Βιβλιοπαρουσίαση: Σπύρος Σακελλαρόπουλος. Ο Μύθος της Παγκοσμιοποίησης και η Πραγματικότητα του Ιμπεριαλισμού

 Προλεταριακή Σημαία 12-2-2005

Εκδόσεις Gutenberg

Σελίδες 334

Αθήνα 2004

Από τον τίτλο κιόλας ο συγγραφέας ξεκαθαρίζει, χωρίς περιστροφές, την βασική οπτική του για τις σύγχρονες διεθνείς οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις και την άποψή του για την εκδοχή της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης. Το βιβλίο, απότοκο μιας εκτεταμένης ερευνητικής δουλείας χρόνων και έχοντας μια ευρεία επισκόπηση της ξένης και ελληνικής βιβλιογραφίας αλλά και πολλών οικονομικών μελετών και στατιστικών, αποτελεί μια από τις πιο ολοκληρωμένες αναλύσεις-απαντήσεις στο θεώρημα της παγκοσμιοποίησης που έχουν κυκλοφορήσει στην χώρα μας. Ο Σ. Σακελλαρόπουλος που γνωρίζει καλά και διαχρονικά τα επιχειρήματα των οπαδών της παγκοσμιοποίησης καταφέρνει με επιτυχία να αποκαταστήσει την πραγματική σημασία των σύγχρονων εξελίξεων και να καταρρίψει τις θεωρητικές κατασκευές πάνω στις οποίες στηρίζονται οι υπερασπιστές αυτής της θεωρίας.

Το βιβλίο χωρίζεται σε έξι μέρη. Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται το μεθοδολογικό πλαίσιο, στο δεύτερο η εξέταση της οικονομικής πλευράς των θεωριών της παγκοσμιοποίησης, το τρίτο είναι σχετικά με τον ρόλο του κράτους και τις σύγχρονες λειτουργίες του, ενώ στο τέταρτο γίνεται μια ανάλυση για τον ρόλο των διεθνών πολυμερών οργανισμών με ιδιαίτερη εξέταση της περίπτωσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στο κοινωνικό πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης είναι αφιερωμένο το πέμπτο κεφάλαιο και στο έκτο περιλαμβάνονται τα συμπεράσματα και η εκτίμηση για τα χαρακτηριστικά της περιόδου που διανύουμε. Το βιβλίο κλείνει με ένα γενικό συμπερασματικό κομμάτι και ένα παράρτημα με πίνακες, αρκετοί από τους οποίους έχουν επεξεργαστεί από τον συγγραφέα.

Ο συγγραφέας θεωρεί ότι ο καπιταλισμός του καιρού μας παραμένει στο μονοπωλιακό-ιμπεριαλιστικό στάδιο, επιχειρηματολογεί για την ύπαρξη και τη σημασία της "ιμπεριαλιστικής αλυσίδας" και εκτιμά ότι βρισκόμαστε σε μια ιδιαίτερη φάση, αυτή της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης. Για την τελευταία παρουσιάζει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της θεωρώντας ότι αποτελεί μια στρατηγική πολιτικών και αλλαγών, υπέρβασης της οικονομικής κρίσης που έχει υιοθετηθεί από τις αναπτυγμένες δυτικές καπιταλιστικές χώρες. Ταυτόχρονα αναγνωρίζει πως ορισμένες αλλαγές και μεταβολές έχουν ενισχύσει τις τάσεις διεθνοποίησης και την αντίστοιχη μερίδα του κεφαλαίου, υπογραμμίζει την σημασία της πτώσης του "υπαρκτού", την ηγεμονία της νεοφιλελεύθερης σκέψης και την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του κράτους. Επισημαίνει όμως σε κάθε ευκαιρία ότι όλα αυτά δεν συνιστούν την έλευση μιας νέας ιστορικής φάσης στην ανάπτυξη του καπιταλισμού.

Προχωρώντας μάλιστα παραπέρα, ο συγγραφέας θεωρεί ότι η έννοια της παγκοσμιοποίησης δεν αποτελεί μια θεωρητική κατασκευή, αλλά ένα ιδεολόγημα. "Πιο συγκεκριμένα -γράφει- η κυριαρχία της έννοιας αυτής στην τρέχουσα επιστημονική και πολιτική συζήτηση, ο τρόπος με τον οποίο αυτοαναγνωρίζονται μέσω αυτής οι κυρίαρχες τάξεις (παντοδυναμία της ελεύθερης αγοράς, ακύρωση οποιασδήποτε άλλης εναλλακτικής μορφής κοινωνικής οργάνωσης), δεν αποτελεί την απόδειξη της ύπαρξης της παγκοσμιοποίησης, αλλά μια  εκδήλωση της  επιθυμίας για ένα καπιταλισμό χωρίς όλα αυτά που το κράτος συμπυκνώνει: την ταξική πάλη, τις παραχωρήσεις προς τα λαϊκά στρώματα και, οριακά, την δυνατότητα ανατροπής της αστικής εξουσίας στο πλαίσιο του εθνικού σχηματισμού".

Αξίζει να διαβαστεί το βιβλίο του Σ. Σακελλαρόπουλου σαν μια συμβολή στην αποκατάσταση της πραγματικής φύσης των σημερινών εξελίξεων και σαν βοήθημα στην αντιπαράθεση στην μονόδρομη σκέψη των υπερασπιστών της παγκοσμιοποίησης. Ταυτόχρονα και σαν μια επιπλέον ώθηση για μια ουσιαστική συζήτηση για το τι συμβαίνει γύρω μας.