια. Το Argentinazo φωτίζει παγκόσμια την πάλη των λαών και δίνει ελπίδα για το μέλλον!

Η ιστορία διδάσκει και εμπνέει...

...κι αυτός είναι ο λόγος που μας απασχολούν τα γεγονότα στην Αργεντινή. Δε θα πρέπει να θεωρούμε εκτός πραγματικότητας παρόμοιες εξελίξεις και αλλού, ακόμα και στην ίδια την Ελλάδα. Γιατί είναι η ίδια πολιτική που έχει δέσει και τη δική μας χώρα χειροπόδαρα στα δεσμά της εξάρτησης. Μια πολιτική που εγκυμονεί κινδύνους, που σέρνει το λαό στην εξαθλίωση και την ανέχεια, που βαφτίζει "ανάπτυξη" τους καινούργιους δρόμους και τα πολυτελή αεροδρόμια, ενώ τα εργοστάσια κλείνουν και η αγροτική παραγωγή συρρικνώνεται. Κατά τ' άλλα, λένε πώς μπαίνουμε σε μια νέα εποχή και... "με το ευρώ καλύτερα". Κι οι ανταγωνισμοί μεταξύ των μεγάλων ιμπεριαλιστικών χωρών καλά κρατούν και δοκιμάζονται στις πλάτες του λαού και της νεολαίας.

Κι αν κάπως έτσι είναι τα διδάγματα της ιστορίας, υπάρχει και εκείνο το κόκκινο νήμα που συνδέει την αντίσταση των λαών, που εκφράζει τις ίδιες αγωνίες και τις ίδιες διεκδικήσεις. Αυτό το μεγαλειώδες ξέσπασμα που συντάραξε συθέμελα την Αργεντινή, όπως η Ιντιφάντα και κάθε λαϊκή εξέγερση στον κόσμο, φωτίζουν το δρόμο, δείχνουν τη δύναμη που κρύβει η μαζική πάλη και μας εμπνέουν να βαδίσουμε στο ίδιο μονοπάτι!