ΝΑΤΟ - Η γεωγραφία της επέκτασης

του Δημήτρη Μάνου

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Εναυσμα» το 1999 στα πλαίσια του αφιερώματος: «Βαλκάνια: Οι λαοί στο μάτι του ιμπεριαλιστικού κυκλώνα»

Οι βομβαρδισμοί στη Γιουγκοσλαβία έθεσαν στις πραγματικές και ταυτόχρονα τρομακτικές του διαστάσεις το ζήτημα της αμερικανονατοϊκής απειλής για όλους τους λαούς, ιδιαίτερα, βέβαια, για τις χώρες και τους λαούς που έχουν την "τύχη" να βρεθούν στη ζώνη πυρός της ιμπεριαλιστικής επέκτασης...

Θα προσπεράσουμε -σαν λιγότερο αστεία, αν όχι τίποτε άλλο- την ανακάλυψη διάφορων ανανηψάντων, πρώην κομμουνιστοφάγων ότι το ΝΑΤΟ μετά τους βομβαρδισμούς έπαψε, λέει, να είναι αμυντικός(!) θεσμός και μετατράπηκε σε επιθετικό! Πρόκειται προφανώς για συγκλονιστική εξέλιξη!

Η "αμυντική" Συμμαχία

Αυτή λοιπόν η "αμυντική" συμμαχία, υπεύθυνη για τον πόλεμο της Κορέας, του Βιετνάμ κ.λπ., υπεύθυνη για δεκάδες φασιστικά πραξικοπήματα στον κόσμο (ανάμεσα και το "δικό μας" το '67) είχε στηθεί σύμφωνα με τον πολιτικό της αρχιτέκτονα Τ. Κέναν με σκοπό "την κομμουνιστική ανάσχεση". Ο ίδιος ο Τ. Κέναν, που κατά τα τεκμήρια σαν αναλυτής, αρθρογράφος "Χ" είχε ζητήσει να βρίσκεται η σοβιετική πολιτική "κάτω από συνεχή και ασφυκτική πίεση", σε όχι πολύ μεταγενέστερα κείμενά του άλλα έλεγε: Αναγνώριζε ότι ουσιαστικά η "κομμουνιστική απειλή στην πιο επικίνδυνη μορφή της" ήταν ουσιαστικά "εσωτερικό πρόβλημα της δυτικής κοινωνίας" και από την εποχή του σχηματισμού του ΝΑΤΟ. Πολύ περισσότερο, όταν η ρεβιζιονιστική ανατροπή οδήγησε τους σοβιετικούς στη λεγόμενη πολιτικής της "ειρηνικής συνύπαρξης" και στην αποποίηση της επαναστατικής αλληλεγγύης στα διάφορα κινήματα, έπαψε να υφίσταται η απειλή.

Η περίοδος όμως αυτή ήταν και η εποχή της "αντικινεζικής υστερίας" όπου ο Τ. Κέναν δήλωνε: "αν υπάρχει κάποιο πολιτικό καθεστώς στην ιστορία που υπαγόρευε το ίδιο τη βίαιη καταστολή του, δεν μπορεί παρά να είναι αυτή η ομάδα ανθρώπων στο Πεκίνο", αφού η Κίνα "είχε πέσει στα χέρια φανατικών".

Ακόμη και τότε όμως, ψάχνοντας κανείς στα κείμενα διάφορων ιθυνόντων της αμερικανικής πολιτικής, δεν φαίνεται η ανησυχία για την "κόκκινη επέκταση" ν' ανταποκρίνεται σ' αυτό που "εσωτερικά" και μακριά από τη δημοσιότητα εκτιμούσαν.

Και εδώ ισχύει ότι η ρεβιζιονιστική ανατροπή στην Κίνα και η πολιτική προσέγγισης θα μπορούσε να συμβάλει στην αποϊδεολογικοποίηση της επεκτατικής ΝΑΤΟϊκής πολιτικής. Βλέπουμε, όμως, πως και όταν τα ρεβιζιονιστικά καθεστώτα, παρά τις περιόδους "σκλήρυνσης" (Μπρέζνιεφ στη Ρωσία, γεγονότα της Τιεν-Αν-Μεν στην Κίνα), έδειχναν σαφή δείγματα δυτικοποίησης και φυσικά καπιταλιστικοποίησης, η "ανασχετική" ΝΑΤΟϊκή πίεση δεν σταματούσε. Αντίθετα, ίσως να κλιμακωνόταν.

Όλα αυτά δεν εξηγούνται μόνο από την τάση των ιμπεριαλιστών για ολοκληρωτική παράδοση και κυριαρχία (που μεταξύ των άλλων επιτάχυνε και την κατάρρευση αυτών των καθεστώτων). Εξηγούνται επίσης και από την ανάγκη της "αμυντικής" συμμαχίας να βρίσκει "αντίπαλα δέη" που να επενδύουν ιδεολογικοπολιτικά τους γεωστρατηγικούς τους στόχους, να στηρίζουν τους επιθετικούς σκοπούς και διαθέσεις, να ενοποιούν τα ιμπεριαλιστικά σχέδια.

Έτσι εξηγείται η "εμμονή" στον αντικομμουνισμό, παρόλο που τα ΝΑΤΟϊκά επιτελεία ήταν σε θέση να γνωρίζουν τι πραγματικά γινόταν (από την άποψη τουλάχιστο της ιδεολογικοπολιτικής υποχώρησης) στο "αντίπαλο στρατόπεδο". Από την "κομμουνιστική ανάσχεση" στον "στρατιωτικό ανθρωπισμό" και το "δικαίωμα της αυτοδιάθεσης πάνω από το δικαίωμα της εδαφικής ακεραιότητας" διανύθηκε κάποια απόσταση. Η σχηματοποίηση, όμως, της αντιπαράθεσης σε Δύση-Ανατολή εξακολουθεί να παραμένει.

Η επέκταση προς Ανατολάς φαίνεται σήμερα να ξαναδίνει στο ΝΑΤΟ (και στους ηγεμόνες Αμερικάνους) μια υπόσταση, μια στρατηγική ενοποίηση. Απαντά έτσι το ΝΑΤΟ με ολοκληρωμένο τρόπο το ζήτημα των συμμαχιών του επόμενου πολέμου; Ούτε οι ίδιοι μπορούν να το ισχυριστούν. Ένα είναι σίγουρο: Ότι η επέκταση στην Ανατολή (δηλαδή η ουσιαστική εκμηδένιση της ρωσικής απειλής και η κατάκτηση-διαμελισμός της Ευρασίας) θα απαιτήσει ποτάμια αίματος κι αποκρουστικές ανθρωποφαγίες.

Δεν είναι, όμως, η εμπειρία των δυο Παγκόσμιων Πολέμων που δείχνει ότι η δυναμική της ανθρώπινης εκατόμβης διαμορφώνει στην πορεία τις συμμαχίες και δίνει εκείνη την μακάβρια υπόσταση στους όποιους στρατηγικούς στόχους; Η αναμφισβήτητα "υψηλή στρατηγική" του αίματος...

Η ανατροπή της Γιάλτας

Όταν στα μέσα της δεκαετίας του '80 ο Ρήγκαν κατέθετε στεφάνι στους τάφους των Ναζί, είχε πλέον αρχίσει να τίθεται το ζήτημα της ανατροπής του μεταπολεμικού status quo.

Αυτό το νόημα, εξάλλου, είχε και η αναφορά από μεριάς του (μεταξύ των άλλων) και στη Γιάλτα. Γιατί, παρόλα τα όσα αντισταλινικά και αντικομμουνιστικά έχουν κατά καιρούς υποστηριχτεί για τη συμφωνία της Γιάλτας, οι ιμπεριαλιστές γνώριζαν πότε και γιατί "χωρίστηκε ο κόσμος" και γιατί -φυσικά- έπρεπε να "ενωθεί" κάτω από την κυριαρχία τους.

Εν πάση περιπτώσει, η αναφορά στη Γιάλτα είχε πολιτικογραφηθεί ως αναφορά στις ισορροπίες και συμφωνίες του μεταπολεμικού κόσμου. Άρα, η αμφισβήτησή της, αυτές τις ισορροπίες και αυτούς τους συσχετισμούς στόχευε. Η ιδέα της "Νέας Τάξης" των ιμπεριαλιστών γεννιόταν πάνω στις στάχτες της "Ανατολικής Πολιτικής" (Ost Politik) των Γερμανών σοσιαλδημοκρατών και γενικότερα της Γερμανίας και των Ευρωπαίων (που σκόπευαν στον "ειρηνικό" ασφυκτικό εναγκαλισμό της σοβιετικής υπερδύναμης).

Οι συμφωνίες που υπογράφηκαν το '86 ανάμεσα σε Ρήγκαν-Γκορμπατσόφ (η περίφημη συμφωνία INF, για τη λεγόμενη αποπυρηνικοποίηση της Ευρώπης, κατέχει πρωτεύουσα θέση) με μια πρώτη ματιά φαίνεται ν' αντιστρατεύονταν τούτες τις κατευθύνσεις. Μια προσεκτικότερη ματιά εκείνης της εποχής, και φυσικά η οδυνηρή διαπίστωση των όσων ακολούθησαν στην Ανατολική Ευρώπη και πρώην ΕΣΣΔ, έρχεται σε εμφανή αντίθεση με όλα όσα ειρηνόφιλα, οικουμενικά και αποπροσανατολιστικά (συνειδητά ή ασυνείδητα) γράφονταν "τω καιρώ εκείνω". Όσοι τότε τα 'λεγαν, σήμερα προσπαθούν να ξεχάσουν ή να ξεχαστούν.

Πρώτα και κύρια οι ίδιοι οι Αμερικάνοι με μια σειρά ενέργειές τους, και τότε, υπονόμευαν την αποχώρηση των επιθετικών τους όπλων (Persing, Cruise, S5-2), κ.λπ.) από την Ευρώπη. Σε μια δεύτερη φάση -κι αυτό είναι το πιο σημαντικό- προχωρούσαν στον εκσυγχρονισμό του πυρηνικού τους οπλοστασίου με όπλα υψηλότερης τεχνολογίας, μεγαλύτερων δυνατοτήτων και λιγότερο ανιχνεύσιμων από τους "ειρηνικούς" παρατηρητές του αντίπαλου στρατοπέδου. Τέτοιοι ήταν το σύστημα πολλαπλών εκτοξεύσεων (MLRS), οι πύραυλοι LANCE (εμβέλειας 400 χιλιομέτρων), νέα άρματα μάχης που θ' αντικαθιστούν 1200 εκτοξευτήρες ακριβέστερους των Persing, νέες εξελιγμένες βόμβες νετρονίου κ.λπ. Σύμφωνα με άρθρο στα "Νέα", στις 10/7/89, το ΝΑΤΟ σκόπευε από το 1990 -και χωρίς ακόμη να 'χουν προβλεφτεί οι εξελίξεις της "πτώσης του Τείχους"- να εγκαταστήσει τα νέα επιθετικά ανθρωπόφαγα όπλα του.

"Το συμπέρασμα είναι πως με την απομάκρυνση παλαιών και μικρής εμβέλειας και ικανότητας οπλικών συστημάτων, το ΝΑΤΟ μειώνει μεν το συνολικό αριθμό πυρηνικών κεφαλών στην Ευρώπη, αλλά η αντικατάστασή τους με πολύ ισχυρότερα και ακριβά όπλα όχι μόνο δεν οδηγεί σε μείωση στρατιωτικών εξοπλισμών, αλλά και υποβαθμίζει την πολιτική και κοινωνική σημασία της συμφωνίας INF" (από άρθρο του Κ. Γεράνιου στην ίδια εφημερίδα, με την υποσημείωση πως τα στοιχεία του είναι παρμένα από την έγκυρη νατοϊκή επιθεώρηση "SIRRI, ΝΑΤΟ 's New Nuclear Weapons 1988").

Η "αποπυρηνικοποίηση" ήταν κατ’ ουσία ο εκμοντερνισμός του πυρηνικού οπλοστασίου με νέα φονικότερα όπλα!

Το στρατηγικό κενό

Ο Γκορμπατσόφ (βέβαια όχι μόνο αυτός, αλλά συνολικά η Νέα Αστική Τάξη της ΕΣΣΔ στο πρόσωπο του) μπορεί να κατάφερε να διαλύσει τη χώρα του, όμως αντικειμενικά η πολιτική του, έτσι όπως μορφοποιήθηκε με την πτώση του τείχους και την ενοποίηση της Γερμανίας, έθεσε ζήτημα παραμονής των Αμερικάνων στην Ευρώπη.

Ποιος ο ρόλος των Αμερικάνων στην Ευρώπη όταν εξέλιπε ο κίνδυνος του "σιδηρούν παραπετάσματος"; Ποιος ο ρόλος του θεματοφύλακα των καπιταλιστικών ταξικών συσχετισμών όταν δυο χρόνια αργότερα (το '91 προς '92) ο Γέλτσιν υπέστειλε και τυπικά τη σημαία με το σφυροδρέπανο;

Γιατί, κακά τα ψέματα, η επένδυση των γεωστρατηγικών επιθετικών φιλοδοξιών της αμερικανονατοϊκής συμμαχίας με τα ταξικά συνθήματα της κομμουνιστικής ανάσχεσης (δανεισμένης από μια περίοδο όπου πραγματικά το καπιταλιστικό σύστημα κινδύνεψε από τον "κόκκινο κίνδυνο") έδινε άλλο αέρα και εμβέλεια. Κατοχύρωνε πιο δραστικά τον ηγεμονικό ρόλο των ΗΠΑ στην αντιμετώπιση των "εισβολέων". Τώρα τι θα γινόταν;

Τα προβλήματα στρατηγικής παρουσίας των Αμερικάνων στην Ευρώπη γινόταν ήδη ορατά πριν την επανενοποίηση της Γερμανίας.

Τον Φεβρουάριο του '89 ο "συνετός", πρώην ιέραξ πια, Κίσινγκερ παρουσιάζει τις προτάσεις του σε Μπους και Μπέικερ για "ειρηνική ανατροπή της Γιάλτας" μια Ost Politik αλά αμερικάνικα με στόχο να παρακαμφθούν οι Ευρωπαίοι και να γίνει άμεση συνεννόηση των δυο υπερδυνάμεων.

"Σ' αντάλλαγμα η Δύση θα προσφέρει εγγυήσεις ότι το ΝΑΤΟ δεν θα προωθηθεί στην Ανατολική Ευρώπη και δεν θα χρησιμοποιήσει ανατολικοευρωπαϊκούς λαούς με τέτοιο τρόπο ώστε να απειλείται η Σοβιετική Ένωση" (εφημερίδα "Ελευθεροτυπία", 15/2/89). Οι σοβιετικοί θα δεχόταν να χαλαρώσει ο πολιτικός τους έλεγχος στην Ανατολική Ευρώπη και να "αυτοπροσδιοριστούν εθνικά" οι χώρες της περιοχής.

Από την άλλη ο "σταθερός" ιέραξ Μπρεζίνσκι έχοντας -κατά πως δείχνουν οι τοποθετήσεις του- στο μυαλό του την "ανατολική επέκταση" του ΝΑΤΟ πρότεινε -από το 1988- την μετεγκατάσταση 100.000 στρατιωτών από την Ευρώπη στη νοτιοδυτική Ασία, προκειμένου να περισφίξουν κι άλλο τους αδύνατος κρίκους της ΕΣΣΔ (Γεωργία, Καύκασος, Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία κ.λπ.). Κι όπου νοτιοδυτική Ασία εμείς διαβάζουμε... Τουρκία (άρθρο του Μ. Μορώνη στην "Ελευθεροτυπία" 12/6/88). Γεγονός είναι ότι το αμερικανονατοϊκό επιτελείο βρίσκεται σε κάποια σύγχυση και διχασμό. Δύσκολα υιοθετεί κατευθύνσεις.

Η σύγχυση μετατρέπεται σε σαστισμάρα από την αναπάντεχη επιτάχυνση των εξελίξεων που φέρνει το '89. Παρουσιάζεται η τραγελαφική ιστορική κατάσταση, οι ιμπεριαλιστές να μην προλαβαίνουν ν' αξιοποιήσουν αυτό για το οποίο -πραγματικά ή υποτίθεται- πάσχιζαν τόσα χρόνια.

Το κενό στο δυτικό στρατόπεδο προσπαθεί να το γεμίσει η Γερμανία που με την προσάρτηση της Ανατολικής Γερμανίας αποκτά φτερά. Ξεχύνεται οικονομικά στην Ανατολική Ευρώπη και επεμβαίνει στη γιουγκοσλαβική κρίση πριμοδοτώντας τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.

Η Νέα Τάξη

Πολύ γρήγορα ο γερμανικός τυχοδιωκτισμός φτάνει στα όρια του. Αποδεικνύεται ότι οι οικονομικές εξορμήσεις της "ενωμένης" Γερμανίας δεν αντιστοιχούν στα γεωστρατηγικά και στρατιωτικά της φόντα.

Η μπάλα των εξελίξεων παρασέρνει όλους τους Ευρωπαίους ιμπεριαλιστές: Στη Γιουγκοσλαβία είναι κατάδηλη η αδυναμία τους να ελέγξουν τα πράγματα, ξεσπά η κρίση του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος, η συμφωνία του Μάαστριχτ μεταθέτει στο νέο αιώνα την "Ευρωπαϊκή Ενοποίηση"...

Πρόκειται για την περίοδο '90-'92 όταν ο πρόεδρος Μπους διατυπώνει ανοιχτά και επίσημα την πολιτική της Νέας Τάξης. Πρόκειται για όρο που πρωτοχρησιμοποίησε, κάπως "δειλά", ο προκάτοχός του Ρήγκαν και φυσικά τον δανείστηκαν από τον κοινό τους πρόγονο τον... Χίτλερ.

Η πολιτική της "Νέας Τάξης" αποτελεί την πρόταση των Αμερικάνων ιμπεριαλιστών προς το υπόλοιπο δυτικό στρατόπεδο για το υποτίθεται μοίρασμα της ψυχροπολεμικής νίκης. Λέμε "υποτίθεται", γιατί η έννοια "μοιράζω" δεν συνάδει με τις ολοκληρωτικές ορέξεις των Αμερικάνων οι οποίοι θεωρούν ότι δικαιούνται τη μερίδα του λέοντος από τη νίκη.

Η πολιτική της Νέας Τάξης επιδιώκει:

α) Να διατηρήσει την αδιαμφισβήτητη κηδεμονία και κυριαρχία της αμερικανικής υπερδύναμης ως ιμπεριαλισμού πρώτης γραμμής.

β) Να επαναβεβαιώσει την υποτελή και εξαρτημένη θέση των υπόλοιπων ιμπεριαλιστών, που προκειμένου να συμμετάσχουν στο πλιάτσικο θα πρέπει ν' αποδεχτούν αυτή την ηγεμονία και να "βάλουν πλάτη" (οικονομική - στρατιωτική) στους πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς.

γ) Να ξαναμοιράσει τις σφαίρες επιρροής πάνω σ' αυτές τις βάσεις, γεμίζοντας το κενό που αφήνει η σοβιετική υποχώρηση στον Τρίτο Κόσμο, στις ενδιάμεσες χώρες μα -προπαντός- στο χώρο της Ευρώπης και της Ευρασίας γενικότερα.

δ) Να περιθωριοποιήσει κι άλλο τη Ρωσία δημιουργώντας τις προϋποθέσεις που θα οδηγήσουν -αργά ή γρήγορα- και την ίδια στην προκρούστεια κλίνη του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού.

Το κεντρικό πεδίο του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού εξακολουθεί για τη "Νέα Τάξη" να παραμένει η Ευρώπη και η Ευρασία γενικότερα. Κι αυτό, όσο κι αν οι Αμερικάνοι επιτελείς (πολιτικοί-στρατιωτικοί) ακολουθούν... "μαοϊκή τακτική" ξεκινώντας από τις περιφερειακές συγκρούσεις τύπου Ιράκ ή Σομαλίας, ο στόχος εξακολουθεί να είναι η Ευρώπη. Το '91 στο Ιράκ οι Αμερικανοί πετυχαίνουν να σύρουν τους, σε γενικές γραμμές απρόθυμους, Ευρωπαίους ιμπεριαλιστές -πλην Βρετανών- στους βομβαρδισμούς και την εισβολή. Πετυχαίνουν ακόμη να περιθωριοποιήσουν τη Ρωσία, που τα διπλωματικά της ατού και η στρατιωτική της αποφασιστικότητα σχεδόν διακωμωδούνται.

Δεν είναι τόσο εύκολα τα πράγματα στη Σομαλία, όπου απαιτείται παρατεταμένη έμψυχη στρατιωτική παρουσία στη ρημαγμένη χώρα. Οι ιμπεριαλιστές εκεί αδυνατούν να καταστείλουν ολοκληρωτικά την ανοργάνωτη αντίσταση των Σομαλών.

Αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζουν οι Αμερικανοί και με την απόβαση τους στον Παναμά, που δεν αποδεικνύεται -σύμφωνα με τους αρχικούς σχεδιασμούς- ένας απλός περίπατος.

Όλες αυτές οι περιφερειακές επεμβάσεις των Αμερικανών -με σημαντικότερη αυτή του Ιράκ- πετυχαίνουν να δημιουργήσουν το κατάλληλο αντιδραστικό κλίμα παγκόσμια. Η επαναχάραξη των συνόρων, οι αλυτρωτισμοί κ.λπ. που ξεφύτρωσαν στη Γιουγκοσλαβία και γενικότερα στα Βαλκάνια από το '90 και μετά, σε μεγάλο βαθμό τροφοδοτήθηκαν από το αντιδραστικό ρεύμα της "Νέας Τάξης".

Πρόκειται για μια καθολικότερη ευθύνη των ιμπεριαλιστών που δεν υπογραμμίζεται όσο πρέπει, καθώς επισκιάζεται από την ειδικότερη ευθύνη τους όταν χώνουν τη μύτη τους κάπου συγκεκριμένα.

Για παράδειγμα, οι εξελίξεις στη Γιουγκοσλαβία δεν επιταχύνθηκαν μόνο από το συγκεκριμένο "χώσιμο" των Γερμανών, αλλά και από τις προσδοκίες που γεννούσε η "προστατευτική" δράση των αμερικανονατοϊκών στο Ιράκ.

Μπορούμε, εκείνη την περίοδο, να το αναγνωρίσουμε αυτό στη δεξιότερη πορεία που επέλεξε η ηγεσία του ΡΚΚ με την κατάργηση του σφυροδρέπανου κ.λπ. Σ' ένα πρόχειρο διάβασμα των εντύπων του "Απελευθερωτικού Μετώπου του Κουρδιστάν" μπορεί κανείς να βρει άπειρες αναφορές στη "νέα εποχή" και τις προσδοκίες που γεννά για "εθνικό αυτοπροσδιορισμό", "επαναχάραξη των συνόρων" κ.λπ. Εκτιμήσεις, δηλαδή, για την παγκόσμια πραγματικότητα (όπου δυνάμωναν οι αντιδραστικές τάσεις) τελείως... "εκτός φάσεως".

Νέα Τάξη ή Νέα Αταξία;

Δεν άργησαν όμως να φανούν οι αδυναμίες της "Νέας Τάξης".

Τα στρατιωτικά μπλεξίματα στη Σομαλία το προανήγγειλαν. Η εντεινόμενη -κι όλο και πιο ηγεμονεύουσα- εμπλοκή των Αμερικανών στη γιουγκοσλαβική κρίση, έφερνε τα αμερικανονατοϊκά επιτελεία πιο αποφασιστικά αντιμέτωπα με το "πρόβλημα". Ποιο ήταν αυτό; Το κενό στην αμερικανονατοϊκη στρατηγική εξακολουθούσε να παραμένει. Η εμπλοκή στη γιουγκοσλαβική κρίση δεν ήταν σαν τις άλλες, αφού μ' αυτό τον τρόπο ακουμπούσαν το πεδίο της Ευρώπης και της πρώην ΕΣΣΔ.

Μέχρι ποιο σημείο όμως θα προχωρούσαν; Το πρόβλημα στρατηγικής των αμερικανονατοϊκών άκουγε (και ακούει ακόμα) στ' όνομα Ρωσία. Γρήγοροι βηματισμοί θα 'χαν το πλεονέκτημα να καρπωθούν οι Αμερικανοί την ψυχροπολεμική τους νίκη, πριν προλάβει ν' ανασυγκροτηθεί (στον όποιο βαθμό) το αντίπαλο δέος. Μπορούσαν όμως να ενθαρρύνουν και να εξαναγκάσουν τις δυνάμεις εκείνες της πρώην ΕΣΣΔ που ήταν αντίθετες στη διάλυση, ν' ανασυγκροτηθούν το ίδιο γρήγορα. Από την άλλη, αργοί βηματισμοί είχαν το πλεονέκτημα ότι άφηναν τη διαδικασία σήψης της Ρωσίας και της πρώην ΕΣΣΔ να εξελίσσεται. Όμως, τι κόστος θα 'χει η καθυστέρηση αυτή αν το κενό δράσης το κάλυπταν κάποιοι από τους "συμμάχους" ιμπεριαλιστές, ίσως και σε συνεργασία με τη Ρωσία; Τι νόημα θα 'χε τότε και το ΝΑΤΟ και η ηγεμονία τους στο δυτικό στρατόπεδο;

Τελικά το ένα πρόβλημα αντικατοπτριζόταν στο άλλο. Έτσι, λοιπόν, οι εσωτερικές εξελίξεις στην πρώην ΕΣΣΔ καθορίζονταν από τη στάση, άρα και τη στρατηγική, των ΗΠΑ. Μα... και η στρατηγική των ΗΠΑ δεν καθοριζόταν από τις εξελίξεις στην πρώην ΕΣΣΔ; Αξεδιάλυτο κουβάρι!

Όσο πλανιόταν αυτή η εκκρεμότητα, η Νέα Τάξη μάλλον γεννούσε μια αυξανόμενη Νέα Αταξία (δεν ήταν βέβαια ο μόνος λόγος). Ο Κίσινγκερ, σε μακροσκελές άρθρο του, το είχε επισημάνει. Όπως είχε επισημάνει και την αδυναμία των ΗΠΑ να αποτελέσουν τον παγκόσμιο χωροφύλακα, αν δεν καταφέρουν, τουλάχιστο περιφερειακά, να εκχωρήσουν κάποιους ρόλους στους υπόλοιπους ιμπεριαλιστές. Έκανε λόγο για πολυκεντρικό σύστημα ηγεμόνευσης του κόσμου (με πρωταγωνιστές τις ΗΠΑ).

Έχει ξανασυμβεί κάτι τέτοιο. Ας θυμηθούμε τον δικό μας "ακαδημαϊκό" Κανελλόπουλο ή τον ίδιο τον Βοναπάρτη-Καραμανλή που στα στερνά του το 'ριξε ολίγον στη φιλοσοφία. Βέβαια οι αστοί πολιτικοί, όταν είναι στα πράγματα, καταλαμβάνονται από την γνωστή τύφλωση που τους επιβάλει ο ρόλος τους στην ταξική σύγκρουση. Δεν είναι τόσο οξυδερκείς και πλουραλιστές όσο στα… στερνά!

Εν πάση περιπτώσει, η άποψη που φάνηκε να κερδίζει πόντους στους αμερικανονατοϊκούς κύκλους, δεν ήταν αυτή του Κίσινγκερ. Ο "δημοκρατικός" Μπρεζίνσκι επανέρχεται και, με την ιδιότητα του "μπαλαντέρ" δημοσιογράφου, κάνει για πρώτη φορά λόγο για την ανατολική επέκταση του ΝΑΤΟ, φτάνοντας μέχρι το διαμελισμό της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Η θεωρία του ποδηλάτη που πέφτει αν δεν προχωρήσει, αποτελεί ουσιαστικά την πραγματική ανησυχία που τροφοδοτεί την αρθρογραφία στυλ Μπρεζίνσκι, αντανακλώντας τις τάσεις που διαμορφώνονται -κάτω από την πίεση των πραγμάτων- στα ανώτερα αμερικανονατοϊκά κλιμάκια. Επιλέγεται η φυγή προς τα μπρος...

Το 1997 εκδηλώνεται η αδυναμία των Αμερικάνων να επαναλάβουν στο Ιράκ το σενάριο του '91 (μένοντας μόνο με τους παραδοσιακούς Βρετανούς), ενώ η ρωσογαλλική διπλωματία και η γερμανική διαφοροποίηση επιτυγχάνουν πάγωμα των βομβαρδισμών και σπάνε την απομόνωση του Σαντάμ.

Η επέκταση προς Ανατολάς

Το αμερικανικό φιάσκο του '97 ενισχύει στις ΗΠΑ τις δυνάμεις εκείνες που θέλουν ένα γρήγορο βηματισμό. Ήδη, από τη συμφωνία του Ντέιτον και μετά (1995), κι όσο οι Αμερικάνοι κάνουν τα πρώτα βήματα μιας δεύτερης στρατιωτικής παρουσίας στην Ευρώπη -αυτή τη φορά από το νότιό της άκρο-, η επιθετικότητά τους γίνεται όλο και πιο σαφής.

Αυτό που από το '89 και μετά βρισκόταν στο "πίσω μέρος του μυαλού" της αμερικανικής ηγεσίας, διατυπώνεται όλο και πιο καθαρά, περνάει "μπροστά". Η επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς αμφισβητεί τον ουσιαστικό γεωπολιτικό χώρο της Ρωσίας και την μετατρέπει, το πολύ, σε ιμπεριαλισμό δεύτερης τάξης. Έτσι εξηγούνται οι αντιδράσεις -ακόμη και της γελτσινικής ρωσικής ηγεσίας- όταν ανακοινώθηκε η είσοδος στο προαύλιο του ΝΑΤΟ της Πολωνίας, της Ουγγαρίας και Τσεχίας. Οι Αμερικάνοι, για τρίτη φορά στους δυο τελευταίους αιώνες (μετά τον Βοναπάρτη και τον Χίτλερ), αμφισβητούν γεωπολιτικές ισορροπίες που κόστισαν στην Ευρώπη ποταμούς αίματος!

Υπάρχουν, σαφώς, προβλήματα και εσωτερικές αντιφάσεις σ' αυτή τη διαδικασία. Καταρχάς ο παράγοντας Γερμανία που εμπλέκεται σ' ένα θεωρούμενο δικό της ζωτικό χώρο επέκτασης. Αλλά και οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης δεν είναι τόσο εύκολα αφομοιώσιμες, εξαιτίας των "αδρανειών" που κουβαλούν (που φυσικά υποχωρούν όσο από τη Ρωσία δε συγκροτείται το κέντρο που θα τις ενισχύσει).

Η αφομοίωση δεν είναι κάτι, που προς το παρόν, ανησυχεί και τόσο τα αμερικανικά επιτελεία, καθώς επείγονται (και τούτο φαίνεται ιεραρχούν) να δημιουργήσουν μια γενικότερη δυναμική και μια συσπείρωση. Ή, αλλιώς, δεδομένα...

Η γεωγραφία της επέκτασης

Μπορούμε να περιγράψουμε τη μέγγενη που το ΝΑΤΟ ετοιμάζει στο γεωπολιτικό χώρο της Ευρασίας:

Δυτικά: Η είσοδος της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Τσεχίας στο ΝΑΤΟ ουσιαστικά κόβουν τη γέφυρα της Ρωσίας προς την κυρίως Ευρώπη. Η σημασία της ένταξης αυτών των χωρών φάνηκε στους βομβαρδισμούς ενάντια στο λαό της Γιουγκοσλαβίας (όταν η Ουγγαρία σταμάτησε τα ρωσικά κοντέινερ ή απαγόρευσε τη χρήση του εναέριου χώρου της από τα ρωσικά αεροπλάνα).

Σε δεύτερη φάση βρίσκονται οι χώρες της Βαλτικής που, προς το παρόν, οι νατοϊκοί δεν έχουν απευθύνει "πρόταση" διατηρώντας κάποιες ισορροπίες με τη Ρωσία. Στις χώρες αυτές έτσι ή αλλιώς βρίσκονται κάθε άλλο παρά φιλορωσικές ηγεσίες. Όσο για τις υποσχέσεις των ιμπεριαλιστών...

Νότια-Βαλκάνια: Και πριν τους βομβαρδισμούς υπήρχαν νατοϊκά στρατεύματα στην τριχοτομημένη Βοσνία και στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Έχει ξεκινήσει η διαδικασία σχηματισμού προτεκτοράτων στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Η Αλβανία αποτελεί πειθήνιο αμερικανονατοϊκό όργανο, ενώ ΠΓΔΜ, Βουλγαρία και Ρουμανία περιμένουν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ για να προστατεύσουν (αν είναι δυνατόν) την εδαφική τους ακεραιότητα.

Το προτεκτοράτο του Κοσσόβου ήδη αποσταθεροποιεί όλη την περιοχή και τα νατοϊκά στρατεύματα έχουν δημιουργήσει ένα άκρως επιθετικό προηγούμενο. Μοναδικό πρόβλημα στη νότια μέγγενη ήταν η "τρύπα" της Σερβίας, που για ιστορικούς και γεωπολιτικούς λόγους -χωρίς να το επιδιώξει η ηγεσία της συνειδητά- συγκρούστηκε με τους ιμπεριαλιστές. Έχει ξεκινήσει η υπονόμευση τής, ήδη κατεστραμμένης από τους βομβαρδισμούς, Σερβίας. Η αποσταθεροποίηση σε Μαυροβούνιο και πιο δειλά (μιας και ο κόσμος δεν "τσιμπάει", αλλά ο χρόνος δουλεύει για τους ιμπεριαλιστές) στη Βοϊβοντινα με την ουγγρική μειονότητα, είναι το "έργο προσεχώς".

Σημαντικό ρόλο για τα νατοϊκά σχέδια (υπάρχει ειδικότερη αναφορά) παίζουν Ελλάδα-Τουρκία, αφού αποτελούν τους πιο δυνατούς και "αφομοιωμένους συμμάχους" της νοτιοανατολικής πτέρυγας.

Νοτιοανατολικά: Η Τουρκία -με τα εκτεταμένα της σύνορα με την πρώην ΕΣΣΔ και κατά δεύτερο λόγο εξαιτίας της θρησκευτικής και εθνοπολιτιστικής συνάφειας- παίζει έναν ιδιαίτερο ρόλο στην περικύκλωση της Ρωσίας. Ήδη υπάρχει σοβαρή παρέμβαση σε Αζερμπαϊτζάν (εκεί λειτουργεί και η διπλή ανάσχεση απέναντι στο Ιράκ).

Στην ίδια την πρώην ΕΣΣΔ: Η ιμπεριαλιστική επέμβαση πραγματοποιείται και στην ίδια την πρώην ΕΣΣΔ:

-Στον Καύκασο είχε ήδη ανάψει το αποσχιστικό φυτίλι. Οι ιμπεριαλιστές χειρίζονται το "εργαλείο" του μουσουλμανισμού ανάλογα με τα συμφέροντά τους (εδώ φαίνεται και η ρηχότητα των διάφορων θεωριών περί "τάξεων" κ.λπ).

-Στη Γεωργία -που έχει πραγματοποιήσει κοινά γυμνάσια με το ΝΑΤΟ- βρίσκονται μέχρι και νατοϊκοί στρατιωτικοί, που σίγουρα, εκτός των άλλων, τη "συμβουλεύουν" πώς ν' αντιμετωπίσει τους Αμπχάζιους αποσχιστές, οι οποίοι ενισχύονται από τη Μόσχα (εδώ η επαφή των δυο "πρώην"(;) στρατοπέδων ίσως να φτάνει σε επίπεδο... αναπνοής).

-Στην ίδια τη Ρωσία: Οι εξελίξεις στο Νταγκεστάν και στην Τσετσενία, με τη δραματική μορφή που παίρνουν, μεταφέρουν σιγά σιγά τον πόλεμο στην καρδιά της Ρωσίας. Οι τυφλές, πολύνεκρες εκρήξεις στο κέντρο της Μόσχας και στο Νταγεκστάν το πιστοποιούν. Στην ίδια τη νότια Ρωσία, στις περιοχές του Καυκάσου υπάρχουν πέντε όμορες αυτόνομες δημοκρατίες που περιέχουν αντίστοιχες αυτονομημένες εθνικές μειοψηφίες (μύλος δηλαδή!), που οι δονήσεις του Νταγκεστάν τις ταρακουνούν. Το ντόμινο μπορεί να εξελιχθεί καταστροφικά. Ακόμη κι αν οι δυτικοί δεν έχουν άμεσο έλεγχο των αυτονομιστών, διαμορφώνεται μια δυναμική που μπορεί να αξιοποιηθεί.

-Η Ουκρανία αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση. Εκεί έχει διαμορφωθεί μια αρκετά ισχυρή φιλοδυτική ηγετική μερίδα, που για να τονίσει τη φυσιογνωμία της κάνει αναφορά μέχρι και στο απώτερο ιπποτικό παρελθόν των τευτόνων (τέτοια πρόοδος)! Η Ουκρανία πέτυχε να διεκδικήσει την Κριμαία και τη ναυτική της βάση από τη Ρωσία, όμως η στάση της ηγεσίας της κατά τους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία (ήταν αντίθετη) δείχνει πως ο φιλοδυτικός προσανατολισμός δεν έχει πραγματικά ερείσματα και βάσεις στην ουκρανική κοινωνία (προς το παρόν τουλάχιστο).

-Ανάλογη ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί και η Σλοβακία (για την Τσεχία του Χάβελ, ούτε λόγος). Αλλά, μέχρι στιγμής, η ηγεσία της χώρας δεν δοκιμάστηκε απέναντι σε εκβιαστικά διλήμματα (σαν παιδί ενός "βελουδένιου" χωρισμού).

Η Γιουγκοσλαβία καταλύτης

Η Γιουγκοσλαβία αποτέλεσε πεδίο δοκιμών και υλοποίησης της νατοϊκής "επέκτασης προς Ανατολάς". Αναλαμβάνοντας, μετά το '92, τον ηγετικό ρόλο οι Αμερικάνοι, οδήγησαν και οδηγήθηκαν από τη δυναμική των εξελίξεων. Ο "στρατιωτικός ανθρωπισμός" στη Γιουγκοσλαβία έκανε την ολοκληρωμένη πρεμιέρα του. Το πιο σημαντικό όμως ήταν η παράκαμψη ακόμη κι αυτού του ΟΗΕ. Όχι ότι οι επεμβάσεις που έγιναν στο όνομα του ΟΗΕ εξασφάλιζαν τους... λαούς (βλέπε Κονγκό, Κορέα, Ιράκ κ.λπ). Η παράκαμψη, όμως, σηματοδοτεί την κλιμάκωση της ιμπεριαλιστικής (αμερικανονατοϊκής) επιθετικότητας χωρίς τα βαρίδια του μεταπολεμικού παρελθόντος.

Έτσι, για παράδειγμα, αναφέρουμε ότι η Γαλλία κέρδισε το βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας χάρις στην επιμονή της τότε Σοβιετικής Ένωσης, το 1947.

Οι βομβαρδισμοί στη Γιουγκοσλαβία αποτέλεσαν ταυτόχρονα τεστ των αντιδράσεων (π.χ. ο βομβαρδισμός της Κινεζικής Πρεσβείας) των πιθανών ανταγωνιστών.

Το κουτί της Πανδώρας

Δίνει διέξοδο στους Αμερικανονατοϊκούς η επέκταση προς Ανατολάς; Ένα είναι σίγουρο, ότι δημιουργεί τεράστια αδιέξοδα σ' όλους τους "εμπλεκόμενους λαούς". Μιλάμε για μια τεράστια ζώνη πυρός όπου η φυγή προς τα μπρος, το "σύνδρομο του ποδηλάτου" που αναφέραμε, λειτουργεί αναδραστικά φτιάχνοντας τους όρους της επόμενης σύγκρουσης.

Όταν στις αρχές του ψυχρού πολέμου υπήρξε πάλι διάσταση στα αμερικανονατοϊκά επιτελεία για το ποια πυρηνική αποτρεπτική (δηλαδή επιθετική) πολιτική θ' ακολουθούσαν απέναντι στους Σοβιετικούς, είχαν διαμορφωθεί δυο "στρατηγικές":

Η μια, αυτή της ανασχετικής δύναμης, θεωρούσε ότι ήταν αδιανόητη μια νίκη ή ήττα σ' έναν θερμοπυρηνικό πόλεμο και θεωρούσε πως χρειαζόταν ένα μικρό πυρηνικό δυναμικό (από τα δυο στρατόπεδα) που, απειλώντας βασικά τα αστικά κέντρα, θα προκαλούσε μια "ισορροπία τρόμου" ανάμεσα στα δυο μπλοκ.

Η άλλη, η στρατηγική της αντιδύναμης ή του πρώτου πυρηνικού πλήγματος όπως έγινε γνωστή, βασιζόταν στην ικανότητα να εκμηδενίσει όλο το εχθρικό δυναμικό στα μέσα μεταφοράς με το "πρώτο προληπτικό πλήγμα".

Όσο αποτρόπαιες κι αν φαίνονται αυτές οι διαστάσεις, δείχνουν το μέγεθος των σχεδιασμών και την ερωτοτροπία με τυχοδιωκτισμούς "στα όρια". Οι διαφωνίες ανάμεσα στον Κλάρκ και τον Τζάκσον (διοικητή του νατοϊκού σώματος στο Κοσσυφοπέδιο) σχετικά με την αντιμετώπιση της ρωσικής κίνησης να καταληφθεί το αεροδρόμιο της Πρίστινα, επανέφεραν αυτούς τους, υποτίθεται, ξεχασμένους εφιάλτες.

Η αμερικανική πρόταση, για την αναθεώρηση της συμφωνίας για τους αντιβαλιστικούς πυραύλους, είναι ένδειξη ότι τα σενάρια του πρώτου προληπτικού ή αποφασιστικού πυρηνικού πλήγματος είναι πολύ πιθανό να επανέρχονται στα διεστραμμένα μυαλό των στρατηγικών σχεδιαστών. Πόσο κοντά είμαστε σ' αυτή την προοπτική;

Η χώρα μας στη ζώνη του πυρός

Τι μερίδιο αναλογεί στη χώρα και το λαό μας από την εμπλοκή του στα επιθετικά αμερικανονατοϊκά σχέδια; Ας δούμε -εν συντομία- τι πρόσφερε μέχρι τώρα η χώρα στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με περιοδικά του Υπουργείου Άμυνας.

Σταθερές υπηρεσίες

Η Ελλάδα είναι καταρχήν ο μεγάλος ωτακουστής του ΝΑΤΟ στην περιοχή.

-Το συγκρότημα Σούδας και ο Σταθμός Συλλογής Ηλεκτρονικών Πληροφοριών στις Γούρνες Ηρακλείου.

-Πέντε Σταθμοί Αναμετάδοσης που συνδέουν τηλεπικοινωνιακά Ελλάδα-Ιταλία-Τουρκία.

-Τρεις θέσεις του συστήματος Αεράμυνας σε χερσαίο περιβάλλον του ΝΑΤΟ, γνωστό ως NADGE.

-Η προωθημένη βάση επιχειρήσεων της Πρέβεζας με τα αεροσκάφη "έγκαιρης προειδοποίησης", τα γνωστά AWACS.

-Σταθμός Ελέγχου Ακρίβειας Συστημάτων Επιχειρησιακής Ετοιμότητας Στόλου στην Κρήτη (ο άλλος σταθμός του ΝΑΤΟ υπάρχει στη Νορβηγία).

-Τροποσφαιρικό σύστημα, επικοινωνιών που εκτείνεται από τη Νορβηγία μέχρι την Τουρκία, όπου στη χώρα μας αντιστοιχούν 8 σταθμοί.

-Τέλος, το πεδίο Βολής Κρήτης που χρησιμοποιείται από 6 κράτη μέλη του ΝΑΤΟ και βασικά από τούς Γερμανούς για γυμνάσια.

Στις νατοϊκές εντολές υπακούει εξάλλου το σύνολο των «εθνικών» ένοπλων δυνάμεων (ειδικά το ναυτικό που διαθέτει το 28% των ΝΑΤΟϊκών ναυτικών δυνάμεων).

Γεωστρατηγικά, η γραμμή της Λήμνου - Μακεδονίας - Θράκης σε συνδυασμό με τη Λέσβο και τη χερσόνησο του Άθω αποτελεί μια πολεμική τανάλια που περισφίγγει την έξοδο στα Δαρδανέλια. ΝΑΤΟϊκές ασκήσεις θεωρούν, σε μια ενδεχόμενη πυρηνική αναμέτρηση, χαμένη περιοχή τη Μακεδονία - Θράκη, ενώ η Κρήτη λειτουργεί σαν βάση επιχειρήσεων και σε συνδυασμό με Κάρπαθο - Ρόδο «φράζει» το νότιο Αιγαίο.

Οι βομβαρδισμοί

Οι βομβαρδισμοί ανέδειξαν κι άλλες «αρετές» της χωράς. Τα λιμάνια της Θεσσαλονίκης - Ηγουμενίτσας, οι θαλάσσιες περιοχές Ακτίου - Λιτόχωρου αποδείχτηκαν σχεδόν ιδανικά σημεία των νατοϊκών αποβατικών επιχειρήσεων. Συνολικά, δεν υπάρχει γωνία της μικρής χώρας που λέγεται Ελλάδα, που δεν θα χρησιμοποιηθεί σε μια τοπική γενικευμένη αναμέτρηση, Η θέση της χώρας είναι εντοπισμένη.

Οι εναγκαλισμοί με την Τουρκία, που ενθαρρύνονται απ' αυτούς που τόσα χρόνια υποκινούν τον πόλεμο και τούς εξαντλητικούς ελληνοτουρκικούς εξοπλισμούς, δεν προμηνύουν φυσικά την ειρήνη. Το ΝΑΤΟ θέλει αρραγές το νοτιοανατολικό μέτωπο για να εξασφαλίσει την σε βάθος άμυνα της ανατολικής του επέκτασης. Ειδικό στους "σύγχρονους" πολέμους, που προβλέπουν αποτελεσματικό συνδυασμό συμβατικών δυνάμεων (καλά εξοπλισμένων) με πυρηνικά όπλα, τα πλεονεκτήματα του αρραγούς σε βάθος μετώπου είναι προφανή.

Η "πολεμική" ειρήνη

Το 1992 είχαμε το ξέσπασμα μιας εθνικιστικής - "μακεδονικής" παράκρουσης, γιατί σημαντική μερίδα της άρχουσας τάξης και του πολιτικού κόσμου θεώρησε ότι προδόθηκε από τους ιμπεριαλιστές. Ο αέρας, βλέπετε, των αντιδραστικών εξελίξεων που "απελευθέρωσε" το '89 δημιούργησε τη φαντασίωση ότι θα μπορούσαν ορισμένοι να 'ναι "αυτοκρατορικοί απεσταλμένοι" των ιμπεριαλιστών.

Σήμερα, οι αμερικανονατοϊκοί ιμπεριαλιστές καλούν την Ελλάδα να συνεννοηθεί όχι μόνο με την Τουρκία, αλλά μ' όλους του βαλκάνιους γείτονές της. Τους σέρνουν όλους σε στρογγυλά τραπέζια να υπογράψουν Σύμφωνα Σταθερότητας και να δώσουν όρκους πίστης στην ειρήνη.

Οι αρχιτέκτονες του "διαίρει και βασίλευε", που έφεραν στα Βαλκάνια τον όλεθρο και την καταστροφή, δεν επείγονται φυσικά για την ειρήνη. Επείγονται για τον πόλεμο. Επείγονται να έχουν ήσυχα, για την ώρα, και υπάκουα τα υποταγμένα στους ιμπεριαλιστικούς στόχους, Βαλκάνια. Εξάλλου η στόχευσή τους είναι ανώτερη ή καλύτερα ... βορειότερη.

Όμως έτσι, μπλέκουν σε πιο επώδυνους κύκλους αίματος και φρίκης την περιοχή. Ενεργοποιούν -ακόμη κι αν δεν είναι στους αρχικούς τους σχεδιασμούς- τους σωβινισμούς και τις ενδοβαλκανικές αντιπαραθέσεις. Εξάλλου υπάρχει και ο παράγοντας, αντίσταση των λαών...

Ενιαία αντίσταση στο Βαλκάνια

Χωρίς φυσικό να το θέλουν οι αμερικανονατοϊκοί και εντάσσοντας ενεργά τα Βαλκάνια στη στρατηγική της "επέκτασης προς Ανατολάς", προκαλούν ουσιαστικά τους Βαλκανικούς λαούς να ενοποιήσουν την αντίστασή τους.

Εκεί βρίσκεται η διέξοδος για να μη γίνει αυτή η περιοχή ένα ακόμη φλεγόμενο πεδίο στη ζώνη πυρός που οι ιμπεριαλιστές σχεδιάζουν να πυροδοτήσουν, όπου είναι πολύ πιθανό τα Βαλκάνια και η χώρα μας να γίνουν ολοκαύτωμα σε μια θερμοπυρηνική αναμέτρηση.

Μπορεί η πάλη αυτή να δημιουργήσει σοβαρά ρήγματα στην ιμπεριαλιστική πολιτική, να συμβάλει δραστικά ώστε να ενισχυθεί γενικότερα -και μέσα στις ιμπεριαλιστικές μητροπόλεις- το αντιπολεμικό κίνημα.

Οι λαοί της Ελλάδας, της ΠΓΔΜ (κι ίσως αύριο οι λαοί της Βουλγαρίας, Ρουμανίας και γιατί όχι, Αλβανίας) έχουν ήδη δημιουργήσει κάποιες σοβαρές παρακαταθήκες.