Περιβαλλοντική καταστροφή. Ατύχημα ή επιλογή του συστήματος;

της Δέσποινα Βαρδάκη και του Βασίλη Πανέτα

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Έναυσμα» τ. 48, φθινόπωρο 2017

Με αφορμή την τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή στον Αργοσαρωνικό, τίθεται άμεσα η ανάγκη απάντησης των κινηματικών δυνάμεων σε ζητήματα σχετικά με το περιβάλλον τόσο σε ιδεολογικό όσο και σε κινηματικό επίπεδο. Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν ανακύψει ιδεολογικά ρεύματα, όπως η οικολογία, που παρ' όλο που έχουν μεγάλη απήχηση, συσκοτίζουν και αποπροσανατολίζουν, οδηγώντας σε ενσωματώσιμες λογικές και ατομικές λύσεις. Ως αποτέλεσμα, η πρόθεση και η ευαισθητοποίηση μεγάλης μερίδας κόσμου για τη βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών οδηγούνται σε αδιέξοδο.

 

Απαραίτητη προϋπόθεση για τη διερεύνηση της απάντησης που οφείλει να δώσει η Αριστερά και ο λαός αποτελεί η αναγνώριση του πραγματικού υπαίτιου. Αυτός δεν είναι άλλος από το ίδιο το καπιταλιστικό - ιμπεριαλιστικό σύστημα. Όπως αυτό δεν διστάζει να αιματοκυλεί τους λαούς παγκόσμια, να «σπέρνει» τη φτώχεια και την εξαθλίωση, να εκμεταλλεύεται την εργατική τάξη και τους εργαζομένους, να πετά τη νεολαία στην ανεργία, έτσι δε διστάζει να καταστρέφει τον φυσικό πλούτο της γης, ακόμα να εκβιάζει με την ολάκερη καταστροφή της. Είναι υποκρισία η υπογραφή συνθηκών (Συνθήκη Παρισίων, Πρωτόκολλο του Κιότο) για τη μείωση των ρύπων, τη δήθεν προστασία του πλανήτη από την τρύπα του όζοντος και το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Μία υποκρισία που καταρρέει μπροστά στους ανταγωνισμούς των ιμπεριαλιστών και τα τρομακτικά τους αποτελέσματα.

Τα ιμπεριαλιστικά κράτη δεν διστάζουν να μετατρέψουν τις εξαρτημένες χώρες σε έρημους τόπους. Όταν δεν τις βομβαρδίζουν ή δεν εγκαθιστούν σε αυτές τις βάσεις και τα χημικά τους όπλα, μεταφέρουν σε αυτές τις ρυπογόνες βιομηχανίες τους ή τις μετατρέπουν σε «αποθήκες» αποβλήτων. Ταυτόχρονα, με το πρόσχημα της «παγκόσμιας κοινότητας» και του «κοινού περιβαλλοντικού οφέλους» επεμβαίνουν στην οικονομία των εξαρτημένων χωρών, αποστραγγίζοντας πλουτοπαραγωγικές πηγές και υποβαθμίζοντας τες ακόμη περισσότερο. Όσον αφορά το εσωτερικό της εξαρτημένης από τον ιμπεριαλισμό Ελλάδας, υπάρχουν δεκάδες παραδείγματα περιβαλλοντικής καταστροφής και διακινδύνευσης της ανθρώπινης ζωής, τα οποία πιστοποιούν τη δίψα του καπιταλιστικού κεφαλαίου για κερδοφορία και την αψηφισιά του για το περιβάλλον και τον άνθρωπο.

Αργοσαρωνικός

Το τελευταίο διάστημα, γίναμε μάρτυρες ενός εγκλήματος ανυπολόγιστης περιβαλλοντικής μόλυνσης, του ναυαγίου του πετρελαιοφόρου «Αγία Ζώνη II». Το ναυάγιο αυτό, που έλαβε χώρα στην ευρύτερη περιοχή του Αργοσαρωνικού, σκόρπισε 2.570 τόνους μαζούτ και ντίζελ, που επεκτάθηκαν από τη Σαλαμίνα, στον Πειραιά, το Ελληνικό, τη Γλυφάδα, και ξεβράστηκαν στις ακτές, κάνοντας αφόρητη την ατμόσφαιρα στις περιοχές κατά μήκος των παραλίων.

Το συγκεκριμένο έγκλημα, που τελικά ήταν προμελετημένο και οι συνέπειες του ανυπολόγιστες ακόμη και για τη διατροφική αλυσίδα, έγινε με σκοπό να ξελασπώσει τον εφοπλιστή Κουντούρη που επιζητούσε εύκολο υπερκέρδος, μέσω του λαθρεμπορίου πετρελαίου. Κυβέρνηση και αντιπολίτευση προσπάθησαν να συγκαλύψουν το ζήτημα και να στηρίξουν το εφοπλιστικό κεφάλαιο, οι μεν μιλώντας για ένα απλό ατύχημα και οι δε ρίχνοντας ευθύνες στους μεν για την ανικανότητα τους. Αποκαλύφθηκε δηλαδή για άλλη μια φορά η πλήρης ταύτιση μεταξύ της κυβέρνησης, των αστικών επιτελείων, των κρατικών μηχανισμών και του εφοπλιστικού κεφαλαίου, που σίγουρα δεν μπορεί να πάψει με συμβολικές ποινές και νομικές ρυθμίσεις.

Πέρα από τα γεγονότα, λοιπόν, λόγος πρέπει να γίνει και για τις πληγείσες περιοχές. Πρόκειται για τις φτωχογειτονιές του Περάματος, του Πειραιά, της Σαλαμίνας, του Ασπροπύργου και της Ελευσίνας, που ήδη έχουν μετατραπεί σε ειδική οικονομική ζώνη στον βωμό της ανάπτυξης του κεφαλαίου και του ξεπουλήματος του λιμανιού. Φτωχογειτονιές που αναμένεται να εξελιχθούν σε υγειονομική βόμβα για τους εργαζόμενους και τους κατοίκους της περιοχής.

Χαλκιδική

Όσον αφορά το ζήτημα της εξόρυξης Χρυσού στις Σκουριές από την Eldorado Gold και την Ελληνικός Χρυσός, θα μπορούσαν να γραφτούν πολλές σελίδες. Όχι, όμως, για τα μεταλλευτικά σχέδια, την «ανάπτυξη» και τις «θέσεις εργασίας» που διατείνονται τα αστικά επιτελεία ότι θα φέρει η τεράστια μόλυνση με την εκχέρσωση των δασών, τη ρύπανση και εξάντληση των υδάτων, την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας από τα τοξικά απόβλητα του εργοστασίου. Αλλά για το ισχυρό κίνημα αντίστασης των κατοίκων, που από το 2012, παλεύει, διεκδικεί, συγκρούεται με το κράτος και τους μηχανισμούς του, διεκδικώντας το αυτονόητο: το νερό, τον αέρα, τη γη.

Εάν ανατρέξουμε στο ιστορικό της υπόθεσης, θα δούμε ότι η στάση των κυβερνήσεων, είτε επί ΝΔ-ΠΑΣΟΚ είτε επί ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ουσιαστικά δεν άλλαξε, όσο και αν προεκλογικά εμφανίζονταν ως «σωτήρες» στους κατοίκους. Τάσσονται υπέρ της συνέχισης του σχεδίου των μεταλλείων και της καταδίκης του κινήματος των κατοίκων ως «εγκληματικού» για την ανάπτυξη του τόπου. Από την άλλη πλευρά, η στάση των δυνάμεων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και της ΛΑΕ, με την πλήρη στοίχιση τους στο πλευρό του ΣΥΡΙΖΑ πριν τις εκλογές του '15, συνέβαλε στον αποπροσανατολισμό του κινήματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, που συντέλεσε στην απονεύρωση του κινήματος, αποτέλεσε η στοχοθεσία αντικατάστασης του δεξιού δημάρχου Πάχτα με έναν άλλο, ταγμένο ενάντια στην εξόρυξη. Λες και η πραγματοποίηση ή μη ενός τέτοιου τιτάνιου έργου, με την εμπλοκή του αμερικανικού κεφαλαίου, επαφίεται στην γνώμη ενός τοπικού δημάρχου. Ενώ το ΚΚΕ, μέσω της αντίληψης του για την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων σε μια καπιταλιστική χώρα και την υιοθέτηση, στην ουσία, της άποψης του συστήματος για άνοιγμα νέων θέσεων εργασίας, αποκήρυξε τον αγώνα των κατοίκων και τάχθηκε με την εξόρυξη του Χρυσού.

Παρ' όλα αυτά οι αγώνες των κατοίκων ξεπέρασαν την αριστερά και τις αδυναμίες της και δημιούργησαν σοβαρό ρήγμα σε κεντρικό επίπεδο. Η απάντηση που έδωσε και συνεχίζει μέχρι και σήμερα να δίνει το σύστημα είναι τα ΜΑΤ, η βία, η καταστολή και οι 350 διωκόμενοι αγωνιστές, κάτοικοι της περιοχής. Οι εκάστοτε κυβερνήσεις δείχνουν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι η καταστροφή του περιβάλλοντος δεν είναι αποτέλεσμα την «ανθρώπινης αμέλειας και της εγωιστικής ανθρώπινης φύσης», αλλά της φύσης του ιμπεριαλιστικού-καπιταλιστικού συστήματος που δεν έχει όρια στην καταστροφή του περιβάλλοντος και την εκμετάλλευση του ανθρώπου.

Γίνεται σαφές ότι η μεγαλύτερη περιβαλλοντική ρύπανση στον ελλαδικό χώρο βρίσκεται στις περιοχές που υπάρχει η μεγαλύτερη εκμετάλλευση του εργατικού δυναμικού. Στις βιομηχανικές περιοχές της Αθήνας, όπως την Ελευσίνα και τον Ασπρόπυργο, με τις διαρροές πετρελαίου και τα εκατοντάδες εργατικά ατυχήματα. Στα Πατήσια, το Ίλιον, τη Ν. Φιλαδέλφεια, πάρκα που αποτελούσαν μια ανάσα οξυγόνου, τσιμεντοποιούνται και ερημώνονται. Στη Πτολεμαΐδα και το Αμύνταιο, με τα λιγνιτωρυχεία και την πρόσφατη κατολίσθηση του ορυχείου της ΔΕΗ. Στον Βόλο, με την ανακοίνωση της ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ για εκκίνηση καύσης σκουπιδιών- RDF και σε όλες τις περιοχές όπου ζει και «αναπνέει» το φτωχό εργατικό δυναμικό η ατμόσφαιρα βρωμάει την «ανάπτυξη» που ευαγγελίζονται. Οι κάτοικοι των περιοχών αυτών, όση ανακύκλωση και να κάνουν, όση οικολογία και να τους «πουλήσουν», θα πεθάνουν κατά πλειοψηφία από καρκίνο στους πνεύμονες, μιας και μαζί με τα βαρέα τοξικά στοιχεία που αναπνέουν καθημερινά, δεν έχουν ούτε και τα χρήματα για να θεραπευτούν.

Πυρκαγιές

Ένα ακόμη ζήτημα το οποίο έρχεται στο προσκήνιο κάθε καλοκαίρι είναι αυτό των πυρκαγιών. Ο απολογισμός καταστροφικός: νεκροί, καμένες περιουσίες, καμένα δάση και ο λαός στο ίδιο έργο θεατής. Τα αστικά κόμματα στήνουν παιχνίδια εντυπωσιασμού και μικροπολιτικής στις πλάτες του. Είναι αυτοί, που ενώ χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για την καταστροφή που χτύπησε, ψηφίζουν νόμους που αποχαρακτηρίζουν τις δασικές εκτάσεις, καταργούν τη δασοπυροσβεστική και δίνουν πάτημα στο κεφάλαιο να καταστρέψει και να ρυπάνει τα πάντα στον βωμό του κέρδους, μετατρέποντας τα δάση σε χωματερές, ξενοδοχεία, συγκροτήματα κατοικιών. Και όλα αυτά σε live σύνδεση από τα ΜΜΕ, που ακολουθούν τη συνταγή που τόσο καλά ξέρουν, να πλάθουν συνειδήσεις. Προσπαθούν να μας πείσουν ότι φταίμε εμείς για τις πυρκαγιές, όπως φταίμε εμείς για το χρέος και για την κρίση και όχι το σύστημα και οι πολιτικές του. Αντιπολιτεύονται και ασκούν μικροπολιτική στις πλάτες μας, πιστοί τάχα μου στην «αλήθεια», χωρίς να λένε κουβέντα για τα χρήματα που κόβονται κάθε χρόνο από τις δαπάνες για τη δασοπροστασία και ότι τα οχήματα και τα αεροπλάνα μένουν ακινητοποιημένα λόγω βλαβών, μιας και οι «δανειστές» δεν επιτρέπουν τις αναγκαίες πιστώσεις. Για να πειστούμε, εν τέλει, ότι μια ιδιωτικοποίηση της δασοπροστασίας θα μας σώσει, όπως «σώζουν» οι επενδύσεις και οι χωματερές, ενώ οι κάτοικοι που αντιδρούν είναι επικίνδυνοι για τις επενδύσεις και την «ανάπτυξη».

Χρειάζεται να γίνει ξεκάθαρο ότι αν δεν υπάρχει άμεσο οικονομικό ή πολιτικό συμφέρον, καμιά επένδυση δεν μπορεί να υπάρξει ούτε στην πρόληψη, ούτε στην προστασία του φυσικού πλούτου, ούτε βέβαια στις ζημιές που έχουν υποστεί οι κάτοικοι. Είναι ανάγκη να καταλάβουμε και κυρίως οι κάτοικοι των περιοχών που έχουν πληγεί ότι οι καταστροφές αυτές πάνε πλάι- πλάι με τον κατακερματισμό της αγροτικής παραγωγής και την απαξίωση των ανθρώπων του μόχθου. Για να αυξήσει το κεφάλαιο τα κέρδη του, αδιαφορεί για τις ανθρώπινες ζωές, καίει δάση, καταστρέφει ζωές, βάζει τα θεμέλια για την κερδοφορία του στις δικές μας πλάτες.

Χημικά στη Μεσόγειο

Το 2014 γνωστοποιήθηκε από τα αμερικάνικα και ντόπια επιτελεία η καταστροφή των χημικών αποθεμάτων των συριακών όπλων στη Μεσόγειο θάλασσα. Αυτή η εξέλιξη, όσο κι αν έγινε δεκτή με ζήλο από την -υπάκουη στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό- ελληνική κυβέρνηση, σήμανε τεράστιους κινδύνους για ολόκληρο το οικοσύστημα και τους λαούς της περιοχής, μιας και οι τόνοι των τοξικών αποβλήτων που ρίχτηκαν, δεν διασπώνται εν μία νυκτί, αλλά απαιτούνται δεκαετίες για να θεωρηθούν μη αβλαβείς. Οι συνέπειες, λοιπόν, της συγκεκριμένης καταστροφής για τον άνθρωπο θα κάνουν την εμφάνιση τους τα επόμενα χρόνια και υπαίτιοι θα είναι οι ντόπιες κυβερνήσεις, που εδώ και χρόνια δίνουν γη και ύδωρ στους ιμπεριαλιστές και το ΝΑΤΟ. Οι βάσεις, τα πυρηνικά και όλες οι ξένες στρατιωτικές εγκαταστάσεις που βρίσκονται στον τόπο μας όχι μόνο δεν διασφαλίζουν την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή αλλά μπορούν να αποδειχτούν καταστροφή για τον λαό και τη χώρα.

Πυρηνικά

Παρά τις διαβεβαιώσεις των ιμπεριαλιστών ότι δίνουν συνεχώς το «παρών» για την ειρήνη και την ασφάλεια, τα πυρηνικά, με τις παγκόσμιες διαστάσεις που έχουν εκ των πραγμάτων, κατέχουν κεντρική θέση εδώ και δεκαετίες στην πολεμική ατζέντα τους. Πριν 72 χρόνια, με τη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα, τους 250.000 νεκροί και τους χιλιάδες μελλοθάνατους των επόμενων χρόνων, εδραιώθηκε στα χέρια των ιμπεριαλιστών ένα όπλο κολοσσιαίων διαστάσεων για την επιβολή τους στους λαούς της γης. Οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, άλλωστε, είναι οι αποκλειστικοί κάτοχοι πυρηνικών σε παγκόσμιο επίπεδο, απαρτίζοντας έτσι το λεγόμενο «πυρηνικό κλαμπ». Ένα «κλαμπ» μόνο των ισχυρών ιμπεριαλιστικών χωρών, που διασφαλίζει ένα από τα τρομακτικότερα όπλα αιματοκυλίσματος και ξαναμοιράσματος του κόσμου. Παράλληλα, παρεμποδίζει την είσοδο άλλων χωρών σε αυτό, υπό το πρόσχημα «της μη διάδοσης των πυρηνικών» και «της προστασίας του περιβάλλοντος». Ένα «κλαμπ», όμως, που ανά πάσα στιγμή, στη βάση των ανταγωνισμών του, μπορεί να οδηγήσει σε πυρηνικό όλεθρο.

Οι «οικολογικές ευαισθησίες» των ιμπεριαλιστών φαίνονται και όταν χαρακτηρίζουν την πυρηνική ενεργεία «καθαρή» και «φθηνή» (παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε πυρηνικά εργοστάσια), σε μια προσπάθεια εξωραϊσμού των συνεπειών της. Η ανθρωπότητα έχει βιώσει πυρηνικά ατυχήματα (Τσερνομπίλ) αλλά και χιλιάδες νεκρούς από πυρηνικές βόμβες και δεν πρέπει να τρέφει αυταπάτες γύρω από το ζήτημα των πυρηνικών. Δεν τίθεται ζήτημα «ειρηνικής» και «πολεμικής» ενέργειας, τίτλοι κάθε άλλο παρά μόνο παραπλανητικοί, τη στιγμή που η πρώτη αποτελεί πρόσφορο έδαφος και τροφοδότη για τη δημιουργία πυρηνικών όπλων σε έναν κόσμο μάλιστα που συνταράσσεται από τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς. Ειδικά αν αναλογιστούμε ότι τα πυρηνικά απόβλητα περιέχουν πλουτώνιο, το οποίο αποτελεί το βασικό υλικό για τη δημιουργία πυρηνικών όπλων.

Πράσινη ανάπτυξη αλλά... πόσο πράσινη;

Τα τελευταία χρόνια, το ελληνικό κράτος ακολουθώντας τις επιταγές της Ε.Ε. προκρίνει την «αειφόρο πράσινη ανάπτυξη». Ιδρύει αιολικά πάρκα και φωτοβολταϊκά σε μια σειρά καλλιεργήσιμες εκτάσεις όπως ο θεσσαλικός κάμπος και συνάπτει συμφωνίες για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου άλλοτε με τη Ρωσία επί Καραμανλή και άλλοτε με τις Η.Π.Α., περιορίζοντας για άλλη μια φορά τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας ακόμα και στο ενεργειακό επίπεδο. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι το φυσικό αέριο και οι εναλλακτικές μορφές ενέργειας θα επιφέρουν βελτιώσεις μακροπρόθεσμα στο περιβάλλον, καθώς ανανεώνονται γρηγορότερα σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα, που για να αναγεννηθούν απαιτούνται εκατομμύρια χρόνια.

Το ζήτημα όμως είναι ότι η λεγόμενη πράσινη ανάπτυξη στοχεύει στην αύξηση των εσόδων ή κερδών ορισμένων ειδικά ιδιωτικών εταιριών, ή και ξένων κολοσσών (General Electric) συγκεκριμένων ιμπεριαλιστικών χωρών, βασιζόμενη στην ανταγωνιστικότητα και τις νέες τεχνολογίες. Όπως αναφέρεται στη σελίδα του Υπουργείου Παιδείας, «Η πράσινη ανάπτυξη σέβεται το περιβάλλον και το αντιμετωπίζει ως αναπτυξιακό απόθεμα». Το κείμενο ξεκαθαρίζει, δηλαδή, ότι το ζήτημα για τον καπιταλισμό δεν είναι η προστασία του περιβάλλοντος αλλά η αναζήτηση νέων πηγών κερδοφορίας και το ξεζούμισμα των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας από τους ισχυρούς του πλανήτη. Το κόστος φυσικά το πληρώνουν για άλλη μια φορά οι κάτοικοι και οι εργαζόμενοι, ενώ οι επιχειρήσεις και τα κράτη εμφανίζονται σαν να είναι οι σωτήρες. Αφού η τιμή του φυσικού αερίου είναι απροσπέλαστη, όπως και αρκετά επιβαρυντικοί οι φόροι, προστίθενται στον λογαριασμό του ρεύματος για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Όσον αφορά την επιλογή κατασκευής φωτοβολταϊκών σε καλλιεργήσιμες περιοχές, θα μπορούσε να γίνει λόγος για την ΚΑΠ (Κοινή Αγροτική Πολιτική), που φέρνει στη χώρα την παράλυση της αγροτικής οικονομίας, οδηγώντας στην εξαθλίωση χιλιάδες οικογένειες και ιδρύοντας πόλεις-τέρατα μέσω της αστικοποίησης που προκαλεί. Παράλληλα, βαθαίνει ακόμα περισσότερο την εξάρτηση της χώρας από την Ε.Ε. και τις Η.Π.Α., ακόμα και στο επίπεδο της εισαγωγής τροφίμων. Η ίδρυση του αγωγού φυσικού αερίου, όπως ειπώθηκε και παραπάνω, εδώ και χρόνια «ξεβράζει» στην επιφάνεια τους ανταγωνισμούς Η.Π.Α.-Ρωσίας σχετικά με το ποια δύναμη θα κυριαρχήσει στο ενεργειακό αλλά και γεωπολιτικό επίπεδο στην περιοχή των Βαλκανίων.

Άρα, για ποια προστασία του περιβάλλοντος μιλάνε τα αστικά επιτελεία όταν εμπλέκουν τον λαό στα επικίνδυνα παιχνίδια των ιμπεριαλιστών, οι οποίοι φτάνουν να ξεκληρίζουν λαούς και να ερημώνουν τόπους για την επίτευξη των επιδιώξεων τους; Για ποια πράσινη ανάπτυξη μιλούν όταν καίγονται χιλιάδες εκτάσεις γης με σκοπό να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα των μεγαλοεπιχειρηματιών με την απόλυτη ευθύνη και πολλές φορές ευλογίες των κυβερνήσεων; Σε ποια πράσινη «ανάπτυξη» αναφέρονται όταν η μεσόγειος γίνεται χαβούζα και ολόκληρες γειτονιές χωματερές; Η πράσινη ανάπτυξη λοιπόν είναι πράσινη μόνο κατ' επίφαση και εύκολα γίνεται μαύρη όταν δεν συμφέρει το ντόπιο και το ξένο κεφάλαιο.

Οικολογία

Ένα ακόμη ζήτημα, το οποίο έχει προεκτάσεις και στην Αριστερά, είναι το ζήτημα της οικολογίας, η οποία παίρνει διάφορες μορφές, από ακτιβίστικες ενέργειες μέχρι και προτάσεις διαχείρισης προς το σύστημα. Τις τελευταίες δεκαετίες, το οικολογικό «κίνημα» αγγίζει ένα τμήμα προοδευτικών ανθρώπων, αναπαράγοντας όμως στρεβλές έως αστικές απόψεις γύρω από το ζήτημα του περιβάλλοντος, με τη βοήθεια πάντα των ΜΜΕ. Το ζήτημα του περιβάλλοντος τίθεται με έναν αταξικό χαρακτήρα από πλευράς κεφαλαίου, το οποίο προσπαθεί να μας πείσει ότι όλος ο λαός είναι συνένοχος στα εγκλήματα του, άρα και στη λύση τους. Πλασάρεται ο ατομικός δρόμος ως λύση για το περιβάλλον ή κάποιες φορές «ντύνεται» με τον μανδύα του συλλογικού - ας μην ξεχνάμε ότι ο ΣΚΑΙ έχει γίνει ο μεγαλύτερος «οικολόγος της χώρας», από τις εκπομπές που προβάλλει μέχρι και τις αναδασώσεις που προωθεί. Δυστυχώς, αυτές οι απόψεις εγκολπώνονται και από την Αριστερά. Την ίδια στιγμή που αναζητεί διέξοδο στο πρόβλημα «εδώ και τώρα», καταλήγει να συνδιαλέγεται με τους υπευθύνους μακριά από τη γραμμή της αντίστασης, υιοθετώντας ρεφορμιστικά αιτήματα. Η «περιβαλλοντική κρίση» δεν είναι αποτέλεσμα μόνο μιας «ανθρώπινης παρέμβασης», όπως διάφοροι «πράσινοι» θέλουν να μας πείσουν, αλλά είναι στενά συνδεδεμένο με το σύστημα εκμετάλλευσης και ειδικά σε εξαρτημένες χώρες, όπως η δική μας, όπου η καταλήστευση των φυσικών πόρων παίρνει τρομακτικές διαστάσεις τόσο για το περιβάλλον όσο και για τους εργαζομένους και τον ίδιο τον λαό.

ΜΚΟ

Ένα ακόμη «όπλο» στα χέρια του συστήματος είναι αυτό των ΜΚΟ, οι οποίες υπό το προκάλυμμα του «ανεξάρτητου», που είναι και της «μόδας», λειτουργούν ως δούρειος ίππος για το κίνημα, προωθώντας παράλληλα και αστικά ιδεολογήματα. Ενταγμένες στο σχήμα «της κοινωνίας των πολιτών», από το οποίο απουσιάζει κάθε ίχνος ταξικότητας, καλούν πλούσιους- φτωχούς να αναλάβουν από κοινού τις ευθύνες και να επωμιστούν τα ίδια βάρη. Προτάσσουν τη διαφύλαξη ενός γενικού και αόριστου καλού μέσα από δομές «φιλανθρωπίας», δίχως αναφορά στα συμφέροντα της τάξης που εκπροσωπεί ο καθένας. «Μας αφορά όλους» μας λένε μέσα από τα υλικά τους και τις διαφημίσεις, δίχως ίχνος αναφοράς σε συλλογικές κινηματικές απαντήσεις. Όντως, το αστικό ιδεολόγημα έχει μια δόση αλήθειας: μας αφορά όλους ως κομμάτι του λαού, που πλήττεται από την επίθεση του συστήματος. Υπέδαφος, ατμόσφαιρα μολύνονται από τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής, όπου όλα υπολογίζονται με βάση το κέρδος.

Ακόμη και η αριστερά όμως αναπαράγει αστικά ιδεολογήματα, προτάσσοντας λύσεις που περιστρέφονται γύρω από την ύπαρξη δομών και αυτοδιαχείρισης. Κινείται δηλαδή στη λογική του εξωραϊσμού αντί της ανατροπής του συστήματος, ψάχνοντας τις σύγχρονες κι έξυπνες τάχα λύσεις που δεν βρίσκει το σύστημα... Τέλος, καθόλου ανάξια αναφοράς για τον ρόλο και τον χαρακτήρα των ΜΚΟ είναι η χρηματοδότηση τους από το σύστημα και οι σχέσεις που αυτές έχουν με αστικά κόμματα κι επιχειρηματίες, καθώς αυτά αποδομούν τα επιχειρήματα περί υπηρέτησης τάχα του «κοινού καλού» από πλευράς των ΜΚΟ.

Καταλήγοντας, η διάσωση του περιβάλλοντος δεν μπορεί να επιλυθεί με διακρατικές συνθήκες, ακτιβισμούς, εθελοντισμούς και φιλανθρωπίες. Όσο το κέρδος και η εκμετάλλευση μπαίνουν πάνω από τις ανθρώπινες ζωές, τόσο ο πλανήτης θα οδηγείται πιο κοντά στο τέλος του. Κόντρα λοιπόν στην ηττοπάθεια και τις αυταπάτες που προωθεί αυτό το σάπιο σύστημα, προτάσσουμε τη συλλογική διεκδίκηση του αναφαίρετου δικαιώματος μας στην υγεία, την ασφάλεια, την ειρήνη και τη ζωή με αξιοπρέπεια.