Επιστολή του Πολύδωρου Δανιηλίδη στη ΚΕ του ΚΚΕ, Δεκέμβρης του 1956

η επιστολή δημοσιεύτηκε ως παράρτημα στο βιβλίο, των εκδόσεων Α/Συνέχεια, "Η τραγωδία των ελλήνων αγωνιστών της Τασκένδης"

Προς

Το Γραφείο της ΚΕ του ΚΚΕ
να λάβει γνώση και η ΚΕ του ΚΚ Σοβιετικής Ένωσης

Αγαπητοί σύντροφοι,
Με την ευκαιρία που βρισκόμουνα για μερικές μέρες στο Βουκουρέστι, όπου συνάντησα το σ. Απ. Γκρόζο στις 14/12/56, μαζί με τ' άλλα ζητήματα που του ‘βαλα, του ζήτησα να κανονίσει και μια συνάντησή μου μαζί σας, δηλ. με τα μέλη του Γραφείου, όσα θα βρισκότανε στην έδρα του, για να σας μιλήσω για ορισμένα ζητήματα, που πέσανε στην αντίληψή μου από παλιότερα καθώς και τώρα. Ο σ. Απ. Γκρόζος ενώ μου υποσχέθηκε πως θα κανονίσει το ζήτημα αυτό, ύστερα από λίγες μέρες με ειδοποίησε να φύγω· έφυγα και τον ειδοποίησα ότι αυτά που ήθελα να σας πω θα σας τα γράψω, και αυτό κάνω με το γράμμα μου αυτό.

Ό,τι είδα, άκουσα και αντιλήφθηκα στο Βουκουρέστι, τις λίγες μέρες που κάθησα, μαζί μ' εκείνα που ήξερα και είχα ακούσει προηγούμενα για την κατάσταση στο κόμμα μας, είναι κάτι το εξωφρενικό. Απ' όλα αυτά σχημάτισα την πεποίθηση ότι ποτέ το κόμμα μας από τότε που υπάρχει, δεν έζησε τόσο τραγικές μέρες, όσο ζει κατά την περίοδο αυτή μετά την 6η πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ και της ΚΕΕ του Μάρτη 1956.

Δεν υπάρχει πια σήμερα καμιά αμφιβολία, ούτε χωρεί καμιά συζήτηση ότι ακέραια την ευθύνη για την καταστροφική αυτή κατάσταση που δημιουργήθηκε στο κόμμα μας, την έχει το Γραφείο της ΚΕ, μοναδικός δημιουργός της οποίας και είναι.
Η καταστροφική αυτή κατάσταση μέσα στο κόμμα δημιουργήθηκε απ' αφορμή τα περίφημα γεγονότα της Τασκένδης. Απ' όσα ξέρουμε μέχρι σήμερα, τα γεγονότα αυτά ήτανε η αφορμή. Οι αιτίες ήτανε βαθύτερες και άμα θέλει κανείς να ‘ναι εντάξει με τη συνείδησή του –μια που τα πράγματα πήρανε τέτοια τροπή, που θα πρέπει ν' αποκαλυφθούν και να κριτικαριστούν από τους ενδιαφερόμενους– η βαθύτερη αιτία ήτανε η απόφαση του ΚΚΣΕ για απομάκρυνση της παλιάς καθοδήγησης του κόμματός μας και ιδίως του σ. Ν. Ζαχαριάδη. Και άμα θέλουμε να μιλήσουμε χωρίς περιστροφές, ύστερα πια και απ' την επίσκεψη του Τίτο στη Σοβιετική Ένωση, φάνηκε καθαρά η αχαρακτήριστη στάση του Τίτο, τόσο απέναντι στο σ. Μολότωφ όσο και απέναντι του νεκρού του σ. Στάλιν, που ο μεν πρώτος υποχρεώθηκε ν' απομακρυνθεί απ' το υπουργικό του αξίωμα την ημέρα που ο Τίτο πατούσε το πόδι του στη Σοβιετική Ένωση, στο δεύτερο δε ο ίδιος πάλι ο Τίτο δεν κατέθεσε στέφανο στο μαυσωλείο για το Στάλιν –πρωτοφανής κακεντρέχεια, μικροψυχία και μικροπρέπεια από ένα αρχηγό κράτους προς ένα νεκρό και μάλιστα νεκρό του ύψους του σ. Στάλιν. Τα γεγονότα που αργότερα ακολούθησαν και ιδίως μετά τη διάσκεψη της Κριμαίας με τον Τίτο, με την εξωφρενική του στάση, την κομπαστική και ξέφρενη υπεροψία του και ασφαλώς τις εξωφρενικές και αχαλίνωτες απαντήσεις του, που χτυπητά προβάλανε στη διεθνή πολιτική και που τις συνέπειές της για πολλά χρόνια θα πληρώνει το διεθνές εργατικό κίνημα, δεν χωράει σε μένα πια καμιά αμφιβολία και διαμφισβήτηση, ότι και στην υπόθεση του κόμματός μας έχει την ουρά του ο Τίτο. Αυτός, ο Τίτο, η προσωποποίηση της προσωπολατρίας, ο φελλός αυτός του διεθνούς εργατικού κινήματος και, κατά τη γνώμη του, «ο αφαλός της γης».
Η ανάγκη αυτή της απομάκρυνσης της παλιάς καθοδήγησης (εννοείται κατά τη γνώμη των σοβιετικών συντρόφων) μπορούσε να μπει και να συζητηθεί στο κεντρικό όργανο του κόμματός μας, στην Κεντρική Επιτροπή του, για να πραγματοποιηθεί και να λυθεί όσο μπορούσε, όσο ήτανε δυνατόν πιο ομαλά και ανώδυνα για το κόμμα μας. Η δυνατότητα αυτή υπήρχε, γιατί είναι αναμφισβήτητα ο σεβασμός, η επιρροή και η αφοσίωση όλων των μελών του κόμματος μας προς το ΚΚΣΕ και τη Σοβιετική Ένωση. Όμως δεν ακολουθήθηκε ο δρόμος αυτός, ο μοναδικά σωστός και ανώδυνος για το κόμμα μας, αλλά προτιμήθηκε απ' τους συντρόφους του ΚΚΣΕ, η απ’ τα κάτω υποκίνηση και βοήθεια των δυσαρεστημένων στοιχείων, στοιχείων υπόπτου και αμφιβόλου ηθικής υπόστασης, ως πρωτεργάτες (δηλωσίες, λιποτάχτες, εγκληματίες πολέμου, αριβίστες, καταχραστές, αλήτες, αντισοβιετικοί κλπ, κλπ) οι οποίοι ενεργούσαν τόσο απροκάλυπτα κατά της πρώην καθοδήγησης του κόμματος και της ΚΕ του και τόσο χοντροκομμένα, που προβοκάρανε αυτή την αποστολή τους έτσι που εκθέτανε και εκθέσανε ανεπανόρθωτα τη σοβιετική εξουσία με πράξεις που είναι στίγμα στο κύρος της, στη σοσιαλιστική νομιμότητα και στους σοσιαλιστικούς δημοκρατικούς της θεσμούς· πχ μέσα σε σοβιετικό έδαφος, αφού δέρνανε, κακοποιούσανε κατά τον πιο εγκληματικό τρόπο τους αντίθετούς τους, τους πολιτικούς τους αντιπάλους, μετά τους παραπέμπανε με μηνύσεις, με ψεύτικες καταθέσεις στα κρατικά όργανα και ύστερα με ψευτομαρτυρίες, παραπλανώντας την, υποχρεώνανε τη σοβιετική δικαιοσύνη να τους καταδικάζει και οι ίδιοι, οι πραγματικοί ένοχοι, να μένουν ατιμώρητοι και ασύδοτοι να συνεχίσουν το εγκληματικό έργο τους. Το φαινόμενο αυτό έγινε πια μαζικό φαινόμενο την περίοδο μετά τα τραγικά γεγονότα της 9ης Σεπτέμβρη 1955, όπου αρκετές δεκάδες αθώων συντρόφων καταδικάστηκαν με τον τρόπο αυτόν. Εκτός απ' αυτά, απροκάλυπτα υποστηρίχθηκε από τους σοβιετικούς συντρόφους, ένας αποδεδειγμένος καταχραστής, σαν τον Φουρκιώτη, επειδή ήτανε «αντιηγετικός» παράγοντας· και υποστηριζότανε απ' τα «αντιηγετικά» στοιχεία κι έτσι υποστηριζότανε και από τα όργανα της σοβιετικής εξουσίας και τα τοπικά και κομματικά όργανα. Και το αποκορύφωμα όλων, η επίθεση των στοιχείων αυτών κατά των μελών της ΚΕ και ο άγριος ξυλοδαρμός των μελών της ΚΕ σ. Π.Β., Β.Φ., Ν.Α. κλπ, και η προσχεδιασμένη και καλά οργανωμένη άγρια επίθεσή τους κατά των γραφείων της ΚΕ της ΚΟ Τασκένδης με τα γνωστά αιματηρά τους αποτελέσματα. Οι μετέπειτα αντεκδικήσεις σε βάρος των επιτεθέντων και όλα αυτά τα τραγικά γεγονότα θα μείνουν σαν ένα στίγμα στη ζωή του κόμματός μας γιατί ήτανε και μια προβοκάτσια σε βάρος της Σοβιετικής Ένωσης και σοβαρή ευθύνη φέρνει γι' αυτά και η πρώην καθοδήγηση με επικεφαλής το σ. Ν. Ζαχαριάδη και οι σύντροφοι, τα μέλη της ΚΕ που βρέθηκαν εκεί. Όχι γιατί αυτοί τα οργάνωσαν, όπως θέλετε να παραστήσετε σύντροφοι του Γραφείου, αλλά γιατί δεν τα πρόλαβαν, δεν τ' απότρεψαν, δεν τα ματαίωσαν με τις κατάλληλες ενέργειές τους, αλλά με τη στάση τους και τις πράξεις τους άθελά τους τα υπέθαλψαν μη εκτιμώντας καλά τις αντικειμενικές συνθήκες, τους σκοπούς, τις προθέσεις και διαθέσεις των αντιπάλων της ΚΕ, των «αντιηγετικών», των «αντιζαχαριαδικών», οι οποίοι τα οργάνωσαν, τα προετοίμαζαν από καιρό. Επακολούθησε ο ομαδικός ξυλοδαρμός, οι αντεκδικήσεις απ' τους οπαδούς της ΚΕ κατά των αντιπάλων της ΚΕ, των «αντιηγετικών», οι οποίοι έτσι τώρα, από την άστοχη, αυθόρμητη αυτή ενέργεια των αντιπάλων τους, από επιτιθέμενοι, οργανωτές και πρωτεργάτες των τραγικών γεγονότων που ήτανε, γίνανε οι μάρτυρες, τα θύματα και φορέσανε το φωτοστέφανο του μάρτυρα, του θύματος. Και σαν τέτοιοι, σαν θύματα, άρχισαν τη γνωστή μηχανή ψεύτικων μηνύσεων και την οργανωμένη παραπομπή σε δίκες με ψευτομαρτυρίες και καταδίκες συντρόφων που ούτε καν βρισκότανε στα γεγονότα, με αντικειμενικό σκοπό την εξουδετέρωση όσων θεωρούσανε επικίνδυνους για τους σκοπούς τους.
Από ‘δω τώρα αρχινάει ένα άλλο τραγικό γεγονός, τόσο για την ηθικοπολιτική διαπαιδαγώγηση των μελών του κόμματος, όσο και για το λέρωμα, το στιγματισμό, με την παραπλάνηση, την παραβίαση της σοσιαλιστικής νομιμότητας απ' τη σοβιετική δικαιοσύνη με τον τρόπο αυτό των ψευδομαρτυριών. Δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες στελέχη και μέλη του κόμματος κάνουν ψεύτικες μηνύσεις και εν γνώσει τους ψεύτικες καταθέσεις για την καταδίκη των αντιπάλων τους. Αυτό είναι ένας πρωτοφανής ηθικός ξεπεσμός, ένας ηλίθιος εκτραχηλισμός, μια ομαδική εκπόρνευση συνειδήσεων, κομματικών μελών και στελεχών και μια που πήραμε τον κατήφορο, το αισχρό αυτό φαινόμενο κατοπινά το γενικεύουμε, το μονιμοποιούμε και στ' άλλα γεγονότα της κομματικής ζωής και δράσης του κόμματός μας. Όποιος δε τολμήσει να κάνει κριτική στα γεγονότα αυτά και να πει τη μαύρη αλήθεια, με τη μεγαλύτερη ευκολία και ελαφρότητα του κολλάμε τη ρετσινιά του «αντισοβιετικού», του «αντιδιεθνιστή». Και σας βλέπω τώρα ότι είσαστε έτοιμοι να μπήξετε τις φωνές για τον «αντισοβιετισμό», για τον «αντιδιεθνισμό» κλπ, κλπ, του Πολύδωρου, όμως σας παρακαλώ να κόψετε τη φόρα σας, γιατί ξέρω πολύ καλά τόσο το φτηνό διεθνισμό το δικό σας, σύντροφοι του Γραφείου, όσο και τον ακριβό, τον άψογο διεθνισμό και σοβιετισμό του σ. Πολύδωρου και όποια ώρα θέλετε μπορούμε να τους παραβάλουμε, δεν έχω κανένα δισταγμό ή αντίρρηση, εκτός αν οι φωνές σας αυτές σας χρειάζονται για να δώσετε κουράγιο στον εαυτό σας.
Συνεπώς, όπως βλέπετε, το ζήτημα κατά τη γνώμη μου δεν μπαίνει έτσι που συνήθως το βάζετε και που ασφαλώς και τώρα αν θελήσετε να το βάλετε, «διεθνιστές» και «αντιδιεθνιστές», «σοβιετόφιλοι» και «αντισοβιετικοί», αλλά έτσι: καθένας που κάνει λάθη σ' όποιο έθνος, κράτος, κόμμα και αν ανήκει, πρέπει να είναι και είναι υπεύθυνος για τα λάθη του, για τα λάθη που έκανε, και όταν του κάνει κανείς κριτική, δεν κάνει κριτική στο έθνος του, στη χώρα του, στο κράτος του, στο κόμμα του, αλλά σ' αυτόν που έκανε το λάθος, ένα οποιοδήποτε λάθος και δεν σώζεται αυτός που έκανε το λάθος κρυβόμενος πίσω απ' την ιδιότητά του αυτή, γιατί αυτό είναι άσκοπο και ανώφελο και γι’ αυτόν που κριτικάρεται και για όποιον «καλοθελητή» που τον παίρνει κάτω απ' την «προστασία του».
Ύστερα απ' τα τραγικά αυτά γεγονότα της Τασκένδης ακολουθούν οι αλληλοσυγκρουόμενες αποφάσεις της 5ης και της 6ης Ολομελειών. Οι περισσότεροι σύντροφοι με καλή την πίστη για να μπει τέρμα στην έκρυθμη κατάσταση που δημιουργήθηκε στο κόμμα, για να διορθωθούν σωστά τα λάθη της προηγούμενης καθοδήγησης και να δημιουργηθεί μια κατάσταση μέσα στο κόμμα ώστε να περισωθεί ό,τι μπορεί να περισωθεί, ψηφίσανε τις αποφάσεις της 6ης πλατιάς Ολομέλειας. Το Γραφείο όμως της ΚΕ που εκλέχτηκε απ' την 6η πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ και της ΚΕΕ το Μάρτη του 1956 παραβιάζοντας κατάφωρα τις αποφάσεις αυτές δημιούργησε μια καταστροφική κατάσταση στο κόμμα μας. Τα μέλη του Γραφείου, βαρημένα άλλα με τα σοβαρά λάθη του παρελθόντος (Λίβανος, Βάρκιζα) ακόμα και συνυπεύθυνα για τα λάθη της πρώην καθοδήγησης (Ν. Ζαχαριάδη) και άλλα συνυπεύθυνα με την πρώην καθοδήγηση για την κατάσταση μέσα στο κόμμα τα τελευταία χρόνια και μη έχοντας πεποίθηση στον εαυτό τους και εμπιστοσύνη στα κομματικά μέλη, ζήτησαν να βρουν προστασία και άσυλο στους πρωτοστατήσαντες, στους πρωτεργάτες της «αλλαγής».
Και συνεχίζονται και μεγαλώνουν τώρα οι προκλήσεις και οι διασπαστικές ενέργειες απ’ το ίδιο το Γραφείο της ΚΕ, με μια πρωτοφανή, κακόπιστη, στενόκαρδη και κακόβουλη διαχείριση του ζητήματος της Τασκένδης. Αντί να υποδείξει και να ζητήσει το ίδιο το γραφείο της ΚΕ μια σύσκεψη με μέλη ή με όλα τα μέλη της ΚΕ για τα καλύτερα και λογικότερα μέτρα που θα πρέπει να παρθούν στην Τασκένδη, μια και η κατάσταση εκεί ήτανε έκρυθμη, απέρριψε και πρόταση που έγινε για το σκοπό αυτό, στην πρώτη μετά την Ολομέλεια συνεδρίαση της ΚΕ, απ’ το σ. Π. και υποστηρίχτηκε απ’ τους συντρόφους Π.Β., εμένα και άλλους, σαν αδικαιολόγητη και άσκοπη! Έστειλε στην Τασκένδη, το Γραφείο της ΚΕ, τους συντρόφους Λ. Στρίγκο και Λ. Τζεφρώνη, με ασυδοσία και προκλητικότητα ασυγχώρητη (Στρίγκος Λεωνίδας «θα σας βγάλω τα δόντια»).
Οι σύντροφοι αυτοί, πρώτη δουλειά που κάνανε, χωρίς αμφιβολία σύμφωνα με τις εντολές που είχανε απ’ το Γραφείο της ΚΕ, ήταν να εξασφαλίσουνε πλειοψηφία των «αντιζαχαριαδικών» στην ΚΕ της ΚΟ Τασκένδης.
Όχι μόνο δεν δώσανε καμιά προσοχή στις υποδείξεις της μεγάλης μάζας των μελών του κόμματος και των οργάνων για εκλογή αμερόληπτων συντρόφων στα κομματικά όργανα και για τη Συνδιάσκεψη, ανθρώπων που δεν έπαιξαν ένα ρόλο πρωτεύοντα στα γεγονότα, αλλά επιδειχτικά, προκλητικά, με τεχνητή πλειοψηφία τις περισσότερες φορές αν όχι όλες, γινότανε εκλογή «αντιζαχαριαδικών» προσώπων.
Η απόφαση της 6ης πλατιάς Ολομέλειας για πραγματοποίηση μιας ενωτικής Συνδιάσκεψης μέσα σε ενάμιση μήνα στην Οργάνωση της Τασκένδης όλο και απομακρυνότανε και η κατάσταση αντί να τραβάει προς το καλύτερο, χειροτέρευε, πράγμα που ανάγκασε όλο το Γραφείο της ΚΕ και άλλα μέλη της ΚΕ να πάνε εκεί. Τα γεγονότα και η κατάσταση που δημιούργησαν η στάση και οι ενέργειές του, δεν το σωφρονίσανε, ούτε και το κάνανε σοφότερο το Γραφείο της ΚΕ. Η στάση του και οι ενέργειές του αντί να αποβλέπουν στην ύφεση, στην εξομάλυνση της κατάστασης, σπρώχνουν, εξωθούν τα πράγματα στο χειρότερο. Τα προκλητικά μέτρα που παίρνονται απ’ το Γραφείο της ΚΕ οδηγούν στην καταστροφή. Και γίνεται εκεί ένα μεγαλύτερο έγκλημα σε βάρος του κόμματος, σε βάρος του ελληνικού λαού, μεγαλύτερο και από το Λίβανο, την Γκαζέρτα, τη Βάρκιζα και την ήττα του ΔΣΕ, η αρχή της διάσπασης του κόμματός μας, ο χωρισμός των μελών του κόμματος σε «ζαχαριαδικούς» και «αντιζαχαριαδικούς». Οι άμεσα υπεύθυνοι των προηγούμενων καταστροφών, που υπέστη ο λαός και το κόμμα μας, μια που δεν τιμωρήθηκαν για τα προηγούμενα εγκλήματά τους και τα λάθη τους, ξεφύτρωσαν σαν βρυκόλακες και βρέθηκαν πάλι και αυτή τη φορά, άμεσα είτε έμμεσα επικεφαλής του κόμματος και συνέχισαν και αποτέλειωσαν το καταστροφικό τους έργο. Χιλιάδες κομματικά μέλη διαγράφτηκαν ή βρέθηκαν εκτός κόμματος με τη διάλυση των κομματικών τους οργανώσεων στην Τασκένδη, για να «εφαρμοστεί» στην πράξη και να «εξασφαλιστεί» στην πράξη –τι ειρωνεία για τις αποφάσεις της 6ης πλατιάς Ολομέλειας– η εσωκομματική δημοκρατία. Η ενέργειά σας αυτή σύντροφοι του Γραφείου, ήταν η αρχή της πιο καταστροφικής πράξης που έγινε ποτέ για το κόμμα μας, η πράξη αυτή έβαζε τα θεμέλια για τη διάσπαση, για τη διάλυση του ΚΚΕ. Και εδώ ακολουθήσατε κατά γράμμα τις διακηρύξεις των πρωτεργατών των γεγονότων της Τασκένδης (Δημητρίου, Χοτούρα, Χείμαρου και ιδίως του Υψηλάντη και Στάθη) οι οποίοι, χωρίς κανέναν ενδοιασμό και πρόσχημα, διακήρυτταν «κάλλιο λίγοι και καλοί παρά τόσες χιλιάδες και άχρηστοι!» (ο σ. Στάθης μάλιστα, όπως άκουσα, έλεγε: «Τετρακόσια μέλη φτάνουν για την Τασκένδη»). Και έτσι καταφέρατε από 7.800 περίπου κομματικά μέλη της οργάνωσης Τασκένδης, που ήταν πριν την 6η Ολομέλεια, να πάρουν μέρος στις εκλογές αντιπροσώπων για την κομματική συνδιάσκεψη Τασκένδης μόνον 3.000! (αν είναι σωστός και ο αριθμός αυτός, που ανεπίσημα δόθηκε στην τελευταία συνεδρίαση των μελών της ΚΕ).
Η «αντιζαχαριαδική» σας πώρωση δεν σας επέτρεψε να σκεφτείτε ότι μια τέτοια μάζα μελών του κόμματος είναι μια γερή βάση για τον ίδιο το σ. Ζαχαριάδη και ότι παρά τις αντιζαχαριαδικές φωνασκίες σας ρίχνετε νερό στο μύλο του, ξεχνώντας τη λαϊκή παροιμία, που λέει: «Άμα έχει κανείς τέτοιους φίλους, τι τους θέλει τους εχθρούς». Και τώρα σας ρωτώ σύντροφοι του Γραφείου της ΚΕ: τι σας χρωστάει το καημένο το κόμμα για να το κάνετε αρένα των προσωπικών σας εκδικήσεων και αντεκδικήσεων; (μη μου πείτε ιδεολογικών διαφορών, γιατί μόνο τέτοιες δεν υπάρχουν στις σκέψεις και τις πράξεις σας). Δεν καλούσατε, άμα σας βαστούσε, σε μονομαχία το Ζαχαριάδη για να λύσετε τις διαφορές σας; Και απόδειξη ότι δεν πρόκειται για ιδεολογικές σας διαφορές είναι τούτο: Εδώ και οκτώ μήνες τώρα, αν εξαιρέσει κανείς τα λάθη της πρώην καθοδήγησης, που σημείωσε και κριτικάρισε η 6η πλατιά Ολομέλεια και για τα οποία άμεσα συνυπεύθυνα είναι και πολλά μέλη του σημερινού Γραφείου της ΚΕ και έμμεσα και τα υπόλοιπα μέλη του Γραφείου της ΚΕ (σαν μέλη της ΚΕ του κόμματός μας), εκτός απ' τα λάθη αυτά σχεδόν καμιά ιδεολογική πάλη, καμιά θεωρητική ανάπτυξη δεν γίνεται στον «Νέο Κόσμο», ο οποίος κατάντησε «φυλλάδα του Νασραδίν Χότζα», που ό,τι θέλει εκεί κανείς διαβάζει, εκτός από θεωρητικά κομματικά ζητήματα. Συνεπώς, γι' αυτό και λέγω ότι, άμα είχατε ιδεολογικές και όχι προσωπικές διαφορές θα τις αναπτύσσατε εδώ και τόσον καιρό τώρα στο «Νέο Κόσμο», στο επίσημο αυτό κομματικό όργανο.
Ένα άλλο σημείο, που θέλω να σταθώ, είναι και το περίφημο ζήτημα του Μάκη Γουσόπουλου που θεωρήθηκε απ' το Γραφείο της ΚΕ σαν σανίδα σωτηρίας και σαν τέτοιο χρησιμοποιήθηκε, αδιαφορώντας για τις καταστροφικές ηθικοπολιτικές συνέπειες που έχει για το κόμμα μας. Για σας, το ζήτημα αυτό θεωρήθηκε πως είναι η καλύτερη ευκαιρία για να βγάλετε τη Γραμματεία της παλιάς καθοδήγησης νοκάουτ, αδιαφορώντας για τις γενικότερες συνέπειες που θα έχει το ζήτημα αυτό για το κόμμα, μια που έχετε κάνει σημαία σας τον ηθικό διασυρμό κάθε στελέχους που έχει έστω και την παραμικρή επιφύλαξη για τη δράση σας. Και πρώτα-πρώτα ας πάρουμε το ζήτημα αυτό καθεαυτό. Είναι έτσι όπως το παρουσιάζετε; Υπάρχουν χίλιοι δυο λόγοι για ν' αμφιβάλλει κανείς και που θα πρέπει να γίνει εξονυχιστική εξέταση και να δοθούν τα σχετικά ντοκουμέντα για να το διαπιστώσει κανείς. Έπειτα, και αν ακόμα παραδεχτούμε ότι το ζήτημα είναι έτσι όπως εσείς το παρουσιάζετε, μπορεί κανείς να σας πιστέψει, ότι αυτό το ‘κανε η πρώην Γραμματεία και ειδικά ο σ. Ν. Ζαχαριάδης, γιατί ήτανε προβοκάτορας και χαφιές; Ένας «προβοκάτορας» ή «χαφιές» της ολκής του σ. Ν. Ζαχαριάδη, αν ήταν χαφιές ή προβοκάτορας, θα ‘κανε μια τόσο χοντροκομμένη γκάφα, μια προβοκάτσια τόσο αδέξια στον εαυτό του; Ασφαλώς όχι. Γιατί σε τέτοια γκάφα, ούτε ο πιο κουτός χαφιές δεν θα ’πεφτε. Τι είναι λοιπόν το περίφημο ζήτημα Μάκη Γουσόπουλου; Κατά τη γνώμη μου, είναι ένα από τα τόσα συνηθισμένα πολιτικάντικα ακροβατικά «σάλτο μορτάλε», που αφθονούν στην πολιτική ζωή του σ. Ν. Ζαχαριάδη και σαν τέτοιο έπρεπε να το δει και να το αντιμετωπίσει η σημερινή καθοδήγηση, το Γραφείο της ΚΕ. Έπρεπε να το δει και να το αντιμετωπίσει σαν πολιτικό ζήτημα που είναι και τίποτα περισσότερο, ενώ έτσι που το ‘βαλε, δημιούργησε μέσα στο κόμμα και στο λαό την εντύπωση ότι το κόμμα μας δεν είναι τίποτε άλλο από ένα εκκολαπτήριο, μια μηχανή, μια πηγή, που δεν βγάζει τίποτα άλλο από προβοκάτορες, χαφιέδες και προδότες και που αυτοί ανεβοκατεβαίνουν στην καθοδήγηση του κόμματος και που κάθε φορά μόνοι τους βγάζουν τα άπλυτά τους στη φόρα. Καταλαβαίνετε τι κάνετε μ' αυτό;
Σκοτώνετε την πίστη προς το κόμμα, σκοτώνετε το θρύλο, που με τόσο αίμα δημιουργήθηκε, για το κόμμα και τις καθοδηγήσεις του, σπέρνετε τη σύγχυση και την αμφιβολία στα μέλη του κόμματος και στο λαό, κλονίζετε την πίστη τους στα πιο ιερά πράγματα του κόμματος. Αυτό το πράγμα θα το ‘κανε μόνο ένας εχθρός του κόμματος, μάλιστα ο χειρότερος εχθρός του κόμματος.
Και αν ακόμα υπήρχαν ατράνταχτα στοιχεία, αδιάσειστες αποδείξεις –ενώ στην περίπτωση αυτή δεν έχετε ούτε ενδείξεις– ότι η πρώην Γραμματεία του ΠΓ ήτανε προβοκάτορες, χαφιέδες, προδότες κλπ, κλπ, έχω τη γνώμη ότι δεν θα ‘τανε σκόπιμο σήμερα, ύστερα από τη δοκιμασία που περνάει το κόμμα μας, να παρουσιαστεί ο εσωκομματικός αγώνας πάνω σ' ένα τέτοιο επίπεδο, αλλά θα ‘πρεπε να σταθεί πάνω σε πολιτικά λάθη, που δεν είναι λίγα.
Αυτή την υπόθεση του Μ. μέχρι την ώρα, παρουσιάσατε σαν τη μεγαλύτερη δουλειά σας για την Ελλάδα. Για τα τόσα άλλα προβλήματα, που απασχολούν το λαό και τη χώρα, κουβέντα δεν γίνεται! Άμα, αντικειμενικά, εξετάσουμε όλη τη δουλειά που κάνατε μέχρι τώρα για την Ελλάδα, χωρίς κανένα δισταγμό και με καθαρή τη συνείδηση μπορεί κανείς να πει ότι για σας ισχύει απόλυτα η γνωστή τούρκικη παροιμία «Μάλτα γιοκ», δηλαδή Ελλάδα για σας δεν υπάρχει, τόση είναι στο 10μηνο περίπου που καθοδηγείτε το κόμμα η δουλειά σας για την Ελλάδα! Δεν σας έμεινε καθόλου χρόνος απ' το «μεγαλειώδικο» καταστροφικό εσωκομματικό σας έργο να σκεφτείτε και την καημένη την Ελλάδα, δεν αδειάσατε!
Θυμάστε εκείνη την κατακαημένη 6η Ολομέλεια; Έβαλε αν δεν κάνω λάθος, και ένα άλλο σοβαρό ζήτημα για το κόμμα μας, την κολλεχτιβίστικη καθοδήγηση. Ε, λοιπόν, μεγαλύτερη γελοιοποίηση της κολλεχτιβίστικης καθοδήγησης δεν μπορούσε να γίνει άλλη απ' αυτή που έκανε το Γραφείο της ΚΕ. Εκτός του ότι το Γραφείο της ΚΕ μέσα στους δέκα περίπου μήνες δύο φορές κάλεσε τα μέλη της ΚΕ και της ΚΕΕ, που βρίσκονταν στην έδρα του, για συνεδρίαση, αλλά και σ' αυτές τις συνεδριάσεις, για να κάνει, όπως είπε, ανακοινώσεις χωρίς συζήτηση, έτσι που μας αναγκάσατε να σας πούμε ότι πριν μας κατηγορούσανε τα μέλη του κόμματος σαν «σηκωχεράκηδες», δηλαδή δεν κάναμε τίποτα άλλο στις συνεδριάσεις της ΚΕ και των άλλων σωμάτων από το να σηκώνουμε τα χέρια και να ψηφίζουμε, τώρα, πολύ δικαιολογημένα, θα πρέπει να μας ονομάσουν «φωνοληπτικές μηχανές», γιατί τίποτα περισσότερο δεν είμαστε. Και με το δίκιο τους, γιατί τώρα ζητάτε να μας χρησιμοποιήσετε, και μας χρησιμοποιείτε, ν' ακούμε –όταν κι αυτό γίνεται στη χάση και στη φέξη– τις ανακοινώσεις του Γραφείου της ΚΕ, χωρίς να ‘χουμε το δικαίωμα να συζητήσουμε τα ζητήματα που υπάρχουν στο κόμμα, εκτός αν με το «θράσος» μας το κάνουμε αυτό. Και έτσι έγινε. Να κι ακόμα ένα χτυπητό παράδειγμα «κολλεχτιβίστικης καθοδήγησης». Κυκλοφορούν έντυπα εξ ονόματος της ΚΕ που το περιεχόμενό τους δεν το ξέρουν τα μέλη της ΚΕ τα οποία βρίσκονται εδώ που μένω εγώ, και όχι μόνο δεν είπαν τη γνώμη τους για το περιεχόμενο των εντύπων αυτών, αλλά ούτε τα είδαν, ούτε τα διάβασαν!
Περνώ τώρα σ' ένα άλλο ζήτημα, το οποίο είναι επίσης πολύ χτυπητό για τις σημερινές ενέργειες του Γραφείου της ΚΕ. Σε μια συνέλευση, που παρακολούθησα «αυθαίρετα» (το Γραφείο της ΚΕ, ενώ χρησιμοποιεί τους πρωτεργάτες της Τασκένδης σαν «αλάτι της γης» σ' όλες τις χώρες, εμένα δεν μ' έστειλε ούτε σε μια συνέλευση για να δω πώς σκέφτονται τα κομματικά μέλη, εκτός από δυο συνελεύσεις που πήγα μόνος μου «αυθαίρετα», όπως λέγω, όταν ήμουνα στο Βουκουρέστι, το ίδιο δε και άλλα τρία-τέσσερα μέλη της ΚΕ που κάθονται σχεδόν χωρίς δουλειά και δεν χρησιμοποιούνται για δουλειά στη βάση, και άλλα τόσα μέλη της ΚΕΕ, που παρά τη δουλειά τους του γραφείου, μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν), είδα να γίνεται προσπάθεια να εμφανιστεί σαν μια κίνηση απ' τα κάτω για την πρόσληψη στην καθοδήγηση των συντρόφων Δ. Παρτσαλίδη και Μάρκου Βαφειάδη, παραβλέποντας τα σοβαρότατα λάθη και τις αδυναμίες που παρουσιάσανε κατά καιρούς οι σύντροφοι αυτοί. Παίρνουν έτσι σιωπηρά μια γενική αμνηστία μαζί με μερικούς άλλους και οι δυο αυτοί σύντροφοι, ο μεν πρώτος για τα λάθη του της πρώτης φάσης και της δεύτερης φάσης του ένοπλου αγώνα, ο δε δεύτερος, κυρίως για τα λάθη και αδυναμίες που παρουσίασε στη δεύτερη φάση του ένοπλου αγώνα. Γίνεται έτσι, σύντροφοι, γι' αυτούς εδώ τους συντρόφους λαθρεμπόριο σε βάρος του κόμματος. Και δεν μου λέτε, σας παρακαλώ, άμα ζητάτε ευθύνες και το κεφάλι στο πιάτο απ' το σ. Ν. Ζαχαριάδη σαν κύριο υπαίτιο του χασίματος της δεύτερης φάσης του ένοπλου αγώνα και μετέπειτα για τις θυσίες που υπέστη ο λαός μας, δεν θα πρέπει να ζητήσουμε «λιγούτσικες» ευθύνες και απ' αυτούς και από μερικούς άλλους; Που, όπως ξέρουμε, όχι απλώς χάσανε –τρόπος του λέγειν– την πρώτη φάση του ένοπλου αγώνα, αλλά έτοιμη εξουσία την παραδώσανε κατά τον πιο ντροπιαστικό –κυριολεκτικά προδοτικό– τρόπο στον εχθρό, και η πράξη τους αυτή αναγκαστικά έβαλε μπροστά στο κόμμα και στο λαό το πρόβλημα για δεύτερο ένοπλο αγώνα, κατά τη διεξαγωγή του οποίου ο ρόλος και οι ευθύνες τους δεν είναι μικρότερες από του σ. Ν. Ζαχαριάδη; Τι νομίζετε, ότι ξεχάσανε τα μέλη του κόμματος και ο λαός τόσο γρήγορα το Λίβανο, τη Γκαζέρτα και την περίφημη Βάρκιζα, που την πληρώσανε 250-300.000 άτομα με ξυλοδαρμούς και κάθε είδους άλλες κακοποιήσεις, με αρκετές χιλιάδες δολοφονημένους και με δεκάδες χιλιάδες εξόριστους πριν ακόμα αρχίσει ο δεύτερος ένοπλος αγώνας, χώρια τα θύματα και οι θυσίες του δεύτερου ένοπλου αγώνα, που είναι άμεση συνέπεια της πράξης τους αυτής και συν τις ευθύνες τους για τη διεξαγωγή του δεύτερου ένοπλου αγώνα, μια που ήτανε στο ΠΓ της ΚΕ κατά το μεγαλύτερο μέρος της διεξαγωγής του αγώνα αυτού; Δεν νομίζετε, ότι εδώ γεννιέται μόνο του, ξεπηδάει αυτόματα, ζήτημα ηθικής τάξης για το κόμμα μας και το λαό μας;
Και μια που βρισκόμαστε στο κεφάλαιο των ευθυνών και μιλάμε για ευθύνες, δε μου λέτε, σας παρακαλώ, κατά ποια λογική, κατά ποιο λογικό τρόπο βγαίνουν έξω από κάθε ευθύνη για όσα γίνανε τα τελευταία δεκαπέντε τουλάχιστον χρόνια μέσα στο κόμμα, όλα τα στελέχη που ήτανε μέλη της ΚΕ και της ΚΕΕ του κόμματος μας και που πήρανε μέρος και ψηφίσανε όλες τις αποφάσεις των Ολομελειών, Συνδιασκέψεων και του 7ου Συνεδρίου ακόμα του κόμματός μας;
Και γιατί δεν έχουμε ευθύνη και μεις, τα μέλη της ΚΕ και της ΚΕΕ για ό,τι έγινε και έχουν μόνο οι σύντροφοι Ν. Ζαχαριάδης και δυο-τρεις άλλοι σύντροφοι και ιδίως ο πρώτος;
Μήπως είμαστε διανοητικά ανάπηροι (δηλαδή ηλίθιοι, βλάκες, τρελοί κλπ) και απαλλασσόμαστε απ' τις ευθύνες «λόγω βλακείας»; Δεν πήραμε εμείς μέρος σ' όλες τις συζητήσεις των κομματικών σωμάτων, δεν ψηφίσαμε τις αποφάσεις των σωμάτων αυτών; Συνεπώς, κατά ποια λογική βάση είμαστε ανεύθυνοι; Αν, όπως γράφω και πιο πάνω, «λόγω βλακείας» (γιατί μόνο έτσι απαλλάσσουμε τον εαυτό μας από τις ευθύνες), τότε κατά ποια λογική διεκδικούμε ακόμα να βρισκόμαστε στα ανώτατα κομματικά όργανα; Μήπως... από κεκτημένη ταχύτητα της εν δράσει βλακείας μας; Αν όχι απ' αυτό, τότε, αξιαγάπητοι σύντροφοι, απαλλάσσουμε τον εαυτό μας από τις ευθύνες από πολιτική ανανδρία, πράγμα που, πάλι δεν είναι προσόν και συνεπώς «πιστοποιητικό καλής διαγωγής» για να βρίσκεται κανείς στα ανώτερα κομματικά καθοδηγητικά όργανα. Με «συγχωρείτε» για την αθυρόστομη ειλικρίνειά μου, αγαπητοί σύντροφοι, αλλά αυτή είναι η πικρόχολη αλήθεια.
Ύστερα απ' όλα αυτά, το ξέρω, θα μου παραθέσετε το «βαρύ σας πυροβολικό», θα μπήξετε τις φωνές: Εσύ πας στο μηδενισμό, θέλεις ν' αποκεφαλίσεις το κόμμα απ' τη «φυσική του καθοδήγηση». Και ο κόπος σας αυτός αγαπητοί σύντροφοι, είναι περιττός, γιατί και η τελευταία «δοκιμή» της χρησιμοποίησης της περίφημης αυτής «φυσικής καθοδήγησης», οδήγησε, κατάληξε, στην πιο παταγώδικη, στην πιο συντριφτική καταστροφή, στη χαριστική βολή για το κόμμα μας, στο κορύφωμα των λαθών της «φυσικής αυτής καθοδήγησης», στη διάσπαση απ' αυτήν του κόμματος σε δυο αντιμαχόμενα στρατόπεδα, που το αποτέλεσμα θα είναι, αν δεν δώσουμε σύντομα καμιά αποτελεσματική θετική λύση, η διάλυση του κόμματός μας.
Σήμερα στο κόμμα μας, το θέλετε είτε όχι, σας αρέσει να τ' ακούτε είτε όχι, αγαπητοί σύντροφοι, υπάρχει κρίση καθοδήγησης και οι πιο αναρμόδιοι για να βγάλετε το κόμμα απ' την κρίση αυτή, είσαστε εσείς, οι αυτουργοί της κρίσης αυτής. Η τελευταία σας προσπάθεια δεν ήτανε τίποτε άλλο, παρά προσπάθεια «βρυκολάκων», και γι' αυτό τ' αποτελέσματα ήτανε τόσο καταστροφικά για το κόμμα μας, και δεν ήτανε ανανεωτικά, αναπλαστικά τα αποτελέσματα αυτά, γιατί οι «βρυκόλακες» δεν είναι νεογέννητα.
Γι’ αυτό σας συσταίνω, αγαπητοί σύντροφοι, να συνέλθετε απ' τον κατήφορο που πήρατε και να στρωθούμε όλοι να δούμε τα λάθη και τις ευθύνες μας ο καθένας χωριστά και όλοι μαζί, συνολικά και παλλικαρίσια να πάρει ο καθένας το μερίδιό του, όσο του ανήκει, όσο του αξίζει, μπροστά στο κόμμα ανοιχτά και χωρίς περιστροφές και χωρίς κανείς να κάνει τον κόκορα, να μπει ο καθένας μας στη διάθεση του κόμματος, ζητώντας την επιείκειά του και όχι θρασύτατος ο καθένας να αξιώνει να είναι ο κομματοσωτήρας.
Εκεί που φτάσανε σήμερα πια τα πράγματα, η καλύτερη λύση, κατά τη γνώμη μου, θα είναι:

1) Να συγκληθεί το συντομότερο η 7η Ολομέλεια της ΚΕ και της ΚΕΕ.

2) Στην Ολομέλεια αυτή να παραιτηθεί χωρίς καμιά συζήτηση το σημερινό Γραφείο της ΚΕ.

3) Να ανατεθεί προσωρινά στην ΚΕΕ η καθοδήγηση του κόμματος με μοναδική αποστολή μέσα στο πιο σύντομο χρονικό διάστημα (6-8 μήνες το πολύ) να συγκαλέσει ένα ανώτερο σώμα του κόμματος, αν είναι δύσκολο το 8ο Συνέδριο, ή την IV Συνδιάσκεψη.

Στο διάστημα αυτό, να επιδιωχθεί η ενοποίηση του κόμματος με μια αμερόληπτη προσπάθεια όλων των στελεχών του κόμματος και όλων των υγιών στοιχείων.
Στο σώμα αυτό να γίνει μια πραγματική αντιπροσώπευση της θέλησης της κομματικής βάσης και μια αντικειμενική κριτική της τελευταίας 15ετίας της κομματικής δράσης, για να βγουν τ' ανάλογα συμπεράσματα και διδάγματα. Απ' το σώμα αυτό (Συνέδριο ή Συνδιάσκεψη) να βγει μια καινούργια καθοδήγηση του κόμματος για να τραβήξει το κόμμα ενωμένο τον ιστορικό του δρόμο.

Με συντροφικούς χαιρετισμούς
Π. Δανιηλίδης
26 Δεκέμβρη 1956