Η ονομασία του ιστολογίου είναι ο τίτλος του βιβλίου του Βασίλη Σαμαρά "1917-1953, Η ιστορία διδάσκει και εμπνέει"

Σάββατο 14 Ιανουαρίου 2023

Οι Παιδοπόλεις της Φρειδερίκης. Με αφορμή τις… παπαδουπόλεις στυλ Κιβωτού και όχι μόνο…

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία, φυλ. 932, στις 14/1/2023

 

Μια από τις πολύ σοβαρές κατηγορίες της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας ενάντια στο ΚΚΕ, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, ήταν αυτή του «παιδομαζώματος», έκφραση που παραπέμπει στους Οθωμανούς και τον γενιτσαρισμό. Υπήρξε όμως παιδομάζωμα; Χιλιάδες παιδιά του εμφυλίου, κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα που ήταν ένα από τα βασικά μέτωπα της εμπόλεμης αντιπαράθεσης, μεταφέρθηκαν από τους αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού (ΔΣΕ) στις Λαϊκές Δημοκρατίες (ΛΔ) των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης, διαφυλάσσοντας έτσι τη ζωή τους. Αυτό σε καμιά περίπτωση δεν ήταν παιδομάζωμα. Υπήρξε όμως πραγματικό παιδομάζωμα στην Ελλάδα εκείνα τα χρόνια. Και συμμετείχαν σ’ αυτό η βασίλισσα Φρειδερίκη, η κυβέρνηση, οι Αμερικανοί, η Εκκλησία και γενικότερα όλοι αυτοί που αυτοαποκαλούνταν «εθνικόφρονες».


Το πραγματικό παιδομάζωμα

Η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση (ΠΔΚ) του ΔΣΕ αποφάσισε τη μεταφορά παιδιών από τις περιοχές που μαινόταν ο εμφύλιος προς τις ΛΔ στις 7 Μάρτη του 1948. Ο βασικός λόγος ήταν η προστασία των παιδιών από τις επιθέσεις του Εθνικού Στρατού κατά αμάχων, το κάψιμο ολόκληρων χωριών, οι επιθέσεις σε γυναικόπαιδα αφού ήταν ο εύκολος στόχος, οι βομβαρδισμοί με εμπρηστικές βόμβες, το χτύπημα σχολείων, η πείνα κ.α. Πολλά από τα παιδιά αυτά έμειναν χωρίς γονείς είτε γιατί αυτοί σκοτώθηκαν είτε επειδή αναγκάστηκαν να βγουν στο βουνό και οι δύο για να προστατευτούν είτε επειδή οι γονείς βρίσκονταν στην εξορία και τη φυλακή. Σε όλες τις περιπτώσεις όμως η αποστολή στις ΛΔ έγινε με τη σύμφωνη γνώμη των γονιών ή των συγγενών τους.


 

Από την άλλη μεριά η μοναρχοφασιστική κυβέρνηση προχώρησε σε μια εκτεταμένη εκκαθάριση της υπαίθρου, εκκενώνοντας ολόκληρα χωριά, ώστε οι αντάρτες να μην μπορούν να βρουν υλική υποστήριξη και εφεδρείες. Ήταν οι λεγόμενοι «ανταρτόπληκτοι» όπως τους ονόμασε το επίσημο κράτος. Πολλοί από αυτούς μεταφέρθηκαν σε αστικά κέντρα, μένοντας άστεγοι, άνεργοι, πεινασμένοι με μόνη διέξοδο τις δουλειές τού ποδαριού και τη ζητιανιά. Ιδιαίτερη «μέριμνα» επεφύλαξε το κράτος για τα παιδιά. Ένα χρόνο πριν την απόφαση της ΠΔΚ για μεταφορά παιδιών στις ΛΔ, με πρωτοβουλία των ΗΠΑ και της βασίλισσας Φρειδερίκης, ιδρύθηκαν οι διαβόητες Παιδοπόλεις. Παιδιά ανταρτών ή πάμφτωχων οικογενειών της ρημαγμένης ελληνικής υπαίθρου που αδυνατούσαν να τα υποστηρίξουν (με ευθύνη τίνος άραγε;) τα άρπαξαν κυριολεκτικά, χωρίς την έγκριση των γονιών, κλείνοντάς τα σε δομές που φτιάχτηκαν την εποχή εκείνη ειδικά για αυτά. Να προσθέσουμε σ’ αυτά και τους εκατοντάδες εφήβους που εξορίστηκαν στη Μακρόνησο κι άλλα ξερονήσια, όπου βασανίστηκαν άγρια όπως και οι ενήλικες.

