Ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ τυλίγει στις ναζιστικές φλόγες τη Γερμανία

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 829, στις 28/7/2018

Στις 27 Φλεβάρη του 1933 το γερμανικό κοινοβούλιο (Ράιχσταγκ) τυλίγεται στις φλόγες. Μέσα σ’ αυτό συλλαμβάνεται ο Μαρίνους βαν ντερ Λούμπε που πάνω του βρίσκεται ένα κομματικό βιβλιάριο του Ολλανδικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Η αφορμή είχε βρεθεί. Το επόμενο διάστημα δεκάδες χιλιάδες μέλη και ηγετικά στελέχη του ΚΚ Γερμανίας θα συλληφθούν όπως και στελέχη της Κομμουνιστικής Διεθνούς και θα συρθούν στην περίφημη Δίκη της Λειψίας με την κατηγορία του εμπρησμού, της πρόκλησης εξέγερσης και με ποινές που φτάνουν μέχρι και την θανατική.

Ο ναζισμός γιγαντώνεται

Η άνοδος του ναζισμού στη Γερμανία δεν ήταν τυχαίο φαινόμενο. Το ναζιστικό κόμμα στηρίχτηκε από τη γερμανική αστική τάξη που ασφυκτιούσε μέσα στα στενά πλαίσια των επιπτώσεων της ήττας της κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν ο μόνος τρόπος που είχε απομείνει στους Γερμανούς καπιταλιστές να φορτώσουν την κρίση στις πλάτες του γερμανικού λαού. Η φασιστική διακυβέρνηση ήταν το εργαλείο με το οποίο θα μπορούσε να καθυποτάξει το γερμανικό προλεταριάτο και το ΚΚΓ που παρά την ήττα του 1918-1919 (εξέγερση Σπαρτακιστών) έδειχνε σημάδια ανόδου με μεγαλειώδεις διαδηλώσεις και σκληρές απεργίες. Τέλος ήταν επιλογή των δυτικών που έβλεπαν στο πρόσωπο του Χίτλερ έναν φανατικό εχθρό της Σοβιετικής Ένωσης που θα μπορούσε εν δυνάμει να επιχειρήσει στρατιωτικά εναντίον της και να διαλύσει το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος. Μεγάλοι Αμερικάνοι καπιταλιστές όπως ο Μόργκαν, ο Ντιπόν και ο Ροκφέλερ για πολλά χρόνια ενίσχυαν το ναζιστικό κόμμα.

Στις εκλογές του 1930 το ναζιστικό κόμμα αποσπά 4 εκατομμύρια ψήφους και 107 έδρες στη γερμανική βουλή και στις εκλογές του 1932 13,7 εκατομμύρια ψήφους και 240 έδρες.

Το ΚΚ Γερμανίας με 1 εκατομμύριο μέλη στις αρχές της δεκαετίας του ’30 στις εκλογές του 1932 πλησιάζει το 15%.

Στις αρχές Γενάρη του 1933 εκπρόσωποι της γερμανικής αστικής τάξης, σε συνάντησή τους στην Κολωνία, αποφασίζουν την παράδοση της εξουσίας στο ναζιστικό κόμμα. Στις 30 Γενάρη ο Χίντεμπουργκ, που με τη στήριξη τού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος είχε εκλεγεί Πρόεδρος, θα διορίσει Καγκελάριο τον Χίτλερ, αν και το ναζιστικό κόμμα δεν είχε κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Την επόμενη κιόλας μέρα, το ΚΚΓ καλεί τους ηγέτες του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος και των συνδικαλιστικών οργανώσεων να κηρύξουν γενική απεργία. Η πρόταση όμως θα απορριφθεί με τη δικαιολογία ότι ο Χίτλερ κατέλαβε νόμιμα την εξουσία!!

Ο εμπρησμός

Ο Χίτλερ, ως Καγκελάριος πλέον, θα δηλώσει ότι βασικός του στόχος είναι η συντριβή του ΚΚΓ. «Μπορούμε, αφού συντρίψουμε το κομμουνιστικό κόμμα, να περιορίσουμε τον αριθμό των ψήφων του στο Ράιχσταγκ και έτσι να πάρουμε εκεί την πλειοψηφία». (Παγκόσμια Ιστορία σελ. 275)

Το σχέδιο μπαίνει αμέσως σε εφαρμογή. Στις 24 του Φλεβάρη, η ναζιστική αστυνομία, ξεκινά έρευνες στο κτίριο του ΚΚΓ, στο Βερολίνο. Το κτίριο θα μείνει για κάποιο διάστημα στην κατοχή της αστυνομίας και μετά θα «ανακαλυφθούν» έγγραφα με βάση τα οποία οι κομμουνιστές θα πυρπολούσαν δήθεν κυβερνητικά και άλλα δημόσια κτίρια. Στις 26 του Φλεβάρη, σε όλη τη Γερμανία γίνονται πολλοί εμπρησμοί δημοσίων κτιρίων χωρίς όμως να συλληφθεί κανείς.

Τα χαράματα της 27^ης Φλεβάρη το Ράιχσταγκ τυλίγεται στις φλόγες και η χιτλερικοί κατηγορούν τους κομμουνιστές για την πυρκαγιά. Ο Γκέρινγκ εκτιμώντας ότι επρόκειτο για την έναρξη μιας κομμουνιστικής επανάστασης καλεί τον αρχηγό της Γκεστάπο να μην επιδείξει οίκτο στους κομμουνιστές. «… Ο κάθε κομμουνιστής δημόσιος λειτουργός πρέπει να τυφεκισθή, όπου ευρεθή. Όλοι οι κομμουνισταί βουλευταί πρέπει αυτήν τη νύκτα να κρεμασθούν». (Η άνοδος και η πτώσις του Γ’ Ράιχ, σελ. 294). Ο Χίτλερ εξαπολύει διωγμό εναντίον τους. Στις 28 Φλεβάρη καταργεί τα άρθρα του Συντάγματος της Βαϊμάρης, σχετικά με την ελευθερία του Τύπου, του ατόμου, του λόγου, των συγκεντρώσεων, των διαδηλώσεων και της ίδρυσης συνδικαλιστικών οργανώσεων. Περισσότερα από 10 χιλιάδες άτομα φυλακίζονται.

Την 1^η Μάρτη το ΚΚΓ θα ξανακάνει πρόταση στην ηγεσία του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος και στη Ένωση των συνδικάτων για γενική απεργία που και πάλι θα πέσει στο κενό.

Ε. Τέλμαν

Στις 3 Μάρτη το χιτλερικό καθεστώς συλλαμβάνει τον ηγέτη του ΚΚΓ, Ερνεστ Τέλμαν. Ο Τέλμαν θα υποστεί φρικτά βασανιστήρια. Θα δημιουργηθεί παγκόσμιο κίνημα συμπαράστασης που θα απαιτήσει την απελευθέρωσή του.

Στις 5 Μάρτη διενεργούνται εκλογές. Οι κομμουνιστές μέσα στο κλίμα τρομοκρατίας που επέβαλαν οι Ναζί θα καταφέρουν να πάρουν 5 εκατομμύρια ψήφους. Το χιτλερικό κόμμα συγκεντρώνει 17 εκατομμύρια χωρίς όμως να έχει απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή. Τότε ο Χίτλερ διαπράττει άλλη μία παρανομία και ακυρώνει την εκλογή των 81 κομμουνιστών βουλευτών ώστε να έχει πλέον και την απόλυτη πλειοψηφία.

Η τρομοκρατία εντείνεται. 18 χιλιάδες κομμουνιστές συλλαμβάνονται μέσα σε λίγες εβδομάδες. Οι περισσότεροι από αυτούς θα βασανιστούν άγρια. Οι δολοφονίες είναι καθημερινές. Στις 9 Μάρτη συλλαμβάνεται ο Γκεόργκι Ντιμιτρόφ, ηγετικό στέλεχος του Βουλγαρικού Κομμουνιστικού Κόμματος και της Κομμουνιστικής Διεθνούς και οι Βούλγαροι κομμουνιστές Μπλαγκόι Ποπόφ και Βασίλ Τάνεφ που βρίσκονταν στη Γερμανία ως πολιτικοί πρόσφυγες. Στις 14 Μάρτη το ΚΚΓ κηρύσσεται παράνομο και στις 2 Μάη το καθεστώς διαλύει τα συνδικάτα, δημεύει τις περιουσίες τους και ανοίγει στρατόπεδα συγκέντρωσης για τους ηγέτες τους. Στις 22 Ιούνη έρχεται και η σειρά του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος που τίθεται κι αυτό εκτός νόμου. Την περίοδο αυτή, πολλοί διάσημοι προοδευτικοί επιστήμονες και παράγοντες του πολιτισμού (Άινσταϊν, Μπρεχτ, Μαν, Ρεμάρκ, Τσβάιχ κ.α) θα εγκαταλείψουν τη Γερμανία.

Η Δίκη

Το Σεπτέμβρη του 1933 οι χιτλερικοί αποφασίζουν να δικάσουν τους κομμουνιστές ηγέτες στη Δίκη της Λειψίας για την προβοκάτσια του εμπρησμού του Ράιχσταγκ. Η δίκη θα διαρκέσει από τις 21 Σεπτέμβρη ως τις 23 Δεκέμβρη. Κατηγορούμενοι είναι οι Ντιμιτρόφ, Ποπόφ, Τάνεφ και το στέλεχος του ΚΚΓ Ερνστ Τόργκλερ. Φυσικά κατηγορούμενος ήταν και ο Μαρίνους βαν ντερ Λούμπε.

Γ. Ντιμιτρόφ

Παρά τις προσπάθειες των χιτλερικών να συκοφαντήσουν στο πρόσωπο των κατηγορουμένων όλο το ΚΚΓ, παρά την τρομοκρατία που ασκούσαν, δεν κατόρθωσαν και πολλά. Ο Ντιμιτρόφ, αρνούμενος να έχει συνήγορο και υπερασπιζόμενος μόνος του τον εαυτό του, κατάφερε να μετατρέψει το δικαστήριο σε βήμα καταγγελίας του ναζισμού. Μνημειώδεις θα μείνει η απολογία του που αντέστρεψε τους ρόλους κατηγορούμενου - κατηγόρων: «…Αποδείχθηκε πως ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ ήταν το πρόσχημα, το πρελούντιο μιας πλατιάς σχεδιασμένης εξοντωτικής εκστρατείας εναντίον της εργατικής τάξης και της εμπροσθοφυλακής της –του κομμουνιστικού κόμματος της Γερμανίας… Οι εθνικοσοσιαλιστές είχαν ανάγκη από έναν ελιγμό αντιπερισπασμού για να αποσπάσουν την προσοχή από τις δυσκολίες μέσα στο εθνικό στρατόπεδο και να ματαιώσουν το ενιαίο μέτωπο των εργατών. Η "εθνική κυβέρνηση" είχε ανάγκη από μια πειστική αφορμή για να εκδόσει το έκτακτο διάταγμά της τής 28 Φεβρουαρίου που κατάργησε την ελευθερία του τύπου, το απαραβίαστο της ελευθερίας του ατόμου και επέβαλε το σύστημα των αστυνομιών διωγμών, των στρατοπέδων συγκέντρωσης και των μέτρων εναντίον των κομμουνιστών». (Παγκόσμια Ιστορία, σελ. 279).

Σε πολλές χώρες πραγματοποιούνται διαδηλώσεις ενάντια στη ναζιστική κυβέρνηση και εκδηλώσεις συμπαράστασης στους κατηγορουμένους κομμουνιστές. Μετά την παγκόσμια κατακραυγή για την προβοκάτσια και τη στημένη δίκη οι κατηγορούμενοι αθωώνονται. Μάλιστα επειδή το χιτλερικό καθεστώς δεν ήθελε να απελευθερώσει τον Ντιμιτρόφ, η κυβέρνηση της ΕΣΣΔ τού παραχώρησε σοβιετική υπηκοότητα για να μπορέσει να φύγει από τη Γερμανία. Ο μόνος που καταδικάστηκε σε θάνατο ήταν ο Μαρίνους βαν ντερ Λούμπε. Η ποινή του εκτελέστηκε στην Λειψία στις 10 Ιανουαρίου 1934. Από τα στοιχεία που αποκαλύφθηκαν αργότερα μάλλον ήταν σύμπτωση η παρουσία του στο Ράιχσταγκ (αν δεν ήταν κι αυτή στημένη από το καθεστώς) αφού οι Ναζί είχαν αποφασίσει τον εμπρησμό του κτιρίου, στέλνοντας ειδική ομάδα μέσω υπόγειων διαδρόμων.

Όσο για τον Τέλμαν, το μεγάλο ηγέτη του ΚΚΓ, το ναζιστικό καθεστώς δεν τόλμησε να τον δικάσει, αλλά κράτησε για πολλά χρόνια μυστικό το μέρος που τον είχε φυλακίσει. Πλήρως απομονωμένος θα υποστεί φριχτά βασανιστήρια χωρίς να λυγίσει. Το 1944 θα τον μεταφέρουν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ όπου θα τον δολοφονήσουν και θα κάψουν το πτώμα του.

Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στα 1942, ο Γκέρινγκ θα ομολογήσει σε στενό κύκλο συνεργατών του Χίτλερ ότι «…ο μοναδικός άνθρωπος που ξέρει πραγματικά το Ράιχσταγκ είμαι εγώ, γιατί εγώ έβαλα φωτιά σ’ αυτό». (Παγκόσμια Ιστορία, σελ. 276). Ο εμπρησμός του Ράιχαστγκ έχει χαρακτηριστεί ως η μεγαλύτερη προβοκάτσια του 20^ου αιώνα.

Βιβλιογραφία

«Παγκόσμια Ιστορία - Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ», τ. Θ₁-Θ₂, εκδ. Μέλισσα.

«Η άνοδος και η πτώσις του Γ’ Ράιχ», W. L. Shirer, εκδ. Αρσενίδη

«Αναμνήσεις για τον Έρνεστ Τέλμαν», Ίρμα Τέλμαν, εκδ. Σύγχρονη Εποχή

«Ο φασισμός», Γ. Ντιμιτρόφ, εκδ. Πορεία