Η αντίσταση των Ελλήνων κομμουνιστών στη ρεβιζιονιστική στροφή

 Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία, φυλ. 908, στις 8/1/2022

Μαχητές του ΔΣΕ στην Τασκένδη

Μετά την εκδήλωση του πραξικοπήματος στα εσωτερικά του ΚΚΕ και την ανατροπή της ηγεσίας του, εκδηλώθηκε από Έλληνες κομμουνιστές το μ-λ κίνημα ενάντια στην 6η ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (1956), ενάντια στις θέσεις της ΕΣΣΔ για τον «ειρηνικό δρόμο» και την αποσταλινοποίηση, αλλά και ενάντια στην κομματικά παράνομη καθαίρεση του Ν. Ζαχαριάδη. Συνεπώς υπήρξε αντιπαράθεση σε όλο το φάσμα των ζητημάτων που αφορούσαν το ελληνικό και διεθνές κομμουνιστικό κίνημα και θα πρέπει η αποτίμηση του κινήματος αυτού να γίνει συνολικά και όχι τεμαχισμένα.

 

Το ΚΚΕ εκείνη την περίοδο είναι σκόρπιο στις ανατολικές σοσιαλιστικές χώρες, στην παρανομία στην Ελλάδα και στην εξορία στα ξερονήσια. Παρά την πολυδιάσπαση, παντού ξέσπασε η αντίσταση ενάντια στον ρεβιζιονισμό. Αυτό το γεγονός αποδεικνύει ότι το μ-λ κίνημα στην Ελλάδα ήταν σε μεγάλο βαθμό αυθόρμητο, όχι ομοιογενές, και ότι προηγήθηκε χρονικά των αντιπαραθέσεων των κομμάτων της Αλβανίας και της Κίνας στην ΕΣΣΔ. Αυτή η χρονική διαφορά στοίχισε στο μ-λ κίνημα, καθώς θα μπορούσε να είχε βοηθηθεί ώστε να αναπτυχθεί γρηγορότερα.

Η Αντίσταση των Ελλήνων κομμουνιστών εκδηλώθηκε πρώτα και κύρια στην Τασκένδη, όπου ήταν και η μεγάλη πλειοψηφία των κομματικών μελών στην προσφυγιά και των μαχητών του ΔΣΕ, δηλαδή η «καρδιά» του κόμματος. Ακόμα και πριν την 6η Ολομέλεια, είχαν ξεσπάσει ταραχές στην Τασκένδη, όταν οι οπαδοί της «νέας γραμμής», παρακινούμενοι και από τους σοβιετικούς, προσπάθησαν ανεπιτυχώς να δημιουργήσουν τετελεσμένα. Η μεγάλη πλειοψηφία των ΚΚέδων της Τασκένδης, πάνω από 7 στους 9 χιλιάδες, διαφώνησαν. Η απάντηση της ρεβιζιονιστικής ηγεσίας ήταν ωμή: η μειοψηφία διέγραψε την πλειοψηφία. Έτσι γεννήθηκε η Μαρξιστική-Λενινιστική Οργάνωση Τασκένδης. Παρόμοια γεγονότα συνέβησαν σε μια σειρά χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπου υπήρχαν Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες. Η παράνομη ρεβιζιονιστική ηγεσία φρόντισε να απομονωθούν οι μαρξιστές-λενινιστές, οι οποίοι δημιούργησαν τις δικές τους συγκροτήσεις.

Εκεί, όμως, που η αντιρεβιζιονιστική πάλη εκδηλώθηκε με σημαντική ένταση, ήταν το στρατόπεδο εξορίας του Αη-Στράτη. Ο Αη-Στράτης αποτελούνταν από εκατοντάδες παλιούς κουκουέδες, στελέχη οι περισσότεροι, που αρνήθηκαν να υπογράψουν δηλώσεις μετάνοιας. Από αυτούς, η πλειοψηφία τάχθηκε ενάντια στη γραμμή της 6ης Ολομέλειας και κράτησε για χρόνια παρά τις απανωτές επιθέσεις της ηγεσίας. Η τελευταία αναγκάστηκε να επιστρατεύσει πρωτοκλασάτα στελέχη της για να κάμψει την αντίσταση, χωρίς όμως να καταφέρει να πάρει την πλειοψηφία του Αη-Στράτη. Δεν είναι τυχαίο ότι το περιοδικό «Αναγέννηση» ιδρύθηκε σε μεγάλο βαθμό από εξόριστους του Αη-Στράτη.

Στην Ελλάδα, πολλά απλά μέλη του κόμματος σε συνθήκες άγριας παρανομίας και χωρίς επαφές με την αντιρεβιζιονιστική πάλη που διεξαγόταν σε διάφορα μέτωπα, διαφώνησαν με την αντεπαναστατική γραμμή. Ένιωσαν στο πετσί τους τα αποτελέσματα της γραμμής αυτής. Οι παράνομες οργανώσεις που με τόσο κόπο στήθηκαν από τον Μπελογιάννη και άλλους, διαλύθηκαν από την ηγεσία ως αντεπαναστατική εγγύηση προς την αστική τάξη. Το κόμμα αυτοδιαλύθηκε στους «Λαμπράκηδες» και την ΕΔΑ. Κυριάρχησε η πολιτική ουράς προς την Ένωση Κέντρου και την αστική τάξη. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί νέοι «Λαμπράκηδες» πέρασαν στο μ-λ κίνημα.

Οι ρεβιζιονιστές προσπάθησαν πότε με τη βία και τις απειλές και πότε με την ενσωμάτωση, να κάμψουν την αντίσταση εναντίον τους και όταν δεν τα κατάφερναν δεν δίσταζαν να κάνουν κομματικές μεταθέσεις για απομόνωση, άρνηση για επανένταξη μετά από την εξορία ή και μαζικές διαγραφές.

Η ίδρυση της «Αναγέννησης» και στη συνέχεια της ΟΜΛΕ, κάτω από τη θετική επίδραση του διεθνούς μ-λ κινήματος και της επαναστατικής πολεμικής του Μάο στους ρεβιζιονιστές της ΕΣΣΔ, έκανε εφικτό τη συνένωση του σκόρπιου αυτού δυναμικού σε μια ενιαία επαναστατική Οργάνωση. Δημιουργήθηκαν και άλλες μ-λ οργανώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με διάφορους προσανατολισμούς. Οι αγώνες αυτοί ενοποιήθηκαν αρχικά ενάντια στην αντεπαναστατική στροφή, χωρίς να έχουν συγκροτήσει ιδεολογικές θέσεις και ανάλυση για τη διεθνή κατάσταση. Η σύνθετη ανάγκη για χάραξη γραμμής τόσο για την πορεία του κομμουνιστικού κινήματος, όσο και την ταξική πάλη στην Ελλάδα, αναπόφευκτα οδήγησε στο να εκδηλωθούν διαφορές στα πλαίσια του μ-λ κινήματος. Όσο προχωρούσε η αντεπαναστατική στροφή και φαινόταν οι επιδράσεις της, όσο εντεινόταν η διεθνής πάλη, τόσο γινόταν κατανοητό σε αυτό το δυναμικό ότι το ΚΚΕ ως επαναστατικό κομμουνιστικό κόμμα έχει τελειώσει οριστικά και ότι οι κομμουνιστές θα έπρεπε να συγκροτήσουν «από την αρχή» την πολιτική τους Οργάνωση. Στην πορεία αυτής της συνειδητοποίησης και μπροστά στις μεγάλες δυσκολίες, υπήρξαν και αυτοί που αποστρατεύτηκαν, αλλά και αυτοί που επέλεξαν να γυρίσουν πίσω στο ΚΚΕ. Χάθηκαν εκείνη την περίοδο σημαντικές δυνατότητες που θα μπορούσαν να είχαν αξιοποιηθεί καλύτερα.

Παρόλα αυτά όμως, η πάλη των μαρξιστών-λενινιστών άφησε αποτύπωμα στο σήμερα, με την ύπαρξη οργανωμένων δυνάμεων, όπως το ΚΚΕ(μ-λ), που παλεύουν για την υπόθεση του κομμουνιστικού υποκειμένου και ενάντια στον ρεβιζιονισμό. Άφησε επίσης ένα πολύτιμο μάθημα για τους νέους που θέλουν να στρατευτούν την κομμουνιστική υπόθεση: να μελετούν τις εξελίξεις, να τοποθετούνται πολιτικά με θάρρος, κόντρα στους συσχετισμούς, να στηρίζονται στις δικές τους δυνάμεις, να περιφρουρούν την επαναστατική γραμμή.