Θεσσαλονίκη: "Διδάγματα από την εξέγερση του Νοέμβρη"

Εισήγηση του σ. Κώστα Καμαρέτσου στην εκδήλωση “Με την εξέγερση του Νοέμβρη για τους σεισμούς που μέλλονται να έρθουν” (14/11/2021)

 

Συναγωνιστές και φίλοι,

για ακόμα μια χρονιά θα βγούνε λόγοι για τον εορτασμό του Πολυτεχνείου από εχθρούς και ψεύτικους φίλους. Θα μιλήσουν ανούσια για τη “δημοκρατία”, υπερασπιζόμενοι το σημερινό καθεστώς της εκμετάλλευσης και της εξάρτησης, καταλήγοντας ότι αγώνας αυτός αφορούσε το παρελθόν και δικαιώθηκε.

Η δικιά μας εκδήλωση στέκεται ενάντια σε αυτή τη λογική. Γιατί θα αντιμετωπίσει το Πολυτεχνείο ως αυτό που πραγματικά ήταν: μια λαϊκή αντιφασιστική-αντιιμπεριαλιστική εξέγερση. Που έθεσε τον ανεκπλήρωτο στόχο μιας Ελλάδας ανεξάρτητης, με τον εργαζόμενο λαό αφέντη στον τόπο του, χωρίς την κυριαρχία του ξένου ιμπεριαλισμού και των ντόπιων εκμεταλλευτών. 

 

Καλύτερα όμως να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Ποιος ήτανε ο χαρακτήρας του καθεστώτος της 21ης Απριλίου και πώς οδηγηθήκαμε εκεί;

Δεν μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, χωρίς να τοποθετηθούμε για τον ρόλο του Αμερικάνικου παράγοντα στην Ελλάδα.

Το μετεμφυλιακό κράτος της Δεξιάς στην Ελλάδα στήθηκε κάτω από την ασφυκτική κυριαρχία του Αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Οι Αμερικάνοι ήταν οι πραγματικοί νικητές του λεγόμενου “εμφύλιου πόλεμου” στην Ελλάδα, αφού με τους βομβαρδισμούς και τις ναπάλμ έγειραν αποφασιστικά την πλάστιγγα ενάντια στον Δημοκρατικό Στρατό. Εξ' αρχής λοιπόν, το αστικό κράτος ήτανε έντονα εξαρτημένο στους Αμερικάνους, που τότε ανεβοκατέβαζαν τις κυβερνήσεις (όπως πχ με την περίπτωση της αποστασίας). Δική τους μεθόδευση ήτανε οι δολοφονίες των Λαμπράκη και Μπελογιάννη.

Παρά τη νίκη τους όμως, ντόπιο και ξένο κεφάλαιο δεν μπορούσαν να οικοδομήσουν κοινωνική συναίνεση και σταθερότητα. Στις εκλογές του 1958 η Αριστερά βγαίνει δεύτερη δύναμη, δείχνοντας ότι το κομμουνιστικό κίνημα έχει βαθιές ρίζες στο λαό μας. Ξεδιπλώνονται αυτή την περίοδο μεγάλοι αγώνες: οι νικηφόρες απεργίες των οικοδόμων, το φοιτητικό κίνημα, το κίνημα για την Ειρήνη, το κίνημα για τα δημοκρατικά δικαιώματα (γνωστό και ως “1-1-4”). Στις αρχές της δεκαετίες του '60 σχηματίζονται και πέφτουν μια σειρά κυβερνήσεις, χωρίς καμία από αυτές να κατορθώσει να εξασφαλίσει πολιτική σταθερότητα. Γι' αυτό το λόγο, για να εξασφαλιστεί η “σταθερότητα” της εξουσίας τους, ξένο και ντόπιο κεφάλαιο προώθησαν τη φασιστική δικτατορία, για να φιμώσουν το λαϊκό κίνημα.

Συνέβαλλαν όμως και σημαντικοί εξωτερικοί λόγοι για την οργάνωση του πραξικοπήματος. Η γεωστρατηγική θέση της χώρας, ειδικά εκείνη την περίοδο, ήτανε κρίσιμη για τον έλεγχο της Μέσης Ανατολής και της Ν.Α. Μεσογείου. Το Μάη του 1967 ξέσπασε ο πόλεμος των Έξι Ημερών με αντιμέτωπους το Ισραήλ και τα αραβικά καθεστώτα, με την Ελλάδα μέσω των βάσεων να έχει παίζει ενεργό ρόλο στα Αμερικάνικα σχέδια. Ο έλεγχος της Ελλάδας ήτανε σημαντικός και για τον περιορισμό της ΕΣΣΔ. Επίσης, τα δυτικοευρωπαϊκά μονοπώλια είχανε αρχίσει να διεισδύουν στην Ελλάδα και οι Αμερικάνοι ήθελαν να ανακόψουν το δρόμο τους. Η διείσδυση των Ευρωπαίων είχε αρχίσει να γίνεται έντονη μετά την Συμφωνία Σύνδεσης της χώρας με την ΕΟΚ (1961), που αποτελούσε πρόδρομο της ΕΕ. Καθόλου τυχαία αυτή η Συμφωνία Σύνδεσης αναστάλθηκε από την δικτατορία των συνταγματαρχών. Για όλους αυτούς τους τους λόγους, οι Αμερικάνοι ήθελαν στην Ελλάδα μια κυβέρνηση απόλυτα ελεγχόμενη, μια μαριονέτα.

Οι λόγοι λοιπόν του πραξικοπήματος ήτανε και εξωτερικοί και εσωτερικοί, γι' αυτό το πραξικόπημα χαρακτηρίστηκε από το λαό μας ξενοκίνητο και Αμερικανοκίνητο. Εμείς, και για το σήμερα, εξηγούμε ότι η αντιιμπεριαλιστική πάλη δεν αφορά κύρια τους άλλους λαούς. Το πρώτο θύμα του ιμπεριαλισμού και των βάσεων είναι τα δικαιώματα του ίδιου του λαού μας. Ήτανε μέσα από τους λεγόμενους “αμυντικούς μηχανισμούς” του ΝΑΤΟ που οργανώθηκαν οι πραξικοπηματίες, και με την ανάμιξη της CIA. Άλλωστε, είναι γνωστό σε όλους ότι το ΝΑΤΟ έσπειρε μια σειρά Χούντες. Να μην ξεχνάμε ότι το 2013, στα πλαίσια της ΝΑΤΟϊκής άσκησης “Καλλίμαχος” στο Κιλκίς, έγινε πρόβα καταστολής διαδηλώσεων.

Σήμερα ο λαός μας βρίσκεται κάτω από μια διπλή κυριαρχία. Από την μία πλευρά της πλουτοκρατίας και από την άλλη πλευρά των Αμερικάνων και Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών, που καθορίζουν τόσο την γεωστρατηγική όσο και την οικονομική ζωή της χώρας. Αυτή τη διπλή κυριαρχία θα κληθεί να αντιμετωπίσει κάθε λαϊκό κίνημα που αναπτύσσεται, και συνεπώς θα πρέπει να είναι συγκροτημένο απέναντι και στους δύο εχθρούς. Αυτή η σχέση κυριαρχίας, είναι που καθορίζει κατά την άποψη μας, ότι η επανάσταση στην Ελλάδα θα έχει και αντικαπιταλιστικά και αντιιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά.

Κι όμως, αυτή η τόσο προφανής αλήθεια ξεχνιέται από το σύνολο της Αριστεράς και των δυνάμεων που αναφέρονται στο κίνημα. Στο όνομα ενός δήθεν ριζοσπαστικού καθαρού “αντικαπιταλισμού”, και με το ανυπόστατο επιχείρημα ότι “δεν πρέπει να βγει λάδι η ντόπια αστική τάξη”, μέχρι και στις συνελεύσεις του Πολυτεχνείου μια σειρά αριστερές δυνάμεις βγάζουν έναν ασθενικό αντιιμπεριαλιστικό λόγο. Υποβαθμίζεται σημαντικά ο ρόλος του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Όσο για τις δυνάμεις της αναρχίας-αυτονομίας; Διακατέχονται από ένα πραγματικό κόμπλεξ στο να καταγγείλουν το ρόλο του ιμπεριαλισμού στην Ελλάδα, μη φωνάζοντας ούτε ένα ανάλογο σύνθημα σε ολόκληρη την πορεία του Πολυτεχνείου.

Στην περσινή ανακοίνωση του ΚΚΕ για την 21η Απριλίου αναφέρεται ότι: “Η δικτατορία της 21ης Απρίλη γεννήθηκε στο έδαφος της κρίσης του αστικού πολιτικού συστήματος ως αποτέλεσμα των αντιπαραθέσεων και των συγκρούσεων για τις αρμοδιότητες του Παλατιού, ειδικότερα για το ρόλο του στη διοίκηση του στρατού και στην ανάκληση πρωθυπουργού. Το πολιτικό σύστημα της μετεμφυλιακής περιόδου ήταν πλέον παρωχημένο, δεν εξυπηρετούσε την ομαλή ενσωμάτωση των εργατικών-λαϊκών μαζών στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν από τη μεταπολεμική καπιταλιστική ανάπτυξη και τη χρονική απομάκρυνση από την ταξική αναμέτρηση με το ΔΣΕ.”. Δύο παραγράφους αργότερα απλώς αναφέρεται ότι το πραξικόπημα έγινε “[...] με την ανοχή και στη στήριξη των ΗΠΑ”. Αντίστοιχα, η ΚΝΕ μέσα από τις γραμμές του “Οδηγητή” έχει γράψει ότι “βασικός λόγος για τον οποίο επιβλήθηκε η δικτατορία ήταν η ανάγκη το αστικό πολιτικό σύστημα να ξεπεράσει την κρίση που είχαν προκαλέσει οι οξύτατες ενδοαστικές αντιθέσεις”.

Οι ανιστόρητες αυτές εκτιμήσεις από μία σειρά δυνάμεις γίνονται για να υποβαθμιστεί η αντιιμπεριαλιστική πάλη και το σημερινό αίτημα για ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ, να παρακαμφθεί ο εξαρτημένος χαρακτήρας της ελληνικής αστικής τάξης, και τα καθήκοντα που απορρέουν από αυτόν. Αυτές οι εκτιμήσεις αποτελούν αίτιο για την ανεπαρκή ανάπτυξη του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος στις μέρες μας, ενώ η χώρα μας με τις νέες συμφωνίες μπαίνει βαθύτερα στα επικίνδυνα ιμπεριαλιστικά σχέδια.

 

Ποια ήταν η πολιτική του χουντικού καθεστώτος;

Πολλά λέγονται για τα πρώτα χρόνια της δικτατορίας, για υποτιθέμενη “ανοχή” που έδειξε ο ελληνικός λαός σε αυτή. Είναι αλήθεια ότι οι συνθήκες των βάρβαρων διώξεων, οι εξορίες και τα βασανιστήρια, έκαναν πολύ δύσκολη την εκδήλωση της λαϊκής πάλης. Από την πρώτη στιγμή όμως, παράνομοι πυρήνες των λαϊκών οργανώσεων άρχισαν να δρουν και να οργανώνουν την Αντίσταση. Χρειάστηκε όμως μεγάλη υπομονή και δουλειά βήμα το βήμα, ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες για μαζικό κίνημα.

Θα πρέπει να δίνεται απάντηση ενάντια στους άμεσους ή έμμεσους υμνητές της Χούντας, και τα κάθε λογής φασιστοειδή που κατακλύζουν με κυβερνητικές πλάτες το δημόσιο λόγο και τα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης. Ενάντια σε όλους αυτούς που αποτελούν το μακρύ χέρι του συστήματος, και είναι οι πιο συστημικοί από τους συστηματικούς. “Ψέμα” λένε οι νεκροί του Πολυτεχνείου. Αλλά μήπως και τους σημερινούς νεκρούς της πανδημίας, που καθημερινά χάνονται από τις κρατικές ελλείψεις, “ψεύτικους” δεν τους βγάζουν;

Υπάρχουν όμως και οι άλλοι, οι “εκλεπτυσμένοι” υμνητές. Αντιδημοκρατική λένε η Χούντα, καταπιεστική, όμως οικονομικά εύρωστη. Ρίχνοντας νερό στο μύλο των φασιστών για τους “δρόμους που φτιάχτηκαν” και όλα αυτά τα φαιδρά. Πριν περάσουμε στην απάντηση, θα εξηγήσουμε πρώτα κάτι. Τους δρόμους και τα έργα δεν τα έφτιαξαν ούτε οι καπιταλιστές, ούτε οι καραβανάδες. Οι εργάτες και οι στρατιώτες τα έφτιαξαν, όπως και κάθε τι σε αυτή την κοινωνία, και γι' αυτό τους ανήκει ο κοινωνικός πλούτος.

Το χουντικό καθεστώς μετέτρεψε τη χώρα σε μια μεγάλη Αμερικάνική βάση, την έκανε αγκυροβόλι του 6ου στόλου, έδωσε τα λιμάνια του Πειραιά και της Σούδας για τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Εξανέμισε το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού στις ΝΑΤΟϊκές στρατιωτικές δαπάνες, δημιουργώντας μεγάλο οικονομικό πρόβλημα, το οποίο κλήθηκαν να πληρώσουν οι εργαζόμενες μάζες. Ξεπούλησε το δημόσιο πλούτο στα δυτικά ιμπεριαλιστικά μονοπώλια.

Η δικτατορία ήτανε ένα σκληρό αντιλαϊκό καπιταλιστικό καθεστώς που προώθησε τις ιδιωτικοποιήσεις και χτύπησε τα εργατικά δικαιώματα. Γι' αυτό το λόγο η πρώτη και η κύρια απόφαση που το χαρακτήρισε ήτανε η διάλυση όλων των σωματείων, η απαγόρευση όλων των πολιτικών εκδηλώσεων, των διαδηλώσεων και κάθε συγκέντρωσης με πάνω από 5 άτομα. Ένα κομμάτι των νόμων της Χούντας ενσωματώθηκε πρόσφατα στον νόμο Χρυσοχοΐδη για την απαγόρευση των διαδηλώσεων.

Παρά τα κοινώς λεγόμενα, το δημόσιο χρέος τριπλασιάστηκε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο έγινε 5 φορές μεγαλύτερο, δηλαδή η χώρα έκανε περισσότερες εισαγωγές από ο,τι εξαγωγές. Από τις αρχές του 1970 ο πληθωρισμός κάλπαζε, με την ακρίβεια στα βασικά είδη να εκτοξεύεται. Ειδικά το 1973, χρονιά έναρξης της παγκόσμιας πετρελαϊκής κρίσης, ήτανε η χειρότερη. Ήτανε η αρχή μιας κρίσης που με μία έννοια κρατάει μέχρι και σήμερα, μιας και η παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία ποτέ δεν ξεπέρασε οριστικά αυτά τα φαινόμενα. Το 1973 οι τιμές στην Ελλάδα αυξήθηκαν πάνω από 40%. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι πριν την εξέγερση του Πολυτεχνείου έχουμε πύκνωση των κινηματικών γεγονότων και η λαϊκή οργή να διογκώνεται. Η κατάληψη της Νομικής το Φλεβάρη του '73 ήτανε η προειδοποιητική βολή.

Ακόμα και οι ίδιοι οι χουντικοί γνωρίζανε ότι δεν μπορούσαν να αποφύγουν την εκδήλωση μεγάλων λαϊκών αγώνων. Γι' αυτό βάλανε μπροστά έναν ελιγμό για να σώσουν το καθεστώς τους: τη λεγόμενη φιλελευθεροποίηση της Χούντας. Η φιλελευθεροποίηση ήτανε μια έμπνευση του πρωθυπουργού Μαρκεζίνη, σύμφωνα με την οποία θα παραχωρούνταν “σταδιακά” κάποιες δημοκρατικές ελευθερίες και θα επιτρεπόταν η λειτουργία κάποιων κομμάτων, για να οδηγηθούμε σε εκλογές κάτω από την κυριαρχία του στρατιωτικού καθεστώτος. Ήτανε ένα μασκάρεμα, που εφαρμόστηκε αργότερα και στα φασιστικά καθεστώτα της Λατινικής Αμερικής και της Τουρκίας. Μια στρατιωτική δικτατορία με ολίγη από δημοκρατία.

Θα περίμενε κανείς ότι το σύνολο του πολιτικού κόσμου και φυσικά της Αριστεράς θα ήτανε εναντίων ενός τέτοιου ελιγμού του ετοιμοθάνατου χουντικού καθεστώτος. Κι όμως! Όλες οι αστικές δυνάμεις, αλλά και η επίσημη Αριστερά, βρήκαν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία της φιλελευθεροποίησης, τρέχοντας αξιοποιήσουν τα άνοιγμα που έκανε η δικτατορία. Είναι η λογική που κυριαρχεί και σήμερα στο κίνημα μας: η λογική του δήθεν “ρεαλισμού”, του “μικρότερου κακού”, του αγώνα “με εναλλακτικά μέσα”, που προσπαθεί να χωρέσει το κίνημα στο καλούπι του εχθρού. Εδώ όμως χρειάζεται να γίνει μια αναγκαία παρένθεση.

 

Το ζήτημα της Αριστεράς.

Ενόσω αυτά γίνονταν στην Ελλάδα, σημαντικές εξελίξεις έχουν συμβεί στην παγκόσμια Αριστερά. Πρώτα και κύρια στην Σοβιετική Ένωση, όπου η επαναστατική γραμμή της 3ης Διεθνούς ανατρέπεται το 1956. Η νέα σοβιετική ηγεσία προωθούσε πλέον το "ειρηνικό πέρασμα" από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, αντί για την επανάσταση. Στο όνομα της "ειρηνικής προσέγγισης" σοσιαλισμού και ιμπεριαλισμού, επιχειρήθηκε η παύση των εθνικοαπελευθερωτικών και αντιιμπεριαλιστικών κινημάτων που ξεσπούσαν παντού στον πλανήτη. Η νέα αυτή ηγεσία, που δεν ήταν κομμουνιστική, ξεδόντιασε ένα-ένα τα κομμουνιστικά κόμματα. Το ΚΚΕ γνώρισε τη βίαιη σοβιετική επέμβαση και τη μετατροπή του σε αυτό που είναι σήμερα, ένα ρεφορμιστικό κόμμα.

Από την άλλη όμως μεριά, σημαντικά λαϊκά επαναστατικά κινήματα ξέσπασαν σε ολόκληρο τον κόσμο, από το μακρινό Βιετνάμ μέχρι τα οδοφράγματα στους δρόμους του Παρισιού, το Μάη του '68. Όλος ο κόσμος δονούνταν και σαρώνονταν από τον αέρα των επαναστατικών κινημάτων, με την Μεγάλη Προλεταριακή Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα να κατέχει καθοδηγητική θέση.

Σήμερα, οι μεγάλοι απεργιακοί αγώνες σε ολόκληρη την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, οι λαϊκές εξεγέρσεις στη Λατινική Αμερική, η ένοπλη επαναστατική πάλη που διεξάγεται στην Ινδία, είναι καθημερινές αποδείξεις ότι η Ιστορία δεν τελείωσε. Ότι ο λαός μας δεν είναι μόνος του. Είναι και θα είναι πάντα “περικυκλωμένος” από άλλους λαούς που θα αγωνίζονται και θα ξεσηκώνονται.

Τα δύο μεγάλα τότε κόμματα της ρεφορμιστικής Αριστεράς είδανε στην φιλελευθεροποίηση της Χούντας “δυνατότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν”, τρέχοντας για παράδειγμα να συμμετέχουν στις εκλογές των χουντικών συλλόγων, οι οποίες πάντως ακυρώθηκαν από την εκτεταμένη αποχή. Η επαναστατική Αριστερά είδε την περίοδο αυτή ως προεξεγερτική προετοιμασία, ως κλιμάκωση του αντιφασιστικού-αντιιμπεριαλιστικού αγώνα. Η μία γραμμή έβλεπε τον αγώνα ως στενά δημοκρατικό, με σκοπό την ομαλή μετάβαση στη "δημοκρατία", και ή άλλη γραμμή είδε τον αγώνα αυτό ως αντιιμπεριαλιστικό και λαϊκοδημοκρατικό, ως πρώτο κρίκο για την ανατροπή της αστικής εξουσίας. Οι δύο αυτές γραμμές συγκρούστηκαν μέσα στο Πολυτεχνείο τόσο για τις μορφές πάλης, όσο και για τα συνθήματα.

Έλεγε η ανακοίνωση της Οργάνωσης Μαρξιστών-Λενινιστών Ελλάδας, τον Οκτώβρη του 1973:

"Σήμερα το κύριο χαρακτηριστικό της πανεθνικής κρίσης είναι η μετατροπή των αγωνιστικών διαθέσεων των εργαζομένων και της νεολαίας σε πράξη, σε μαζικούς αγώνες που φτάνουνε σε ανοιχτές συγκρούσεις".

"Για όποιον δε νοσταλγεί την αντιπολίτευση στα πλαίσια της φασιστικής νομιμότητας, όπως συμβαίνει με την αστική αντιπολίτευση και τους συρόμενους πίσω της ρεβιζιονιστές ηγέτες, αυτό που επέρχεται στη χώρα μας και που έχει τεράστια σημασία, δεν είναι η επάνοδος στο κοινοβούλιο και οι εκλογές. Αλλά η ανάπτυξη των μαζικών αγώνων της εργατικής τάξης και της νεολαίας που ανοίγουν ελπιδοφόρες προοπτικές για την ανάπτυξη ενός πλατιού αντιφασιστικού-αντιιμπεριαλιστικού κινήματος".

Χαρακτηριστική είναι η γραμμή της ΚΝΕ για την ίδια περίοδο που τόνιζε: "ότι θα έπρεπε να αποφευχθούν οι περιπτώσεις ξεκομμένων ενεργειών του φοιτητικού κινήματος -και ειδικά με την μορφή κατάληψης κτιρίων- κάτω από την επίδραση των αυθόρμητων και αριστερίστικων στοιχείων" [έκθεση της ΚΕ του ΚΚΕ – ΚΟΜΕΠ του 1976].

Στις 14 Νοέμβρη, και ενώ διεξάγονται φοιτητικές συνελεύσεις, η Πολυτεχνική σχολή καταλαμβάνεται ως μέσο άμυνας και προφύλαξης των φοιτητών από την αστυνομία. Σύντομα, και χωρίς αυτό να αποτελεί αρχικό σχεδιασμό καμίας δύναμης, μετατρέπεται σε κέντρο οργάνωσης του αγώνα και καταγγελίας της Χούντας.

Η έκθεση της ΚΕ του ΚΚΕ για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου τονίζει:

«Πρέπει να λεχθεί ότι η κατάληψη αποτέλεσε αιφνιδιασμό για τις καθοδηγήσεις του Κόμματος και της ΚΝΕ. Δεν ήταν προετοιμασμένες να δουν τις μέθοδες παρέμβασής τους στα γεγονότα, καθώς και τις μέθοδες συντονισμού της δράσης τους. Η ΚΟΑ και το Γραφείο του ΚΣ της ΚΝΕ είδαν καταρχήν την κατάληψη σαν μια επικίνδυνη περιπλοκή στην ανάπτυξη της αντιχουντικής πάλης. Η σκέψη τους ήταν κυρίως να πάρουν μέτρα για την άμεση απαγκίστρωση των φοιτητών από το Πολυτεχνείο...» [έκθεση της ΚΕ του ΚΚΕ – ΚΟΜΕΠ του 1976].

Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι η ΚΝΕ και η μαζική της οργάνωση "αντιΕΦΕΕ" κατάγγειλε ανοιχτά την κατάληψη του Πολυτεχνείου ως “προβοκάτσια”, σωστά φοβούμενη ότι θα αποτελούσε τη σπίθα που θα ανάψει τη φωτιά στον κάμπο. Όταν όμως η κατάληψη μαζικοποιήθηκε, οι ρεφορμιστές προσπάθησαν από τα μέσα να περάσουν τη γραμμή της "απαγκίστρωσης" από το Πολυτεχνείο, δηλαδή της λήξης της κατάληψης.

Η αντιπαράθεση για τις μορφές πάλης, η πρόταση που κάνει η κάθε μια δύναμη για το πώς θα εξελιχθεί ένας αγώνας, αντανακλά το πολιτικό περιεχόμενο που θέλει να προωθήσει. Η αντιπαράθεση για τη μορφή πάλης (την κατάληψη), αντανακλούσε την αντιπαράθεση για το στόχο του κινήματος. Αυτή είναι μια διαδικασία που λαμβάνει χώρα μέσα σε κάθε κίνημα: στην άμεση γραμμή του καθένα αποτυπώνονται τα βαθύτερα πολιτικά χαρακτηριστικά του.

Από τη μία πλευρά, έμπαιναν γενικόλογα αιτήματα για τη “δημοκρατία” και ένα υποβαθμισμένο, στενά αντιχουντικό περιεχόμενο που χωρούσε και τις αστικές δυνάμεις. Το ΚΚΕεσ. μάλιστα έφτασε στο σημείο να προτείνει να ορκιστεί οικουμενική κυβέρνηση μπροστά στο Πολυτεχνείο. Από την πλευρά της επαναστατικής Αριστεράς, μπήκε το αντιιμπεριαλιστικό-αντιφασιστικό περιεχόμενο, όπως αυτό αποτυπώθηκε στις πύλες του Πολυτεχνείου με το σύνθημα “ΕΞΩ ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ – ΕΞΩ ΤΟ ΝΑΤΟ”.

Όπως παραδέχθηκε ανοιχτά η ΚΕ του ΚΚΕ στην ΚΟΜΕΠ του 1977, «Το σύνθημα ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ χαρακτηρίστηκε αριστερίστικο, το ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΤΟ πιθανώς άκαιρο». Παρ' όλες όμως τις προσπάθειες των ρεφορμιστών στην Συντονιστική Επιτροπή να λογοκρίνουν και να υποβαθμίσουν το αντιιμπεριαλιστικό επαναστατικό περιεχόμενο, ο λαός πλέον έχει εξεγερθεί ενάντια τους πραγματικούς υπαίτιους. Το ποτάμι δεν γύριζε πίσω.

Στις 15 Νοέμβρη, συγκροτούνται η μαθητική και η εργατική συνέλευση. Ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου διασχίζει την Αθήνα και ξεσηκώνει το λαό. Οι οικοδόμοι κατεβαίνουν σε απεργία και οι μαθητές σε αποχή. Πάνω από 100.000 διαδηλωτές συγκεντρώνονται στο Πολυτεχνείο. Τα Πολυτεχνεία της Πάτρας και της Θεσσαλονίκης καταλαμβάνονται. Οι αγρότες κατεβαίνουν στις εθνικές οδούς. Η προσπάθεια της αστυνομίας να επιτεθεί και να διαλύσει το Πολυτεχνείο αποτυγχάνει. Οι διαδηλωτές παίρνουν παραμάζωμα την αστυνομία. Γίνεται προσπάθεια κατάληψης του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης που αποκρούεται με πυροβολισμούς. Ο λαός στήνει οδοφράγματα και δεν υποχωρεί ακόμα και όταν αρχίζουν να πυροβολούν από τις ταράτσες οι ελεύθεροι σκοπευτές. Την 17η Νοέμβρη, η Συντονιστική Επιτροπή καλεί σε παλλαϊκή γενική απεργία. Ο κίνδυνος της ανατροπής του καθεστώτος είναι πλέον άμεσος. Η Χούντα είναι αναγκασμένη να κατεβάσει τα τανκς για να καταστείλει την εξέγερση.

Οι εξεγερμένοι του Πολυτεχνείου, που στάθηκαν με τα στήθη τους απέναντι στα πολυβόλα και τα τανκς, δίνοντας κάποιοι και τη ζωή τους, είναι αυτοί που χάραξαν το δρόμο που προσπαθούμε να βαδίσουμε σήμερα. Στις πύλες του Πολυτεχνείου κατακτήθηκαν τα δημοκρατικά δικαιώματα που έχουμε και εμείς σήμερα, για να μπορούμε να κάνουμε αυτή την εκδήλωση και να διακινούμε τις απόψεις μας. Κανένα δημοκρατικό δικαίωμα, δεν χαρίστηκε ποτέ. Οι δημοκρατικές κατακτήσεις χρειάζονται την ταξική πάλη για να διατηρούνται. Χρειάζεται η κάθε γενιά με τη δικιά της τη σειρά να κινεί τους τροχούς της Ιστορίας.

Μπορεί η Χούντα πρόσκαιρα να νίκησε με τη δύναμη των όπλων, όμως σύντομα οδήγησε τη χώρα σε μια νέα καταστροφή, την τραγωδία της Κύπρου. Αυτή η τραγωδία είναι μια υπενθύμιση για το ότι οι Αμερικάνοι οι κάθε είδους ιμπεριαλιστές δε νοιάζονται να εξασφαλίσουν καμία Ελλάδα, καμία Τουρκία και καμία Κύπρο. Εκμεταλλεύονται τις αντιπαραθέσεις των αστικών τάξεων για να επιβεβαιώνουν την κυριαρχία τους. Και είναι οι λαοί που πληρώνουν το λογαριασμό με το αίμα τους. Αυτό συνέβη το 1974 με το πραξικόπημα του Σαμψών στην Κύπρο, που άνοιξε το δρόμο για την τουρκική εισβολή.

Και αν η Χούντα κατέρρευσε κάτω από το βάρος των εγκλημάτων της, το Πολυτεχνείο δεν δικαιώθηκε. Γιατί το Πολυτεχνείο ήτανε μια λαϊκή εξέγερση που στόχευε έξω από το πλαίσιο της “μεταπολίτευσης” και της δήθεν “δημοκρατίας” που έχουμε σήμερα.

Μετά την πτώση της Χούντας το 1974, τα αστικά κόμματα στα λόγια υμνούσαν το Πολυτεχνείο, όμως στην πράξη διατήρησαν την εξάρτηση με τις συμφωνίες για τις ΝΑΤΟϊκές βάσεις, και την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι Αμερικάνοι και οι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές ήρθανε σε συμβιβασμό μεταξύ τους, με τους Αμερικάνους να κυριαρχούν κατά βάση στο γεωστρατηγικό και τους Ευρωπαίους στο οικονομικό πεδίο. Αυτή η σχέση δεν αμφισβητήθηκε από καμία κυβέρνηση, ούτε από την δήθεν “Αριστερή” κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, η οποία μάλιστα βάθυνε τόσο πολύ την σχέση υποταγής προς τους Αμερικάνους, που δημιούργησε πρόβλημα ισορροπιών, αφού η αστική μας τάξη πατάει πάνω σε δύο βάρκες.

Σήμερα, οι Αμερικάνοι έχουν βαφτιστεί ξανά “προστάτες” και “εγγυητές” των κυριαρχικών δικαιωμάτων, ενώ οι αστικές τάξεις Ελλάδας και Κύπρου προβαίνουν σε κάθε είδους τυχοδιωκτισμούς που μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνοι για τους λαούς της περιοχής.

Όσο και αν προσπάθησαν τα αστικά κόμματα να καπηλευτούν το Πολυτεχνείο και να το μετατρέψουν σε μια ανώδυνη σχολική γιορτούλα, όσο και αν προσπάθησαν να το εκφυλίσουν σε μνημόσυνο με ανούσιες ομιλίες, το Πολυτεχνείο παρέμεινε αντιιμπεριαλιστική και αντικυβερνητική διαδήλωση, καρφί στο μάτι των ντόπιων και ξένων αφεντικών. Και όταν έβλεπαν ότι δεν μπορούσαν να το αφομοιώσουν, περνούσαν στην ανοιχτή καταστολή.

Στις 17 Νοέμβρη του 1980, τα ΜΑΤ βάζουν φραγμό στην αντιιμπεριαλιστική πορεία προς την Αμερικάνικη πρεσβεία και χτυπούν με λύσσα. Απολογισμός δύο νεκροί από τα ρόπαλα τους, η Σταματίνα Κανελλοπούλου και ο Ιάκωβος Κουμής. Το 1985, η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ έχει εξαπολύσει την επίθεση λιτότητας, και χρειάζεται ένα όργιο τρομοκρατίας για να εμπεδώσει την πολιτική της. Μετά την πορεία του Πολυτεχνείου, ο αστυνομικός Μελίστας πυροβολεί πισώπλατα το 16χρονο μαθητή Μιχάλη Καλτεζά. Ο κρατικός φονιάς καταδικάστηκε πρωτόδικα σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση με αναστολή, και σε δεύτερο βαθμό αθωώθηκε. Ανάλογη θα είναι η μεταχείριση που θα έχουν και οι επόμενοι φονιάδες, όπως ο Καλαμπόκας, και ο Κορκονέας που αποφυλακίστηκε πρόσφατα.

 

Συναγωνιστές και φίλοι,

σήμερα που η κυβέρνηση ΝΔ, με την κοινοβουλευτική της ομάδα γεμάτη χουντικά αποβράσματα, επιτίθεται ολομέτωπα στο λαό, σήμερα που η Αμερικανόδουλη δήθεν “Αριστερά” του ΣΥΡΙΖΑ ράβει ξανά κυβερνητικά κοστούμια, σήμερα που η διαδήλωση και η απεργία ξαναμπαίνουν στο γύψο και ο φόβος του συστήματος για τον εχθρό-λαό αυξάνεται, σήμερα που η επίσημη Αριστερά βάζει ημερομηνία λήξης στους αγώνες και ετοιμάζεται για τις εκλογές, η εξέγερση του Νοέμβρη είναι μάθημα για το κίνημα του λαού και της νεολαίας. Δεν είναι τυχαίο ότι στην προσπάθεια της κυβέρνησης να βάλει στον γύψο το λαό και τη νεολαία με πρόσχημα την πανδημία, το περσινό Πολυτεχνείο (αλλά και η επέτειος του Γρηγορόπουλου), αποτέλεσαν κρίσιμους κρίκους για να σπάσουν οι απαγορεύσεις, για να ανοίξει ο κύκλος των μαζικότερων κινητοποιήσεων που βλέπουμε σήμερα.

Πολλές φορές ο εχθρός δείχνει φαινομενικά παντοδύναμος και οι λαϊκές δυνάμεις ανεπαρκείς. Στην πραγματικότητα όμως, οι μαζικές κινητοποιήσεις που βλέπουμε όλο και πιο συχνά το τελευταίο διάστημα, τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό, είναι προσεισμοί των μεγάλων συγκρούσεων, των σεισμών που μέλλονται να έρθουν. Η πανδημία και η ακρίβεια που καλπάζουν, επιδρούν καθημερινά στη συνείδηση των μαζών, κάνοντας να ωριμάζει ξανά η ανάγκη της αναμέτρησης με τους εκμεταλλευτές.

Το Πολυτεχνείο εκτός των άλλων είναι και μια υπενθύμιση για όλους εκείνους τους αγωνιστές, που κατά τη διάρκεια της επταετίας υπέμειναν και δεν λύγισαν απέναντι στις κακουχίες και τα βασανιστήρια, έχοντας πίστη ότι οι δυνάμεις του λαού μπορούν να ανατρέψουν τις καταστάσεις που φαίνονταν “μαύρες”. Φέτος, το σύστημα της εξάρτησης και της εκμετάλλευσης μας οδηγεί σε ένα “Μαύρο Χειμώνα” πανδημίας και φτώχειας. Η Άνοιξη όμως, θα βαφτεί Κόκκινη από τους λαϊκούς αγώνες.