Η αντιφασιστική νίκη, νίκη των λαών

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία αρ. φύλ. 711, στις 11/5/2013

Σοβιετικό τανκ δίπλα στην πύλη του Βραδεμβούργου, Μάης 1945.

Στις 8 Μαΐου 1945 έληγε και τυπικά ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος (Β’ΠΠ) στην Ευρώπη, με την άνευ όρων παράδοση των γερμανικών στρατευμάτων. Η μέρα αυτή, και σε μερικές χώρες η 9η Μαΐου, γιορτάζεται σε πολλές χώρες της Ευρώπης ως ημέρα νίκης, καθώς έληξε ένας αιματηρός εξαετής πόλεμος, ο οποίος προκάλεσε πολλές καταστροφές, στοίχισε τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων και έδειξε την βαρβαρότητα του φασισμού και του ναζισμού σε όλη τους τη φρίκη. Η οριστική λήξη του πολέμου αυτού ήρθε τον Σεπτέμβριο του 1945, με την παράδοση της Ιαπωνίας, μετά την ρίψη των ατομικών βομβών σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι.

Μια απλή νίκη;

Με μια πρώτη ανάγνωση, τα πράγματα είναι απλά: Μερικοί κακοί (ή και «τρελούτσικοι») προσπάθησαν να κατακτήσουν τον κόσμο, αλλά οι καλοί ενώθηκαν, τους νίκησαν και έφτιαξαν έναν καλύτερο κόσμο.

Φυσικά, τα πράγματα δεν έγιναν καθόλου έτσι και θα πρέπει να θυμίζουμε πάντα πόσος αγώνας, πόσες θυσίες, πόσο αίμα χρειάστηκαν οι λαοί της Ευρώπης, για να νικήσουν το τέρας του ναζισμού. Θα πρέπει να θυμίζουμε ότι από τα πενήντα περίπου εκατομμύρια των νεκρών του Β’ΠΠ, η πλειοψηφία τους ήταν άμαχοι, οι οποίοι υπέστησαν τους βομβαρδισμούς, τις εκτελέσεις, την πείνα, τις θηριωδίες, αλλά και τη συστηματική εξόντωση ολόκληρων πληθυσμών που θεωρούνταν υπάνθρωποι. Να έχουμε πάντα στο μυαλό μας τα στρατόπεδα συγκεντρώσεων, τους Εβραίους, κομμουνιστές, ομοφυλόφιλους, τσιγγάνους, Σλάβους και άλλες ομάδες οι οποίες οδηγήθηκαν στα κρεματόρια, γιατί δε χωρούσαν στην κοινωνία που σχεδίαζαν οι ναζί.

Θα πρέπει να θυμίζουμε ότι οι σύμμαχοι που νίκησαν δεν ήταν πάντα σύμμαχοι, αλλά πριν και μετά τον πόλεμο ορκισμένοι εχθροί και δύο εντελώς διαφορετικά πολιτικά και κοινωνικά συστήματα. Από τη μια, η ΕΣΣΔ, το πρώτο σοσιαλιστικό πείραμα στον κόσμο και από την άλλη, οι ιμπεριαλιστές της Μ. Βρετανίας, των ΗΠΑ και άλλων χωρών. Ας μην ξεχνάμε ότι οι καπιταλιστές της Γερμανίας και της Ιταλίας βοήθησαν τους Ναζί και τους φασίστες να ανέλθουν στην εξουσία, ξοδεύοντας μεγάλα ποσά, προκειμένου να μην τα χάσουν όλα μπροστά στον κίνδυνο να τα χάσουν όλα, αν οι κομμουνιστές έπαιρναν την εξουσία. Να μην ξεχνάμε ότι η Αγγλία και η Γαλλία δεν έκαναν τίποτα, για να ανακόψουν την ορμή του άξονα, ούτε όταν καταλάμβαναν άλλες χώρες, ούτε όταν παραβίαζαν τις συνθήκες ειρήνης, ούτε όταν επενέβησαν στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, πολεμώντας στο πλευρό του Φράνκο. Αποκορύφωμα της πολιτικής αυτής του «κατευνασμού», όπως έχει συνηθίσει να λέγεται, ήταν η παραχώρηση ουσιαστικά της Τσεχοσλοβακίας στους Γερμανούς. Ταυτόχρονα, ήταν κι ένα κλείσιμο του ματιού στον Χίτλερ, ότι καλά θα κάνει να κοιτάξει προς την ΕΣΣΔ.

Εξάλλου, κι όταν αναγκάστηκαν να κηρύξουν τον πόλεμο στους Γερμανούς οι αγγλογάλλοι, επί έναν σχεδόν χρόνο, δεν έκαναν ούτε μια επιθετική κίνηση στον «ψευτοπόλεμο» στις όχθες του Ρήνου. Μόνο η γερμανική επίθεση που σάρωσε έξι χώρες σε έναν μήνα, μαζί τους και τη Γαλλία, έδειξε το μέγεθός του κινδύνου. Κι ας μην ξεχνάμε ότι πολλοί στις ΗΠΑ έλεγαν, ότι καλό θα ήταν να σκοτώνονται μεταξύ τους στην Ευρώπη, προκειμένου να κερδίσει οικονομικά η χώρα τους. Αυτά βέβαια ως το Περλ Χάρμπορ…

Η εισβολή στην ΕΣΣΔ και η αναμέτρηση με τους κομμουνιστές

Ο πόλεμος αυτός έδειξε το μέγεθος του, αλλά και την ιδεολογική-πολιτική του διάσταση τον Ιούνιο του 1941, όταν η Γερμανία επιτέθηκε στην ΕΣΣΔ. Ο γιγάντιος αγώνας που ακολούθησε ήταν αγώνας όχι μόνο επιβίωσης, αλλά και ιδεολογικής προπαγάνδας. Πολλά ζητήματα υπάρχουν εδώ που δε μπορούν να απαντηθούν σε ένα άρθρο, έχουν όμως κατά καιρούς γραφεί άρθρα και βιβλία στην ΠΣ και βρίσκονται στο ιστορικό της αρχείο: Πόσο έτοιμη ήταν η ΕΣΣΔ να αντιμετωπίσει τους Ναζί; Γιατί υπεγράφη το σύμφωνο Μολότωφ-Ρίμπεντροφ; Τι συνέβη τελικά στο Κατίν; Και άλλα τόσα ζητήματα αξίζει να ξαναδιαβαστούν και να μελετηθούν.

Το σπουδαίο όμως είναι ότι η Σοβιετική Ένωση, αλλά και οι κομμουνιστές όλου του κόσμου βρέθηκαν στην πρωτοπορία του αγώνα, με εκατομμύρια νεκρούς, θυσίες, σελίδες ηρωισμού και δόξας.

Η νίκη, νίκη των λαών

Ως το 1942, ο Άξονας φάνταζε ανίκητος. Τρεις μάχες έδωσαν το έναυσμα για την αντεπίθεση των Συμμάχων: Μίντγουει, Ελ Αλαμέιν, και κυρίως το Στάλινγκραντ, μετά το οποίο άρχισε η σοβιετική αντεπίθεση, η οποία σταμάτησε μόνο στο Βερολίνο, όπου υψώθηκε η κόκκινη σημαία στο Ράιχσταγ, την πρωτομαγιά του 1945. Για να επιτευχθεί όμως αυτό, χρειάστηκαν πολλές ακόμα μάχες, σκληρές θυσίες, πολλοί νεκροί, αλλά, κυρίως, η πίστη των ανθρώπων που πολεμούσαν ή προσπαθούσαν να επιβιώσουν για τη νίκη, για την ύπαρξη ενός καλύτερου μέλλοντος από αυτό που τους ετοίμαζαν οι Ναζί και οι φασίστες. Για τον λόγο αυτό, η παράδοση των Γερμανών έδωσε την ελπίδα στον κόσμο ότι ακόμα και το χειρότερο τέρας μπορεί να νικηθεί και ο κόσμος να γίνει καλύτερος.

Βέβαια, επειδή οι κομμουνιστές βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή του αγώνα, ήταν λογικό σε αυτούς να στρέφεται η πλειοψηφία των λαών.

Αυτό φυσικά έπρεπε να ανακοπεί και έτσι ξεκίνησε αυτό που έμεινε γνωστό ως ψυχρός πόλεμος, ο οποίος στην Ελλάδα ήταν θερμότατος.

Η επέτειος όμως αυτή είναι μέρα γιορτής και μνήμης για τους λαούς της Ευρώπης και γιορτάζεται σε όλη την Ευρώπη. Και όταν μιλάμε για αντιφασιστική νίκη, δε μπορούμε να μην αναφερθούμε τόσο στη δύναμη που έχουν οι λαοί όταν αποφασίσουν να υψώσουν το ανάστημα τους, όσο και στους ηρωικούς αγώνες των κομμουνιστών.

Και στην Ελλάδα;

Στην Ελλάδα, αυτή η επέτειος είναι σε μεγάλο βαθμό ξεχασμένη. Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες που γιορτάζει την έναρξη και όχι τη λήξη του πολέμου. Η αιτία θα πρέπει να αναζητηθεί στην κατάσταση που επιβλήθηκε μετά την απελευθέρωση. Στις 8 Μαΐου 1945, ο ΕΛΑΣ είχε αφοπλιστεί, πολλοί καπετάνιοι του βρίσκονταν ήδη στη φυλακή και ο Άρης προσπαθούσε να προειδοποιήσει για την κατάσταση που ερχόταν. Σε μια τέτοια κατάσταση, η ιστορία έπρεπε να ξαναγραφτεί διαστρεβλωμένη, χωρίς κομμουνιστές και σφυροδρέπανα. Παραμένει, όμως, γραμμένη σε κάθε σχεδόν γωνιά αυτής της χώρας, στην οποία ο ελληνικός λαός αντιστάθηκε στον φασισμό. Και όσο κι αν μερικοί πιστεύουν το αντίθετο, θα συνεχίσει να αντιστέκεται.