Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φύλ. 898, στις 10/7/2021
Στις αρχές Ιούλη του 1941 πραγματοποιήθηκε η 6η ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ στην οποία πάρθηκε η απόφαση για την ανασυγκρότηση του Κόμματος, με στόχο «να οδηγήσει το λαό στην εθνική και κοινωνική του απελευθέρωση…». Μέσα σε λίγες μέρες με πρωτοβουλία του ΚΚΕ θα ιδρυθεί το Εθνικό Εργατικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΕΑΜ).
Η 6η Ολομέλεια
Η μεταξική δικτατορία και η έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου βρήκε το ΚΚΕ σε πολύ δύσκολη κατάσταση, με τεράστια πολιτικά και οργανωτικά προβλήματα, αφού τα περισσότερα ηγετικά στελέχη και η πλειοψηφία των μελών βρίσκονταν στις φυλακές και την εξορία. Επίσης υπήρχε χαφιέδικη «ηγεσία» (η «Προσωρινή Διοίκηση» που δημιουργήθηκε από τον Μανιαδάκη και δημιούργησε μεγάλη σύγχυση στους κομμουνιστές). Τέλος θα πρέπει να σημειώσουμε και τη δυσκολία επικοινωνίας μεταξύ των οργανώσεων που είχαν απομείνει, λόγω των απαγορεύσεων.
Παρόλα αυτά, με πρωτοβουλία των κομμουνιστών, είχαν αρχίσει να δημιουργούνται αντιστασιακές οργανώσεις λίγες εβδομάδες μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα, όπως η ομάδα «Δημοκράτης», η οργάνωση «Ελευθερία» στη Θεσσαλονίκη, η «Εθνική Αλληλεγγύη» που ήταν η πρώτη με πανελλαδική εμβέλεια κ.ά.
Μετά από κάποιες επιτυχημένες αποδράσεις και σε συνεννόηση μεταξύ μελών του ΚΚΕ που βρίσκονταν εκτός φυλακής με τους Ακροναυπλιώτες, αποφασίστηκε η πραγματοποίηση της 6ης Ολομέλειας. Από την 1η ως τη 3η Ιούλη του 1941 συνεδρίαζαν τα μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ που είχαν εκλεγεί από το 6ο Συνέδριο του 1935 (Χρύσα Χατζηβασιλείου, Σίμος Καραγκίτσης (Παντελής), Πέτρος Ρούσος και Ανδρέας Τσίπας). Συμμετείχαν επίσης και ο Ανδρέας Τζήμας και ο Κώστας Λαζαρίδης που είχαν υποδειχθεί από τα μέλη της ηγεσίας που ήταν φυλακισμένα στην Ακροναυπλία. Μέσα στις αποφάσεις που πάρθηκαν ήταν η δημιουργία ενός ισχυρού Κομμουνιστικού Κόμματος που θα έμπαινε επικεφαλής του αγώνα και κάλεσαν τον ελληνικό λαό σε ένα εθνικό μέτωπο απελευθέρωσης.
Η σημασία της 6ης Ολομέλειας ήταν τεράστια. Οι έλληνες κομμουνιστές συσπειρώθηκαν γύρω από την νέα ΚΕ και ξεκίνησε άμεσα η ανασυγκρότηση του κόμματος.
Η ίδρυση
Μια από τις πρώτες αποφάσεις ήταν η πραγματοποίηση ευρείας σύσκεψης συνδικαλιστικών στελεχών και εκπροσώπων της εργατικής τάξης στις 16 Ιούλη του 1941 στην Αθήνα που κατέληξε στην ίδρυση του ΕΕΑΜ.
Το Ιδρυτικό του ΕΕΑΜ υπέγραψαν ο Κώστας Λαζαρίδης ως εκπρόσωπος της Ενωτικής ΓΣΕΕ (ΕΓΣΕΕ που βρισκόταν κάτω από την επιρροή του ΚΚΕ), ο Γιάννης Καλομοίρης εκ μέρους της ΓΣΕΕ, ο Μάνθος Πετρούλης πρόεδρος του Σωματείου Λογιστών Ατμοπλοίων και ο Θεοδ. Σισμανίδης πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Δράμας. Λίγο αργότερα θα το υπογράψει και ο Δημήτρης Στρατής από τα Ανεξάρτητα Συνδικάτα που ήταν υπό την επιρροή του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Γενικός Γραμματέας του ΕΕΑΜ εξελέγη ο Κ. Λαζαρίδης.
Οι βασικοί σκοποί του ΕΕΑΜ όπως καθορίστηκαν από το ιδρυτικό του Συνέδριο ήταν οι εξής:
«1) Να οργανώσει την πάλη της εργατικής τάξης για τις καθημερινές οικονομικές της διεκδικήσεις.
2) Να υπερασπίσει κεκτημένα συνδικαλιστικά δικαιώματα της εργατικής τάξης.
3) Να παλέψει ενάντια στη συστηματική ληστεία του τόπου μας, που γίνεται από τις δυνάμεις κατοχής.
4) Να εργασθεί για τη συνένωση όλων των αριστερών δυνάμεων της χώρας (κομμουνιστών, σοσιαλιστών, αγροτικών, αριστερών δημοκρατικών), σ' ένα συνασπισμό της Αριστεράς, που, υστέρα από το διώξιμο των καταχτητών, θα διεκδικήσει την πλειοψηφία του ελληνικού λαού και την διακυβέρνηση της χώρας, με βάση ένα κοινό πρόγραμμα.
5) Να παλέψει ενάντια στην αισχροκέρδεια και τη μαύρη αγορά.
6) Να εργασθεί για τη συγκρότηση ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ από όλα τα κόμματα και τις κάθε είδους οργανώσεις που θέλουν να παλέψουν για το διώξιμο του ξένου καταχτητή και την απελευθέρωση της χώρας μας από τον ξένο ζυγό.
7) Να συντονίσει την απελευθερωτική πάλη της εργατικής τάξης καθώς και την πάλη για τις καθημερινές διεκδικήσεις με την πάλη που διεξάγουν ενάντια στις δυνάμεις του Άξονος οι εργατικές οργανώσεις της ΕΣΣΔ, της Αγγλίας, της Αμερικής και της Κίνας». (Θ. Χατζής, σελ. 128)
Βλέπουμε δηλαδή ότι μέσα στους βασικούς στόχους του ΕΕΑΜ τίθεται η επιβίωση του λαού κάτι που θα γίνει ζήτημα ζωής και θανάτου το χειμώνα του '41-'42, η ενότητα της εργατικής τάξης αλλά και των προοδευτικών δυνάμεων ενάντια στη φασιστική κατοχή και η απελευθέρωση της χώρας. Δεν παραλείπεται τέλος να αναδειχθεί και το ζήτημα του προλεταριακού διεθνισμού ως ένδειξη αλληλεγγύης μεταξύ των εργατών όλων των χωρών.
Η δράση
Το ΕΕΑΜ ήταν ουσιαστικά ο προπομπός της δημιουργίας του ΕΑΜ το Σεπτέμβρη του 1941 που ένωσε την πλειοψηφία του λαού μας στον αγώνα για τη λευτεριά.
Από τα πρώτα μελήματα του ΕΕΑΜ ήταν η καθημερινότητα των εργαζομένων και των ανέργων, η πάλη τους για την επιβίωση. Γι’ αυτό άρχισε να οργανώνει διαμαρτυρίες και απεργίες με οικονομικά αιτήματα απέναντι στις αρχές. Ο Δημήτρης Γληνός στο έργο του «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ» γράφει για το ΕΕΑΜ:
«Ο αγώνας είναι καθημερινός και περιλαμβάνει όλα τα επίπεδα της ζωής. Γίνεται στη λαϊκή αγορά και στο συσσίτιο και στο εργοστάσιο και στους δρόμους και στα χωράφια, απάνω σε κάθε δουλειά (…) Όλα τα εργατικά σωματεία ενωμένα γύρω από τους σκοπούς του αγώνα, την καθημερινή πάλη για το ψωμί, για τα μεροκάματα, για τα συσσίτια, για φάρμακα, για περίθαλψη, θα συγκεντρωθούνε στο Εθνικό Εργατικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΕΑΜ), που με την επιτροπή του διευθύνει τους αγώνες, τις στάσεις εργασίας, τις απεργίες κ.τ.λ. Όλοι, λοιπόν, οι εργάτες με τα συνδικάτα τους, οι υπάλληλοι με τα σωματεία τους, ενωμένοι γύρω από το ΕΕΑΜ θα κινηθούνε για να διεκδικήσουνε τα δικαιώματά τους» (Δ. Γληνός, σελ. 52)
Πολύ σύντομα συσπειρώθηκε στο ΕΕΑΜ η πλειοψηφία των εργατών και των υπαλλήλων της χώρας. Σε οργανωτικό επίπεδο, κάθε σωματείο είχε την επιτροπή του ΕΕΑΜ που ήταν ουσιαστικά η διοίκησή του, όπως επίσης υπήρχε και σε κάθε περιοχή μια αντίστοιχη επιτροπή. Επικεφαλής όλων ήταν η Κεντρική Επιτροπή του ΕΕΑΜ.
Σημαντικά γεγονότα στη δράση του ήταν οι μεγάλες απεργίες που ξέσπασαν στις αρχές του 1942 με αιτήματα για μεγαλύτερα μεροκάματα και συνεχίστηκαν με τις τεράστιες διαδηλώσεις στις γενικές απεργίες του 1943 ενάντια στην πολιτική επιστράτευση. Η ματαίωση της πολιτικής επιστράτευσης μετά από άγριες συγκρούσεις με τα γερμανικά και ιταλικά στρατεύματα το Φλεβάρη και το Μάρτη του 1943, όπως και η αντίστοιχη του Αυγούστου του 1944 ήταν η σημαντικότερη επιτυχία του ΕΕΑΜ, γιατί απέτρεψε τη μεταφορά χιλιάδων αγωνιστών στα κάτεργα της Γερμανίας. Πολλές επίσης ήταν οι απεργίες και οι στάσεις εργασίας που οργανώθηκαν με αιτήματα για περισσότερο συσσίτιο ή για μείωση των ωρών εργασίας όπως και οι απεργίες τις μέρες της Πρωτομαγιάς.
Μετά την απελευθέρωση, η ΚΕ του ΕΕΑΜ λειτούργησε ως προσωρινή διοίκηση της ΓΣΕΕ και δεσμεύτηκε για την πραγματοποίηση Συνεδρίου και εκλογών. Δυστυχώς η επέμβαση των Άγγλων το Δεκέμβρη του 1944 και οι εξελίξεις μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, με την επιβολή ενός κλίματος βίας και τρομοκρατίας σε όλη τη χώρα, δεν επέτρεψαν στους εργαζομένους να προχωρήσουν απρόσκοπτα τον αγώνα τους.
Σε κάθε περίπτωση το ΕΕΑΜ με την αυτόνομη δράση του αλλά και ως προάγγελος της δημιουργίας της μεγαλύτερης αντιστασιακής οργάνωσης του λαού μας στην περίοδο της Κατοχής, του ΕΑΜ, κατέχει μια δεσπόζουσα θέση στην ιστορία του τόπου μας.
Πηγές:
Θ. Χατζής, «Η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε» τ. Α’, εκδ. Δωρικός
Δ. Γληνός, «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ», εκδ. Ο Ρήγας
Σ.Σ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου