Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 984 στις 10/5/2025
Η 80η επέτειος της συνθηκολόγησης της Γερμανίας και της λήξης του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη δεν πρέπει να μείνει χωρίς να ανασυρθούν μνήμες από τον τιτάνιο εκείνον αγώνα. Επίσης, είναι μια αφορμή για την εξαγωγή συμπερασμάτων για την φύση του πολέμου αυτού και την στάση της ΕΣΣΔ και των κομμουνιστών σε αυτόν.
Πολλοί αναφέρονται, και σωστά σε έναν βαθμό, στα νούμερα για να αποδείξουν τις θυσίες στις οποίες υποβλήθηκε η Σοβιετική Ένωση. Πάνω από είκοσι εκατομμύρια νεκροί είναι ένα τεράστιο νούμερο που γέρνει την ζυγαριά ως απόδειξη των αγώνων που έδωσαν οι Σοβιετικοί, όπως και της αγριότητας του πολέμου. Τα νούμερα όμως δεν αρκούν για να ειπωθεί η αλήθεια. Πολλοί πχ χρησιμοποιούν αυτό το νούμερο ως απόδειξη της ανικανότητας του Στάλιν και του Κόκκινου Στρατού στην αρχή της γερμανικής εισβολής.
Αξίζει να γίνει μια μικρή αναφορά στα πριν του πολέμου, στον ίδιο τον πόλεμο και στην μεταπολεμική κατάσταση, όπως αυτή διαμορφώθηκε, για να κατανοηθεί, όσο το επιτρέπει ένα μικρό άρθρο, ο αγώνας των κομμουνιστών ενάντια στον φασισμό και τον ναζισμό.
Αρχικά, πρέπει να σημειωθεί ότι οι ναζί και οι φασίστες αναδύθηκαν κυρίως ως πολιτικό αντίβαρο στους κομμουνιστές και το παράδειγμα που έδινε η νεαρή τότε ΕΣΣΔ. Μια προλεταριακή επανάσταση δεν φαινόταν καθόλου μακρινή σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη και αυτό έπρεπε να ανακοπεί. Η ρητορική τους, η απλόχερη υποστήριξη των Χίτλερ και Μουσολίνι από το μεγάλο κεφάλαιο, αλλά και όλους σχεδόν τους συντηρητικούς κύκλους το αποδεικνύει. Κομμουνιστές ήταν και οι πρώτοι έγκλειστοι του Νταχάου, ενώ φυλακίστηκε ή εκτελέστηκε και το σύνολο σχεδόν των στελεχών των κομμουνιστικών κομμάτων, όπου πήραν την εξουσία φασιστικά ή φιλοφασιστικά κόμματα.
Η 3η Διεθνής είχε ήδη από νωρίς προτείνει στα κομμουνιστικά κόμματα την σύμπηξη Λαϊκών Μετώπων, μια κίνηση που κυρίως αρνήθηκαν οι σοσιαλιστές και οι κεντρώοι διαφόρων χωρών. Ήταν όμως φανερό ότι ο προσανατολισμός των κομμουνιστών ήταν ενάντια στον φασισμό και τον Ναζισμό.
Από αρκετούς δεν έχει συνδεθεί ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος με την αντιπαράθεση αυτή. Μόνο η Σοβιετική Ένωση και οι Διεθνείς Ταξιαρχίες στήριξαν τους Δημοκρατικούς, ενώ ο Άξονας βοήθησε τον Φράνκο με κάθε είδους μέσο. Ο βομβαρδισμός της Γκουέρνικα είναι το πιο γνωστό, αλλά όχι το μοναδικό παράδειγμα.
Πολλοί στέκονται στην περίφημη συμφωνία Μολότωφ- Ρίμπεντροφ και τα παρελκόμενα της, όμως ελλείψει χώρου δεν θα γίνει αναφορά σε αυτήν. Αξίζει πάντως να διαβαστεί το βιβλίο του Βασίλη Σαμαρά «Γιάλτα ή Πόσνταμ;» για την συμφωνία αυτή, όσο και για άλλα κρίσιμα ζητήματα της περιόδου.
Από την έναρξη του πολέμου στην Ευρώπη και μέχρι την εισβολή των Γερμανών στην ΕΣΣΔ, οι Γερμανοί είχαν κατακτήσει σχεδόν όλες τις χώρες της Ευρώπης. Σε όλες οι πρώτοι που συλλαμβάνονταν ή θεωρούνταν επικίνδυνοι ήταν οι κομμουνιστές. Και από την άλλη όμως οι κομμουνιστές πρωτοστάτησαν στην αντίσταση εναντίον των κατακτητών, σε διαφορετικό επίπεδο σε κάθε χώρα φυσικά. Ως το τέλος του 1941 υπήρχαν αντιστασιακές οργανώσεις στις οποίες πρωτοστατούσαν κομμουνιστές σε ολόκληρη την Ήπειρο.
Η επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, τον Ιούνιο του 1941 ανέβασε τον βαθμό της θηριωδίας. Οι Ναζί δεν εισέβαλλαν απλώς, σκότωναν, έκαιγαν, ερήμωναν ολόκληρες περιοχές. Ιδιαίτερη τύχη περίμενε τους απλούς κομμουνιστές ή πολιτικούς κομισάριους που εκτελούνταν με συνοπτικές διαδικασίες μετά την σύλληψη τους. Ο Χίτλερ πίστευε ότι οι λαοί της Σοβιετικής Ένωσης θα υποδέχονταν τους Γερμανούς ως ελευθερωτές και ότι η ΕΣΣΔ θα κατέρρεε σαν τραπουλόχαρτο. Έπεσε εντελώς έξω στις προβλέψεις του.
Παρά τις αρχικές ήττες, παρά τις απώλειες, παρά τις θηριωδίες του εχθρού, οι Σοβιετικοί πάλεψαν μέχρι τελευταίας ικμάδας της δύναμης τους. Ο χώρος είναι μικρός για να αναφερθούν όλα όσα έγιναν τότε. Η γιγαντομαχία του Στάλινγκραντ και η πολιορκία του Λένινγκραντ θα μπορούσαν να συμπυκνώσουν τις αντοχές, την πίστη, τον αγώνα και το θάρρος, τόσο του Κόκκινου Στρατού, όσο και του άμαχου πληθυσμού.
Η αντίσταση αυτή αποτέλεσε σημείο αναφοράς και ελπίδας για εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο. Ακόμη και ο Τσώρτσιλ, προαιώνιος εχθρός των μπολσεβίκων, αναγκάστηκε να τους θαυμάσει και να συνεργαστεί μαζί τους. Όταν μάλιστα οι Σοβιετικοί άρχισαν να σπρώχνουν την Βέρμαχτ προς την Γερμανία, το όνομα τους ήταν συνώνυμο των ελευθερωτών, αν εξαιρέσουμε ίσως μέρος της Πολωνίας και τα διπλωματικά παιχνίδια που παίχτηκαν εκεί. Είναι πολύ πιθανό να είχαν νικήσει τον Άξονα ακόμα και μόνοι τους. Οι Δυτικοί πάτησαν το πόδι τους στην Δυτική Ευρώπη μόλις τον Ιούνιο του 1944, όταν ήδη η Σοβιετική Ένωση είχε απελευθερωθεί και εξορμούσε στην Ευρώπη. Μερικοί μάλιστα υποστηρίζουν ότι η απόβαση στη Νορμανδία έγινε τόσο αργά κυρίως γι’ αυτό, να μην πάρει δηλαδή μόνο η ΕΣΣΔ τη νίκη και ίσως τον έλεγχο της Ευρώπης.
Όπως και να έχει, οι Ναζί έσπευσαν να ονομάσουν καθαρά τους κομμουνιστές ως εχθρό τους και να καλέσουν τόσο τις αστικές τάξεις της Ευρώπης, όσο και έμμεσα τους Δυτικούς σε σταυροφορία εναντίον τους. Αυτή η προσπάθεια ήταν και το τελευταίο τους χαρτί, η διάρρηξη δηλαδή της Συμμαχίας και κοινός αγώνας εναντίον της ΕΣΣΔ. Αυτό δεν πέρασε απαρατήρητο από την ηγεσία της ΕΣΣΔ, η οποία προέβη σε μια σειρά από υποχωρήσεις για την διατήρηση της συμμαχίας . Ήταν όμως ζήτημα τιμής να καταλάβουν το Βερολίνο, δηλώνοντας έτσι εκδίκηση για τα δεινά που προξένησε ο ναζισμός. Η κόκκινη σημαία στο Ράιχσταγκ και η συνθηκολόγηση της Γερμανίας είναι αιώνια παράσημα στην Σοβιετική Ένωση, αλλά και στους κομμουνιστές όλων των χωρών που έδωσαν το αίμα τους στον αγώνα.
Αυτή η αίγλη παρέμεινε για πολλά χρόνια και όχι μόνο στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως πολλοί διατείνονται. Τα ρωμαλέα κομμουνιστικά κόμματα σε Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία το επιβεβαιώνουν. Έπρεπε να περάσουν πολλά χρόνια για να αρχίσει η αναθεώρηση της Ιστορίας, συνοδευόμενη πάντα με την υποχώρηση του κομμουνιστικού κινήματος.
Κλείνοντας, παρόλο που η Ιστορία δεν επιτρέπει τα «αν», θα μπορούσαμε να κάνουμε έναν απλό συνειρμό. Η ΕΣΣΔ, έστω και πιο αργά, έστω και με μεγαλύτερες θυσίες, θα κατάφερνε με την βοήθεια και των αντιστασιακών κινημάτων να νικήσει τον Άξονα. Το αντίθετο όμως, να ηττηθεί ο φασισμός χωρίς την συμβολή των κομμουνιστών, δεν θα μπορούσε να έχει συμβεί.
Κ.Μ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου