Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φ. 194, στις 12-1-1991
Τελευταία, είδαν το φως της δημοσιότητας κάποιες τοποθετήσεις απόγονων του Ν. Ζαχαριάδη, και όσων ήξεραν και όσων "δεν ήξεραν" ότι ήταν τέτοιοι για το τι σκέφτονταν τα τελευταία χρόνια της ζωής του, για την "ψυχολογική" του κατάσταση κλπ.
Τι και ποιους εξυπηρετεί αυτή η ιστορία;
Ο Ζαχαριάδης ήταν δημόσιο πρόσωπο, ηγέτης του παλιού ΚΚΕ, και θα κριθεί ιστορικά από το έργο του και όχι απ' τα κουτσομπολιά και τις φλυτζανούδες που ψυχανεμίζονται τις απόψεις του. Σίγουρα όμως όσοι προσπαθούν να φέρουν στα μέτρα τους το Ζαχαριάδη και να τον εμφανίσουν εκ των υστέρων σαν "μετανοούσα Μαγδαληνή" για το πριν το ‘55 διάστημα, είτε Σοβιετικοί είναι αυτοί, είτε ομογάλακτοί τους στην Ελλάδα, είτε αστοί, δεν διάλεξαν την πιο αποδοτική μέθοδο.
Έχουμε γράφει στο παρελθόν (περιοδικό "ΛΑΪΚΟΣ ΔΡΟΜΟΣ" που εκδίδονταν από την ΟΜΛΕ) μια βασική τοποθέτηση για το Ν. Ζαχαριάδη. Ούτε ολοκληρωμένη ήταν, ούτε και θεωρούμε πως δε χρειάζεται να επανέλθουμε. Ούτε βέβαια, με ευκαιρία το αλισβερίσι των φλυτζανούδων, θα τοποθετηθούμε τώρα συνολικά. Απλά, θα θυμίσουμε μερικές βασικές απόψεις μας για το Ζαχαριάδη και το έργο του, επειδή ξέσπασε όλος αυτός ο θόρυβος, ξανατονίζοντας ότι έτσι δε γράφεται η ιστορία κανενός.
Γενικά θα λέγαμε ότι ο Ζαχαριάδης, ήταν ο μόνος από την ηγεσία του παλιού ΚΚΕ που είχε ηγετικές ικανότητες και θα μπορούσε να παίξει διαφορετικό ρόλο. Δεν κατάφερε. Και παραπέρα, έκανε σοβαρά και χοντρά λάθη που ζημίωσαν το κίνημα στη χώρα σε κρίσιμες εποχές. Οι επικριτές του, ρεβιζιονιστές και αστοί κάθε απόχρωσης, δεν κατηγορούν το Ζαχαριάδη γι' αυτά τα λάθη. Άλλο ήταν και είναι το πρόβλημα τους: Να χτυπήσουν κάθε θετικό του παλιού ΚΚΕ και του Ζαχαριάδη. Διαφορετικές τοποθετήσεις για διαφορετικούς σκοπούς. Αλλά αυτό ας το αφήσουμε τώρα.
Διαφωνούμε με τον τρόπο που έγινε γ.γ. του ΚΚΕ ο Ζαχαριάδης. Το 1931 και μπροστά στην εικόνα ενός διαλυμένου ΚΚΕ, χωρίς συνοχή και σωστούς προσανατολισμούς, η Τρίτη Διεθνής διόρισε το Ζαχαριάδη γ.γ. του ΚΚΕ. Σίγουρα, δεν είναι ο σωστός τρόπος για τη λύση των προβλημάτων οποιουδήποτε κόμματος. Είμαστε της άποψης ότι η ηγεσία ενός κόμματος πρέπει να αναδείχνεται μέσα στους αγώνες και με σωστές, δημοκρατικές διαδικασίες στα πλαίσια του κόμματος. Και βέβαια, δεν αρκεί το πόστο του γ.γ. Αναφερόμαστε σε διαδικασίες που θα ανάδειχναν (ή όχι) μια σειρά στελεχών με ικανότητες και ανεξαρτησία σκέψης και απόψεων.
Ο Ζαχαριάδης, παρά το λαθεμένο τρόπο της τοποθέτησής του στη γ.γ., σε σύντομο χρονικό διάστημα συγκρότησε το ΚΚΕ και του έδωσε φυσιογνωμία και προσανατολισμό. Στα χρόνια ‘31-‘36 το ΚΚΕ καθοδήγησε σοβαρούς μαζικούς αγώνες, έπαιξε σοβαρό ρόλο στα πολιτικά πράγματα και είχε ανάλυση και γραμμή για τα ελλαδικά πράγματα. Όσο και αν φαίνεται παράξενο, η ανάλυση του ‘34 εξακολουθεί να ‘ναι ντοκουμέντο μέχρι σήμερα. Γιατί, παρά τις κατά καιρούς μπουρδολογίες δεν έγινε μια ανάλυση με διαφορετικά φόντα, Είναι ζητούμενο ακόμα μια τέτοια τοποθέτηση.
Με την επίθεση της Ιταλίας κατά της Ελλάδας, το 1940, όταν η ξενόδουλη αστική τάξη ήταν έτοιμη να την "κοπανίσει" (αυτό έγινε το 1941 με την είσοδο των Γερμανών) ο Ζαχαριάδης έστειλε γράμμα από τη φυλακή στους κομμουνιστές να πάνε στο μέτωπο και να πολεμήσουν το φασίστα εισβολέα, με κάθε τρόπο. Θετική τοποθέτηση, και δικαιωμένη απ’ τα πράγματα. Λάθος του Ζαχαριάδη όχι το ότι έθεσε τους κομμουνιστές κάτω απ’ τις διαταγές του αστικού στρατού, αλλά το "χωρίς όρους". Ίσα ίσα χρειάζονταν όροι γιατί η συνέχεια απέδειξε την αξίας τους.
Όταν η ηγεσία του ΚΚΕ ξεπούλησε τον υπέροχο αγώνα του λαού μας στο χρόνια ’42-’45 (Λίβανος - Καζέρτα - Βάρκιζα) ο Ζαχαριάδης ήταν στο Νταχάου. Όταν γύρισε το ‘45 στην Ελλάδα, ενώ ο λαός περίμενε να πάρει πρωτοβουλίες για την ανατροπή των συνθηκολογήσεων, ο Ζαχαριάδης έκανε το τραγικό λάθος να θέλει να εφαρμοστεί η συμφωνία της Βάρκιζας, "για δημοκρατική λύση" και άλλα φούμαρα. Σε εποχές που όλη η Ελλάδα ήταν αντίθετη στη συμφωνία της Βάρκιζας, σε εποχές που οι συσχετισμοί ήταν ευνοϊκότατοι για το λαϊκό κίνημα (περιοδεία του Σαράφη και ντοκουμενταρισμένη έκθεσή του στην ηγεσία του ΚΚΕ το απόδειχνε με συντριπτικά νούμερα και στοιχεία) ο Ζαχαριάδης επέμενε για τη "σωστή εφαρμογή της συμφωνίας της Βάρκιζας"(!!!) Τα σχόλια περιττεύουν. Η συνέχεια έδειξε, ότι η υπόθεση πήγαινε από λάθος σε λάθος. Αφού ο Ζαχαριάδης "αφόρισε" τον Άρη Βελουχιώτη (έπιασε τον ταύρο απ’ τα κέρατα…) και αφού για δυο χρόνια οι φασίστες σκότωσαν, ρήμαξαν κόσμο και κόσμο, αφού το δοσιλογικό κράτος στεριώθηκε για τα καλά, στέλνοντας εξορία και φυλακή όσους αγωνιστές δεν σκότωσε και δε σακάτεψε, το 47 (!!!) ο Ζαχαριάδης εφάρμοσε την απόφαση του ‘45 για το δεύτερο ανταρτικό (!!!)
Κατηγορούν, λοιπόν, οι αστοί και οι ρεβιζιονιστές το Ζαχαριάδη για τον "τυχοδιωκτισμό" της αποχής του ’46. Αλλά το λάθος του Ζαχαριάδη δεν ήταν αυτό, αλλά το αντίθετο ακριβώς. Αν εφαρμοζόταν η απόφαση του ‘45 για έξοδο στο βουνό όσων κυνηγιόντουσαν (δηλαδή όλου του κόσμου), θα αμφισβητούνταν απ’ την αρχή το δοσιλογικό κράτος με ευνοϊκότατους συσχετισμούς για το λαϊκό κίνημα και κάθε άλλο παρά στο δημοψήφισμα του ‘46 θα πηγαίναμε…
Ξεκίνησε, λοιπόν, το δεύτερο αντάρτικο με τους πιο δυσμενείς όρους, τέλος ‘46 - αρχές ‘47. Τα ξερονήσια γέμισαν από αγωνιστές που θα ήταν στο βουνό. Όχι μόνο αυτό, αλλά δόθηκε ευκαιρία να επανδρωθεί το δοσιλογικό κράτος και να παραμείνει χωρίς εφεδρείες ο Δημοκρατικός Στρατός (γι’ αυτό και αναγκάστηκε ο Ζαχαριάδης να στρατολογεί με όχι και τόσο "οικειοθελείς" τρόπους).
Ο τυχοδιωκτισμός του Ζαχαριάδη εκδηλώθηκε το ‘48. Όταν ο Δημοκρατικός Στρατός έμεινε πια χωρίς εφεδρείες και είχε στριμωχτεί σε συγκεκριμένα σημεία (βασικά Γράμμο - Βίτσι), ο Ζαχαριάδης μίλησε για τη "μεγάλη καμπή" και αντί για αντάρτικες επιχειρήσεις, με όλη τη σημασία του όρου, ξανοίχτηκε σε επιχειρήσεις έξω απ’ τα μέτρα των δυνατοτήτων του Δημοκρατικού Στρατού.
Η τελική ήττα του ‘49 βαραίνει το Ζαχαριάδη, άσχετα από τα λάθη του "στρατηγού της οπερέτας" Μάρκου Βαφειάδη και την προδοσία του Τίτο (άφησε τους φασίστες να χτυπήσουν μέσα από Γιουγκοσλαβικό έδαφος πισώπλατα στο Γράμμο). Και βαραίνει το Ζαχαριάδη η ήττα γιατί με την ηγεσία του γίνανε τόσο σοβαρά και τραγικά λάθη, που χαντάκωσαν το λαϊκό κίνημα.
Δυο ακόμα σοβαρά λάθη του Ζαχαριάδη ήταν η τοποθέτησή του με βάση τη "θεωρία των δυο πόλων" (Αγγλία, ΗΠΑ - ΣΕ) και κατά συνέχεια με το γνωστό και κακόφημο, "η Ελλάδα ανήκει στη Δύση"! Και παραπέρα, όταν οι μοναρχοφασίστες απειλούσαν με εισβολή στην Αλβανία, αντί να αντιταχθεί με όλο το σθένος του, είπε ούτε λίγο ούτε πολύ: "άμα μπούνε θα ακολουθήσουμε αναγκαστικά"!!
Παρά το γεγονός των τόσο τραγικών λαθών, ο Ζαχαριάδης (ακόμα το ‘51 μιλούσε για το "όπλο παρά πόδας") δεν ήταν ο άνθρωπος που βόλευε το Χρουστσόφ. Αντιπροσώπευε, καλώς ή κακώς, το παλιό ΚΚΕ που, παρά τις προδοσίες και τα λάθη, ήταν μια ζωντανή πραγματικότητα για το λαό και τη χώρα.
Το 1955 με ωμή επέμβαση στα εσωτερικά του ΚΚΕ, ο Χρουστσόφ έδιωξε τον Ζαχαριάδη και τοποθέτηση τους Κολιγιάννη - Παρτσαλίδη στην ηγεσία. Εκεί στα 1955-‘56 τελείωσε και η ιστορία του παλιού ΚΚΕ. Με τραγικές ιστορίες στην Τασκένδη και αλλού αλλά και στο εσωτερικό. Στα 1958 διαλύθηκε το ΚΚΕ με απόφαση των ρεβιζιονιστών, που ποτέ δεν ανακοινώθηκε στα μέλη του ΚΚΕ και στο λαό…
Στη Σιβηρία ο Ζαχαριάδης πέρασε από διάφορες φάσεις. Ενώ οι κομμουνιστές πάλεψαν με νύχια και με δόντια το πραξικόπημα του Χρουστσόφ και των ρεβιζιονιστών και ο Ζαχαριάδης ήταν αναφορά τους (άλλο ζήτημα αν έκαναν λάθος) και, ενώ ο Ζαχαριάδης κατάγγελνε την επέμβαση στα εσωτερικά του ΚΚΕ, στα βαθιά γεράματα "ανένηψε" με το γράμμα που καταγγέλνε την Κίνα και το Μάο και τασσόταν στο πλευρό των ρεβιζιονιστών της ΣΕ.
Εδώ θα κλείσουμε το σημείωμα αυτό. Ο Ζαχαριάδης μπορεί να είχε θετικά στοιχεία, ιδιαίτερα την πρώτη περίοδο, αλλά απέτυχε τραγικά στις πιο κρίσιμες φάσεις του κινήματος. Δεν στάθηκε στο ύψος του ηγέτη ενός κινήματος μεγάλου, από τα λίγα στον κόσμο. Και τελείωσε τη ζωή του καταγγέλλοντας το Μάο, σε εποχές που έδινε πρακτικά και θεωρητικά μάχες κόντρα στη ΣΕ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου