Για τη σημασία της Οχτωβριανής επανάστασης

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία στις 18/11/1983

Το να μιλάει κανείς στις τωρινές συνθήκες για τη σημασία της Οχτωβριανής επανάστασης είναι σαν να μιλάει λίγο πολύ για το σύνολο των προβλημάτων που απασχολούν το κίνημα σήμερα. Είναι προφανές, ότι κάτι τέτοια, δεν μπορεί να γίνει, στα πλαίσια ενός άρθρου.

Από την άποψη αυτή είναι αναγκαστικοί κάποιοι περιορισμοί.

Τι ήταν τελικά ο Οχτώβρης;

Η θέση που παίρνει ο καθένας είναι συνάρτηση της ταξικής του τοποθέτησης, της πολιτικής του οπτικής.

Έτσι, η αστική τάξη βλέπει στον Οχτώβρη έναν εφιάλτη. Η σοσιαλδημοκρατία και ο ρεφορμισμός πάσης απόχρωσης, βλέπει έναν «βιασμό της ιστορίας», μια παραβίαση της «κανονικής» εξέλιξης.

Οι σοβιετικοί ρεβιζιονιστές υποκρίνονται ότι «αναγνωρίζουν» την ιστορική του σημασία.

Τέλος κάποιας «νέες» αντιλήψεις, υποτίθεται ότι κρίνουν τον Οχτώβρη από τα «αριστερά», για να επιτρέψουν με τον πιο «αξιοπερίεργο» τρόπο, στις πιο δεξιές θέσεις επί του πρακτέου, σε γνωστές και παμπάλαιες αντιλήψεις της 2ης διεθνούς, «φρεσκαρισμένες» με νέα ορολογία, και κάποια στοιχεία αντιεξουσιαστικών αναρχικών αντιλήψεων.

Ας μας συγχωρεθεί η ιεροσυλία της έκφρασης αλλά νομίζουμε ότι την πιο «σωστή» άποψη την έχει η αστική τάξη, που είδε και εξακολουθεί να βλέπει στον Οχτώβρη έναν εφιάλτη.

Και ήταν πραγματικά ένας εφιάλτης ο Οχτώβρης για την αστική τάξη, για τα ταξικά της προνόμια, την ταξική της κυριαρχία.

Και ακριβώς αντίθετη, είναι βέβαια η σημασία του, για την εργατική τάξη, για τους λαούς

Ο Οχτώβρης υπήρξε γι’ αυτούς, το μεγαλύτερο απελευθερωτικό βήμα, που έγινε στην πορεία της ιστορίας. Τόσο αυτός καθ’ εαυτός σαν γεγονός, και σε σχέση με τις άμεσες συνέπειές του, (κατάληψη εξουσίας από το προλεταριάτο) όσο και σε αναφορά με τις δυνάμεις που απελευθέρωσε σε παγκόσμια κλίμακα, με συνέπεια, μια σειρά καταχτήσεις στη συνέχεια, και σε όλα τα επίπεδα.

Θα 'ταν χρήσιμο οπωσδήποτε να αναφερθεί κανείς εκτεταμένα και αναλυτικά σε όλα αυτά.

Πιο επιτακτικό θεωρούμε ωστόσο, να σταθούμε σε μια κρίσιμη σημερινή διάσταση των πραγμάτων, και στη σχέση της με εκείνες τις εξελίξεις.

Σήμερα, σε παγκόσμια κλίμακα, αναπτύσσεται μια επίθεση της αντίδρασης, ενάντια στο εργατικό κίνημα και τους λαούς γενικότερα.

Αν ένας βασικός όρος για τη ένταση αυτής της επιθετικότητας είναι η βαθιά κρίση στην οποία βρίσκεται το σύστημα, ένας άλλος όρος, είναι ο αφοπλισμός, η αδυναμία στην οποία βρίσκεται το εργατικό, το κομμουνιστικό κίνημα.

Χρειάζεται να σημειώσουμε, ότι μέσα σ' αυτά τα πλαίσια, ρόλος της ρεβιζιονιστικής αστικής τάξης των ανατολικών χωρών, δεν έγκειται μόνο στην ευθύνη τους, για το ότι έστρωσαν αυτόν το δρόμο, αλλά και στο ότι συμμετέχουν ενεργά και «ισοτίμως» σε αυτήν την επίθεση. Τόσο με τα μέτρα που προωθούν στο εσωτερικό των χωρών τους, όσο και με τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στις διάφορες χώρες.

Από την άποψη αυτή, οι κίνδυνοι για τους λαούς είναι σοβαροί, στο βαθμό μάλιστα, που οι στόχοι αυτής της επίθεσης, είναι εκτεταμένοι και πηγαίνουν σε μεγάλο βάθος.

Η αστική τάξη, η παγκόσμια αντίδραση, έχει βάλει στο στόχαστρό της, το σύνολο των ιστορικών καταχτήσεων των λαών στοχεύει στην ανατροπή του ταξικού (και όχι απλά του πολιτικού) συσχετισμού, σε βάρος τη εργατικής τάξης και των λαών γενικότερα.

Δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται κάτι τέτοιο. Η Οχτωβριανή επανάσταση σαν γεγονός αυτό καθ’ αυτό και το παλιρροϊκό κύμα πάλης των μαζών που προκάλεσε, μετέβαλλαν τα δεδομένα σε παγκόσμια κλίμακα. Μετέβαλλαν τον παγκόσμιο συσχετισμό, αλλά και τον ταξικό συσχετισμό στο εσωτερικό των χωρών, ενώ διάνοιγαν και σοβαρότερες προοπτικές.

Μια αντίδραση της πανικόβλητης αστικής τάξης, (και ταυτόχρονα μέσα στα δεδομένα που η οικονομική μερίδα δημιούργησε τότε) ήταν να αρχίσει να συσπειρώνεται γύρω από τα πιο αντιδραστικά, τα πιο οπισθοδρομικά στοιχεία του συστήματος.

Αυτή ήταν από ιστορική άποψη η ουσία του φασισμού. Μια προσπάθεια της αστικής τάξης να γυρίσει το ρολόι της ιστορίας προς τα πίσω. Και η διαδικασία αυτή είχε παγκόσμιο χαρακτήρα, άσχετα αν στις μνήμες έχουν μείνει βασικά ο χιτλερισμός και ο μουσολινικός φασισμός.

Είναι άλλη ιστορία (και θα ξεφεύγαμε πολύ αν αναφερόμασταν σ’ αυτό) το ότι κυριάρχησαν τελικά οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και οδήγησαν στο 2^ο παγκόσμιο πόλεμο.

Ένα ζήτημα υπάρχει και συνδέεται με την αναγκαιότητα σωστής κατανόησης των διαφόρων πλευρών και χαρακτηριστικών του συστήματος, στο ότι στην φυγή προς τα πίσω που αντιπροσώπευε ο Χίτλερ, κυριάρχησε τελικά και για μια ολάκερη περίοδο, η «φυγή προς τα εμπρός» που αντιπροσώπευε ο Ρούσβελτ και το Νιου Ντιλ. Που όχι τυχαία, γεννήθηκε και αναπτύχτηκαν στον πιο ακμαίο καπιταλιστικό σχηματισμό.

Οι αναλογίες εκείνης της επίθεσης με τη σημερινή, είναι ευδιάκριτες και σαφείς.

Άλλο τόσο ωστόσο είναι υπαρκτές και οι διαφορές τους και ιδιαίτερα σε αναφορά με ένα βασικό χαρακτηριστικό.

Αν η επίθεση εκείνη, χαρακτηριζόταν από τον πανικό της αστικής τάξης, μπροστά στο ανερχόμενο εργατικό κίνημα, η σημερινή χαρακτηρίζεται από ένα εργατικό κίνημα αφοπλισμένο, με ένα κομμουνιστικό κίνημα διαλυμένο από τους ρεβιζιονιστές.

Τόσο εκείνη ωστόσο, όσο και η σημερινή επίσης, υπογραμμίζουν η κάθε μια με τον τρόπο της, την τεράστια σημασία της οχτωβριανής επανάστασης.

Τόσο εκείνη ωστόσο, όσο και η τωρινή προσπάθησαν και προσπαθούν, να αφαιρέσουν από την ανθρωπότητα τις καταχτήσεις που τις έδωσε ο Οχτώβρης, και, η απελευθερωτική ορμή που προκάλεσε.

Όταν αυτή είναι η τεράστια κοσμοϊστορική σημασία του Οχτώβρη, δεν είμαστε εμείς, που θα θεωρήσουμε σαν πρώτο μας «καθήκον» να κλαψουρίσουμε επειδή δεν μας έλυσε όλα τα προβλήματα άπαξ δια παντός.

Το πρόβλημα το δικό μας βρίσκεται στο να πάρουμε θέση (και να παλέψουμε γι’ αυτήν) απέναντι στα κρίσιμα ζητήματα που αντιμετωπίζει το προλεταριάτο και οι μάζες. Έτσι άλλωστε πιστεύουμε ότι βρισκόμαστε μέσα στο πνεύμα και στα ουσιαστικά διδάγματα του Οχτώβρη. Γιατί σήμερα προτείνονται διάφορες θέσεις και «δρόμοι» για τους λαούς. Από το να ακολουθήσουν τη μια ή την άλλη υπερδύναμη, μέχρι το να «παλέψουν» για να δημιουργηθεί μια 3^η υπερδύναμη (πχ ΕΟΚ) (πράγμα άλλωστε αρκετά ανέφικτο για σήμερα τουλάχιστον). Καθώς υπάρχουν και απόψεις, που θέλουν να εμφανίζονται και σαν «αριστερές» και που το μόνο «δίδαγμα» που βγάζουν από την όλη ιστορία, είναι να αναιρούν την πολιτική πάλη σαν οδηγό της ταξικής πάλης, στο όνομα υποτιθέμενων «κοινωνικών αγώνων». Δεν είναι δυνατόν σ’ αυτές εδώ τις γραμμές, τουλάχιστον, να αναφερθούμε αναλυτικά σε όλα αυτά. Θέλουμε να σημειώσουμε ένα πράγμα μονάχα για την ώρα. υπάρχει μια φράση του Μάο: «η πολιτική να βρίσκεται στο τιμόνι».

Δεν ξέρουμε τι ερμηνεία θα μπορούσαν να δώσουν ορισμένοι (μερικοί μάλιστα υπήρξαν και θιασώτες του έργου του Μάο).

Εμείς πάντως δεν πιστεύουμε καθόλου ότι ο Μάο εννοούσε να πάρουμε την πολιτική από το... φεγγάρι ή όποιο άλλο απίθανο σημείο βρίσκεται και να την βάλουμε στο τιμόνι να μας «δυναστεύει». Η πολιτική βρίσκεται στο τιμόνι, αρέσει δεν αρέσει αυτό. Και σ' αυτό είναι που ο Μάο εφιστούσε την προσοχή των κομμουνιστών. Και από την άποψη αυτή, στο τιμόνι σήμερα βρίσκεται η αστική τάξη, ο ιμπεριαλισμός ή αν θέλουμε πιο συγκεκριμένα, ο Ρίγκαν, ο Αντρόποφ, η Θάτσερ, ο Μιτεράν, ο... Αντρέας. Το να «παραλείπει» κανείς αυτήν την... «λεπτομέρεια», απλά στριφογυρίζει μέσα στα πλαίσια που αυτή η πολιτική εξουσία προσδιορίζει, και την υπηρετεί αναλόγως.

Σίγουρα δεν ήταν αυτός ο δρόμος του Οχτώβρη. Και από την άποψη αυτή έχουν απόλυτο «δίκιο» όσοι τον «κριτικάρουν» από μια τέτοια σκοπιά.

Εμείς πάντως θα επιμένουμε στην άποψη, ότι δεν υπάρχει άλλη διέξοδος για τους λαούς, από το να προσπαθήσουν να βαδίσουν στον δρόμο του Οχτώβρη, έτσι όπως θα τον διαμορφώσουν με πάλη τους, μέσα στις σημερινές συνθήκες.