του
Δημήτρη Παυλίδη
Δημοσιεύτηκε
στην Προλεταριακή Σημαία φυλ 825, στις 2/6/2018, στη στήλη "Αθέατος Κόσμος"
Ήταν εννέα
το πρωί της 10ης Ιουνίου του 1968, όταν στο εργοστάσιο της Πεζό στο Σοσό η μια
ομάδα μετά την άλλη, οι εργάτες αποφασίζουν την συνέχιση της απεργίας και της
κατάληψης, παρά τις ασφυκτικές πιέσεις της εργοδοσίας και τις κυβερνητικές
απειλές. Όλα ξανάρχισαν από το τμήμα των αμαξωμάτων και μέχρι τις τρεις το
μεσημέρι, δέκα χιλιάδες εργάτες μπαίνουν στην απεργία. Η πληροφορία πως η
εργοδοσία θα ζητήσει απλήρωτη δουλειά τα ερχόμενα Σάββατα για συμπλήρωση των
ημερών της απεργίας λειτουργεί ως σπινθήρας. Πρωταγωνιστές οι εργάτες στην
αλυσίδα παραγωγής, αρκετοί εσωτερικοί ή ξένοι μετανάστες, ένοικοι των εργατικών
κοιτώνων της εταιρίας. Το εμβληματικό εργοστάσιο-κοιτίδα της εταιρίας Πεζό, το
μεγαλύτερο στην χώρα με είκοσι έξι χιλιάδες εργάτες, στην κυριολεξία η
«καθεδρική» της γαλλικής αυτοκινητοβιομηχανίας, μπήκε τελευταίο στο κύμα του εργατικού-απεργιακού
Μάη.
Οι αρνητικές μνήμες από προηγούμενες απεργίες, ιδιαίτερα αυτής τον
Απρίλη-Ιούνη του 1965, που είχε τελειώσει με μαζικές απολύσεις, η μεγάλη
απόσταση από το Παρίσι, οι διαφορετικές περιοχές στις οποίες κατοικούσαν οι
εργάτες, ορισμένοι από τους οποίους προέρχονταν από τα χωριά της περιοχής της
ανατολικής Γαλλίας και οι συνθήκες τρομοκρατίας, έπαιξαν ρόλο γι' αυτήν την
καθυστέρηση. Μέχρι την Παρασκευή 17, η γραμμή παραγωγής λειτουργούσε και
εκείνες τις ημέρες ξεκινούσε η συναρμολόγηση των πρώτων μονάδων του νέου
μοντέλου 504. Την Δευτέρα 20 Μαΐου ξεκίνησε ο αγώνας. Ύστερα από δύο εβδομάδες
απεργία, μια μερίδα εργατών σε δύο συνελεύσεις με απειλές και εξαγορές της
εργοδοσίας , η οποία βιαζόταν να βγάλει στην αγορά το 504, αλλά και με οδηγίες
της συνδικαλιστικής ηγεσίας ψήφισαν οριακά και με μικρή συμμετοχή την επιστροφή
στη δουλειά. Την ίδια ώρα οι διαπραγματευτές δεν κατάφερναν να αποσπάσουν κάτι
σημαντικό και έτσι όταν ξαναγέμισε το εργοστάσιο, ήταν πιο εύκολο να φουντώσει
το αγωνιστικό πνεύμα. Ένα από τα αρνητικά χαρακτηριστικά της απεργίας ήταν πως
οι περισσότεροι εργάτες πήγαν στα σπίτια τους σε απομακρυσμένες περιοχές
περιμένοντας τις εξελίξεις. Το φαινόμενο αυτό κοινό και αλλού, στην Πεζό στο
Σοσό υπήρξε ιδιαίτερα έντονο.
Σε μια στιγμή
που στην υπόλοιπη Γαλλία η αστική… κανονικότητα είχε σχεδόν επανέλθει, η
κυβέρνηση και η εργοδοσία δεν ήθελαν να αφήσουν καμιά πιθανότητα για
αναζωπύρωση του απεργιακού κύματος. Όταν έφτασαν οι ειδήσεις στο Παρίσι, η
απόφαση πάρθηκε ακαριαία και λίγες ώρες μετά μπήκε σε εφαρμογή. Στις τρεις τα
ξημερώματα της Τρίτης 11 Ιουνίου, ισχυρές δυνάμεις από τα CRS εισβάλλουν
πηδώντας τους τοίχους μέσα σε σύννεφα δακρυγόνων. Από εκείνη την ώρα μέχρι το
απόγευμα στον χώρο εκτυλίχθηκε μια άγρια σύγκρουση. Πολλοί αστυνομικοί άρχισαν
να πυροβολούν στο ψαχνό χρησιμοποιώντας σε ευθεία βολή τις βομβίδες των αερίων.
Όταν οι απεργοί αποφάσισαν να αποχωρήσουν αργά το βράδυ ο απολογισμός ήταν δύο
νεκροί εργάτες και εκατοντάδες τραυματίες, μερικοί πολύ σοβαρά. Ένας μάλιστα, ο
δεκαοκτάχρονος Ζοέλ Ρουαγιέ υπέστη ακρωτηριασμό του δεξιού ποδιού του. Για δύο
ημέρες γύρω από το εργοστάσιο και σε όλη την περιοχή οι συγκρούσεις με την
αστυνομία συνεχίστηκαν. Χιλιάδες συμπαραστάτες έτρεξαν για ενίσχυση και
ξέσπασαν απεργίες αλληλεγγύης. Στήθηκαν οδοφράγματα και καταλήφθηκαν διοικητικά
κτήρια της Πεζό. Μέχρι την Πέμπτη 13, βάστηξε η αναμέτρηση ενώ δέκα χιλιάδες
εργάτες ακολούθησαν την κηδεία του 24χρονου Πιερ Μπειλό και του 48χρονου Ανρί
Μπλανσέ.
Όταν
ξεκίνησε η απεργία στην Πεζό, το καθημερινό ωράριο ήταν εννιά ώρες και
δεκαπέντε λεπτά. Η δουλειά έφτανε και άλλοτε ξεπερνούσε τις σαράντα επτά ώρες
την βδομάδα. Σε αυτές πρέπει να προσθέσει κανείς και τις ώρες μεταφοράς από
μακρινές περιοχές. Στους εργατικούς κοιτώνες απαγορεύονταν οι γυναίκες και τα
μέτρα εργασιακής πειθαρχίας ήταν σκληρά. Όταν ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις
στις 20 Ιουνίου ενώ το εργοστάσιο ήταν κλειστό και φρουρούμενο από την
αστυνομία, οι εργάτες πήραν μισθολογικές αυξήσεις 14%, η βδομαδιάτικη εργασία
μειώθηκε κατά εβδομήντα πέντε λεπτά, ενσωματώθηκαν μερικά επιδόματα στον μισθό,
πληρώθηκαν οι ώρες της απεργίας κατά 80% για τον Μάιο και 25% τον Ιούνιο και
αναγνωρίστηκαν οι δράσεις και τα τμήματα των συνδικάτων μέσα στο εργοστάσιο. Σε
αντίθεση όμως με την ικανοποίηση της ηγεσίας της CGT για την οποία έγραφε η
Ουμανιτέ, στους εργάτες το κλίμα ήταν διαφορετικό. Στην τελική κρίσιμη
ψηφοφορία πήραν μέρος δεκαοκτώ χιλιάδες από το σύνολο των είκοσι έξι και παρά
την πίεση και την σκληρή καταστολή κοντά τρεις χιλιάδες υπερασπίστηκαν την
συνέχιση του αγώνα.
Στην μικρή
πλατεία Ντανιώ, κοντά στην σημερινή είσοδο του τεράστιου βιομηχανικού χώρου,
μια μικρή πλάκα στο έδαφος μνημονεύει τα ονόματα των δύο νεκρών εργατών.
“Έπεσαν για την ελεύθερη άσκηση του δικαιώματος της απεργίας” γράφει. Κάθε
χρόνο τέτοιες ημέρες οι παλιοί συνάδελφοι και σημερινοί συνδικαλιστές στέκονται
εμπρός ρίχνοντας μερικά λουλούδια. Μπορεί να μην κέρδισαν αυτά που ονειρεύονταν
οι απεργοί αλλά άφησαν πίσω τους μια ισχυρή μνήμη και παρακαταθήκη για τις
σημερινές και αυριανές εργατικές βάρδιες.
ΔΕΙΤΕ το
ντοκιμαντέρ του Κρις Μαρκέρ , Grève Peugeot 1968
ΔΙΑΒΑΣΤΕ μια
ενότητα άρθρων για τις απεργίες στην Γαλλία το 1968, www.mondialisme.org/spip.php?rubrique38 και μια ανάλυση για τις γεωγραφικές και
όχι μόνο, πτυχές της απεργίας στην Πεζό, www.persee.fr/doc/bagf_0004-5322_1966_num_43_340_5762
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου