ΡΟΖΑ ΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ

80 χρόνια από τη δολοφονία της μεγάλης επαναστάτριας

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φ. 374, στις 23/1/1999

Πριν από 80 χρόνια στις 15 Γενάρη 1919, οι Γερμανοί αντεπαναστάτες (Αντιμπολσεβίκικη Ένωση, χαφιέδες κ.λπ.) έπιασαν και δολοφόνησαν άγρια τους ηγέτες και οι ιδρυτές του Κ.Κ. Γερμανίας Καρλ Λίμπκνεχτ και Ρόζα Λούξεμπουργκ. Η μανία της γερμανικής αντίδρασης ενάντια στην εργατική τάξη, τους κομμουνιστές και την πρόσφατη γερμανική επανάσταση του ‘18 βγήκε πάνω στους ηγέτες αυτούς του προλεταριάτου που έχοντας αφιερώσει τη ζωή τους στην υπόθεση ήταν όντως άκρως επικίνδυνοι για τη σάπια γερμανική ιμπεριαλιστική αστική τάξη.

 

Η «κόκκινη» Ρόζα γεννήθηκε το Μάρτη του 1871 στην Πολωνία. Σε μικρή ηλικία (1887) οργανώνεται στο Πολωνικό Επαναστατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα - Προλεταριάτο. Το 1889 πηγαίνει στην Ελβετία όπου γνωρίζεται με επαναστάτες της εποχής όπως ο Πλεχάνοφ ο Λέο Γιόγκισες κ.α. Μετά τη διάλυση του παραπάνω κόμματος (ύστερα από λυσσαλέα τρομοκρατία εναντίον του, εκτέλεση ή φυλάκιση των στελεχών του) η Ρόζα εντάσσεται στον ιδρυμένο Πολωνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Στους κόλπους της ηγεσίας του κόμματος αυτού αρχίζει να διαμορφώνεται μία σοσιαλσοβινιστική τάση που έπρεπε προς τακτικές ατομικών ενεργειών (επιρροές από «Ναρόντναγια Βόλια»), κεντράριζε μόνο στο ζήτημα της ανεξάρτητης Πολωνίας (διαμελισμένη ανάμεσα σε Γερμανία-Ρωσία) με «υπερταξικό» τρόπο, τασσόταν ενάντια σε απεργίες και μάχες του πολωνικού προλεταριάτου (όπως π.χ. το 1905). Η Ρόζα αποχωρεί μαζί με την αριστερή πτέρυγα του κόμματος που ιδρύει το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του Βασιλείου της Πολωνίας.

Το 1898 εγκαθίσταται στο Βερολίνο όπου γίνεται μέλος του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Συνδέεται με προσωπικότητες του κινήματος της περιόδου όπως τον Κάουτσκι, Μπέμπελ και Κλάρα Τσέτκιν. Στα πλαίσια ωστόσο του ΓΣΔΚ αναπτυσσόταν ολοένα και περισσότερο ένα μικροαστικό ρεφορμιστική «κοινοβουλευτικό» ρεύμα. Ο θάνατος του Ένγκελς (1895) αφαίρεσε ένα σοβαρό εμπόδιο στο ρεύμα αυτό. Έτσι φτάνουμε στον Μπερνστάιν που βγαίνει με ξεκάθαρες ρεβιζιονιστές θέσεις. Η Ρόζα συμμετέχει με πάθος στον αγώνα κατά των απόψεων αυτών και γράφει την μπροσούρα «Μεταρρύθμιση ή Επανάσταση». Στο βιβλίο αυτό ανέλυε τη σχέση μεταρρυθμίσεων-επανάστασης, θεωρώντας πως έπρεπε να τίθενται στην υπηρεσία της δεύτερης και τον χωρισμό που «σήκωνε κεφάλι». Την περίοδο εκείνη η Ρόζα έγραφε συνεχώς, συμμετείχε στις πολιτικές ζυμώσεις και αντιπαραθέσεις στα διάφορα συνέδρια του κόμματος και της Διεθνούς.

Το 1905 πήγαινε κρυφά στη Βαρσοβία και συμμετείχε στην εξέγερση. Εκείνη τη χρονιά γίνεται και η πρώτη επανάσταση στη Ρωσία. Η Ρόζα τη χαιρέτισε. Την περίοδο εκείνη ο Λένιν μέσα από το «Τι να κάνουμε» επιτίθεται στην κατάσταση των διάσπαρτων και χαλαρών ομάδων που κυριαρχούσε στη Ρωσία και θέτει την αναγκαιότητα ενός ενιαίου συγκροτημένου κόμματος της εργατικής τάξης. Η Ρόζα, ενώ αποδεχόταν την πρωτοπορία της εργατικής τάξης, διαφωνεί με τις θέσεις του Λένιν σε αυτό το ζήτημα (θέτοντας το φόβο «γραφειοκρατισμού» του κόμματος) και ο Λένιν με τη σειρά του την κριτικάρει. Βεβαίως η Λούξεμπουργκ ήταν επηρεασμένη από την κατάσταση στη Γερμανία και δεν είχε τα δεδομένα που οδήγησαν τον Λένιν στις θέσεις του.

Το Μάρτη του 1906 η Ρόζα συλλαμβάνεται και φυλακίζεται στο φρούριο της Βαρσοβίας. Η υγεία της κλονίζεται σοβαρά και χειροτερεύει με την απεργία πείνας που κάνει. Τελικά απελευθερώνεται τον Ιούνη της ίδιας χρονιάς υπό όρους. Η στήριξη των απ’ έξω συντρόφων ήταν σημαντική. Στη συνέχεια πάει σε Ρωσία και Φινλανδία όπου γράφει την μπροσούρα «Μαζική απεργία, κόμμα και συνδικάτα» με βάση την πείρα της επανάστασης του 1905.

Το μικρόβιο του σοσιαλσοβινισμού αρχίζει να διαβρώνει το ένα μετά το άλλο τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Δύσης. Στη Ρωσία έχει ήδη γίνει ο διαχωρισμός μπολσεβίκων-μενσεβίκων ενώ στη Δύση παλιά στελέχη του κινήματος όπως ο Κάουτσκι έβγαιναν με ανοιχτά ρεφορμιστικές «κοινοβουλευτικές» και αντιδιεθνιστικές θέσεις. Ενώ ο Λένιν αρχίζει έντονη πολεμική ενάντια στις ρεφορμιστικές αντιλήψεις που έφτασαν στο σημείο να αρνούνται την αναγκαιότητα της επαναστατικής ανατροπής, η Ρόζα συντάσσεται με την αριστερή τάση του κόμματος (Τσέτκιν, Μέρινγκ, Λίμπκνεχτ κ.λπ.). Ιδρύεται ο «Σπάρτακος» (1914) οργάνωση με επαναστατικά προλεταριακά χαρακτηριστικά.

Όλη η Β’ Διεθνής (με εξαίρεση το κόμμα των μπολσεβίκων) περνά σε σοβινιστικές θέσεις αλλά και πρακτικές με αφορμή τον Α’ παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Η χρεοκοπία της ολοκληρώνεται.

Το 1913 η Ρόζα γράφει τη «Συσσώρευση του Κεφαλαίου» ενώ στο δικαστήριο της Φρανκφούρτης (1914) δηλώνει ανοιχτά ότι οι Γερμανοί εργάτες δεν θα στρέψουν τα όπλα στα ταξικά τους αδέλφια των άλλων χωρών. Έτσι συλλαμβάνεται πάλι και φυλακίζεται στις γυναικείες φυλακές της Μπαρνιμστράσε. Μέχρι το Νοέμβρη του ‘18 ακολουθεί μία περίοδος φυλακίσεων και απελευθερώσουν ώσπου να απελευθερωθεί τελικά από τους εξεγερμένους προλετάριους και σπαρτακιστές στο Νοέμβρη του 1918.

Από τον Οκτώβρη έχουν αρχίσει μαζικές απεργίες, οι εργάτες του Βερολίνου κατακλύζουν τους δρόμους, δημιουργούνται Συμβούλια Εργατών και Στρατιωτών (σοβιέτ), οι φυλακές ανοίγονται από τους επαναστατημένους εργάτες, απελευθερώνονται η Ρόζα, ο Λέο Γιόγκισες κ.α. Ο Λίμπκνεχτ καλεί σε σοσιαλιστική επανάσταση, ο Γουλιέλμος δραπετεύει στην Ολλανδία. Ο «Σπάρτακος» εκδίδει την εφημερίδα «ROTE FAHNE» («Κόκκινη Σημαία»). Παρ’ όλα αυτά λείπει το συγκροτημένο κόμμα της εργατικής τάξης.

Φρέσκια ακόμα η Μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση την οποία η Ρόζα χαιρέτησε. Υπεράσπισε δημόσια την ιστορική βαρύτητα αυτής της νίκης και τη συμβολή του Λένιν και του μπολσεβίκικου κόμματος αυτήν. Κριτικές της σε ζητήματα τακτικής των μπολσεβίκων μάλλον εκφράζανε την ανησυχία της για το αν η επανάσταση θα μπορέσει να κρατηθεί και να προχωρήσει, ενώ τα ίδια τα γεγονότα τις διέλυσαν αυταπάτες ότι μπορεί κάποιοι (π.χ. μενσεβίκοι) να αλλάξουν θέση. Στις 31 του Δεκέμβρη 1918 ιδρύεται το Κ.Κ. Γερμανίας.

Οι σοσιαλδημοκράτες με τον αντιδραστικό Έμπερτ επικεφαλής παίρνουν τα ηνία της κατάστασης. Προδίδουν τους εργάτες, παίρνουν ανοιχτά το ρόλο της αντεπανάστασης, χτυπούν με την τρομοκρατία το εργατικό κίνημα και τις οργανώσεις και οπλίζουν τους δολοφόνους της Ρόζας και του Λίμπκνεχτ. Άλλοι ηγέτες του κινήματος (Β. Πικ, Γιόγκισες, κ.λπ.) συλλαμβάνονται, οι σπαρτακιστές στέλνονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, ακολουθεί μαύρη τρομοκρατία.

Σήμερα, τόσα χρόνια μετά, χιλιάδες Γερμανοί αγωνιστές εξακολουθούν να διαδηλώνουν και να συγκρούονται με την αστυνομία του γερμανικού ιμπεριαλισμού, τιμώντας τη Ρόζα στην επέτειο της δολοφονίας της, αυτής που «παρά τα λάθη της -έλεγε ο Λένιν- ήταν ένας αετός της επανάστασης».