Άουσβιτς, 27/1/1945. Ο Κόκκινος Στρατός απελευθερώνει το μεγαλύτερο κολαστήριο των Ναζί

 

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φύλ. 977, στις 25/1/2025

Στις 27/1/1945, ο Κόκκινος Στρατός, καταδιώκοντας τις ναζιστικές στρατιές και μετά από μια τρομερή προέλαση στην Ανατολική Ευρώπη, έφτασε στις πύλες του Άουσβιτς και απελευθέρωσε τους εναπομείναντες 7 χιλιάδες κρατουμένους. Ήταν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης Εβραίων και άλλων εθνικών, θρησκευτικών και κοινωνικών ομάδων. Ένα πραγματικό «εργοστάσιο θανάτου». Υπολογίζεται ότι μόνο σε αυτό εκτελέστηκαν, με τον πιο φρικτό τρόπο, περισσότεροι από 1 εκατομμύριο άνθρωποι.

 

Το Άουσβιτς δημιουργήθηκε στις αρχές του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου (27/4/1940) από το γερμανικό ναζιστικό καθεστώς δίπλα στην ομώνυμη πόλη (Οσβίετσιμ στα Πολωνικά) και κοντά στην Κρακοβία της κατεχόμενης Πολωνίας. Αρχικά, χρησιμοποιήθηκε ως κέντρο κράτησης Πολωνών αντιστασιακών και πολιτικών κρατουμένων αλλά σύντομα εξελίχθηκε σε ένα τεράστιο στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου διαδραματίστηκε ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια της ιστορίας, αυτό της «Τελικής Λύσης» και του εβραϊκού Ολοκαυτώματος.

Ήταν ένα συγκρότημα κυρίως τριών μεγάλων στρατοπέδων και αρκετών μικρότερων. Το Άουσβιτς Ι, ήταν το αρχικό στρατόπεδο. Στην συνέχεια χτίστηκε το Άουσβιτς ΙΙ - Μπίρκεναου και τέλος το Άουσβιτς ΙΙΙ - Μόνοβιτς. Στα δύο πρώτα γίνονταν οι εκτελέσεις και στο τρίτο είχαν κτιστεί τα στρατόπεδα εργασίας και οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Η διαταγή για τη δημιουργία του δόθηκε από τον αρχηγό των Ες Ες Χ. Χίμλερ, του ανθρώπου που οργάνωσε το Ολοκαύτωμα των Εβραίων.

Στο Άουσβιτς μεταφέρθηκαν εκατομμύρια άνθρωποι από όλη την Ευρώπη, (Εβραίοι, Ρομά, σοβιετικοί αιχμάλωτοι, κομμουνιστές, αντιστασιακοί, ομοφυλόφιλοι, μάρτυρες του Ιεχωβά, κ.ά.). Οι αφίξεις ήταν μαζικές. Κατά χιλιάδες μεταφέρονταν καθημερινά στο ναζιστικό κολαστήριο και αμέσως γινόταν μια πρώτη επιλογή. Ξεχώριζαν τους πιο ικανούς για εργασία και οι υπόλοιποι οδηγούνταν στους θαλάμους αερίων και μετά στα κρεματόρια για την καύση των πτωμάτων.

Οι συνθήκες διαβίωσης ήταν απάνθρωπες. Στοιβαγμένοι κατά δεκάδες σε ανθυγιεινούς και παγωμένους θαλάμους, με ελάχιστη τροφή, με αρρώστιες (όπως ο τύφος) να θερίζουν, υποβάλλονταν καθημερινά σε ακραία σωματική καταπόνηση και φρικτά βασανιστήρια. Οι πιο υγιείς μεταφέρονταν στο τρίτο στρατόπεδο για καταναγκαστική εργασία σε εργοστάσια όπως αυτό της IG Farben.

Ταυτόχρονα ο διαβόητος γιατρός Γ. Μένγκελε εκτελούσε, πάνω σε ζωντανούς, τα πιο νοσηρά πειράματα που θα μπορούσε να σκεφτεί ανθρώπινος νους, με στόχο να θεμελιώσει τις φυλετικές θεωρίες των Ναζί. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα θύματά του κατέληγαν. Ήταν αυτός που αποφάσιζε ποιοι ήταν ικανοί για εργασία και ποιοι θα στέλνονταν για εκτέλεση. Οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά, οι έγκυες και οι ανάπηροι ήταν οι πρώτοι που κρίνονταν «ανίκανοι» για εργασία και θανατώνονταν από την πρώτη κιόλας μέρα. Υπολογίζεται ότι καθημερινά εκτελούνταν πάνω από 10.000. Οδηγούνταν στους θαλάμους αερίων και εξοντώνονταν με ασφυκτικό θάνατο, αρχικά με μονοξείδιο του άνθρακα και μετά με το αέριο Zyklon B. Στη συνέχεια τα πτώματα μεταφέρονταν στους φούρνους και καίγονταν. Οι μαρτυρίες αυτών που επέζησαν λένε ότι η μυρωδιά της καμένης σάρκας που έβγαινε από τις καμινάδες απλώνονταν σε μεγάλη έκταση, δημιουργώντας στους υπόλοιπους ένα κλίμα τρόμου και αγωνίας για τη δική τους κατάληξη.

Κι όμως, μέσα σε αυτή την κτηνωδία υπήρξαν και πράξεις αντίστασης. Χαρακτηριστική είναι η απόπειρα εξέγερσης κάποιων Ελλήνων Εβραίων στις 7 Οκτωβρίου 1944. Ήταν τα μέλη της Ζόντερκομαντο στο Κρεματόριο 4, του Άουσβιτς ΙΙ-Μπίρκεναου που τους είχε ανατεθεί το μακάβριο καθήκον της μεταφοράς των πτωμάτων στους φούρνους. Σε συνεννόηση με Εβραίες που εργάζονταν στο εργοστάσιο πυρομαχικών και έκλεβαν καθημερινά για πολλούς μήνες μικρές ποσότητες πυρίτιδας, αποφάσισαν να ανατινάξουν τους φούρνους και στη συνέχεια να οργανώσουν μια εξέγερση. Το σχέδιο δεν πέτυχε. Όμως, αφού οπλίστηκαν με ό, τι μπορούσαν, επιτέθηκαν στους γερμανούς φρουρούς, σκοτώνοντας 3 από αυτούς και τραυματίζοντας 14. Τελικά, κατάφεραν να δραπετεύουν κάποιες εκατοντάδες Ελλήνων Εβραίων. Οι περισσότεροι, βέβαια, συνελήφθησαν αργότερα και εκτελέστηκαν αλλά η ηρωική τους πράξη έμεινε στην ιστορία ως η κορυφαία πράξη αντίστασης στο Άουσβιτς, που δείχνει ότι ακόμα και σε τέτοιες συνθήκες ο άνθρωπος δεν υποτάσσεται και βρίσκει τη δύναμη να εξεγείρεται.

 

Η απελευθέρωση του στρατοπέδου έγινε στις 27/1/1945 από τον Κόκκινο Στρατό. Η προέλαση των Σοβιετικών είχε ξεκινήσει πολλούς μήνες νωρίτερα. Προηγήθηκε η απελευθέρωση του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Μαϊντάνεκ στις 23/7/1944 και στη συνέχεια μετά από σκληρές μάχες ακολούθησαν το Άουσβιτς και άλλα ναζιστικά στρατόπεδα. Η γρήγορη προέλαση των Σοβιετικών ανάγκασε τους Γερμανούς Ναζί να φύγουν χωρίς να προλάβουν να καταστρέψουν όλα τα στοιχεία των μαζικών εγκλημάτων τους και έτσι, μαζί με τις μαρτυρίες των επιζώντων, έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο ότι στο Άουσβιτς και τα υπόλοιπα στρατόπεδα συγκέντρωσης εκτυλίχθησαν οι ανατριχιαστικές πράξεις του Ολοκαυτώματος. Οι σοβιετικοί στρατιώτες αντίκρισαν τους εναπομείναντες 7.000 επιζώντες του Άουσβιτς σε τραγική κατάσταση. Άρρωστοι, εξαντλημένοι, σκελετωμένοι, ζωντανοί-νεκροί, δεν πίστευαν στην αρχή ότι κατάφεραν να επιβιώσουν μόνο αυτοί μέσα στα 1,3 εκατομμύρια των κρατουμένων που εξοντώθηκαν.

Η 27^η Γενάρη έχει οριστεί ως ημέρα μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος και τιμάται κάθε χρόνο σε πολλές χώρες. Φυσικά, στον δυτικό κόσμο οι αναφορές στο ρόλο της Σοβιετικής Ένωσης και του Κόκκινου Στρατού στην απελευθέρωση του Άουσβιτς αλλά και γενικότερα της Ευρώπης είναι από ελάχιστες ως μηδενικές. Ειδικά τα τελευταία χρόνια με τον πόλεμο στην Ουκρανία δεν καλούν στις εκδηλώσεις ρώσους εκπροσώπους και προσπαθούν να διαστρεβλώσουν ακόμα και γεγονότα αδιαμφισβήτητα. Ισχυρίζονται ότι το Άουσβιτς απελευθερώθηκε από ουκρανούς στρατιώτες και όχι από Ρώσους, επειδή οι πρώτοι που μπήκαν στο στρατόπεδο ήταν άντρες της 60^ης Στρατιάς του Ουκρανικού Μετώπου. Αυτό που δε λένε είναι ότι η Στρατιά ήταν τμήμα του Σοβιετικού Στρατού και -αν και δεν έχει ιδιαίτερη αξία, αφού η χώρα ήταν τότε ενιαία- η Στρατιά αυτή αποτελούνταν στην πλειοψηφία της από Ρώσους.

Δεν είναι, όμως, το μόνο που αποκρύπτουν ή προσπερνούν. Στο τρίτο στρατόπεδο του Άουσβιτς υπήρχαν τμήματα γερμανικών εργοστασίων από εταιρείες που ακόμα και σήμερα αποτελούν τη βαριά βιομηχανία της χώρας. Όπως για παράδειγμα οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις της Κρουπ που προμήθευε την Βέρμαχτ με όπλα, μηχανές και οχήματα. Ακόμα και η σημερινή Bayer, η BASF κ.ά. ήταν εταιρείες που συγκροτούσαν τότε τη χημική βιομηχανία IG Farben. Ήταν αυτή που κατασκεύασε το μεγαλύτερο εργοστάσιο στο Άουσβιτς και παρήγαγε συνθετική βενζίνη και ελαστικά αλλά και το δολοφονικό αέριο Zyklon B με το οποίο εξοντώθηκαν οι κρατούμενοι. Επίσης, η Ντόιτσε Μπανκ, η μεγαλύτερη τράπεζα της Γερμανίας και μια από τις κορυφαίες στον κόσμο, ήταν αυτή που χρηματοδότησε την ανέγερση των κρεματορίων του Άουσβιτς. Δεκάδες άλλες γερμανικές εταιρείες εμπλέκονταν άμεσα ή έμμεσα με τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Κι αν θέλουμε να έχουμε όλη την εικόνα, δε θα πρέπει να παραλείψουμε και τις αμερικάνικες εταιρείες που με πολλούς τρόπους βοήθησαν τον Χίτλερ όχι μόνο στην άνοδό του στην εξουσία αλλά και κατά τη διάρκεια του Πολέμου. Όπως η IBM που με την τεχνολογία που εξήγαγε στη Γερμανία τη δεκαετία του ’30 οργανώθηκαν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και η Βέρμαχτ ή μεγάλες αμερικανικές βιομηχανίες που ακόμα και μετά το 1940 προμήθευαν με καύσιμα, οχήματα και πολεμικό υλικό τη ναζιστική μηχανή (Ford, General Motors κ.ά.). Κανείς από τους υπευθύνους δεν τιμωρήθηκε ποτέ.

 

80 χρόνια μετά, η λέξη «Άουσβιτς» εξακολουθεί να είναι συνώνυμο της φρίκης και της κτηνωδίας. Η απελευθέρωσή του από τον Κόκκινο Στρατό ήταν μια πράξη που επισφράγισε την ήττα της Γερμανίας, μια πράξη που ανέδειξε την πρώτη σοσιαλιστική χώρα στον κόσμο ως τον υπερασπιστή των πανανθρώπινων ιδανικών της ελευθερίας, της αλληλεγγύης και της φιλίας των λαών. Ταυτόχρονα, όμως, θυμίζει ότι ο αγώνας ενάντια στο φασισμό, το ναζισμό, τον πόλεμο και τον ιμπεριαλισμό είναι σήμερα πιο επίκαιρος από ποτέ. Η γενοκτονία στη Γάζα που γίνεται από το κράτος -δολοφόνο του Ισραήλ, του κράτους δηλαδή που ο λαός του υπέφερε τα πάνδεινα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και που δημιουργήθηκε εκμεταλλευόμενο τα 6 εκατομμύρια θύματα του Ολοκαυτώματος, απαιτεί από τους λαούς να καταδικάσουν όλα τα κράτη που στηρίζουν τη φονική αυτή μηχανή, όπως οι ΗΠΑ και η ΕΕ.

Στις 27 του Γενάρη θα ξαναβρεθούν οι ηγέτες αυτών των χωρών, με περίσσευμα υποκρισίας, να αποτίσουν φόρο τιμής στα θύματα του Ολοκαυτώματος. Την ίδια στιγμή θα εξοπλίζουν το ισραηλινό κράτος για να σκορπά το θάνατο στην Παλαιστίνη, τον Λίβανο και τη Συρία.

Θα εξοπλίζουν το ναζιστικό καθεστώς Ζελένσκι για να συντηρούν τον πόλεμο στην Ουκρανία και να προωθούν τα ιμπεριαλιστικά γεωπολιτικά τους συμφέροντα ενάντια στον αντίπαλο ιμπεριαλιστή, την Ρωσία.

Είναι οι ίδιοι ηγέτες που διέλυσαν τα τελευταία χρόνια ολόκληρες χώρες, δολοφονώντας εκατομμύρια σε πρώην Γιουγκοσλαβία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Λιβύη, Συρία, Ουκρανία κ.ά.

Είναι αυτοί που έφτιαξαν το κολαστήριο του Γκουαντάναμο και τις φυλακές βασανιστηρίων του Αμπού Γκράιμπ, αποδεικνύοντας ότι είναι οι καλύτεροι μαθητές των Γερμανών Ναζί.

Είναι αυτοί που οι πολιτικοί τους πρόγονοι προχώρησαν χωρίς δεύτερη σκέψη στο πυρηνικό Ολοκαύτωμα στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.

Είναι αυτοί που ξαναζεσταίνουν την πολεμική τους μηχανή για νέα Ολοκαυτώματα, απειλώντας την ανθρωπότητα με τον πυρηνικό όλεθρο.

Σ.Σ.