 

Παιδοπόλεις

H πρώτη Παιδόπολη στην Ελλάδα ιδρύθηκε τον Ιούλη του 1947 στο Ωραιόκαστρο της Θεσσαλονίκης. Μέσα σε 3 χρόνια δημιουργήθηκαν περισσότερες από 50 σε όλη την Ελλάδα. Παρόλα αυτά, οι απολογητές του μοναρχοφασιστικού καθεστώτος της εποχής εκείνης, ακόμα και στις μέρες μας, ισχυρίζονται ότι οι κομμουνιστές ξεκίνησαν πρώτοι το «παιδομάζωμα» και ότι οι Παιδοπόλεις ήταν η απάντηση του κράτους, το λεγόμενο «παιδοφύλαμα» της Φρειδερίκης. Οι ημερομηνίες όμως είναι αμείλικτες.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι Παιδοπόλεις δεν ήταν ελληνική πρωτοτυπία. Αντίστοιχες δομές είχε δημιουργήσει ο Φράνκο μετά τον ισπανικό εμφύλιο.

Τα θεόπνευστα ιδρύματα της άνασσας λειτουργούσαν με χρήματα από έκτακτη φορολόγηση του λαού, διαρκείς εράνους που διοργάνωνε η ίδια επί χρόνια και δωρεές.

Η οργάνωση της ζωής στις Παιδοπόλεις ήταν στα πρότυπα του στρατώνα. Ζούσαν μέσα σε περίκλειστους χώρους με ψηλά συρματοπλέγματα, ακολουθώντας ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα καθημερινά. Πρωινό εγερτήριο, γυμναστική, αναφορές, βαριές αγγαρείες, μάθημα, πολλές προσευχές, κατήχηση, φιλοβασιλικά τραγούδια, εθνικοπατριωτικούς χορούς, εκκλησιασμούς κ.α. Τα παιδιά ήταν υποχρεωμένα να φορούν στολές. Οι τιμωρίες ήταν σκληρές και σε πολλές περιπτώσεις ομαδικές. Οι «εκπαιδευτές» ήταν χωροφύλακες, παπάδες, απόστρατοι στρατιωτικοί και πιστοποιημένοι «εθνικόφρονες». Το αντικομμουνιστικό πνεύμα ήταν κυρίαρχο. Ουσιαστικά επρόκειτο περί γκέτο με στόχο την «εθνική αναμόρφωση» των παιδιών που έφτανε μάλιστα σε σημείο πολλά από αυτά στο τέλος να θεωρούν τους γονείς τους συμμορίτες και μιάσματα.


 

Περισσότερα από 28.000 παιδιά έζησαν τα χρόνια του εμφυλίου στις Παιδοπόλεις. Οι μαρτυρίες για τις συνθήκες διαβίωσής τους είναι πολλές. Παρά τον εγκλεισμό τους και την απαγόρευση εξόδου τους χωρίς την επίβλεψη των υπευθύνων, τα παιδιά κατάφερναν -με ευφάνταστους τρόπους σε κάποιες περιπτώσεις- να καταγγείλουν πολλά περιστατικά. Άγριες σωματικές τιμωρίες, ξυλοδαρμοί για τους απείθαρχους, ακόμα και βιασμοί έχουν καταγγελθεί και επιβεβαιωθεί τα επόμενα χρόνια.

Η φιλοβασιλική προπαγάνδα μέσα στις Παιδοπόλεις είχε απογειωθεί. Η βασίλισσα έκανε τακτικές επισκέψεις, τα παιδιά έπρεπε να την προσφωνούν «Μάνα» -κατά το πρότυπο του «Πρώτου Πατέρα», του Ι. Μεταξά- και να την ευχαριστούν για νέα ζωή που τους πρόσφερε. Οι φωτογραφίες της με παιδιά κυκλοφορούσαν παντού, σε μια προσπάθεια να βελτιώσει το προφίλ της αφού είχε ως στόχο να παίξει πολύ σοβαρότερο πολιτικό ρόλο τα επόμενα χρόνια. Παρόλα αυτά ο ελληνικός λαός την αποκαλούσε Φρίκη. Ήταν γνωστό τα φιλοναζιστικό παρελθόν της. Όπως και οι φωτογραφίες της ως μέλος της ναζιστικής νεολαίας στη Γερμανία της δεκαετίας του '30. Και μάλιστα στα πρώτα χρόνια που δεν ήταν υποχρεωτική η εγγραφή σε αυτήν.

Εκτός όμως από τον ιδεολογικό στόχο των Παιδοπόλεων, οι οικονομικές απολαβές από την εργασία των παιδιών σε αυτές δεν ήταν αμελητεές. Πολλά από τα είδη που παράγονταν εκεί (ρούχα, χαλιά κ.α.) πωλούνταν στην αγορά και τα κέρδη υπολογίζονταν σε εκατομμύρια. Και μάλιστα χωρίς να υπάρχει κανένας ουσιαστικός οικονομικός έλεγχος.

 

Παράνομες υιοθεσίες

Με το τέλος του εμφυλίου υποτίθεται ότι έπρεπε να επιστραφούν τα παιδιά στους γονείς. Δεν επιστράφηκαν όμως όλα. Υπολογίζεται ότι ήταν πάνω από 15.000 αυτά. Αργότερα αποδείχτηκε ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία δόθηκαν έναντι ακριβού αντιτίμου σε άτεκνες οικογένειες του εξωτερικού (ΗΠΑ, Καναδάς, Βραζιλία, Ολλανδία, Αυστραλία). Δηλαδή αυτοί που έδωσαν γη και ύδωρ στους Αμερικάνους, προχώρησαν και σε παράνομες υιοθεσίες, αγοροπωλησίες νέων ανθρώπων, ακόμα και σε περιπτώσεις που οι βιολογικοί γονείς των παιδιών ήταν εν ζωή. Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις που αυτοί συναίνεσαν στις υιοθεσίες. Οι περισσότεροι δεν το γνώριζαν ή αναγκάστηκαν να συναινέσουν υπό την απειλή της εκτέλεσης. Σε κάποιους μάλιστα παρουσίασαν πλαστά πιστοποιητικά θανάτου των παιδιών για να προχωρήσει απρόσκοπτα η υιοθεσία.

Το 1950, πολλές από τις Παιδοπόλεις έκλεισαν και όσες λειτουργούσαν εντάχθηκαν το 1956 στο Βασιλικό Ίδρυμα Πρόνοιας, οπότε εγκαινιάστηκε ένα νέο πρόγραμμα εκμετάλλευσης βρεφών και παιδιών, με το όνομα «Σπίτι του Παιδιού». Τα επόμενα χρόνια δεκάδες χιλιάδες παιδιά πέρασαν μέσα από παρόμοιες δομές, που έφτασαν σε όλη των Ελλάδα να μετράνε περί τις 600! Μέσα σε αυτά εντάχθηκαν ορφανοτροφεία και βρεφοκομεία, αυξάνοντας τον κύκλο εργασιών των πατριωτών του «Εθνικού Κορμού» με απλήρωτη εργασία, χιλιάδες νέες υιοθεσίες αλλά και έτοιμους πειθήνιους εργάτες για τα εργοστάσια και τις βιοτεχνίες της χώρας.

Ελάχιστα από τα παιδιά αυτά τελείωσαν την δευτεροβάθμια εκπαίδευση και σχεδόν κανένα δεν προχώρησε στο Πανεπιστήμιο. Η εκπαίδευσή τους ήταν κυρίως τεχνική για τα αγόρια και… οικοκυρική για τα κορίτσια προορίζοντάς τα για το λαμπρό μέλλον των μελλουσών νοικοκυρών. Αν και θα ήταν αντικείμενο ενός άλλου σημειώματος, θα θέλαμε να αντιπαραθέσουμε αντίστοιχα στοιχεία για τα παιδιά που μετέβησαν στις πρώην ΛΔ. Σχεδόν όλα τελείωσαν την δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ένα πολύ μεγάλο μέρος τους πήρε πτυχία ανώτατων σχολών. Όταν αποφοίτησαν ασχολήθηκαν με περιζήτητα επαγγέλματα.

Πρόσφατα είδαν το φως της δημοσιότητας νέα στοιχεία για τις υιοθεσίες στις ΗΠΑ, μέσα από το βιβλίο της Gonda Van Steen, διευθύντριας του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο King's College του Λονδίνου, με τίτλο: «ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Υιοθεσίες στην Αμερική του Ψυχρού Πολέμου» εκδ. Ποταμός, Νοέμβρης 2021. Αφορμή στάθηκε ένα e-mail που έλαβε η συγγραφέας από τον εγγονό του Ηλία Αργυριάδη ο οποίος εκτελέστηκε μαζί με τον Μπελογιάννη. Η μητέρα του ήταν από τα παιδιά που πουλήθηκαν σε οικογένειες των ΗΠΑ. Ξετυλίγοντας το κουβάρι αποκαλύπτονται άγνωστες πτυχές της υπόθεσης των υιοθεσιών, που δεν εκτυλίχθηκε μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ιταλία, την Ιρλανδία ακόμα και την Ν. Κορέα. Καθοριστικός ήταν ο ρόλος της ελληνοαμερικανικής οργάνωσης ΑΧΕΠΑ.

 

Οι σημερινές «παπαδουπόλεις»

Οι πρόσφατες αποκαλύψεις για τα όσα συμβαίνουν μέσα στις σύγχρονες παπαδουπόλεις ήρθαν να μας θυμίζουν ότι μπορεί τα ονόματα να αλλάζουν, οι Παιδοπόλεις να λέγονται σήμερα Κιβωτοί ή παιδικά χωριά αλλά το σύστημα παραμένει στυγνό και συνεχίζει να εκμεταλλεύεται ακόμα και τις πιο αδύναμες, ανυπεράσπιστες και ευαίσθητες υπάρξεις. Το κράτος έχει αναθέσει τις διαχρονικά εγκαταλειμμένες και διαλυμένες δομές πρόνοιας σε ιδιώτες-εκκλησία και έχει δημιουργήσει έναν συρφετό «φιλάνθρωπων» κυριών και κυρίων, που μέσα από τις «αγαθοεργίες» τους ξαφρίζουν τα μονίμως γεμάτα ταμεία από τους εράνους και τις δωρεές. Πατώντας πάνω στην ανάγκη και την αδυναμία πολλών συνανθρώπων μας, στήνουν ολόκληρες επιχειρήσεις με οικονομικά αλλά και ιδεολογικά οφέλη. Προτάσσουν τα περίφημα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη και διαμορφώνουν ανθρώπους υποταγμένους, πειθήνιους, βορά στους επιτήδειους για κάθε είδους εκμετάλλευση και κακοποίηση. Η υποχώρηση του κομμουνιστικού κινήματος έχει αφήσει μεγάλο πεδίο δράσης σ’ αυτή την πλευρά του συστήματος που στις μέρες μας έχει γιγαντωθεί και ζέχνει από παντού.

 

Πηγές

Δ. Σέρβος, «Το παιδομάζωμα και ποιοι φοβούνται την αλήθεια», εκδ. Σύγχρονη Εποχή

Γ. Μαργαρίτης, «Ιστορία του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου 1946-1949» τ. 1, 2, εκδ. Βιβλιόραμα

Κ. Γκριτζώνας, «Τα παιδιά του εμφυλίου πολέμου», εκδ. Φιλίστωρ

Σ.Σ.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου