Η ονομασία του ιστολογίου είναι ο τίτλος του βιβλίου του Βασίλη Σαμαρά "1917-1953, Η ιστορία διδάσκει και εμπνέει"

Δευτέρα 5 Μαρτίου 2018

ΕΟΚική κοσμογονία ή οι «εθνοχαύτες» του 92. Γ’ μέρος: «Λαός και αστική τάξη μπροστά στο '92»


 του Δημήτρη Μάνου
Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία στις 27/2/1988


Τι επιπτώσεις θα 'χει ο ερχομός του '92 πάνω στο λαό και τα προβλήματα του; Σε ποιους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής θα εκδηλωθούν οι επιπτώσεις ;
Πρόκειται για ερωτήματα που θ' αρχίσουν να απασχολούν αρκετό κόσμο θέλοντας και μη, καθώς βρισκόμαστε στο κατώφλι σοβαρών μέτρων με στόχο τα λαϊκά συμφέροντα και καταχτήσεις.
Από την άλλη, πώς σκέφτεται η εξαρτημένη αστική τάξη να «σταθεί», απέναντι στον ασφυξιογόνο εναγκαλισμό με τα ευρωπαϊκά της αφεντικά; Πώς θα προσπαθήσει να οργανώσει την επιβίωση της, σε ποιους τομείς; Τι ψίχουλα προσδοκεί από το άγριο φαγοπότι των πατρώνων της;
Αυτά τα δύο ζητήματα θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε.


1. Η οικονομική πολιτική και οι «απελευθερώσεις»
Εδώ και καιρό γίνεται, λόγος για την «φιλελευθεροποίηση» της οικονομικής ζωής ενόψει, τι άλλο; του 1992,. Θες λίγο το μονεταριστικό αεράκι που άρχισε να φυσάει στα ευρωπαϊκά σαλόνια, θες τα μέτρα που έτσι ή αλλιώς επιβάλλουν οι ιμπεριαλιστές της ΕΟΚ στην αγορά -όπως λένε- των 320 εκατομμυρίων, το ζήτημα έχει τεθεί.
Εδώ βέβαια επισημαίνουμε μια αντίφαση.
Με πρωτοβουλία του «διευθυντηρίου» εξαναγκάζονται οι κυβερνήσεις -ειδικά των εξαρτημένων χωρών- να υιοθετήσουν σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο ρυθμίσεις που θα καθορίσουν την οικονομική ζωή στα επόμενα χρόνια. Δηλαδή η «φιλελευθεροποίηση» προχωρά με κάθε άλλο παρά φιλελεύθερο τρόπο!
Πίσω από τον ωμό αυτό εξαναγκασμό (που δεν σηκώνει άλλα μεταβατικά στάδια και περιόδους) βρίσκεται η ουσία. Γιατί η απελευθέρωση αγοράς, εργασίας, κεφαλαίων κλπ. για την οποία κάνουν λόγο οι ιμπεριαλιστές δεν είναι άλλη παρά η δημιουργία των όρων για την απρόσκοπτη και αδιαμφισβήτητη δικιά τους κυριαρχία σ' αυτή την αγορά των 320 εκατομμυρίων! Για την κυριαρχία των δικών τους μονοπωλίων σε όλα τα επίπεδα ώστε να εξοστρακίσουν κάθε απομεινάρι καπιταλιστικού ανταγωνισμού που δεν μπορεί να σταθεί στις απαιτήσεις τους.
Έτσι ακόμα και ο όρος «φιλελευθεροποίηση» είναι αρκετά απατηλός  και αποπροσανατολιστικός. Σαν να εφαρμόζεται ο περίφημος κανονισμός προϊσταμένου σε μια επιχείρηση που λέει: «Άρθρο 1: ο προϊστάμενος έχει πάντα δίκιο, άρθρο 2: ό,τι και να γίνει ο προϊστάμενος έχει πάντα δίκιο, άρθρο 3: στην περίπτωση που ο προϊστάμενος έχει άδικο εφαρμόζεται το άρθρο 1!!!»..., και παρόλα αυτά να υποστηρίζει η διεύθυνση πως ο κανονισμός φιλελευθεροποιεί το καθεστώς της επιχείρησης για όλους. Όχι φυσικά. Τα χέρια του προϊστάμενου ελευθερώνει.
Υπάρχει ακόμα μια άλλη πλευρά.
Ο φιλελεύθερος λίβας και η αντιπληθωριστική εκστρατεία που έχουν ξεκινήσει οι ιμπεριαλιστές εντός και εκτός της ΕΟΚ, έχει σαν ιδιαίτερο στόχο να πλήξει τα δικαιώματα των εργαζόμενων μαζών.
Όταν οι καπιταλιστές μιλάνε για αντιπληθωριστική πολιτική, αυτό θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως εξής: ό,τι χρήμα κυκλοφορεί ή αποταμιεύεται στις τσέπες του κοσμάκη πρέπει γρήγορα να καταλήξει στις τσέπες του κεφαλαίου. Η ανακύκλωση δηλαδή της ληστείας που έτσι ή αλλιώς υφίστανται οι εργαζόμενοι πρέπει να επιτευχθεί με πιο γοργούς ρυθμούς και σε μεγαλύτερη έκταση από πριν. Κι αν η πολιτική αυτή έχει σα συνέπεια τη μείωση της αγοραστικής δύναμης του εργαζόμενου, ωστόσο, κάθε άλλο παρά κάνει φτωχότερους τους ισχυρούς Κροίσους της κοινωνίας. Γιατί από τη μονάδα του προϊόντος από ένα εμπόρευμα θα βγάλουν μεγαλύτερο κέρδος αφού καθηλώνουν τις αποδοχές και μειώνουν όπως λένε το εργασιακό κόστος γιατί λέει πρέπει να καταπολεμηθεί ο πληθωρισμός.
Τώρα αν κάτι τέτοιο δημιουργεί τις γνωστές αντιφάσεις υπερπαραγωγής και τα αδιέξοδα για το σύστημα είναι άλλο θέμα. Αυτό που θέλουμε να τονίσουμε εδώ είναι πως όταν οι καπιταλιστές λένε, «θα μειώσουμε την κατανάλωση», παράλληλα εντείνουν την εκμετάλλευση και καταλήστευση του εργαζόμενου. Κι όχι μόνο αυτό. Δεν θα 'ταν παράλογο να υποστηρίξει κανείς πως σε ορισμένους τομείς η πίεση της οικονομικής κρίσης οδηγεί σε άνοδο της κατανάλωσης! Με τη λογική του «ό,τι φάμε και ό,τι πιούμε», αφού το «χρήμα ξεφτιλίστηκε», με τη στροφή, σε πιο πολλά («για να 'χουμε ν' αλλάζουμε») αλλά πιο φτηνά και χαμηλής ποιότητας ρούχα, παπούτσια κλπ....
Η αντιπληθωριστική πολιτική έχει λοιπόν σα στόχο την ένταση του ξεζουμίσματος των εργαζομένων. Με την εκστρατεία μάλιστα της φιλελευθεροποίησης που οδηγεί στη μερική απασχόληση, στη φαλκίδευση του ωραρίου, στην ευχέρεια απολύσεων, το «εργασιακό κόστος» μειώνεται σημαντικά για τους καπιταλιστές.
Έτσι πραγματοποιείται το γνωστό «οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί, φτωχότεροι». Είναι ο δρόμος για να αυγατίσει τα κέρδη του ο κάθε καπιταλιστής, να συσσωρεύσει κεφάλαιο και να το ρίξει στη μάχη για τη διεκδίκηση των αγορών. Έτσι προχωρά ο ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός. Αυτή τη συσσώρευση κερδών επιδιώκουν οι Δυτικοευρωπαίοι ιμπεριαλιστές για να προχωρήσουν τα οικονομικά τους προγράμματα (και όχι μόνο) στην πάλη για την ανακατανομή των παγκόσμιων αγορών. Φυσικά πρόκειται για το επιθυμητό μοντέλο γιατί τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα, ειδικά για τους δυτικοευρωπαίους (ούτε τα μεγέθη είναι μόνο οικονομικά) .
Κλείνοντας αυτή την αναφορά συμπεραίνουμε:
Η «απελευθέρωση» της ευρωπαϊκής αγοράς αποτελεί όρο για το ολοκληρωτικό σκλάβωμα των εξαρτημένων χωρών και των οικονομιών τους στους ιμπεριαλιστές της ΕΟΚ. Θα δούμε πιο κάτω πως όταν πρόκειται για καυγάδες μεταξύ τους η «τρόικα» (Γαλλία, Αγγλία, Γερμανία) δεν τα βρίσκει στην «απελευθέρωση». Τα βρίσκει μόνο όταν πρόκειται να επιβληθεί απέναντι στην Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία κλπ.

Η αντιπληθωριστική προπαγάνδα των ιμπεριαλιστών της ΕΟΚ έρχεται να τροχοδρομήσει την πολιτική που αναφέραμε, στους ρυθμούς της σκληρής αντιλαϊκής επίθεσης που έχει εξαπολύσει παγκόσμια το κεφάλαιο στις καταχτήσεις    των λαών.
Βλέπουμε με δυο λόγια πως για το λαό μας ο ζυγός θα ‘ναι για άλλη μια φορά διπλός. Είχε βλέπεις την «ατυχία» να ‘ναι λαός μιας χώρας που η ντόπια αστική της τάξη έδωσε «γη και ύδωρ» στους ξένους πάτρωνες. «Νοίκιασε» το λαό της χώρας στον ξένο προστάτη. Κι όπως οι εγκάθετοι βασιλείς της Ελλάδας και της Μ. Ασίας νοίκιαζαν τους πολίτες και τους δούλους τους στη Ρώμη περιμένοντας ανταλλάγματα για τις υπηρεσίες τους έτσι και η ντόπια αστική τάξη περιμένει από τους δυτικούς της καίσαρες να της επιστραφούν τουλάχιστο τα κοινόχρηστα!

Παράδειγμα «φιλελευθεροποίησης»


Και για να μην μας πούνε πως αυτά τα υποστηρίζουν οι αντιΕΟΚικοί, από φθόνο προς τον... εξευρωπαϊσμό, ορίστε ένα παράδειγμα, φιλοΕΟΚικού:
«Η περίπτωση της βιομηχανίας αυτοκινήτων και αμαξωμάτων δείχνει πόσο απέχει πολλές φορές η πραγματικότητα από τις γενικές εικόνες και διακηρύξεις. Η αρχή της ελευθερίας των συναλλαγών σε όλους τους τομείς, μια αρχή που καταπατείται -ακόμα και στο εσωτερικό της ΕΟΚ- από τις ισχυρότερες χώρες σε βάρος των ασθενέστερων, δεν αποτελεί πλαίσιο οικονομικής ή βιομηχανικής πολιτικής αλλά αποδοχή της ανυπαρξίας του. Η καταπολέμηση του κρατικού παρεμβατισμού, σ' ό,τι αφορά τη βιομηχανία αμαξωμάτων (στο όνομα ενός γενικότερου «διαλόγου» κυβέρνησης και επιχειρηματικών φορέων), σημαίνει εγκατάλειψη κάθε ελπίδας βιομηχανικής πολιτικής που εξαρτάται, όπως παντού, από έναν δραστικό παρεμβατισμό (από «Ο.Τ.» Νο 45, 6.11.86). Σε άρθρο με τίτλο θα «εκλείψει η αυτοκινητοβιομηχανία μας» (πολύ βαρύ αυτό το «αυτοκινητοβιομηχανία»). Εδώ ο αρθρογράφος αντιμετωπίζοντας τη συρρίκνωση της ντόπιας βιομηχανίας συναρμολόγησης και αμαξωμάτων (για να λέμε τα σύκα -σύκα) και τις αυξημένε ς εισαγωγές μεταχειρισμένων από ΕΟΚ εκφράζει το φόβο μήπως γίνουμε η «μάντρα της Ευρώπης». Είναι έτσι αναγκασμένος να παραδεχτεί την πικρή αλήθεια της «φιλελευθεροποίησης» όπως είναι υπογραμμισμένη στο κομμάτι αυτό του άρθρου Απελευθέρωση, για τους «ισχυρούς» σημαίνει να τους λυθούν τα χέρια για να μπορούν να στύψουν πιο άνετα τη χώρα!

Απελευθέρωση 1η: τιμές
Η κυβερνητική πολιτική σύμφωνα με υποδείξεις ΕΟΚ και ΔΝΤ προχωρεί στην απελευθέρωση των τιμών σε μια σειρά προϊόντα. Έτσι η έκθεση του ΔΝΤ το Σεπτέμβρη του '86 για την ελληνική οικονομία διαπιστώνει:


«Η αγορά των ενοικίων έχει επίσης εκτεταμένα ρυθμιστεί. Βήματα έχουν γίνει τους τελευταίους μήνες προς μια απελευθέρωση των ελέγχων των τιμών. Εκτός των αυξήσεων, οι οποίες σε μερικές περιπτώσεις ήταν ουσιαστικές στις υπό έλεγχο τιμές και στις τιμές των δημοσίων επιχειρήσεων το δεύτερο μισό του 1985, οι έλεγχοι καταργήθηκαν σε διάφορα προϊόντα το πρώτο μισό του 1986 και ένας νόμος ψηφίστηκε πρόσφατα, ο οποίος αντιμετωπίζει την κατάργηση των ελέγχων στα ενοίκια από τον Ιανουάριο του 1988. Οι αρχές σκοπεύουν να προχωρήσουν ακόμη περισσότερο στην απελευθέρωση των ελέγχων των τιμών κατά τη διάρκεια του 1986 και 1987».
Και εμείς που πιστέψουμε ότι το νομοσχέδιο για τα νοίκια (μετά πάρθηκε πίσω) έγινε για να βρεθεί κατοικία για τον ενοικιαστή!
Πάντως η έκθεση είναι λιτή και αποκαλυπτική. Τα λέει σταράτα. Μας προετοιμάζει μάλιστα και για το '87. Αλλά πρέπει να διανυθούν κι άλλα βήματα:
«Η κυβερνητική παρέμβαση στους μηχανισμούς διαμόρφωσης των τιμών είναι παραδοσιακά διάχυτη στην Ελλάδα. Αυτή εντείνεται από τον ολοκληρωτικό καθορισμό των τιμών για συγκεκριμένα προϊόντα (τα αποκαλούμενα ουσιώδη εν ανεπάρκεια) και υπηρεσίες του Δημοσίου, μονοπωλιακού χαρακτήρα υπολογιζόμενα στο 25% του δείκτη τιμών καταναλωτή, σε μια προηγούμενη έγκριση για (ή χωρίς αντίρρηση) αύξηση τιμών που προτείνονται από τους παραγωγούς, στον προσδιορισμό των ανωτάτων περιθωρίων κέρδους».
Και πού είσαι ακόμα δηλαδή.
Εξ άλλου είναι γνωστές οι ρυθμίσεις που υπάρχουν για αυτόματες τιμολογιακές προσαρμογές στις υπηρεσίες ΔΕΗ, ΟΤΕ κλπ., έτσι που να μην χρειάζεται καν η παρέμβαση του υπουργού για τις αναπροσαρμογές των τιμών.
Τα ευρωπαϊκά μονοπώλια θέλουν την απαραίτητη «άπλα» στις τιμές για να μπορέσουν να δράσουν στη χώρα μας. Τούτο το τελευταίο αποτελεί μια απάντηση σ' όλους όσοι υποστηρίζουν πως η κατάργηση των τελωνειακών δασμών (άλλη «απελευθέρωση» αυτή) θα κάνει γενικά πιο φτηνές τις εισαγωγές ευρωπαϊκών προϊόντων. Δηλαδή θα πληγεί ο επιχειρηματίας μα τουλάχιστο θα ωφεληθεί ο καταναλωτής!
Αυτό βέβαια ισχύει από τη μια μεριά και θα είναι από τα ατού των ευρωπαϊκών μονοπωλίων απέναντι στα ντόπια. Όταν όμως με την αυγή του '92 καταφέρουν και θρονιαστούν γερά στην ελληνική αγορά έχοντας τον μονοπωλιακό έλεγχο είναι σίγουρο πως θα εκμεταλλευτούν την… ελευθερία των τιμών για να αυγατίσουν τα κέρδη τους!
Ας πάρουμε το παράδειγμα των «φτηνών» αυτοκινήτων.
«Μια δεύτερη προϋπόθεση για φτηνότερα αυτοκίνητα στην Ελλάδα συνδέεται με τη σταθερότητα της εξωτερικής αξίας της δραχμής.
Για όσο χρονικό διάστημα η δραχμή υποτιμάται έναντι των κυριότερων νομισμάτων των ευρωπαϊκών χωρών και της ευρωπαϊκής νομισματικής μονάδας  (ECU) είναι φυσικό να αυξάνει η δραχμική αξία των αυτοκινήτων»(«Ο.Τ. Νο 37, 11/9/86. «Μπορεί η ΕΟΚ να επιβάλει φτηνότερα Ελλάδα;»). Οι σχέσεις εξάρτησης όπως αυτές εκφράζονται στις συναλλαγματικές σχέσεις της χώρας και στη θέση της δραχμής απέναντι στα ευρωπαϊκά νομίσματα, θέτουν περιορισμούς στη «φτήνια» των αυτοκινήτων ακόμη κι αν καταργηθούν οι φόροι - δασμοί. Δεν μένει άλλος δρόμος πέρα από την είσοδο της Δραχμής στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα, πράγμα που θα φέρει ισχυρούς κλυδωνισμούς στην οικονομία, σύμφωνα με τον αρθρογράφο:
«Αλλά η είσοδος της δραχμής στο ΕΝΣ κάτω από τις τρέχουσες συνθήκες που επικρατούν στην ελληνική οικονομία -είναι τόσο απίθανη όσο και η είσοδος της… Λαϊκής Κίνας στην ΕΟΚ!» (από τον ίδιο «Ο.Τ.»). Έτσι μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα.
Πάντως γεύση αυτής της απελευθέρωσης είχε ο Έλληνας καταναλωτής με την κατάργηση των κρατικών μονοπωλίων εμπορικού χαρακτήρα που η κυβέρνηση ανέλαβε να καταργήσει ως τις 3/12/85. Πράγματι μετά την «κατάργηση» των μονοπωλίων τα ευρωπαϊκά (τι άλλο;) μονοπώλια αλωνίζουν ελεύθερα στα σπίρτα, παιγνιόχαρτα, καπνό, αλάτι.

Απελευθέρωση Νο 2: κεφαλαιαγορά - χρηματοπιστωτικό σύστημα

Απαραίτητη προϋπόθεση για τους ιμπεριαλιστές αποτελεί η απελευθέρωση της κεφαλαιαγοράς. Να μπορούν δηλαδή στο χώρο της ΕΟΚ να πηγαινοέρχονται τα κεφάλαια χωρίς περιορισμούς εξασφαλίζοντας διπλά οφέλη. Θα μπορούν να αλωνίζουν στις άλλες χώρες αν κρίνουν πως έχουν συμφέρον από επενδύσεις (φτηνό εργατικό δυναμικό, άλλα κίνητρα, ευκολίες στις πωλήσεις κλπ). Από την άλλη θα υπάρχει η δυνατότητα να αντληθούν κεφάλαια από χώρες εξαρτημένες αλλά και να σταθούν κοινά επενδυτικά προγράμματα των ιμπεριαλιστών χωρίς τις δυσκολίες που βάζει το χρηματοπιστωτικό σύστημα κάθε χώρας.
Έτσι σε χώρες σαν τη δική μας που η ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς δεν ήταν στα όρια του επιθυμητού, ενισχύεται το χρηματιστήριο και περιορίζονται τα δάνεια και η χρηματοπιστωτική προστασία των Τραπεζών στις ντόπιες βιομηχανίες. Ιδρύεται χρηματιστήριο στη Θεσσαλονίκη κλπ. Από δω και πέρα οι επιχειρήσεις θα δανείζονται διακινδυνεύοντας στο χρηματιστήριο όλο και πιο πολύ. Κι ας επιβιώσει ο πιο «ανταγωνιστικός».
Η τάση αυτή ενισχύεται από τις διεθνείς τάσεις για συγκεντροποίηση της χρηματιστηριακής αγοράς ιδιαίτερα μετά το κραχ του Οχτώβρη. Στο χρηματιστηριακό παιχνίδι πρέπει να εισχωρήσουν και οι Τράπεζες. Μεγάλες διεθνείς εταιρείες, όπως η ΙΒΜ, η GENERAL MOTORS, η NIPPON TELEPHONE θα είναι εισηγμένες σε όλα τα μεγάλα διεθνή χρηματιστήρια. Έτσι ίσως επωφεληθεί από κάποιο ψίχουλο και η ντόπια αστική τάξη με την αναβάθμιση του χρηματιστηρίου της. Τα πράγματα είναι και δω όμως σκούρα.
Πάντως οι όροι γίνονται τόσο «στριμωχτοί» για την τελευταία, έτσι που υπάρχει ο κίνδυνος όχι μόνο να μην προσελκύσει ξένα κεφάλαια για έργα μέσα στην Ελλάδα, αλλά να αντιμετωπίσει φυγή ελληνικών κεφαλαίων προς το εξωτερικό. Ο Ρουμελιώτης εξέφρασε σε μια σχετική με το ζήτημα ΕΟΚική συνάντηση, σοβαρές επιφυλάξεις για τη δημιουργία κοινού χρηματοπιστωτικού χώρου που «ενέχει κινδύνους για τις ασθενέστερες οικονομίες της Κοινότητας». Ζήτησε ακόμη μεταβατική περίοδο πέρα του 1992. Κι αυτό γιατί υπάρχουν, σύμφωνα με τον υπουργό, σημαντικές διαφορές στα επιτόκια. Έτσι ο Έλληνας αστός, γνωστός άλλωστε για την «εθνική» του συνείδηση και την παροικιακή και κοσμοπολίτικη προέλευσή του, είναι σχεδόν σίγουρο πως θα προτιμήσει τις τράπεζες που του προσφέρουν υψηλά επιτόκια και συμφέροντες όρους δανεισμού. Που πληρώνουν πιο καλά δηλαδή.
Όσο για το τι επιπτώσεις θα έχει στις εργασιακές σχέσεις των ελληνικών τραπεζών ο ανοιχτός ανταγωνισμός τους με τις καλύτερα εξοπλισμένες, πιο σύγχρονες και πιο «αποδοτικές» ξένες τράπεζες, περιγράφτηκαν αρκετά γλαφυρά στο άρθρο της «ΠΣ» για τον αποκαλούμενο «εκσυγχρονισμό του τραπεζοπιστωτικού μας συστήματος», σε προηγούμενο φύλλο.

Απελευθέρωση Νο 3: δασμοί και φόροι


Πρόκειται ίσως για το πιο πολυσυζητημένο θέμα που αφορά τη λεγομένη ευρωπαϊκή ενοποίηση. Πάντως η ελληνική οικονομία θα το «φέρει βαρέως» για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η «ενιαία αγορά χωρίς σύνορα» είναι ένας στόχος για τον οποίο η Βρετανία και η Ολλανδία σαν χώρες που βρέθηκαν στην προεδρία της Κοινότητας το 1986, παρουσίασαν ένα πρόγραμμα δράσης με κατάλογο 95 μέτρων και προτάσεων. Αυτά περιλαμβάνουν κατά κατηγορίες:
ΤΜΗΜΑ Ι: Κατάργηση φυσικών φραγμών, δηλαδή έλεγχοι στη διακίνηση εμπορευμάτων, κτηνιατρικοί και φυτοϋγειονομικοί έλεγχοι, έλεγχοι στη διακίνηση προσώπων και στη φορολογία.
ΤΜΗΜΑ ΙΙ: Κατάργηση τεχνικών φραγμών, δηλαδή ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, προτάσεις για σύγκλιση νομοθεσιών, νομοθεσία για τα τρόφιμα και φαρμακευτικά προϊόντα, ελεύθερη κυκλοφορία εργαζομένων και επαγγελμάτων, μεταφορές, εφαρμογή κοινωνικού δικαίου.
Πρόκειται απ’ ό,τι καταλαβαίνει κανείς για ένα πακέτο μέτρων που «συλλαμβάνουν» κάθε οικονομική και συναφή με την οικονομική, δραστηριότητα. Τίποτα δε θέλουν αν τους ξεφεύγει!
Στόχος μέχρι σήμερα ήταν η κατάργηση όλων των έμμεσων φόρων που επιβαρύνουν τις εισαγωγές, δηλαδή των διαφόρων δασμών, για να μπορούν τα ευρωπαϊκά προϊόντα να είναι πιο φθηνά μέσα στην ελληνική αγορά. Είναι χαρακτηριστικό του οίστρου που διακρίνει τους «εταίρους» ότι επέβαλλαν μείωση το 1987 κατά 55% και το 1988 κατά 20% στο λεγόμενο ρυθμιστικό φόρο. Ο φόρος αυτός είχε θεσπιστεί το 1984 για να προφυλάξει τα εγχώρια προϊόντα από τα ομοειδή τους εισαγόμενα. Μέχρι το τέλος '88 θα έχει μηδενιστεί και τα εισαγόμενα δεν θα επιβαρύνονται με κανέναν φόρο! Ως γνωστό η 7ετής μεταβατική περίοδος για την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ έχει ήδη λήξει. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως θα πάψει το χαράτσωμα του εργαζόμενου καταναλωτή. Γιατί δόξα την ΕΟΚ, υπάρχει και ο γνωστός ΦΠΑ. Στα βασικά του σημεία ο ΦΠΑ, επιβλήθηκε σε κάθε χώρα της ΕΟΚ για τους εξής λόγους.
Οι ιμπεριαλιστές της ΕΟΚ είχαν ανάγκη από έναν ενιαίο φόρο κατανάλωσης για να μπορούν να εξασφαλίσουν πως δεν θα επιβληθούν άλλοι φόροι στα εξαγόμενα προϊόντα τους.
Είχαν ανάγκη από ένα γενικευμένο φόρο κατανάλωσης που να καλύπτει το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας, όλη την προστιθέμενη αξία στα διάφορα στάδια παραγωγής και διανομής των προϊόντων. Έτσι θα μπορούν οι εθνικοί προϋπολογισμοί να αποχτήσουν σταθερά έσοδα και να τροφοδοτηθεί ο κοινός προϋπολογισμός όσο και θα μπορούν οι εξαρτημένες χώρες να πληρώνουν τα χρεολύσια τους. Μην ξεχνάμε πως με τον τρόπο που μετακυλίεται ο ΦΠΑ στην κατανάλωση (δεν μπορεί να αναλυθεί εδώ) επιβαρύνει τελικά την τσέπη του κοσμάκη.
Ο φόρος αυτός ανταποκρίνεται στον τρόπο που δομείται η βιομηχανική παραγωγή των ιμπεριαλιστικών χωρών. Τα διάφορα στάδια παραγωγής και διανομής των εμπορευμάτων βρίσκονται σε μια κάθετη κλίμακα μέσα στις μεγάλες μονοπωλιακές επιχειρήσεις. Τα εμπορεύματα συγκεντρώνουν έτσι «υψηλή προστιθέμενη, αξία» όπως λέγεται. Δεν συμβαίνει το ίδιο με την ελληνική οικονομία, όπου τα διάφορα στάδια παραγωγής τα μοιράζονται μικρότερες και ανεξάρτητες επιχειρήσεις. Ο ΦΠΑ θα ευνοήσει τη μονοπωλιακή συγκέντρωση και θα βάλει το χέρι του για να ενισχυθεί ο συμπληρωματικός ρόλος πολλών επιχειρήσεων στα ευρωπαϊκά μονοπώλια.
«Εκτός από ουδέτερος φόρος ο ΦΠΑ αποδίδει έσοδα κατά τρόπο διαρκή και σταθερό όχι, μόνον ανεξάρτητα από τον αριθμό των σταδίων που μεσολαβούν στην διαδικασία παραγωγής και εμπορίας αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, αλλά και ανεξάρτητα από τις διακυμάνσεις του εφαρμοζόμενου ποσοστού που μπορεί να παρουσιαστούν σε ορισμένα στάδια της εφαρμογής του, έστω και με ποσοστό 0%, πλην βεβαίως του τελικού σταδίου, δηλαδή του τελικού καταναλωτή». («Ο.Τ.» 6/11/86. «Ο ΦΠΑ» σελ. 40). Δηλαδή αν σε κάποιο στάδιο της παραγωγής του προϊόντος υπάρξει  ελάφρυνση, τα σπασμένα θα βγουν σε κάποιο άλλο «Πλην -βεβαίως- του τελικού σταδίου» δηλαδή του καταναλωτή που θα σηκώσει και το μεγαλύτερο βάρος της υπόθεσης! Εκεί ούτε λόγος να γίνεται για διακύμανση.

Απελευθέρωση 4η (και φαρμακερή): αγορά εργασίας
Κι ερχόμαστε στα... ατού της αστικής τάξης! Γιατί η αστική τάξη μπορεί να μη διαθέτει δα άψυχα ατού, διαθέτει όμως έμψυχα. Το φτηνό εργατικό δυναμικό ο εφεδρικός και ευέλικτος στρατός των ανέργων υποαπασχολουμένων και μερικά απασχολουμένων. Είναι το μοναδικό ίσως χαρτί που κρατά στα χέρι της για να προσελκύσει τους ευρωπαίους επενδυτές.


Τα πράγματα εδώ ρυθμίζονται και πρόκειται να ρυθμιστούν, συμφωνία με τα τεκταινόμενα σε Δύση και Ανατολή γύρω από τα ζητήματα απασχολήσεων, ωραρίου κλπ.
Το θέμα είναι στα βασικά του σημεία απλό: Κάθε κεφαλαιοκράτης να μπορεί να προσλαμβάνει και να απασχολεί εργάτες όσο διάστημα κρίνει αναγκαίο και τόσες ώρες σύμφωνα, με τα κέρδη και τις ζημιές της επιχείρησης, να απολύει ακόμα σύμφωνα με τους ρυθμούς αυτούς. Όποτε θέλει, για όσο θέλει και όσους θέλει. Αυτό «επιστημονικά» το ονομάζουν ελαστικότητα εργασίας. Η μερική απασχόληση, οι συμβάσεις μικρής χρονικής διάρκειας, τα συνεχή ωράρια κλπ. είναι μερικά από τα μέτρα που θα υλοποιήσουν και υλοποιούν την «ελαστικότητα της εργασίας».
Στη Γαλλία το 1982 καθιερώθηκαν οι 39 ώρες εργασίας και επιτράπηκε η μεταβλητότητα μέχρι τις 46 για διάστημα 12 συνεχών βδομάδων. Στην Ισπανία τα όρια του καθημερινού ελαστικού ωραρίου κυμαίνονται μέχρι τις 11 ώρες και του εβδομαδιαίου μέχρι τις 55. Στο Βέλγιο με το σύστημα της εβδομαδιαίας ελαστικής εργασίας, επιτρέπεται η μεταβλητότητα μέχρι δυο ή πέντε ώρες τη βδομάδα.
Απ ό,τι καταλαβαίνει κανείς οι συνολικές ώρες δουλειάς αυξάνονται παρόλο που ατομικά μπορεί να μειώνονται όσο αφορά τον μόνιμο απασχολούμενο και προφανώς τον μερικά απασχολούμενο που έτσι ή αλλιώς (δουλεύει λίγες ώρες. Έτσι το κεφάλαιο μεγαλώνει τα κέρδη του.
Το συνεχές ωράριο που υποτίθεται θέσπισε για περιβαλλοντικούς λόγους η κυβέρνηση είναι πεσκέσι προς την κατεύθυνση της «απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας». Να 'χει δηλαδή λυμένα τα χέρια το ευρωπαϊκό κεφάλαιο σε όσες επιχειρηματικές ενέργειες προχωρήσει μέσα στη χώρα μας.
Έχει ανοίξει ο δρόμος για τη φαλκίδευση του 8ωρου, για τη θέσπιση της μερικής απασχόλησης. Αν κάτι τέτοιοι δεν έχει φανερωθεί σ' όλη την έκταση σήμερα αργά ή γρήγορα θα γίνει ξεκάθαρο.
Κανείς δεν μπορεί να κοιμάται ήσυχος όταν σε έρευνα της ΕΟΚ το 1986 για την «ελαστικότητα εργασίας και την αποδοχή της από τους εργαζόμενους» βγαίνει το συμπέρασμα ότι το 3% των θέσεων πλήρους απασχόλησης στη βιομηχανία μπορούν να κατατμηθούν σε θέσεις μερικής απασχόλησης. Όταν μελετιέται σύμφωνα με το Λ. Σμαϊλή («Ο.Τ.» 6.4.1986) σχέδιο για αποδέσμευση ατομικού ωραρίου από το χρόνο λειτουργίας της επιχείρησης δηλαδή 4 μέρες εργασίας ενώ η επιχείρηση θα δουλεύει και τις 7! Ή ακόμα όταν η έρευνα μας πληροφορεί πως 50% των επιχειρήσεων σχεδίαζε από το 1986 να θεσπίσει ωράρια ελαστικά!
Εξοργιστικά, βέβαια αρθρογράφος του «Βήματος» στις 8.2 του '88 προσπαθεί να μας πείσει πως με το νέο ωράριο θα γίνουμε πιο στιλάτοι. Δεν αμφιβάλουμε, εξ άλλου στο 20λεπτο διάλειμμα του «συνεχούς» θα καταναλώσουμε θρεπτικά αβοκάντο και Τσερνομπιλικές φρυγανιές εισαγόμενες, υψηλής περιεκτικότητας σε μπεκερέλ! Ποιος είπε ότι εδώ είναι Βαλκάνια;

Απελευθέρωση 5η το ίδιο φαρμακερή: δημόσιο
Μια από τις πιο ακουστές νουθεσίες της ΕΟΚ αφορά τις περίφημες περιστολές στις δαπάνες του δημόσιου. Το ζήτημα συνδέεται άμεσα με το τεράστιο χρέος της χώρας στους ιμπεριαλιστές (όχι μόνο ΕΟΚικούς).
Αυτό το τελευταίο μοιάζει με Λερναία Ύδρα. Όλο πετάει κεφάλια. Σε εκδήλωση που οργάνωσε το Οικονομικό Επιμελητήριο και πέρασε στα «ψιλά» των εφημερίδων ακούστηκαν πράγματα αποκαλυπτικά. Σε σημείο μάλιστα αστοί καθηγητές όπως ο Αγγελόπουλος να ζητήσουν αναστολή της πληρωμής των χρεολυσιών για πέντε χρόνια και παράταση της εξόφλησης του για 15 χρόνια! Οι τόκοι για το χρέος έχουν μεγαλύτερη χρηματική αξία από αυτό το ίδιο το χρέος (καθώς καταβάλλονται τακτικά και με «σημερινό» χρήμα).
Το εξωτερικό χρέος είναι η εφαρμογή από τους ιμπεριαλιστές του μύθου του Σίσυφου στις σχέσεις τους με τη χώρα μας. Το χρέος μετατρέπεται σε αιτία για επιπλέον δανεισμό. Φαύλος κύκλος δηλαδή. Από την άλλη τα ελλείμματα του ισοζυγίου πληρωμών και τρεχουσών συναλλαγών αυξάνονται ως συνέπεια της έντασης των σχέσεων εξάρτησης. υπάρχει ολόκληρη εργασία του βουλευτή Δρεττάκη που αποδεικνύει πως η ένταξη στην ΕΟΚ επηρέασε το ισοζύγιο αρνητικά. Τα ελλείμματα οδηγούν με τη σειρά τους σε ανάγκη παραπέρα δανεισμού από τους ιμπεριαλιστές («εξωτερικό», όπως το ονομάζουν). Στο μεταξύ οι πληρωμές για τόκους και χρεολύσια έχουν ήδη αδειάσει τα κρατικά ταμεία ασκώντας πίεση για επιπλέον δανεισμό… και ο χορός καλά κρατεί!
Ο εξωτερικός δανεισμός στα χέρια των ιμπεριαλιστών αποτελεί το πιο αποφασιστικό οικονομικό μέσο υπαγόρευσης οικονομικής πολιτικής στους υποτελείς.
Έτσι συμβαίνει και με τους ΕΟΚικούς με τα κοινοτικά δάνεια που χορηγούν στην Ελλάδα, κάθε άλλο για την ψυχή της μάνας τους!
Το δάνειο που δόθηκε το 1985 έφερε μαζί του τα μέτρα σταθεροποίησης του Οχτώβρη, τα γνωστά μέτρα λιτότητας. Τότε ήταν η αρχή. Η πρώτη δόση του δανείου.
Μεσολαβεί η χρονική περίοδος που περνάμε όπου με σύμφωνη γνώμη της έκθεσης ΟΟΣΑ - ΔΝΤ και ΕΟΚ υπάρχει ανάγκη κάποιας τόνωσης της εσωτερικής ζήτησης, άμβλυνσης κραυγαλέων επιπτώσεων στις τιμές από τον Φόρο Προστιθεμένης Αξίας. Ένα διάλειμμα αν μπορούμε να το πούμε έτσι κι αυτό υπαγορευμένο (το «Κ»ΚΕ βέβαια είχε πιάσει το κόλπο και διεκδικούσε «ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗ ΤΩΡΑ», αλλά αυτό είναι άλλο θέμα). Τα κεφάλια μέσα όμως γιατί έρχεται κι άλλο δάνειο. Ο Ρουμελιώτης δηλώνει ότι «υπάρχουν περιθώρια παραπέρα προσφυγής στον εξωτερικό δανεισμό». Το δεύτερο κύμα φαίνεται θα 'ναι χειρότερο μιας και δεν θα αγκαλιάσει μόνο την εισοδηματική αλλά το σύνολο της οικονομικής πολιτικής (δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμοί, τρόπος αμοιβής, συντάξεις, γενικότερες παροχές κλπ.)
Έχει μια ιδιαιτερότητα το λεγόμενο «δημόσιο» στο ξετύλιγμα της επίθεσης σε ανώτερα στάδια. Ο πρωθυπουργός με τα «ρετιρέ» του και οι κονδυλοφόροι με τα «κατά αντιπαροχή» άρθρα τους διαμορφώνουν κλίμα. (Ούτε τους καημένους τους νηπιαγωγούς άφησαν στην ησυχία τους. Ο Μασσαβέτας διαρρηγνύει τα ιμάτια του γιατί δουλεύουν αυτοί οι μεγαλομπουρζουάδες 3 μόνον ώρες ενώ ο υπόλοιπος φτωχός λαός 8.
Βασικός όρος το 1985 για τη. χορήγηση του δανείου ήταν η μείωση των καθαρών δαπανών του δημόσιου κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες.
«ΠΑΓΩΜΑ» των προσλήψεων στον δημόσιο τομέα, περιορισμό των μισθολογικών αυξήσεων, μείωση των ελλειμμάτων των οργανισμών κοινωνικών ασφαλίσεων και αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος, «συνιστά» η ΕΟΚ στην Ελλάδα για το 1988. Αντίθετα, για τον ιδιωτικό τομέα η ΕΟΚ προτείνει. να δοθούν εφέτος αυξήσεις σε τέτοια επίπεδα, ώστε να βελτιωθούν ελαφρά οι, πραγματικοί μισθοί κατά τη διάρκεια του χρόνου.
Η διαφοροποίηση των προτάσεων της ΕΟΚ σε ό,τι αφορά τις αυξήσεις στους μισθούς των εργαζομένων στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, έγκειται στο γεγονός ότι για τον πρώτο τομέα «η διαδικασία αποπληθωρισμού είναι δυνατόν να επιταχύνει την αύξηση του δημοσίου χρέους άρα είναι αναγκαία και επείγουσα η εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών», ενώ για τον δεύτερο τομέα επισημαίνεται σχετικά ότι «ο φθίνων χαρακτήρας των αυξήσεων των μισθών θα οδηγήσει σε χαμηλά επίπεδα την παραγωγικότητα».
Από το «Βήμα» 17.1.88 στο άρθρο «πως βλέπει η Κοινότητα την Ελλάδα», τι άλλο να προσθέσουμε εμείς;
Ακόμα και το προσωρινό διάλειμμα μετά την πράξη νομοθετικού περιεχομένου αποδεικνύεται ΕΟΚική υπόδειξη!
Το ΠΑΣΟΚ κινήθηκε στα ζητήματα αυτά μέχρι τώρα με την ταχτική του Εβραίου. Έλεγε 100 για να πουλήσει 80. Νομοσχέδια πήγαν να κατατεθούν, βολιδοσκοπήθηκαν αντιδράσεις και αναστάλθηκε η εφαρμογή τους (συντάξεις, προεισαγωγικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς, ασφάλειες, ωράρια ελαστικά κλπ.). Πάντως η παρελκυστική κυβερνητική ταχτική, το παρατεταμένο προεκλογικό κλίμα, το μικρό και αμφίβολο διάλειμμα δεν πρέπει να σπείρουν τον εφησυχασμό. Τα πράγματα σ' αυτό το ζήτημα θα αγριέψουν πολύ! Και οι όροι υπάρχουν.
Ο δημόσιος τομέας άρχισε να γεύεται τι σημαίνει να λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Στην εκπαίδευση π.χ. ένα μεγάλο μέρος πτυχιούχων εργάζονται με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου. Έχει ξεκινήσει η άρση της μονιμότητας κλπ.
Έγινε λόγος και οι πρώτες απόπειρες (πχ ΕΚΟ και ακολουθεί αργότερα ή ΔΕΗ) για σύνδεση του μισθού με την παραγωγικότητα.
Έγινε επίσης λόγος και οι πρώτες απόπειρες για να περικοπούν οι συντάξεις αναπηρίας, να περικοπεί η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και κάλυψη (τι σας λέει η περίφημη εκστρατεία για τα περιττά φάρμακα. Πάλι κόπτονται για την υγεία μας). Ακόμη έγινε λόγος για αύξηση ασφαλιστικών εισφορών, ενοποίηση «προς τα κάτω» των Ταμείων, αναφορές για ανάληψη μέρους της ασφάλισης περίθαλψης από ιδιωτικό τομέα (την ίδια στιγμή που ενόψει του '92 «ανοίγουν οι θύρες» στις μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες).
Ενδεικτικό για το τι πρέπει να περιμένουμε είναι και το εξής:
Κατάργηση όλων των εκπτώσεων που παρέχονται από τα μεταφορικά μέσα (αεροπορικές εταιρείες όπως Ολυμπιακή Αεροπορία, σιδηρόδρομοι, πλοία κλπ.) αποκλειστικά στους υπηκόους της χώρας της έδρας των εταιρειών ζητά η Επιτροπή ΕΟΚ. «Ο.Τ.» 11.2.88.
Κι αν κάποιος υποστηρίζει πως η ΕΟΚ κοντράρει μόνο και μόνο γιατί υπάρχει  (διακριτική μεταχείριση των ιθαγενών της Επαρχίας Ελλάδα και ζητά ανάλογη μεταχείριση για τους δικούς της πολίτες, η Επιτροπή του απαντά με τις πληροφορίες που ζήτησε για:
«Ορισμένα στοιχεία αναφορικά με την εφαρμογή του μέτρου αυτιού στη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών, για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία χωριστά για κάθε αεροπορική και/ή θαλάσσια γραμμή μεταφοράς), τον αριθμό των προσώπων που έτυχαν έκπτωσης σε σχέση με το σύνολο των επιβατών, το κόστος του μέτρου αυτού, το τυχόν αντιστάθμισμα που χορηγήθηκε στη μεταφορική επιχείρηση λόγω μείωσης των εισπράξεών της» («το ίδιο).
Άρα ετοιμάζονται μέτρα. Καθώς μάλιστα με τη «φιλελευθεροποίηση» και στις μεταφορές τα πράγματα πρέπει να σφίξουν κι ο αρθρογράφος ολοκληρώνει: «Όπως είναι γνωστό, στην Ελλάδα όλα σχεδόν τα δημόσια μεταφορικά μέσα παρέχουν μειούμενα εισιτήρια σε κατηγορίες ατόμων, όπως δημοσίους υπαλλήλους, συνταξιούχους, νέους κλπ. που θα πρέπει, σύμφωνα με την άποψη της Επιτροπής, να καταργηθούν» (ιστό ίδιο). Ουδέν σχόλιον από τη δική μας μεριά.


Το άρθρο πάντως έχει τον τίτλο «ΕΟΚ»: «Τέρμα στους τζαμπατζήδες». Ευτυχώς υπάρχει κι αυτή η ευλογημένη ΕΟΚ και θα βάλει επιτέλους φραγμό στον τζαμπατζή λαό που τόσα χρόνια εκμεταλλευόταν τόσο στυγνά το κράτος της βασανισμένης πλην αξιοπρεπέστατης αστικής τάξης.
Φαίνεται πως ο ΟΣΕ για να πάρει το πραγματικά μεγάλο δάνειο εκσυγχρονισμού και επέκτασης του σιδ. δικτύου, πρέπει να περικόψει τις σπατάλες στους τζαμπατζήδες ιθαγενείς! Χειρότερες, πολύ χειρότερες μέρες λοιπόν.
Όσο για τον ιδιωτικό τομέα, το δεύτερο κύμα αντεργατικών μέτρων προβλέπει κατάργηση της ΑΤΑ, σύνδεση μισθού -παραγωγικότητας. Η περίφημη «Πράξη» ίσως ήταν η τελευταία κανονιστική παρέμβαση της κυβέρνησης σε τέτοιο επίπεδο σχετικά με την εισοδηματική πολιτική. Τα πράγματα θα «ελευθερωθούν» και εδώ.
Και στο θέμα της «ελαστικότητας της εργασίας» έχουν γίνει βήματα. Η τέταρτη βάρδια, η ουσιαστική ανατροπή του 5μέρου, το νόμιμο 2% των απολύσεων με κατεύθυνση να μεγαλώσουν τα ποσοστά είναι οι απαραίτητοι πρώτοι «εξευρωπαϊσμοί των εργασιακών σχέσεων».

2. Οι κρυφές προσδοκίες της αστικής τάξης
Η αστική τάξη δεν πάει στο 1992 χωρίς κάποιες προσδοκίες. Ελπίζει πως τα αφεντικά θα την ανταμείψουν για τον κομπραδόρικο ρόλο της.
Αρθρογράφος στην ειδική ΕΟΚική αφιέρωση του «Βήματος» βρήκε να ονομάσει την... ψυχολογική τρόπον τίνα θέση της:
«Αισιόδοξος εκφοβισμός»!!! Ναι, θαυμάστε!

Ποιοι έχουν το «δικαίωμα» να προσδοκούν
Φυσικά δεν έχουν όλοι το «δικαίωμα» στα ψίχουλα της πίτας. Το ενδιαφέρον στην όλη υπόθεση είναι πως το «δικαίωμα» το χάνει η πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Όχι μόνοι τα εκ παραδόσεων φτωχά στρώματα της αγροτιάς και της εργατιάς. Σημαντικά θα πληγούν και τα μεσαία στρώματα και κατώτερα κομμάτια της αστικής τάξης. Όλες αυτές οι μερίδες με λίγα λόγια που μέσω του ΠΑΣΟΚ ήλπιζαν να μπουν στο συμβόλαιο της εξουσίας. Σήμερα ο αρραβώνας αυτός έχει χαλάσει.
Ο πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών σε άρθρο του σε ειδική έκδοση της εφημερίδας «Κέρδος» για τον ερχομό του '87, δηλώνει:
«Να ενισχυθούν οι μηχανισμοί αποκατάστασης της ανταγωνιστικότητας των εγχώριων αγαθών με την κατάλληλη συναλλαγματική πολιτική και τη βελτίωση της θέσης δημόσιου τομέα.
Να κοινωνικοποιηθεί και ενεργοποιηθεί το τραπεζικό σύστημα με ιδιαίτερη κατεύθυνση στις επενδύσεις.
Να ολοκληρωθούν το συντομότερο οι κλαδικές μελέτες, ώστε να βαδίσουμε σε συγκεκριμένους στόχους κλαδικής ανάπτυξης.
Να αξιοποιηθεί το νέο πλαίσιο για τους συνεταιρισμούς, να προωθηθούν τα νομοσχέδια για τον εκδημοκρατισμό του συνδικαλιστικού κινήματος και την επιμελητηριακή νομοθεσία και να εδραιωθεί ο δημοκρατικός σχεδιασμός της οικονομίας μας σε όλα τα επίπεδα».
Πόσο μακριά ακούγεται ο απόηχος αυτών των θέσεων! Μπορεί να τις βρεις σε κάποιες κυβερνητικές δηλώσεις των πρώτων χρόνων της «αλλαγής» ή σε κάποια ξεχασμένα κιτάπια του «κινήματος». Ή ακόμα στις τοποθετήσεις όσων έχουν συμφέρον να τα θυμούνται και… σ’ αυτούς που τα πίστεψαν! Ο πρόεδρος του Β.Ε. Αθηνών ανήκει προφανώς στους πρώτους με μια απόκλιση προς τους δεύτερους.
Πιο ρεαλιστικές ακούγονται οι απόψεις πάντως των καθαρόαιμων αστών που προσγειωμένοι στην πραγματικότητα στην ίδια έκδοση του «Κέρδους» προτείνουν μέτρα για την μεταποιητική βιομηχανία τροφίμων, για εγγειοβελτιωτικά έργα (προφανώς με τους ξένους επενδυτές) για μεγέθυνση τέλος των αγροτικών καλλιεργειών. Είναι ευνόητα ποιοι είναι ταξικά και μέσα στην ύπαιθρο εκείνοι που διαθέτουν ή θα προχωρήσουν στην «μεγέθυνση των καλλιεργειών» (στα απλοελληνικά αυτοί που διαθέτουν τα πολλά στρέμματα).
Έτσι μένουν θλιβεροί και παραγκωνισμένοι οι ρεφορμιστές να εκφράσουν αυτούς τους ανεκπλήρωτους πόθους των μεσαίων στρωμάτων.
Τώρα μάλιστα με την οικονομική προσέγγιση ΕΟΚ - ΚΟΜΕΚΟΝ, την ευρωπαϊκή πολιτική του Γκορμπατσόφ δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για «ΑντιΕΟΚισμούς». Έτσι στον «Ριζοσπάστη» στις 17.2.88 ο ευρωβουλευτής Εφραιμίδης κάνει τις προτάσεις του για πραγματική αξιοποίηση των Μεσογειακών Ολοκληρωμένων  Προγραμμάτων (ΜΟΠ), προς όφελος του «τόπου και της ανάπτυξης». Διαβάζουμε:
«Από τα όσα εκθέσαμε ήδη είναι ευδιάκριτες μια σειρά προτάσεις μας σχετικά με τα ΜΟΠ:
Να είναι οι πόροι τους προσθετικοί στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Να είναι, επίσης, προσθετικοί σε κοινοτικό επίπεδο.
Να υπάρχει ουσιαστική συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των άλλων μαζικών φορέων, ανάλογα βέβαια με τις δραστηριότητες.
Να είναι προσαρμοσμένα στις αναπτυξιακές ανάγκες της περιοχής και των κατοίκων της και όχι στις κοινοτικές σκοπιμότητες».
Τι καλά που θα 'τανε λοιπόν να μην ήταν ιμπεριαλιστές οι ΕΟΚικοί! και πιο καλά ακόμη το ΠΑΣΟΚ συνεπές στις διακηρύξεις του ή έστω το συνεπές ΠΑΣΟΚ (βλ. «Κ»ΚΕ) να μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση της Αριστεράς με τους συνεπείς Πασοκτσήδες του ασυνεπούς ΠΑΣΟΚ! Να δείτε τότε, θα 'παιρνε τα ΜΟΠ η εργατική τάξη και θα χαρτζιλίκωνε τα προγράμματα της «πραγματικής αλλαγής»!!!
Σε ποιους τομείς θα ποντάρει όμως η αστική τάξη;

α) «Αναβάθμιση» του ρόλου της Ελλάδας σα γέφυρα
Η εξαρτημένη αστική τάξη ελπίζει να εκμεταλλευτεί την οικονομική γεωγραφική θέση της χώρας όσο περισσότερο την παίρνει.
Στα εγγειοβελτιωτικά έργα, στις μεταφορές, επικοινωνίες, οδικές αρτηρίες. Η Ελλάδα εμπορική αντιπροσωπεία της ΕΟΚ στον τρίτο κόσμο. Να ποια είναι η αναβάθμιση του οικονομικού ρόλου της χώρας. Η εμμονή μάλιστα είναι τόσο πιεστική ώστε αρθρογράφος του «Ο.Τ.» σε μονόστηλο για το ζήτημα του εξωτερικού χρέους αναρωτιέται για τη δήλωση Ρουμελιώτη ότι «υπάρχουν περιθώρια προσφυγής στον εξωτερικό δανεισμό» (Ο.Τ. 28.1.88).
«Η διαπίστωση αυτή είναι αποτέλεσμα ή προϋπόθεση της απόφασης να (προγραμματιστούν τα «μεγάλα έργα», που θα αποτελέσουν μία μορφή επέκτασης του εξωτερικού χρέους;»
Εδώ ποντάρει η αστική τάξη διακινδυνεύοντας μεγαλύτερη ψαλίδα στο εξωτερικό χρέος.
Το ζήτημα των μεταφορών σχετίζεται άμεσα με έργα στο οδικό (π.χ. ζεύξη Ρίου - Αντίρριου) αλλά βασικά στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Τον πρώτο ρόλο για την πραγματοποίηση των στόχων αυτών παίζει η επιλογή των ιμπεριαλιστών. Αν κρίνουν δηλαδή συμφέρουσες τέτοιες επενδύσεις μακροπρόθεσμα, για την καλύτερη διακίνηση των προϊόντων και υπηρεσιών τους. Οι διαθέσεις των ντόπιων αστών μικρή σημασία έχουν. «Κοντά όμως στο βασιλικό...».
Μαθαίνουμε έτσι από το «Βήμα» στις 17.1.88 πως ο ΟΣΕ στα πλαίσια Δεκαετούς Επιχειρηματικού Σχεδιασμού προγραμματίζει (88 - 97) επέκταση σιδηροδρομικών γραμμών κατά 1256 χιλιόμετρα! Η ΕΟΚ δίνει βάρος για πολλούς λόγους στην ανάπτυξη σιδηροδρομικού δικτύου.
Συγκεκριμένα: Εκσυγχρονίζεται η γραμμή Αθήνας - Θεσσαλονίκης, διαπλατύνεται η γραμμή Παλαιοφαρσάλων - Καλαμπάκας, κατασκευάζονται νέα τμήματα στις διαδρομές Καλαμπάκα - Κοζάνη, Θεσσαλονίκη - Αμφίπολη - Ξάνθη, Ηγουμενίτσα -Πρέβεζα. Δημιουργείται πορθμείο Βόλου - Μέσης Ανατολής κλπ. Όμως...
«Ειδικότερα για την περίοδο 1988 - 1992 προβλέπονται δαπάνες συνολικού ύψους 70,5 δισ. δρχ. και δραστική μείωση του ελλείμματος του Οργανισμού, με την αύξηση των κομίστρων, τα οποία στο τέλος της πενταετίας 1988 - 1992 θα διαμορφωθούν στο 80% των τιμολογίων των υπεραστικών λεωφορείων για τις επιβατικές μεταφορές. Σήμερα τα κόμιστρα του ΟΣΕ για το επιβατικό καινό κυμαίνονται μεταξύ 45 - 65% των αντιστοίχων κομίστρων των υπεραστικών λεωφορείων».
Να, λοιπόν ποιοι είναι οι όροι για τη δανειοδότηση από την ΕΟΚ! Σύγχρονες και αλμυρές συγκοινωνίες για τους εργαζόμενους. Παραπέρα αφαίμαξη. Κέρδη για τα ευρωπαϊκά μονοπώλια που δεν θα χάνουν χρόνο και χρήμα στο παλαιολιθικό δίκτυο των ελληνικών σιδηροδρόμων, (σύμφωνα με μελέτη του Οργανισμού στη δεκαετία η διακίνηση εμπορευμάτων και κοινού θα αυξηθεί κατά 150%).
Τα ίδια συμβαίνουν και στις τηλεπικοινωνίες όπου η ΕΟΚ θα διαθέσει 900 εκατομμύρια δολάρια τα επόμενα πέντε χρόνια για να μπορέσουν οι φτωχότερες χώρες (4 + ιταλικός νότος) να εγκαταστήσουν προηγμένες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες. Φυσικά με το αζημίωτο. Γιατί η απελευθέρωση αγοράς στον τομέα αυτό θα υπερκεράσει τον ΟΤΕ που στην προσπάθεια του να επιβιώσει θα αναγκαστεί να προσαρμοστεί.
Θα αναγκαστεί να ανταγωνιστεί τα ευρωπαϊκά μονοπώλια όχι μέσα από εγχώριους διαγωνισμούς αλλά σε κοινοτικά πλαίσια.
Θα υπάρχουν επιπτώσεις στις επιχειρήσεις (ντόπιες) που παράγουν το όποιο συμπληρωματικό τηλεπικοινωνιακό υλικό.
Αλλαγές θα υπάρξουν ακόμη στις προτεραιότητες ανάπτυξης.
«Η πολιτική αυτή συμφέρει και τον ΟΤΕ, ο οποίος υφίσταται μεγάλη οικονομική αιμορραγία από τις επενδύσεις για τηλεφωνία, που κάνει με κοινωνικά κριτήρια σε ζημιογόνες εμπορικά περιοχές».
Από άρθρο στην ειδική ΕΟΚική αφιέρωση του «Βήματος» με τίτλο «ήρθε η ώρα του ΟΤΕ». Έτσι κάποιες περιοχές καταδικάζονται γιατί σύμφωνα με τον γράφοντα πρέπει να «αλλάξει ο κοινωνικός χαρακτήρας του επενδυτικού προγράμματος του ΟΤΕ και να γίνει πρώτος στόχος η ικανοποίηση των πολλαπλών αναγκών των επιχειρήσεων». Εκσυγχρονισμός που φέρνει υπανάπτυξη και καθυστέρηση.
Αλλαγές και στις εργασιακές σχέσεις με τη διάλυση των εργαζομένων σα στρώμα και τη συγκρότηση επιστημονικών και τεχνοκρατικών συντεχνιών κατά το πρότυπο των Τραπεζών,... που αναφέρθηκε πιο πάνω.
Πρέπει επίσης να επισημάνουμε ότι από τη διαφοροποίηση αυτή του πλαισίου λειτουργίας του ΟΤΕ, θα υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις στους εργαζόμενους του Οργανισμού και στη συνδικαλιστική τους συγκρότηση. Η πιο σημαντική απ’ αυτές είναι η διαφοροποίηση των επαγγελματικών προοπτικών και συμφερόντων τους. («Βήμα»)

β) «Αναβάθμιση» του συμπληρωματικού ρόλου της οικονομίας μέσα στο ιμπεριαλιστικό σύστημα
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις για τις προθέσεις της αστικής τάξης να βαδίσει το δρόμο αυτό.
Γίνεται προσπάθεια να αξιοποιηθούν οι συμπληρωματικές ικανότητες των ελληνικών επιχειρήσεων στην ηλεκτρονική και αμυντική βιομηχανία. Οι πρώτες κινήσεις για Ευρωπαϊκό Αμυντικό Σύστημα ξεσήκωσαν την προθυμία της κυβέρνησης να συμμετάσχει, η αντιμετώπιση όμως από ψυχρή ως ουδέτερη.
Έτσι σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΑΒ ετοιμάζει επέκταση εγκαταστάσεων για να συμμετάσχει στα προγράμματα BRITE, EURAM και RACE που αφορούν την ανάπτυξη σύνθετων υλικών (μέχρι εκεί σχεδόν φτάνει η ντόπια βιομηχανία).
Σε θεωρητικό προς το παρόν επίπεδο έχουμε κάποιες προτάσεις από Α. Πεπελάση για τη δημιουργία μικρών και ευέλικτων βιομηχανιών στην ηλεκτρονική βιομηχανία που θα μπορούν παίζοντας ένα συμπληρωματικό ρόλο στα ευρωπαϊκά μονοπώλια, να παράξουν κάποιας μορφής ηλεκτρονικό υλικό.
Οι κινήσεις γίνονται και στην κατεύθυνση της εξισορρόπησης της ευρωπαϊκής πίεσης. Έτσι δημιουργείται επιτροπή και ξεκινά ο ακαταπόνητος Α. Πεπελάσης τη «γύρα» για να βρει επενδυτές από το εξωτερικό. Παράλληλα ξεκινά πρόγραμμα για συμμετοχή σε 23 προς το παρόν μικτές επιχειρήσεις με Ανατολικές χώρες. Τα περιθώρια βέβαια δεν πρέπει να 'ναι και μεγάλα για το ελληνικό κεφάλαιο. Πραγματοποιούνται ακόμα επαφές με ομογένεια σε Ζαΐρ κλπ. που μάλλον προς το παρόν προτιμά μόνο να...τρώει «μελένια». Χτυπάνε και την πόρτα των Αράβων αξιοποιώντας και πολιτικοδιπλωματικά ατού όμως εδώ τα πράγματα είναι αρκετά ζόρικα για τις ελληνικές επιχειρήσεις που η παρουσία τους συρρικνώνεται τα τελευταία χρόνια.
Τουρισμός. Η πατροπαράδοτη επιχειρηματική δραστηριότητα. Και ξεκινά καμπάνια για την αποθάρρυνση του χουλιγκάνικου και σκηνιτικού τουρισμού και προσέλκυση τουριστών υψηλής στάθμης (ένεκα το συνάλλαγμα). Όμως κι εδώ ο ανταγωνισμός είναι αδυσώπητος. Διαβάζουμε στο «αφιερωμένο» Βήμα τα εξής:
«Για πολλές ελληνικές επιχειρήσεις θα σημάνει το τέλος, ενώ άλλες κοινοτικές τουριστικές επιχειρήσεις θα επεκτείνονται και στην Ελλάδα αναλαμβάνοντας μόνοι τους την επεξεργασία ενός ή περισσοτέρων τμημάτων του «πακέτου» διακοπών, το οποίο, μέχρι πρότινος ήταν στα χέρια των Ελλήνων».
ή ακόμα:
«Τα πεπαλαιωμένα τουριστικά πούλμαν των ελληνικών τουριστικών γραφείων (πολλά εξ αυτών έχουν ηλικία μέχρι 20 - 30 χρόνων) θα αντικατασταθούν από σύγχρονα πούλμαν τα οποία κυκλοφορούν και στην Ευρώπη και ανήκουν σε τουριστικές επιχειρήσεις (μπορεί να αποτελέσουν τμήμα της καθετοποίησης όπως προαναφέρθηκε) ή σε ανεξάρτητους μεταφορείς».
Πάντως «υποψιαζόμαστε» ότι, σε μερικά χρόνια θα 'ναι απλησίαστος και ο εσωτερικός τουρισμός. Έτσι θα 'μαστε τουρίστες μέσα στην ίδια την Ελλάδα!

Από πού θα εξαρτηθούν οι προσδοκίες
Με δυο (λόγια βλέπουμε πως η εξαρτημένη αστική τάξη προσπαθεί να επιβιώσει μπροστά στο 1992.
Η έλευση τάχα, αυτού του χρόνου θα ερημώσει τον τόπο; Τίποτα δεν θα μείνει όρθιο; Και «εν πάσει περιπτώσει» πόσο θα μπορέσει να σταθεί η αστική τάξη και η οικονομία γενικότερα;
Όλα αυτά είναι ερωτήματα που δεν μπορούν να απαντηθούν ολοκληρωμένα. Σίγουρα η αστική τάξη κάτι θα πετύχει. Δεν μπορεί σε όλα τα διαγωνίσματα να πάρει μηδέν. Όμως όλες οι κινήσεις της είναι κινήσεις που όχι μόνο δεν την προωθούν αλλά «αναβαθμίζουν» τις σχέσεις εξάρτησης που διακρίνουν την υπόσταση της.
Οι ιδιαίτεροι όροι επιβίωσης της αστικής τάξης σχετίζονται με την εξέλιξη δυο ζητημάτων γενικότερα.
Την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Την πάλη για την ανακατανομή των αγορών και την ανασυγκρότηση των όρων ύπαρξης του κεφαλαίου (η πολυποθούμενη ανάκαμψη). Έχουμε βάσιμες «υποψίες» να αμφιβάλουμε και για τα δύο. Γιατί τα προβλήματα και στη μια και στην άλλη περίπτωση είναι «κάτι παραπάνω» από οικονομικά. Είναι πολιτικά.
Αστός καθηγητής στην «αφιερωμένη» έκδοση του «Βήματος» μεταφέρει το κλίμα του... «αισιόδοξου εκφοβισμού» και της αγωνίας αυτών που εξακολουθούν να σκέφτονται τα συλλογικά συμφέροντα της αστικής τάξης.
«Οι επενδυτικές πρωτοβουλίες θα επηρεαστούν αρνητικά, διαβρώνοντας έτσι άμεσα και έμμεσα τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας.
Ιδιαίτερα θα λήγουν οι δυνατότητες να δημιουργηθούν δραστηριότητες νέες για την ελληνική οικονομία, που θα εμπλουτίσουν το στάσιμο φάσμα παραγωγικών δραστηριοτήτων της, καθώς θα είναι αδύνατη η εφαρμογή οποιασδήποτε σχεδόν μορφής πολιτικής «νηπιακής βιομηχανίας».
Και θρηνεί κατόπι για την εκτόπιση της εθνικής βιομηχανίας από την ίδια της την αγορά, κάνοντας την επισήμανση ότι ο μεταποιητικός τομέας «οπισθοδρομεί σε μορφές οργάνωσης παραγωγής βιοτεχνικού χαρακτήρα».
Απαισιόδοξος εκφοβισμός θα λέγαμε εμείς.

Συμπερασματικά
Θα χρειαζόταν ένας κομπιούτερ (μια και ζούμε -όπως λένε- στην εποχή, των κομπιούτερ) για να καταγράφει τα μέτρα που επιβάλλονται στο λαό και στη χώρα με ρυθμό πολυβόλου. Θα μαζεύονταν στοιχεία περισσότερα απ’ όσα πρόχειρα επισημαίνει ένα άρθρο. Θα παρουσιαζόταν τότε το πανόραμα του ξεπουλήματος σ’ όλο του το μεγαλείο.
1) Η εξαρτημένη αστική τάξη, (είτε με τη ΝΔ είτε με το ΠΑΣΟΚ) θυσιάζει στον Ευρωπαίο Μολώχ την αγροτική οικονομία για τα ψίχουλα των Διαρθρωτικών Ταμείων, νοικιάζει τον εργαζόμενο λαό της χώρας και τα δικαιώματα του στο ξένο κεφάλαιο προκειμένου να παίξει η ίδια το ρόλο μπαλαντέρ στην περιοχή.
2) Ο ζυγός όπως ξανατονίσαμε είναι διπλός για το λαό. Γιατί δεν γίνεται βορά μόνο των ξένων αρπακτικών σε πρωτοφανέρωτη για τα μεταπολεμικά δεδομένα, έκταση. Φορτώνεται και το κόστος επιβίωσης της κομπραδόρικης αστικής τάξης.
Παραδείγματα μπορεί να βρει κανείς. Π.χ. στην έκδοση του «Κέρδους» στην οποίοι έγινε πιο πάνω αναφορά, εκπρόσωπος των εριοβιομηχάνων ζητά «αποδεσμεύσεις των ωρών εργασίας των εργοστασίων ώστε να αυξηθεί η απασχόληση των νέων μηχανημάτων»
3) Αρνιόμαστε σ’ αυτό το πλαίσιο να δούμε σαν και «επιβαλλόμενους από τα πράγματα» όλους αυτούς τους εκσυγχρονισμούς ή καλύτερα τα μέτρα που έστω και από καπιταλιστική (για να γίνουμε κάπως υπερβολικοί) σκοπιά ρημάζουν τη χώρα, ποδηγετούν παραπέρα την οικονομία της, λιμάζουν τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους της και καθυστερούν την ανάπτυξή της. Ακόμα κι αν τα μέτρα προσαρμογής έχουν ισχυρές εκσυγχρονιστικές πλευρές, δεν μπορούμε να καταλάβουμε γιατί εκσυγχρονισμός σημαίνει τη μετατροπή της σ’ ένα μεγάλο ξενοδοχείο και μάλιστα για γηραιούς κυρίους έστω κι αν φτάνει κανείς εκεί μόνο με μοντέρνο σιδηροδρομικό δίκτυο! (που κι αυτό ζήτημα είναι πόσο μοντέρνο θα χαρακτηριστεί αν συγκριθεί με τα βήματα και τις «επιτεύξεις» των ιμπεριαλιστικών χωρών).
Ειδικά μπροστά στο 1992 αποδεικνύεται για άλλη μια φορά πως κανένα πραγματικό προχώρημα της χώρας καμιά κοινωνική μεταβολή σε ένα σύστημα χωρίς εκμετάλλευση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την ανατροπή του ιμπεριαλισμού.
Υπάρχει και μια άλλη πλευρά για να κλείσουμε.
Την ανικανότητά της η αστική τάξη πάει να τη φορτώσει στο λαό. Μπόλικοι καλαμαράδες δεν κάνουν τίποτα άλλο εδώ και καιρό από το να βρίζουν και να προκαλούν το λαό. Να υποτιμούν τη νοητική του ικανότητα. Να χλευάζουν τα ελαττώματά του. Αν παρατηρήσεις και συγκρίνεις τα δημοσιεύματα υπάρχει αύξουσα αρθρογραφία που φτάνει μέχρι τον παροξυσμό. Ποτέ δε βρίστηκε τόσο πολύ ένας λαός. Πρόκειται για τα ιδεολογικά «ματσούκια» που προετοιμάζουν το έδαφος για τα πραγματικά: «Άξιοι είστε σεις για Ευρώπη;»
Αυτοί «οι άπειροι, οι απαίδευτοι και χυδαίοι» όπως αποκαλούσε ο τουρκολάτρης Π. Π. Γερμανός το λαό (για να κλείσουμε πάλι με το '21) αποτελούν το στόχο των σημερινών ευρωλατρών. Είναι οι δικοί τους αγώνες όμως που μπορούν να οδηγήσουν στην κατάκτηση της πραγματικής εθνικής ανεξαρτησίας. Μακριά από το τέλμα της εξάρτησης και της καθυστέρησης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου