Η ονομασία του ιστολογίου είναι ο τίτλος του βιβλίου του Βασίλη Σαμαρά "1917-1953, Η ιστορία διδάσκει και εμπνέει"

Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2015

ΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ



Η ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα ξεκινά τυπικά στα 1918 με την ίδρυση του ΚΚΕ (Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας).

Την ίδια χρονιά ξεκινούν οι πρώτες δημόσιες εμφανίσεις του κόμματος, διοργανώνονται συγκεντρώσεις και ιδρύονται οργανώσεις σε όλη την Ελλάδα.

Βέβαια αρκετά χρόνια νωρίτερα έγιναν πολλές προσπάθειες συγκρότησης σοσιαλιστικών ομάδων, συλλόγων και ομίλων, που κατάφεραν μέσα από πολλές δυσκολίες και διώξεις να διοργανώσουν απεργίες και συλλαλητήρια, με νικηφόρα, σε πολλές περιπτώσεις, αποτελέσματα. Η ίδρυση όμως του ΚΚΕ κατάφερε να οργανώσει τα διασκορπισμένα κομμάτια της εργατικής τάξης στην χώρα μας, με στόχο να γίνει ένα σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση της κοινής πάλης για το σοσιαλισμό.


Οι δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν οι έλληνες κομμουνιστές την εποχή εκείνη ήταν αμέτρητες. Ένα από τα πρώτα ζητήματα που κλήθηκαν να απαντήσουν ήταν το ζήτημα του πολέμου, αλλά και η ιμπεριαλιστική εκστρατεία στην νεοσύστατη τότε Σοβιετική Ενωση. Η αστική τάξη της Ελλάδας πιστή στις δεσμεύσεις της στις ιμπεριαλιστικές χώρες (Αγγλία, Γαλλία) έστειλε στρατό στην Ουκρανία, δηλώνοντας περίτρανα την υποτέλειά της. Ταυτόχρονα έστελνε και ένα μήνυμα στην εργατική τάξη της Ελλάδας σχετικά με το πώς θα αντιμετωπίσει τον ελληνικό λαό σε περίπτωση που έθετε ζήτημα εξουσίας και σοσιαλισμού. Οι κομμουνιστές όμως δεν υποτάχθηκαν. Με κάθε τρόπο δήλωναν την αλληλεγγύη τους στο πρώτο εργατικό κράτος, απαιτώντας την ανάκληση του εκστρατευτικού σώματος.

Η πορεία του κομμουνιστικού κινήματος συνεχίστηκε με διώξεις, συλλήψεις, άγρια τρομοκρατία και δολοφονίες αγωνιστών. Αμέσως μετά τη λήξη του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, η αστική τάξη της χώρας μας, εξυπηρετώντας τα σχέδια των Άγγλων και Γάλλων ιμπεριαλιστών, για διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ξεκίνησε έναν τυχοδιωκτικό πόλεμο εναντίον της. Ο πόλεμος κράτησε τρία χρόνια και το αποτέλεσμα ήταν όχι μόνο η ήττα από τη μεριά της Ελλάδας το 1922 αλλά και ο βίαιος εκτοπισμός ελληνικού πληθυσμού από τα παράλια της Μικράς Ασίας που ήταν οθωμανικό έδαφος. Το γεγονός έμεινε στην ιστορία ως Μικρασιατική Καταστροφή. Το αποτέλεσμα ήταν να έρθουν στην Ελλάδα χιλιάδες πρόσφυγες που για πολλά χρόνια έζησαν σε άθλιες συνθήκες. Το κομμουνιστικό κίνημα προσπάθησε να εντάξει στις γραμμές του μεγάλο μέρος από αυτό το νέο εργατικό δυναμικό, με αρκετά μεγάλη επιτυχία.

Σημαντικό βήμα για το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα ήταν η συμμετοχή του στην Γ Διεθνή. Μέσα από τις διεθνείς επαφές οι έλληνες κομμουνιστές αποκόμισαν τεράστια εμπειρία, χρήσιμη για την συνέχιση του αγώνα τους.

Στην περίοδο του μεσοπολέμου το ΚΚΕ έριξε όλες του τις δυνάμεις στην προσπάθεια προσέγγισης της εργατικής τάξης και της αγροτιάς. Υπήρξαν σημαντικές επιτυχίες, αν και οι περιστάσεις ήταν ιδιαίτερα δύσκολες. Μάλιστα σε περιόδους απροκάλυπτης δικτατορίας δεν έλειπαν οι διώξεις και οι φυλακίσεις κομμουνιστών.

Ένα σημαντικό ζήτημα που τέθηκε πολύ γρήγορα ήταν το πρόβλημα της καθοδήγησης και της ηγεσίας του κομμουνιστικού κόμματος. Στα 1931, σε μια κρίσιμη στιγμή για το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα και μετά από μια παρατεταμένη περίοδο προβλημάτων προσανατολισμού, η ηγεσία του κόμματος ανατέθηκε στον Νίκο Ζαχαριάδη, μετά από παρέμβαση της Γ Διεθνούς. Ήταν ένας άνθρωπος με πείρα στην παράνομη δουλειά και με βαθιές γνώσεις πάνω στο μαρξισμό - λενινισμό.

Μέσα σε λίγα χρόνια, το ΚΚΕ, ύστερα από σκληρή ιδεολογική αντιπαράθεση, έδωσε το σωστό προσανατολισμό στο κίνημα, στη βάση των κατευθύνσεων της Γ Διεθνούς και προετοίμασε τον ελληνικό λαό για τον επερχόμενο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Με τη συμπαράσταση της Γ Διεθνούς και την αλληλεγγύη των κομμουνιστών από άλλες χώρες, οι έλληνες κομμουνιστές κατάφεραν να συμβάλλουν αποφασιστικά στην ανάπτυξη του εργατικού και λαϊκού κινήματος στην Ελλάδα. Πραγματοποιήθηκαν δυναμικές απεργίες που σε πολλές περιπτώσεις κατέληγαν σε άγριες συγκρούσεις με την αστυνομία και το στρατό. Μάλιστα σε μια περίπτωση, το Μάη του 1936, στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας μας, τη Θεσσαλονίκη, η απεργία των καπνεργατών πήρε παλλαϊκά χαρακτηριστικά. Μέρος του στρατού που στάλθηκε για να καταστείλει τις διαδηλώσεις συναδελφώθηκε με το λαό της πόλης και η πόλη έμεινε για δύο μέρες στα χέρια του λαού.

Στα 1936 η αστική τάξη της Ελλάδας, με τη στήριξη των δυτικών, εγκαθιστά μια νέα σκληρότερη δικτατορία, (δικτατορία του Ι. Μεταξά). Χιλιάδες κομμουνιστές φυλακίζονται και εξορίζονται.

Με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την επίθεση των Ιταλών φασιστών στη χώρα μας, οι κομμουνιστές, με την προτροπή του ηγέτη τους (γράμμα μέσα από τη φυλακή), ρίχνουν όλες τις δυνάμεις τους στην αντιμετώπιση του φασιστικού κινδύνου. Ο ελληνικός λαός κατάφερε να συγκροτήσει τις δυνάμεις του και αντιμετώπισε νικηφόρα τους Ιταλούς φασίστες, παρ’ όλο που η στρατιωτική και πολιτική ηγεσία της χώρας μας ήταν έτοιμη να συνθηκολογήσει, λίγο μετά την έναρξη της επίθεσης.

Στα 1941 όμως, τα γερμανικά ναζιστικά στρατεύματα κυρίευσαν τη χώρα μας. Ολόκληρος ο αστικός κόσμος καλούσε τον ελληνικό λαό να παραδοθεί και να συνεργαστεί με τους κατακτητές. Η απάντηση των κομμουνιστών ήταν άμεση. Μέσα σε λίγους μήνες το ΚΚΕ μαζί με άλλες δημοκρατικές οργανώσεις και κόμματα, συγκρότησαν το ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), μια πατριωτική οργάνωση που είχε ως βασικό της κορμό το ΚΚΕ και αγκάλιασε όλους σχεδόν τους Έλληνες. Γρήγορα δημιουργήθηκε παρτιζάνικος στρατός (ο ΕΛΑΣ) που αποτελούνταν από χιλιάδες τακτικούς μαχητές και ακόμα περισσότερους εφεδρικούς. Αρχηγός του ΕΛΑΣ ήταν ένα παλιό στέλεχος του ΚΚΕ, ο Αρης Βελουχιώτης. Ο Βελουχιώτης αποδείχθηκε ότι είχε τεράστια στρατιωτική ικανότητα και με τις επιτυχίες του πολύ γρήγορα έγινε θρύλος στα βουνά της πατρίδας μας. Ο λαϊκός αυτός στρατός εξαπλώθηκε σ’ όλη την χώρα, με αντάρτικους πυρήνες στην ελληνική ύπαιθρο και κατάφερε σημαντικές δολιοφθορές, στα κατοχικά στρατεύματα. Σύντομα άρχισαν να έρχονται σημαντικές νίκες. Σε λιγότερο από τρία χρόνια, ο ΕΛΑΣ είχε απελευθερώσει το μεγαλύτερο μέρος της χώρας και άρχισαν να γίνονται στα ελληνικά βουνά οι πρώτες πετυχημένες απόπειρες συγκρότησης λαϊκής εξουσίας, με σοσιαλιστικό προσανατολισμό.

Η ηρωική αυτή πορεία του ελληνικού κομμουνιστικού και λαϊκού κινήματος ανακόπηκε με την επέμβαση των Άγγλων το Δεκέμβρη του 1944 στην πρωτεύουσα της χώρας, την Αθήνα και την ένοπλη αντιπαράθεση του ελληνικού λαού με τα αγγλικά στρατεύματα για περισσότερο από ένα μήνα. Στο διάστημα αυτό, σε μεγάλες περιοχές της πόλης, έγιναν σκληρές οδομαχίες όπου ο λαός σύσσωμος αντιπαρατέθηκε με τον αγγλικό στρατό και τους ντόπιους συνεργάτες τους. Τα απανωτά λάθη της ηγεσίας του ΚΚΕ αλλά και η απόφαση των Άγγλων και των Αμερικάνων ιμπεριαλιστών να μην αφήσουν σε καμιά περίπτωση την Ελλάδα να ξεφύγει από το πλέγμα της εξάρτησης που οικοδομούσαν μετά τον πόλεμο, ήταν οι αιτίες της επικράτησής τους στη χώρα. Αν και ο ΕΛΑΣ δεν ηττήθηκε (αφού οι βασικές του δυνάμεις έμειναν ανέπαφες) προχώρησε σε συμφωνία παράδοσης του οπλισμού (συμφωνία της Βάρκιζας). Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα λάθη της ηγεσίας του κομμουνιστικού κινήματος και τα αποτελέσματά του φάνηκαν πολύ γρήγορα.

Η βία και η τρομοκρατία εξαπλώθηκε σ’ όλη τη χώρα. Πρώην συνεργάτες των ναζί, αποτέλεσαν την ηγεσία του στρατού της Ελλάδας και ξεκίνησαν να διώκουν κομμουνιστές. Τα επόμενα χρόνια ήταν από τα χειρότερα για τον ελληνικό λαό. Το ΚΚΕ κηρύχτηκε παράνομο, χιλιάδες κομμουνιστές φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν και εκτελέστηκαν. Στα 1946 αναγκάστηκαν πλέον να πολεμήσουν ανοιχτά τον αστικό στρατό. Συγκρότησαν το ΔΣΕ (Δημοκρατικός Στρατός της Ελλάδας) και ξεκίνησαν νέο ανταρτοπόλεμο, που κράτησε σχεδόν τέσσερα χρόνια. Τα ελληνικά βουνά γέμισαν με κομμουνιστές αντάρτες που αγωνίζονταν ενάντια στο φασισμό. Αμέτρητες ήταν οι θυσίες τους, αλλά ούτε μια στιγμή δε σκέφτηκαν να παραδοθούν. Η υπεροπλία όμως του αστικού στρατού ήταν ασύγκριτα μεγαλύτερη. Οι ΗΠΑ παίρνοντας την πρωτοκαθεδρία στην ιμπεριαλιστική τάξη από τη Μ. Βρετανία (και όχι μόνο στην Ελλάδα) εξόπλισαν το μοναρχοφασιστικό στρατό με νέα όπλα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώτες ρίψεις εμπρηστικών βομβών ναπάλμ έγιναν τότε εναντίον των ελλήνων κομμουνιστών. Στα 1949 οι κομμουνιστές αναγκάστηκαν σε υποχώρηση. Πολλοί απ’ αυτούς πέρασαν τα ελληνικά σύνορα και εγκαταστάθηκαν στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες (Αλβανία, Βουλγαρία, Σοβ. Ένωση κ.α.) για να αποφύγουν τις εκτελέσεις.

Μετά την ήττα του κομμουνιστικού κινήματος, ακολούθησε ένα όργιο βίας και τρομοκρατίας. Νέες φυλακές, εξορίες και εκτελέσεις περίμεναν όλους αυτούς που αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση της χώρας μας. Τα ξερονήσια γέμισαν με τα πιο πρωτοπόρα κομμάτια του ελληνικού λαού, τους έλληνες δημοκράτες, που το «αμάρτημά» τους ήταν ότι αντιστάθηκαν στον ιμπεριαλισμό και το φασισμό. Με τα μελανότερα χρώματα γράφτηκε στην ιστορία του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος η εκτέλεση του κομμουνιστή Νίκου Μπελογιάννη το 1952 μετά από δύο δίκες καθώς και η δολοφονία του βουλευτή της αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη το 1963 από φασιστικές παρακρατικές ομάδες.

Στα 1956, μετά τη ρεβιζιονιστική στροφή του ΚΚΣΕ (Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ενωσης) στο 20ο Συνέδριο και την πραξικοπηματική επιβολή των ρεφορμιστικών απόψεων στο ΚΚΕ (6η Ολομέλεια του κόμματος), χιλιάδες μέλη του ΚΚΕ, οι πιο πρωτοπόροι αγωνιστές διαγράφηκαν. Ας έχουμε υπ’ όψιν ότι το ΚΚΕ ήταν το πρώτο από τα κομμουνιστικά κόμματα που δέχτηκε αυτού του είδους την επέμβαση από το ΚΚΣΕ. Πολλοί κομμουνιστές που είχαν καταφύγει στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες υπέστησαν άγρια τρομοκρατία από τις ηγεσίες των κομμουνιστικών κομμάτων και σε πολλές περιπτώσεις σημειώθηκαν σοβαρά επεισόδια και ξυλοδαρμοί εναντίον τους, όπως το 1955 και το 1962 στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν αλλά και στην Ουγγαρία, στη Βουλγαρία κ.α.

Πολύ γρήγορα, αγωνιστές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό που δεν θέλησαν να υποταχτούν στη νέα κατάσταση οργανώθηκαν και κατάφεραν να αναδείξουν τις μαρξιστικές-λενινιστικές ιδέες. Μέσα σε συνθήκες παρανομίας, πάλεψαν ενάντια στο κλίμα μαζικής τρομοκρατίας από τη μεριά του κράτους αλλά και ενάντια στις οπορτουνιστικές και ρεφορμιστικές απόψεις που κυριάρχησαν στο κομμουνιστικό κίνημα μετά το ’56. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 σχημάτισαν πυρήνες και συσπειρώθηκαν γύρω από περιοδικά και εφημερίδες. Στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες ίδρυσαν παράνομες μαρξιστικές - λενινιστικές οργανώσεις, διατηρώντας πολιτικές σχέσεις με το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας, που ήταν από τα κόμματα που αντιστάθηκε σθεναρά στη ρεβιζιονιστική στροφή.

Το 1967 πραγματοποιείται στη χώρα στρατιωτικό πραξικόπημα στηριζόμενο από τους Αμερικάνους. Αν και οι διώξεις των κομμουνιστών δεν είχαν σταματήσει ποτέ, στην περίοδο της δικτατορίας που διάρκεσε επτά χρόνια η τρομοκρατία εντάθηκε. Πολλοί κομμουνιστές συνελήφθησαν και βασανίστηκαν άγρια από τους πραιτοριανούς της χούντας. Οι παλιοί τόποι εξορίας ξαναγέμισαν. Σ’ αυτή τη δύσκολη συγκυρία συγκροτήθηκε η ΟΜΛΕ (Οργάνωση Μαρξιστών-Λενινιστών Ελλάδας). Πολύ γρήγορα κατάφερε να συσπειρώσει χιλιάδες αγωνιστές και συνέβαλε σημαντικά στην αντιφασιστική και αντιιμπεριαλιστική πάλη του λαού μας.

Καθοριστική ήταν η στάση των μαρξιστών - λενινιστών στη μεγαλειώδη εξέγερση των φοιτητών και των εργατών το Νοέμβρη του 1973, στην Πολυτεχνική Σχολή της Αθήνας. Όταν τα ρεφορμιστικά κόμματα αποκαλούσαν προβοκάτορες τους φοιτητές που κατέλαβαν τη σχολή, οι μαρξιστές - λενινιστές στήριξαν με όλες τους τις δυνάμεις την εξέγερση.

Ένα χρόνο αργότερα η χούντα θα πέσει. Αρχίζει μια περίοδος κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Ο ελληνικός λαός με την καθημερινή του πάλη θα καταφέρει να κερδίσει κάποιες ελευθερίες. Οι μαρξιστές - λενινιστές συγκρότησαν κομμουνιστικές οργανώσεις με αντιρεφορμιστικό προσανατολισμό που καλούσαν συνεχώς τον ελληνικό λαό να παλέψει ενάντια στην αμερικανική εξάρτηση και την αντιλαϊκή πολιτική που εφάρμοζαν οι ελληνικές κυβερνήσεις.

Στα 1976 ιδρύεται το ΚΚΕ(μ-λ) (Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (μαρξιστικό - λενινιστικό) με σαφή αντιρεφορμιστικό και αντιιμπεριαλιστικό προσανατολισμό. Μετά από μια σοβαρή εσωκομματική κρίση, στα 1982, πραγματοποιείται η ανασυγκρότηση του κόμματος, με κεντρικό όργανο την «Προλεταριακή Σημαία». Στα επόμενα χρόνια νέοι μαρξιστές - λενινιστές θα ενταχθούν στις γραμμές του και μέχρι σήμερα παρ’ όλες τις δυσκολίες (κρατική τρομοκρατία, κατάρρευση ανατολικού μπλοκ, επέμβαση των Αμερικάνων στα Βαλκάνια) συνεχίζουν την πάλη τους, πάντα στο πλευρό του λαού μας, στους μικρούς και τους μεγάλους αγώνες του, για ειρήνη, προκοπή και εθνική ανεξαρτησία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου