Η ονομασία του ιστολογίου είναι ο τίτλος του βιβλίου του Βασίλη Σαμαρά "1917-1953, Η ιστορία διδάσκει και εμπνέει"

Κυριακή 24 Μαΐου 2020

Τότε ήταν οι «τουρκόσποροι» και οι «παστρικιές»


Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία, φύλ. 871, στις 23/5/2020



Στα μέσα του Μάη του 1919 ξεκινούσε η μικρασιατική εκστρατεία. Τρία χρόνια αργότερα η Ελλάδα θα ζούσε μια από τις μεγαλύτερες ήττες της στη σύγχρονη ιστορία, τη μικρασιατική καταστροφή.



Ο ξεριζωμός

Δεν είναι μέσα στα πλαίσια αυτού του σημειώματος μια λεπτομερής παρουσίαση των αιτιών της ήττας του ελληνικού στρατού στο μικρασιατικό μέτωπο, το καλοκαίρι του 1922. Σε συντομία θα λέγαμε ότι οι βασικές ευθύνες έχουν να κάνουν με τη στάση των ιμπεριαλιστών της εποχής (κυρίως Άγγλων και Γάλλων). Αυτοί ήταν που αρχικά πριμοδότησαν την ελληνική πλευρά για να καταστείλει την εθνική εξέγερση των Τούρκων υπό τον Κεμάλ εναντίον του Σουλτάνου. Μια εξέγερση που έμπαινε εμπόδιο στον έλεγχο από τους Δυτικούς τής υπό κατάρρευση Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η υπεροχή των Τούρκων στα πεδία των μαχών καθώς και η διαφαινόμενη συμφωνία των Αγγλογάλλων με τον Κεμάλ άλλαξαν τα δεδομένα, με αποτέλεσμα την άτακτη υποχώρηση των Ελλήνων στρατιωτών και τον ξεριζωμό περισσότερων από 1 εκατομμύριο, κυρίως από την περιοχή της Μικράς Ασίας και του Πόντου καθώς και άλλων εθνοτήτων όπως Αρμενίων κα. Με την υπογραφή της συνθήκης της Λοζάνης και την ανταλλαγή πληθυσμών υπολογίζεται ότι περίπου 1,3 εκατομμύρια κάτοικοι ελληνικής καταγωγής υποχρεώθηκαν να φύγουν από τα τουρκικά εδάφη.

Σάββατο 23 Μαΐου 2020

Θεσσαλονίκη 23-5-2020. Τοποθέτηση εκπροσώπου της Κ.Ο.Θ. του ΚΚΕ(μ-λ) στη συγκέντρωση για την επέτειο της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη



Σύντροφοι και συντρόφισσες, συναγωνιστές, φίλες και φίλοι,

Πενήντα εφτά χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από την δολοφονία του Αγωνιστή της Ειρήνης, της Δημοκρατίας και της Αριστεράς, Γρηγόρη Λαμπράκη. Ο Λαμπράκης γεννήθηκε στην Αρκαδία. Σπούδασε γιατρός αλλά ταυτόχρονα ασχολήθηκε με τον αθλητισμό και αναδείχθηκε πολλές φορές βαλκανιονίκης. Μέσα στην κατοχή, διοργάνωνε αθλητικούς αγώνες και με τα έσοδα βοηθούσε στην ενίσχυση των λαϊκών συσσιτίων. Ως γιατρός παρείχε δωρεάν περίθαλψη σε φτωχούς, αρχικά στην ιδιαίτερη πατρίδα του και αργότερα στην Αθήνα. Αυτή η πλευρά της δράσης του καθιστά για άλλη μια φορά επίκαιρη την πάλη για πλήρη, ίση και δωρεάν περίθαλψη για όλο το λαό. Και αυτό αναδείχθηκε ακόμα περισσότερο στις μέρες μας με αφορμή την πανδημία. Γιατί φάνηκε περίτρανα η γύμνια του καπιταλιστικού – ιμπεριαλιστικού συστήματος, που ξοδεύει πολλά σε δολοφονικούς εξοπλισμούς αλλά «αδυνατεί» να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες των λαών για περίθαλψη.


Σάββατο 16 Μαΐου 2020

Η θυματοποίηση της γυναίκας στο γοτθικό μυθιστόρημα




Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 870, στις 9/5/2020



Τις ημέρες της καραντίνας που ο κόσμος ήταν αναγκασμένος να παραμένει στο σπίτι, ήταν μια δύσκολη κατάσταση. Και σίγουρα δεν ήταν για όλους το ίδιο, καθώς άνθρωποι με θέματα ψυχικής υγείας, άνθρωποι που αντιμετώπιζαν προβλήματα με τις οικογένειές τους, ή πιο ειδικά, γυναίκες που ήταν θύματα ενδοοικογενειακής αλλά και γενικά έμφυλης βίας, βίωναν μια πολύ κακή κατάσταση. Και ενώ γενικά ο λαός ήταν θύμα διαφόρων τέτοιας φύσης προβλημάτων, σε αντίθεση με όσους άραζαν στις βίλες τους, έχει μια σημασία να σταθούμε στα θύματα αυτά της έμφυλης βίας. Και μάλιστα μέσα από τα μάτια της λογοτεχνίας και ενός συγκεκριμένου λογοτεχνικού είδους: του γοτθικού μυθιστορήματος.

Κυριακή 10 Μαΐου 2020

Ο κόσμος του πρώτου μεγάλου ιμπεριαλιστικού πολέμου και η πανδημία της ισπανικής γρίπης



Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 870, στις 9/5/2020


Μια από τις μεγαλύτερες πανδημίες γρίπης που σημάδεψαν τον 20ο αιώνα ήταν η Ισπανική Γρίπη του 1918-19. Οι αρχικές υποθέσεις που έγιναν κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ξεκίνησε από την Κίνα αλλά νεώτερα στοιχεία δίνουν μια δεύτερη πιθανή εστία, τις ΗΠΑ, αφού από το Μάρτη του 1918 υπήρχαν κρούσματα στο Κάνσας, το Ντιτρόιτ και τη Νότια Καρολίνα. Η νόσος επεκτάθηκε σχεδόν ταυτόχρονα παντού. Είχε υψηλή μεταδοτικότητα και μεγάλη θνητότητα. Ο ιός προσέβαλε σχεδόν το μισό πληθυσμό της Γης και ήταν πιο θανατηφόρος κι από τον ίδιο τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Υπολογίζεται ότι προκάλεσε το θάνατο σε 50-100 εκατομμύρια ανθρώπους. Οι περιγραφές των συμπτωμάτων είναι ανατριχιαστικές. Ο ιός χτυπούσε κυρίως νέους και ο θάνατος ήταν αιφνίδιος. Ο ασθενής πνιγόταν από τις ίδιες τις εκκρίσεις των πνευμόνων του. Λίγο πριν πεθάνει το χρώμα του προσώπου του γινόταν μπλε και σταδιακά μαύρο από την έλλειψη οξυγόνου. 

Σάββατο 9 Μαΐου 2020

75 χρόνια από την αντιφασιστική νίκη των λαών | Ο αγώνας συνεχίζεται ενάντια στο φασισμό, τον ιμπεριαλισμό και το κεφάλαιο





Δεν είναι μια απλή επέτειος. Όσο κι αν θέλουν ο ιμπεριαλισμός και το κεφάλαιο να την υποβαθμίσουν, να την απαξιώσουν, να την διαστρεβλώσουν και να την φέρουν στα μέτρα τους. Γιατί δε χωράει στο σάπιο κόσμο τους, αυτόν της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης. Γιατί αντιστρατεύεται τα έργα και ημέρες τους, αυτές των επεμβάσεων και των κατακτητικών-δολοφονικών τους πολέμων. Γιατί το φασιστικό τέρας - σάρκα από τη σάρκα τους - ξανασηκώνει κεφάλι, νόμιμα ή “παράνομα”, επίσημα ή καλυμμένα.

Δευτέρα 4 Μαΐου 2020

Τα Λαϊκά Μέτωπα και το Κομμουνιστικό Κόμμα Ισπανίας


Εισήγηση του Δημήτρη Μάνου σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο βιβλιοπωλείο «Εκτός των Τειχών» στις 23 Φλεβάρη 2020 πάνω στα διδάγματα του Ισπανικού Εμφυλίου, με αφορμή το βιβλίο «Ισπανικός Εμφύλιος και Λαϊκό Μέτωπο», που περιλαμβάνει κείμενα του Χοσέ Ντίαθ, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΙ.



Πόσο επίκαιρη είναι η συζήτηση για τα μέτωπα;


Η σημερινή συζήτηση δεν είναι παρουσίαση του βιβλίου. Εξ άλλου αυτή πραγματοποιήθηκε με αρκετή επιτυχία έτσι και αλλιώς πριν λίγο καιρό. Είναι συζήτηση πάνω στα ζητήματα που θέτει η έκδοση των ομιλιών και των παρεμβάσεων του Ντιάθ, του γραμματέα του ΚΚΙ στη διάρκεια του μικρού αλλά περιεκτικότατου ιστορικού κύκλου από την άνοδο του Λαϊκού Μετώπου στην Ισπανία μέχρι την ήττα. Βέβαια οι εισηγήσεις πρέπει να λάβουν υπόψη και όσους δεν διάβασαν το βιβλίο. Και με αυτή την έννοια πρέπει να υπάρξουν βασικές αναφορές σε αυτό.