Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ). Την 1η Ιουλίου 1921 ξεκίνησε το συνέδριο του ΚΚΚ με μόλις 12 αντιπροσώπους που εκπροσωπούσαν 53 μέλη του Κόμματος. Μέσα σε λιγότερο από 30 χρόνια θα καταφέρει να κερδίσει την πλειοψηφία του κινέζικου λαού και να οδηγήσει στη νίκη την κινεζική επανάσταση, στη πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου.
Αποικιοκρατία
Η Κίνα μετά την ήττα που υπέστη στα μέσα του 19ου αιώνα από την Βρετανία και τη Γαλλία με τους λεγόμενους «Πολέμους του Οπίου» αλλά και την οικονομική διείσδυση των ΗΠΑ, βρέθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, και μετά την κατάλυση της αυτοκρατορίας το 1912, να είναι εξαρτημένη πολλαπλά από Ευρωπαίους, Αμερικάνους, ακόμα και από τους Ιάπωνες. Στα χρόνια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και λόγω του περιορισμού των εισαγωγών, αναπτύχθηκε στη χώρα το βιομηχανικό κεφάλαιο, δυναμώνοντας ταυτόχρονα την εθνική αστική τάξη, συμβάλλοντας όμως και στην ανάπτυξη της εργατικής τάξης που έφτασε το 1919 να μετράει 2 εκατομμύρια. Η εξέλιξη αυτή σηματοδότησε την δυναμική είσοδο του προλεταριάτου στον πολιτικό στίβο αλλά προκάλεσε και αντιθέσεις ανάμεσα στις τάξεις αυτές και τους ιμπεριαλιστές.
Όμως ο αποικιακός χαρακτήρας της χώρας δεν άλλαξε. Μετά τον Πόλεμο τα ξένα εμπορεύματα είχαν τη δυνατότητα και πάλι να εισέρχονται ανεξέλεγκτα στο έδαφός της Κίνας, δημιουργώντας μια πλήρως εξαρτημένη οικονομία. Οι ιμπεριαλιστές μοίρασαν τη χώρα σε σφαίρες επιρροής. Στον αγροτικό τομέα κυριαρχούσε ο φεουδαρχικός τρόπος παραγωγής και η χώρα ήταν κατακερματισμένη πολιτικά και οικονομικά. Δεν υπήρχε ενιαία εξουσία. Στην επαρχία οι φεουδάρχες δημιούργησαν τα δικά τους «κράτη» με τους ιδιωτικούς στρατούς και εκμεταλλεύονταν άγρια τον αγροτικό πληθυσμό. Η κυβέρνηση του Πεκίνου που είχε περιορισμένη εξουσία -κυρίως στη βόρεια και κεντρική Κίνα- αποτελούνταν από πράκτορες των ιμπεριαλιστών που εξυπηρετούσαν και τα συμφέροντα των φεουδαρχών.
Η νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης πυροδότησε μια σημαντική αλλαγή στη στάση του κινέζικου προλεταριάτου αλλά και πολλών αστικών στρωμάτων απέναντι στην εξέλιξη της αστικοδημοκρατικής επανάστασης. Λόγω της αδυναμίας της εθνικής αστικής τάξης να την ολοκληρώσει, η εργατική τάξη θα αναλάβει σταδιακά την ηγεσία της, προσπαθώντας να μπολιάσει την επανάσταση με την μαρξιστική-λενινιστική θεωρία και να της δώσει σοσιαλιστική προοπτική.
Το κίνημα της 4ης Μαΐου
 |
| Λι Ντατσάο |
Αμέσως ξέσπασε ένα κύμα αγανάκτησης. Στις 4 Μάη του 1919 πραγματοποιήθηκε μια τεράστια φοιτητική αντιιμπεριαλιστική διαδήλωση στο Πεκίνο με αιτήματα να μην υπογραφεί η συνθήκη ειρήνης, να μην γίνουν αποδεκτές οι αξιώσεις της Ιαπωνίας κ.α. Η κυβέρνηση αντέδρασε άμεσα με σκληρή καταστολή, αυτό όμως έφερε το αντίθετο αποτέλεσμα. Στις αρχές του Ιούνη ξεσηκώθηκαν οι εργάτες στη Σαγκάη και μέχρι τις αρχές Ιουλίου σε δεκάδες πόλεις της Κίνας ξέσπασαν διαδηλώσεις, απεργίες και συγκρούσεις και ένα μεγάλο αντιιμπεριαλιστικό κίνημα με συμμετοχή φοιτητών, εργατών, μικροαστών, διανοουμένων, εμπόρων απλώθηκε σε όλη τη χώρα. Η κυβέρνηση αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να δηλώσει ότι διαφωνεί με τη συνθήκη της διάσκεψης του Παρισιού.
