Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία το Γενάρη του 2011
Συμπληρώνονται φέτος 20 χρόνια από τη δολοφονία του καθηγητή Νίκου Τεμπονέρα. Ηταν 8 του Γενάρη στην Πάτρα. Ο Τεμπονέρας και άλλοι εκπαιδευτικοί της πόλης εξέφραζαν έμπρακτα την αντίθεσή τους στο πολυνομοσχέδιο Κοντογιαννόπουλου, υπερασπιζόμενοι τις μαθητικές καταλήψεις σε σχολείο της πόλης.
Συνηθίζουμε κάθε Γενάρη να κάνουμε μια μικρή ή μεγαλύτερη αναφορά στη δολοφονία του αγωνιστή εκπαιδευτικού, όχι γιατί έτσι συνηθίζεται, ή απλά σαν ένα είδος φόρου τιμής, αλλά επειδή η σημασία της ιστορικής γνώσης των πολιτικών γεγονότων της περιόδου και των αιτιών του ξεσπάσματος της νεολαίας της εποχής εκείνης είναι τεράστια για την εξαγωγή συμπερασμάτων για τις σημερινές αλλά και τις αυριανές μάχες του κινήματος.
Η επιμονή και η διάρκεια του μαθητικού και φοιτητικού κινήματος αλλά και η απάντηση της κυβέρνησης Μητσοτάκη και η τελική νίκη της νεολαίας το χειμώνα του 90’-91’ δείχνουν πως πρέπει να αγωνιζόμαστε, πώς πρέπει να νικάμε.
Το κλίμα της εποχής
Λίγο μετά την εκλογή της ΝΔ στην εξουσία μετά από τρεις απανωτές εκλογικές μάχες, αρχίζει μια άνευ προηγουμένου προσπάθεια αφαίρεσης εργατικών και κοινωνικών κατακτήσεων. Το φαινόμενο δεν ήταν μόνο ελληνικό. Αντίστοιχες προσπάθειες ξεκίνησαν πολλές κυβερνήσεις σ’ όλο τον κόσμο, αφού είχε ανοίξει η όρεξη του συστήματος μετά τις καταρρεύσεις του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού στις πρώην χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ. Είδαν τότε μια μεγάλη ευκαιρία που τους δινόταν να τσακίσουν το εργατικό κίνημα αφού, ανεξάρτητα με το καθεστώς που υπήρχε στις χώρες αυτές, τα γεγονότα συνιστούσαν μια συντριπτική ήττα των λαών.
Στην Ελλάδα, η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση Μητσοτάκη, με μόλις 150 βουλευτές, έβαλε μπροστά, χωρίς χρονοτριβές, το αντιλαϊκό της πρόγραμμα: απολύσεις στο Δημόσιο (οι συμβασιούχοι τότε λέγονταν έκτακτοι), ιδιωτικοποιήσεις αλλά και κλείσιμο πολλών δημόσιων επιχειρήσεων, τραπεζών (οι λεγόμενες προβληματικές), αυξήσεις στις τιμές πολλών βασικών προϊόντων και υπηρεσιών, προώθηση των ελαστικών μορφών εργασίας και της μερικής απασχόλησης, νέοι φόροι για το λαό, περικοπές στην δημόσια περίθαλψη, σκέψεις για νέο ασφαλιστικό που προωθούσε χωρίς περιστολές την ιδιωτική ασφάλιση (από τότε ήταν …ελλειμματικά τα ταμεία), ψήφιση αντιτρομοκρατικού νόμου (ήταν πρόσφατη η δολοφονία του βουλευτή της ΝΔ Παύλου Μπακογιάννη). Και φυσικά όλα αυτά απαιτούσαν ενίσχυση της καταστολής και ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο περιστολής συνδικαλιστικών ελευθεριών.
Ετσι το φθινόπωρο του 1990 πολλοί κλάδοι εργαζομένων βρίσκονταν στους δρόμους, όπως οι εργαζόμενοι της Πειραϊκής - Πατραϊκής που είχαν καταλάβει το εργοστάσιο για μήνες αντιδρώντας στις απολύσεις ή οι εκπαιδευτικοί που τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς είχαν απεργήσει παρά τις απειλές και τις απαγορεύσεις της κυβέρνησης.
Το πολυνομοσχέδιο Κοντογιαννόπουλου και το ξέσπασμα του αγώνα
Το Νοέμβριο του 1990 ο υπουργός Παιδείας Β. Κοντογιαννόπουλος δημοσιεύει ένα επαίσχυντο πολυνομοσχέδιο που περιέχει όλες τις πλευρές της επίθεσης που ετοίμαζε η κυβέρνηση. Εντατικοποίηση των σπουδών σε μαθητές και φοιτητές, εισαγωγή ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, κατάργηση δωρεάν συγγραμμάτων, κατάργηση πανεπιστημιακού ασύλου, αλλά και πειθάρχηση με ποινολόγια για τους μαθητές, κατάργηση αδικαιολόγητων απουσιών, μείωση αργιών, γραπτές εξετάσεις ακόμα και στο δημοτικό (!!), επαναφορά της ποδιάς (!!), πόιντ σύστεμ συμπεριφοράς για τους μαθητές, κατάργηση μαθητικών συνελεύσεων, υποχρεωτικό εκκλησιασμό, καθημερινή έπαρση και υποστολή σημαίας (ήταν η περίοδος που το εθνικιστικό κλίμα στην Ελλάδα αλλά και σε χώρες των Βαλκανίων ήταν σε έξαρση). Επίσης προέβλεπε αξιολόγηση εκπαιδευτικών, κατάργηση επετηρίδας και διορισμούς μέσω συνέντευξης.
Σχεδόν αμέσως οι φοιτητές αντέδρασαν με μαζικές γενικές συνελεύσεις και καταλήψεις στις περισσότερες σχολές της Ελλάδας. Μέσα σε λίγες μέρες δημιουργήθηκαν επιτροπές αγώνα σε κάθε σχολή, συντονιστικά σε επίπεδο πανεπιστημίων αλλά και πανελλαδικό συντονιστικό των κινητοποιήσεων. Οι διαδηλώσεις ήταν μαζικότατες και σε πολλές πόλεις. Το Δεκέμβρη του 1990 μπαίνουν και οι μαθητές στον αγώνα, με μια πρωτόγνωρη ορμή. Χιλιάδες σχολεία σε όλη την Ελλάδα είχαν καταληφθεί και πλέον οι δρόμοι σε όλες τις πόλεις της χώρας, σχεδόν καθημερινά, γέμιζαν ασφυκτικά από νιάτα. Τα συνθήματα ήταν ευρηματικά και πρωτότυπα. Αλλά ο στόχος ένας: Να μην περάσει το πολυνομοσχέδιο!
Τα συντονιστικά πλέον ήταν κοινά, με φοιτητές και μαθητές που γέμιζαν τα αμφιθέατρα των σχολών. Ακούραστα και για πολλές ώρες συζητούσαν, προγραμμάτιζαν, έπαιρναν αποφάσεις. Στα μέσα του Δεκέμβρη σχεδόν όλα τα πανεπιστήμια και τα σχολεία ήταν κλειστά, με δηλωμένη πλέον την απόφαση της νεολαίας να μην ξανανοίξουν αν δεν αποσυρθεί το νομοσχέδιο. Ακόμα και την περίοδο των Χριστουγέννων οι μαθητές βρίσκονταν μέσα στα υπό κατάληψη σχολεία.
Η κυβέρνηση βλέποντας ότι η κατάσταση δεν εκτονωνόταν, προειδοποίησε τους μαθητές ότι θα χάσουν τη σχολική χρονιά, επιστράτευσε τους εισαγγελείς και την αστυνομία που απειλούσαν ακόμα και τους γονείς των μαθητών με μηνύσεις. Τίποτα όμως από αυτά δεν έφερε αποτέλεσμα.
Ετσι δόθηκε η κατεύθυνση και κινητοποιήθηκαν «αγανακτισμένοι πολίτες» που μαζί με «γονείς» και διευθυντές δημιουργούσαν επεισόδια μπροστά στις αυλόπορτες των σχολείων προσπαθώντας να εισβάλουν και να σπάσουν τις καταλήψεις. Σε πολλές περιπτώσεις τραυμάτιζαν μαθητές. Το αποτέλεσμα όμως ήταν αντίθετο από το αναμενόμενο. Στο παιχνίδι άρχισαν να μπαίνουν και οι Σύλλογοι των καθηγητών που στάθηκαν στο πλευρό των μαθητών τους, με ανακοινώσεις, καταγγελίες, ψηφίσματα αλλά και σε πολλές περιπτώσεις με την παρουσία τους στα σχολεία διπλά στους μαθητές τους.
Η δολοφονία
Βλέποντας η κυβέρνηση ότι η νεολαία δεν έσκυβε το κεφάλι αποφάσισε να παίξει το τελευταίο της χαρτί. Το παρακράτος. Μετά από συσκέψεις στα κομματικά επιτελεία της ΝΔ δόθηκαν μυστικές εντολές σε οργανωμένες ομάδες τραμπούκων της ΟΝΝΕΔ να εισβάλλουν σε σχολεία μεγάλων πόλεων και να τα ανακαταλάβουν. Οι επιθέσεις γινόταν με μαχαίρια, σιδηρολοστούς και ρόπαλα. Πολλές ήταν οι περιπτώσεις που τραυματίστηκαν μαθητές.
Στην Πάτρα μια τέτοια ομάδα τραμπούκων συγκροτήθηκε από τον πρόεδρο της ΟΝΝΕΔ Πάτρας και Δημοτικό Σύμβουλο Γιάννη Καλαμπόκα. Μαζί του και άλλοι γνωστοί ΟΝΝΕΔίτες Μαραγκός, Σπίνος κά.
Στις 8 Γενάρη του 1991 η φασιστοομάδα, άρχισε να εκτελεί τις εντολές της κυβέρνησης. Ξεκίνησε μια προσπάθεια εισβολής σε κατειλημμένα σχολεία της πόλης. Το αποτέλεσμα ήταν άγριο ξύλο και συμπλοκές με πρωτοφανή βιαιότητα. Πολλοί φοιτητές και καθηγητές προσέτρεξαν σε βοήθεια των μαθητών. Σε ένα από τα σχολεία ο Καλαμπόκας χτυπά με σιδηρολοστό στο κεφάλι τον μαθηματικό Νίκο Τεμπονέρα, μέλος του ΕΑΜ (Εργατικό Αντιιμπεριαλιστικό Μέτωπο). Ο αγωνιστής καθηγητής μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο σε κρίσιμη κατάσταση και μετά από λίγο ήταν πλέον νεκρός.
Αυτά που ακολούθησαν τις επόμενες μέρες ήταν πρωτόγνωρα για τα δεδομένα των τελευταίων χρόνων στην Ελλάδα. Δεκάδες χιλιάδες κόσμου κατέβηκαν στους δρόμους στην Πάτρα, στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις, γεμάτοι οργή για την άγρια δολοφονία, απαιτώντας να τιμωρηθούν παραδειγματικά οι ένοχοι. Στους δρόμους της Αθήνας για τουλάχιστον δύο εικοσιτετράωρα γίνονταν μάχες. Συγκρούσεις σώμα με σώμα εργαζομένων με την αστυνομία, φωτιές, χημικά, δακρυγόνα. Μάλιστα από τα χημικά που έπεσαν στο Κ. Μαρούση, πήρε φωτιά το κτίριο και κάηκαν άλλοι τέσσερις άνθρωποι. Η κατάσταση είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Η μόνη λύση πλέον για την κυβέρνηση της ΝΔ ήταν η απόσυρση του νομοσχεδίου και η παραίτηση του Κοντογιαννόπουλου.
Ο Καλαμπόκας δικάστηκε, καταδικάστηκε αλλά μετά από μερικά χρόνια αφέθηκε ελεύθερος για να επιστρέψει με τιμές στην αγκαλιά της ΝΔ.
Η θυσία όμως του αγωνιστή Νίκου Τεμπονέρα δεν πήγε χαμένη. Ο Τεμπονέρας ζει μέσα στους σημερινούς αγώνες. Ενέπνευσε και εξακολουθεί να εμπνέει χιλιάδες αγωνιστές και νεολαίους που βροντοφωνάζουν το όνομά τους στις διαδηλώσεις και το τοποθετούν δίπλα στις αθάνατες μορφές του Πέτρουλα και του Λαμπράκη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου