Επέκταση του ΝΑΤΟ. Μια ιμπεριαλιστική, πολεμικού χαρακτήρα, πρωτοβουλία διαρκείας

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία, φυλ. 912, στις 3/5/2022

Η ρώσικη εισβολή στην Ουκρανία αποτελεί σίγουρα ένα σημείο τομής και κλιμάκωσης του μακρόχρονου ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού ΗΠΑ-Ρωσίας. Ένα άλλο, πολλαπλάσια σημαντικό, σημείο τομής ήταν τα χρόνια των καταρρεύσεων (1989-1991) που ανέτρεψαν άρδην τους παγκόσμιους συσχετισμούς δύναμης.

 

Από την κατάρρευση των νεοαστικών καθεστώτων του ανυπάρκτου σοσιαλισμού και ειδικά από τη διάλυση της σοσιαλιμπεριαλιστικής Σοβιετικής Ένωσης, καταλύτης και σημαντικό στοιχείο αυτού του ανταγωνισμού υπήρξε η αμερικανική επιδίωξη για επέκταση του ΝΑΤΟ «προς Ανατολάς». Οι διακηρυγμένοι -πίσω από τις γραμμές- στόχοι των αμερικανοΝΑΤΟϊκών ήταν ενταγμένοι στη γενική στρατηγική περίσφιξης και αποδυνάμωσης της Ρωσίας, ώστε να την καταστήσουν δεύτερης και τρίτης κατηγορίας δύναμη. Ιδιαίτερα συνδυαζόταν η προσπάθεια οικονομικής της αποδιοργάνωσης, ώστε να καταστεί ανίκανη να διατηρήσει το πυρηνικό της οπλοστάσιο, ενώ οι προθέσεις έφταναν έως και την πριμοδότηση τάσεων διάλυσης της σε μικρότερα κομμάτια.

 

Η «προϊστορία» της επέκτασης

Τα πρώτα χρόνια μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, οι ΗΠΑ έπαιζαν ένα διπλό παιχνίδι στρατηγικής. Έτσι, ενώ από τη μια έσφιγγαν τον κλοιό γύρω από τη Ρωσία, από την άλλη διασκέδαζαν τις ρωσικές ανησυχίες, συνεχίζοντας -στα λόγια- να την αντιμετωπίζουν ως ισοδύναμη, αλλά και «άνοιγαν» δρόμους επαφής της ΝΑΤΟϊκής δομής με τη Ρωσία. Το 1994 εγκαινιάζεται στις Βρυξέλλες ο «Συνεταιρισμός για την Ειρήνη» (Partnership for Peace-PfP) για την προώθηση της στρατιωτικοπολιτικής διείσδυσης των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, της πρώην σοβιετικής επικράτειας ή επιρροής, που όμως περιλαμβάνει και τη Ρωσία. Την ίδια περίοδο οι ΗΠΑ δίνουν τα πρώτα δείγματα γραφής ως νικητές του Ψυχρού Πολέμου: διεξάγουν την πρώτη επέμβαση στο Ιράκ, ενώ μετά και την αδυναμία της ενιαίας Γερμανίας να ανταπεξέλθει σ' αυτό που ξεκίνησε (διάλυση της Γιουγκοσλαβίας), παίρνουν τα ηνία και επεμβαίνουν, ολοκληρώνοντας έναν πρώτο κύκλο επέμβασης στα Βαλκάνια με την επιβολή της Συμφωνίας του Ντέιτον (1995).

 

Το πρώτο κύμα

Το 1997, τη χρονιά δηλαδή που η νέα τότε αμερικανίδα ΥΠΕΞ Μαντλίν Ολμπράιτ, συγκαλεί έκτακτη σύνοδο κορυφής των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ για να αποφασίσει την επέκταση της δολοφονικής αυτής συμμαχίας «προς Ανατολάς», στη Ρώσικη Ομοσπονδία «δίνουν» το «καρότο» της Ιδρυτικής Πράξης Ρωσίας-ΝΑΤΟ, που το 2004 θα εξελιχθεί στο Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας και που θα «ζήσει» έως την προσάρτηση της Κριμαίας από τη ρωσική ηγεσία το 2014.

Στις 23-25 Απρίλη 1999, πραγματοποιείται στην Ουάσιγκτον η 50η Σύνοδος των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ, στην οποία συμμετέχουν για πρώτη φορά ως νέα μέλη η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Τσεχία. Το πρώτο κύμα επέκτασης του ΝΑΤΟ προς την Ανατολή έχει ξεκινήσει!

Στη Σύνοδο αυτή, οι Αμερικάνοι προωθούν τη νέα στρατηγική για τη Βορειοατλαντική Συμμαχία: δυνατότητα διεξαγωγής επιχειρήσεων εκτός των ορίων ευθύνης του ΝΑΤΟ, μη υποχρέωση εντολής από τον ΟΗΕ για τη διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων, επαναβεβαίωση του πυρηνικού δόγματος για το «δικαίωμα» του πρώτου πυρηνικού πλήγματος. Όλα τα προηγούμενα επικυρώνονται με το αίμα και την καταστροφή που προκαλούν οι αμερικανοΝΑΤΟϊκοί βομβαρδισμοί εναντίον της Γιουγκοσλαβίας από τις 24 Μαρτίου έως τις 10 Ιουνίου του 1999...

Οι αυταπάτες της ρωσικής ηγεσίας και της νεοαστικής ιμπεριαλιστικής της τάξης, περί παραχώρησης πλανητικής συγκυριαρχίας από τις ΗΠΑ, που έχουν αρχίσει να διαλύονται από τα μέσα της δεκαετίας, καταπέφτουν και η εκλογή Πούτιν (2000) αποτελεί ορόσημο γι' αυτό. Σημειωτέον είναι ότι σε όλη την προηγούμενη περίοδο, έχουμε συμπληρωματικότητα, αλλά και ανταγωνισμό μεταξύ των διαδικασιών ένταξης στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, ως τμήμα των κοινών επιδιώξεων, αλλά και των αντιθέσεων Ευρωπαίων και Αμερικάνων ιμπεριαλιστών.

 

Το «big bang»

Οι «Δίδυμοι Πύργοι» το 1991 δίνουν στην ηγεσία Μπους-Τσέινι (μάλλον αντίστροφα), το πρόσχημα για να αδράξουν την ιστορική ευκαιρία που θεωρούν ότι σπατάλησε ο προκάτοχος τους Κλίντον: τη διεκδίκηση της παγκόσμιας κυριαρχίας. Έχουμε, έτσι, την επέμβαση και την κατοχή του Αφγανιστάν και του Ιράκ, μέσω της «συμμαχίας των προθύμων», κινήσεις που προκαλούν ρήγμα στη δυτική συμμαχία. Με πρόσχημα «τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», πραγματοποιείται ο δεύτερος κύκλος επέκτασης το 2004, με την ένταξη στο ΝΑΤΟ εφτά χωρών, των χωρών της Βαλτικής (Εσθονία, Λιθουανία, Λετονία), καθώς και της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Σλοβακίας και της Σλοβενίας, που ονομάστηκε γι' αυτό τον λόγο και «big bang». Σε εκείνη τη φάση έχουμε και τον κύκλο των λεγόμενων «έγχρωμων επαναστάσεων» σε Βαλκάνια και στον πρώην σοβιετικό χώρο (Γιουγκοσλαβία-2000, Γεωργία-2003, Ουκρανία-2004) για την εγκαθίδρυση φιλοδυτικών-φιλοαμερικανικών κυβερνήσεων.

 

Ο τρίτος κύκλος και το «δίδυμο» Ουκρανία-Γεωργία

Στα επόμενα χρόνια, η αμερικανική υπερδύναμη δοκιμάζεται φανερά με το βάλτωμα στο Ιράκ λόγω της ιρακινής αντίστασης, ενώ η παγκόσμια δομική κρίση του 2008 συνταράσσει όλο το καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό σύστημα. Οι ΗΠΑ παρ' όλα αυτά ή καλύτερα εξαιτίας αυτών, επιμένουν στη στρατηγική της περικύκλωσης της Ρωσίας. Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Απρίλη του 2008 στο Βουκουρέστι, ενώ για τους ντόπιους αστούς έμεινε στην ιστορία λόγω του βέτο του Καραμανλή στην ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας (τότε πΓΔΜ) στο ΝΑΤΟ, για τις ιμπεριαλιστικές χώρες το επίδικο ήταν άλλο και πολύ πιο κρίσιμο: η διοίκηση Μπους-Τσέινι πιέζει για να γίνει αποδεκτή από τους Ευρωπαίους ιμπεριαλιστές η πρόσκληση άμεσα σε Γεωργία και Ουκρανία για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Η πρόταση δεν πέρασε, ωστόσο στο Κοινό Ανακοινωθέν που εκδόθηκε με το τέλος της Συνόδου, αναφέρεται ρητά ότι «αυτές οι χώρες θα γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ».

Ένα χρόνο πριν (2007) ο Πούτιν σε ομιλία του στη Διάσκεψη Ασφάλειας του Μονάχου, κατακρίνει την αντίληψη των ΗΠΑ περί «μονοπολικού κόσμου» και βάλλει κατά των σχεδίων επέκτασης του ΝΑΤΟ, καθώς και της ανάπτυξης της αμερικανικής «αντιπυραυλικής ασπίδας» στην Ανατολική Ευρώπη, που αυτές έχουν εξαγγείλει από το 2006.

Λίγους μήνες μετά τη Σύνοδο στο Βουκουρέστι, το καλοκαίρι του 2008, γίνεται ο πόλεμος Ρωσίας-Γεωργίας, με τον ρωσικό ιμπεριαλισμό να χαράσσει στην πράξη και για πρώτη φορά από το 1991 και δώθε τις κόκκινες γραμμές του.

Ο τρίτος κύκλος επέκτασης του ΝΑΤΟ τελικά πραγματοποιήθηκε το 2009, με την ένταξη στο ΝΑΤΟ της Αλβανίας και της Κροατίας.

 

Η επέκταση συνεχίζεται

Τον Μάιο του 2016, μετά από προετοιμασία δέκα χρόνων, ξεκινά στη Ρουμανία η λειτουργία της Αντιπυραυλικής Ασπίδας, που επίσης περιλαμβάνει αμερικανικά πλοία στην Ισπανία και ραντάρ στην Τουρκία, που συνεχώς αναπτύσσεται και επεκτείνεται από τότε.

Επίσης, όπως γράφαμε στις Θέσεις για την 9η Συνδιάσκεψη: «Στη Σύνοδο τον ΝΑΤΟ στην Πολωνία τον Ιούλιο τον 2016 είχαμε κλιμάκωση της περικύκλωσης με τις αποφάσεις για ανάπτυξη τεσσάρων ισχυρών πολυεθνικών ταγμάτων του ΝΑΤΟ, σε Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία και Πολωνία, την αναβάθμιση της στενής συνεργασίας του ΝΑΤΟ με Μολδαβία και ένταξη του Μαυροβούνιου στο ΝΑΤΟ» που τελικά εντάσσεται την επόμενη χρονιά (2017), σαν τμήμα της επιχείρησης «σφραγίσματος των Βαλκανίων» από τη «ρωσική κακόβουλη επιρροή». Στη Σύνοδο αυτή αποφασίζεται μεταξύ άλλων να έχουν δημιουργηθεί μέχρι το 2020 τα «4 30άρια», δηλαδή 30 τάγματα, 30 αεροπορικές μοίρες και 30 πλοία να είναι έτοιμα να αναπτυχθούν το πολύ σε 30 μέρες, για τον συντονισμό και την ταχεία μετακίνηση των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων σε όλη την περίμετρο της Ευρώπης (Βαλτική, Ατλαντικός, Μεσόγειο, Μαύρη Θάλασσα).

Απέναντι σ' αυτές τις κινήσεις, η Ρωσία στήνει αντιπυραυλικά συστήματα στον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ και βάζει τους πυραύλους της να σημαδεύουν τις χώρες που αποδέχονται τα ΝΑΤΟϊκά όπλα, ενώ αναβαθμίζει το φυσικό αεροπλανοφόρο της Κριμαίας στη Μαύρη Θάλασσα. Εγκαθιστά πλήθος στρατευμάτων στα δυτικά της σύνορα, εξοπλίζοντας τα με νέα όπλα και πυραυλικά συστήματα, που ισχυρίζεται ότι καθιστούν «τρύπια» την αμερικάνικη ασπίδα.

Τον Μάρτιο του 2020, ως απότοκο της αμερικανόπνευστης Συμφωνίας των Πρεσπών επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η Βόρεια Μακεδονία εντάσσεται επίσημα στο ΝΑΤΟ. Τόσο τον Απρίλη του 2021 όσο και τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, μετά και από το κατάλληλο «φροντιστήριο» των ΗΠΑ στον Ζελένσκι, αυτός ζητά ταχεία (fast track) ένταξη στο ΝΑΤΟ. Παράλληλα η Αλεξανδρούπολη και η Σούδα μπαίνουν οργανικά στη στρατηγική περικύκλωσης, ενώ συνολικά οι αμερικανοΝΑΤΟϊκοί ιμπεριαλιστές αναβαθμίζουν την παρουσία τους στην καυτή ζώνη περίσφιξης του ρωσικού ιμπεριαλισμού. Το θερμόμετρο της αμερικανορωσικής αντιπαράθεσης ανεβαίνει επικίνδυνα. Τα υπόλοιπα τα ζούμε...