Το αποτέλεσμα του κινήματος της 4ης Μαΐου ήταν η ανάπτυξη ενός πλατιού αστικοδημοκρατικού κινήματος με τη συμμετοχή του προλεταριάτου, της εθνικής αστικής τάξης και των μικροαστών και η ενίσχυση των κομμουνιστικών ιδεών μέσα σ’ αυτό. Πολλά από τα ηγετικά στελέχη του κινήματος όπως ο Μάο Τσετούνγκ, ο Λι Ντατσάο, ο Τσου Ενλάι κ.ά. έβαλαν πλέον ως άμεσο στόχο την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Η ίδρυση του ΚΚΚ
Σημαντικό ρόλο στην παραπέρα εξέλιξη έπαιξε η στάση της Σοβιετικής Ρωσίας που πήρε σαφή θέση υπέρ του κινεζικού λαού. Η σοβιετική κυβέρνηση, τον Μάρτη του 1920, επιβεβαίωσε την παραίτησή της από τα προνόμια που είχε αποκτήσει από την εποχή των άδικων για την Κίνα συμφωνιών του τσάρου με τους άλλους ιμπεριαλιστές.
Το επόμενο διάστημα, το κινεζικό προλεταριάτο άρχισε να οργανώνεται. Νέες απεργίες ξέσπασαν στις μεγάλες βιομηχανίες. Το 1920 γιορτάστηκε για πρώτη φορά στη Σαγκάη η μέρα της εργατικής Πρωτομαγιάς με συμμετοχή χιλιάδων εργατών. Ταυτόχρονα άρχισαν να δημιουργούνται μαρξιστικοί όμιλοι με πρώτο αυτόν του Τσεν Ντουσιού στη Σαγκάη. Λίγο αργότερα συγκροτήθηκε από τον Λι Ντατσάο μαρξιστικός όμιλος και στο Πεκίνο.
Το Σεπτέμβρη του 1920 ο Μάο Τσετούνγκ ίδρυσε αντίστοιχο όμιλο στο Τσανσά. Ήταν τότε μόλις 27 ετών και είχε διακριθεί για τους αγώνες του στο κίνημα της 4ης Μαΐου αλλά και νωρίτερα. Καταγόταν από αγροτική οικογένεια. Στα 18 του πήρε μέρος στη επανάσταση του 1911 ως μαχητής του επαναστατικού στρατού. Αργότερα εργάστηκε στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Πεκίνου όπου γνωρίστηκε με τον Λι Ντατσάο.
Μέχρι τις αρχές του 1921 δεκάδες κομμουνιστικοί όμιλοι είχαν ιδρυθεί. Τα μέλη τους έκαναν δραστήρια προπαγάνδα μέσα στο λαό. Πολλά ήταν τα περιοδικά που ξεκίνησαν να εκδίδονται εκείνη την περίοδο, όπως οι δημοσιεύσεις μεταφράσεων από έργα των Μαρξ, Ένγκελς και Λένιν.
 |
| Τσεν Ντισιου |
Την 1η Ιουλίου της ίδιας χρονιάς ξεκίνησε στη Σαγκάη το 1ο Συνέδριο των κομμουνιστών που κράτησε 5 μέρες και είχε στόχο την ίδρυση του ΚΚΚ. Χαρακτηριστικό της συνωμοτικότητας που έπρεπε να τηρηθεί ήταν το γεγονός ότι την τελευταία μέρα οι εργασίες του Συνεδρίου πραγματοποιήθηκαν μέσα σε βάρκες στη λίμνη Ναϊχού με πρόσχημα μια ψυχαγωγική εκδρομή.
Στο Συνέδριο συμμετείχαν 12 αντιπρόσωποι και μετά από σκληρή αντιπαράθεση επικράτησε η κομμουνιστική γραμμή των Τσεν Ντουσιού, Λι Ντατσάο, Μάο Τσετούνγκ κ.α., αποφασίστηκε το Κόμμα να ονομαστεί Κομμουνιστικό, να διέπεται η λειτουργία του από τις αρχές του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού και τελικός σκοπός του ήταν η δικτατορία του προλεταριάτου.
Η επίδραση της ίδρυσης του ΚΚΚ φάνηκε σύντομα με την κατακόρυφη ανάπτυξη του εργατικού κινήματος στη χώρα. Στο δεύτερο εξάμηνο του 1921 ξέσπασαν δεκάδες απεργίες. Ιδιαίτερη αξία και με σημαντική επίδραση στο κινεζικό προλεταριάτο είχε η απεργία των ναυτικών και λιμενεργατών στο Χονγκ Κονγκ που κράτησε από τον Γενάρη ως το Μάρτη του 1922 και συμμετείχαν σ’ αυτή 100 χιλιάδες εργάτες. Παρά τη προσπάθεια των αγγλικών αρχών να την καταστείλουν βίαια, πυροβολώντας σε πολλές περιπτώσεις εναντίον των απεργών, η απεργία τελικά στέφθηκε με επιτυχία αφού οι πλοιοκτήτες αναγκάστηκαν να δεχτούν τα περισσότερα από τα αιτήματα.
Μια άλλη σημαντική επίδραση που είχε η ίδρυση του ΚΚΚ ήταν η πραγματοποίηση του 1ου Παγκινεζικού Συνεδρίου των συνδικαλιστικών οργανώσεων που έγινε στην Καντόνα, την 1η Μάη του 1922, με πρωτοβουλία των κομμουνιστών. Ένα από τα βασικά αιτήματα του Συνεδρίου ήταν αυτό της 8ωρης εργασίας.
Επίσης την ίδια χρονιά ιδρύθηκε στην νότια Κίνα και η πρώτη αγροτική ένωση με πρωτοβουλία του κομμουνιστή φοιτητή Πεν Μπάι και μέσα σε λίγους μήνες έφτασε να μετράει 100 χιλιάδες μέλη. Η δουλειά στην αγροτιά ήταν ιδιαίτερα δύσκολη για τους κομμουνιστές γιατί εκτός από την προπαγάνδα των φεουδαρχών είχαν να αντιμετωπίσουν προκαταλήψεις και δεισιδαιμονίες αιώνων όπως και τη δυσπιστία τους προς τους κατοίκους των πόλεων. Παρόλα αυτά δημιουργήθηκαν πολλές ακόμα αγροτικές ενώσεις σε όλη την Κίνα και η αγροτιά σύντομα θα γίνει η δύναμη κρούσης στον αντιφεουδαρχικό - αντιιμπεριαλιστικό αγώνα.
Το 2ο Συνέδριο του ΚΚΚ που έγινε τον Ιούλιο του 1922 έκανε μια επιστημονική ανάλυση της ταξικής διάρθρωσης της κινεζικής κοινωνίας και αποφάσισε ότι η επανάσταση που συντελούνταν στη χώρα είχε αντιιμπεριαλιστικό και αντιφεουδαρχικό χαρακτήρα. Οι βασικές δυνάμεις που έπαιρναν μέρος ήταν το προλεταριάτο, η αγροτιά και η μικροαστική τάξη. Επίσης είχε δυνατότητα να συμμετέχει και η εθνική αστική τάξη. Τελικός σκοπός για τους κομμουνιστές παραμένει η κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής. Στον αγώνα αυτό έπρεπε να συμμαχήσουν οι επαναστατικές αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις γι’ αυτό και το Συνέδριο αποφάσισε να δημιουργηθεί ενιαίο δημοκρατικό μέτωπο με τη συνεργασία του ΚΚΚ με το Κουομιντάνγκ που είχε επικεφαλής τον Σουν Γιατσέν. Το Κουομιντάνγκ σε εκείνη τη φάση έπαιζε έναν προοδευτικό ρόλο και η συμμαχία των δύο κομμάτων έφερε σημαντικά αποτελέσματα στο προχώρημα του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα.
Τα επόμενα χρόνια, μετά από δύο επαναστατικούς πολέμους και τη ρήξη με το Κουμιντάνγκ, οι κινέζοι κομμουνιστές κατάφεραν να συγκροτήσουν τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό και να δημιουργήσουν πολλές επαναστατικές βάσεις στην ύπαιθρο. Απελευθέρωσαν τεράστιες εκτάσεις και δημιούργησαν Σοβιέτ εργατών και αγροτών. Στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με την τακτική του παρατεταμένου πολέμου που εφάρμοσε ο Μάο θα συντρίψουν τους Ιάπωνες κατακτητές και λίγα χρόνια αργότερα, θα επικρατήσουν οριστικά απέναντι στο Κουομιτάνγκ και τους Αμερικάνους ιδρύοντας το 1949 την κινεζική Λαϊκή Δημοκρατία.
Στις μέρες μας, μετά από τέσσερις δεκαετίες καπιταλιστικής παλινόρθωσης, η άγρια εκμετάλλευση του κινεζικού προλεταριάτου έχει γίνει καθεστώς. Το χτύπημα των εργασιακών δικαιωμάτων, τα εργατικά ατυχήματα, η ανεργία, οι αυτοκτονίες είναι αδιάψευστοι μάρτυρες ότι η κυβέρνηση του Πεκίνου και η ηγεσία του ΚΚΚ δεν έχουν καμία σχέση με το κόμμα που άλλαξε τη ροή της ιστορίας στην Κίνα. Μπορεί φέτος, με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από την ίδρυσή του, η κινεζική ηγεσία να πραγματοποιήσει εντυπωσιακούς εορτασμούς αλλά στην πραγματικότητα το μόνο που κάνει είναι να καπηλεύεται την ιστορική ονομασία του Κομμουνιστικού Κόμματος. Φτάνει σε σημείο να κυνηγάει ανελέητα όποιον αντιστέκεται, όποιον διαμαρτύρεται.
Οι πραγματικοί κομμουνιστές στην Κίνα μπορεί να ζούνε στην παρανομία αλλά δεν το βάζουν κάτω. Η κληρονομιά που άφησε Μάο και οι κινέζοι κομμουνιστές του 20ου αιώνα δεν έχει χαθεί.
Πηγές
«Παγκόσμια Ιστορία» τ. Η, Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ
«Το κόκκινο άστρο πάνω απ’ την Κίνα», τ. 1, E. Snow, εκδ. 70-Πλανήτης/Προμηθέας
Σ.Σ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου