Β.Ι. Λένιν. 100 χρόνια από τον θάνατο του αρχιτέκτονα της Οκτωβριανής Επανάστασης

 Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φ. 955 στις 27/1/2024

Το όνομά του είναι συνώνυμο με τη μεγαλύτερη και σημαντικότερη επανάσταση που πραγματοποιήθηκε στην ιστορία. Την Οκτωβριανή Επανάσταση, την πρώτη προσπάθεια κατάργησης της ταξικής κοινωνίας, το πρώτο πετυχημένο εγχείρημα απόσπασης της αστικής εξουσίας από την εργατική τάξη, με στόχο την οικοδόμηση του σοσιαλισμού και απώτερη προοπτική την δημιουργία της κομμουνιστικής κοινωνίας.

 

Ο Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνοφ, όπως ήταν το πραγματικό όνομα του Λένιν, γεννήθηκε το 1870 στο Σιμπίρσκ (σημ. Ουλιάνοφσκ) και καταγόταν από μεσοαστική οικογένεια. Από τα φοιτητικά του χρόνια συμμετείχε στο επαναστατικό κίνημα της εποχής με αποτέλεσμα να αποβληθεί από το Πανεπιστήμιο. Ο Λένιν επηρεάστηκε βαθιά από τις πολιτικές απόψεις του αδελφού του, Αλέξανδρου, από τον οποίο γνώρισε τις ιδέες του Μαρξ. Ο αδελφός του, ήταν μέλος της «Ναρόντναγια Βόλια», μιας επαναστατικής οργάνωσης που είχε την ατομική τρομοκρατία ως βασικό μέσο πάλης ενάντια στον τσαρισμό. Εξαιτίας της συμμετοχής του στην απόπειρα δολοφονίας κατά του τσάρου Αλεξάνδρου Γ΄, εκτελέσθηκε το 1887, γεγονός έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη ζωή του Λένιν. Ο Λένιν κατάφερε να συνεχίσει τις σπουδές του και να πάρει το πτυχίο του δικηγόρου το 1891.

Το 1893 πήγε στην Πετρούπολη, την πόλη της Ρωσίας με τη μεγαλύτερη βιομηχανική ανάπτυξη, ήρθε σε επαφή με το προλεταριάτο και μελέτησε βαθιά την μαρξιστική θεωρία. Η πολύπλευρη μόρφωσή του αλλά και οι οργανωτικές του ικανότητες τον ανέδειξαν μέσα στα εργατικά στρώματα αλλά και στη διανόηση ως μια αδιαμφισβήτητη ηγετική φυσιογνωμία. Το 1895, θα δημιουργήσει την «Ένωση Αγώνα για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης» μια ένωση όλων των εργατικών, επαναστατικών ομάδων της Πετρούπολης και προπομπός του Κόμματος της εργατικής τάξης. Την περίοδο αυτή θα γράψει και το έργο του «Τι είναι οι "φίλοι του λαού" και πώς πολεμούν τους σοσιαλδημοκράτες» μέσα από το οποίο θα δώσει ένα συντριπτικό χτύπημα στις απόψεις των ναρόντνικων και θα αναλύσει την άποψή του για την εργατοαγροτική συμμαχία.

Για άλλη μια φορά θα διωχθεί από τις τσαρικές αρχές. Θα φυλακιστεί και στη συνέχεια θα εξοριστεί στη Σιβηρία μέχρι το 1900, χωρίς αυτό να εμποδίσει την επαναστατική του δράση. Ακόμα και στην εξορία θα γράψει δεκάδες άρθρα ενάντια στον τσαρισμό και κείμενα που αποτύπωναν τις σκέψεις του για την ίδρυση του Κόμματος της εργατικής τάξης, κάτι που έγινε πράξη το 1898 με την πρώτη απόπειρα για τη δημιουργία του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος (ΡΣΔΕΚ). Όμως το ΡΣΔΕΚ δέχτηκε συντριπτικό χτύπημα από τον τσαρισμό, με τη σύλληψη της ηγεσίας του, λίγες μέρες μετά την δημιουργία του.

Το 1900, ο Λένιν θα μεταβεί στη Γερμανία και θα ξεκινήσει την έκδοση της επαναστατικής εφημερίδας «Ίσκρα» («Σπίθα») η οποία θα κυκλοφορήσει παράνομα στη Ρωσία και θα συμβάλει καθοριστικά στην ίδρυση του Κόμματος Νέου Τύπου που θα οργανωνόταν πάνω στην αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού. Μέσα από το σημαντικό θεωρητικό έργο του «Τι να κάνουμε;» (1902) ο Λένιν δίνει απαντήσεις σχετικά με το ρόλο και το χαρακτήρα του Κόμματος της εργατικής τάξης, στηλιτεύοντας τις οπορτουνιστικές και οικονομίστικες αντιλήψεις για υποταγή του συνειδητού στο αυθόρμητο. Έτσι στο 2^ο Συνέδριο του ΡΣΔΕΚ, τον Ιούλη του 1903, θα επικρατήσουν οι θέσεις των Μπολσεβίκων. Σ’ αυτό το συνέδριο θα διατυπώσουν το επαναστατικό τους πρόγραμμα, τη θέση για βίαιο πάρσιμο της εξουσίας από τους εργάτες και τη δημιουργία τής δικτατορίας του προλεταριάτου.

Το 1905 ήταν η χρονιά που δοκιμάστηκαν στην πράξη οι θέσεις του Λένιν και του ΡΣΔΕΚ, με την πρώτη επανάσταση, την πρώτη ένοπλη αντιπαράθεση του ρωσικού λαού με τον τσαρισμό και τη δημιουργία των Σοβιέτ. Ήταν η επανάσταση που έβγαλε στο προσκήνιο της ιστορίας τις πλατιές λαϊκές μάζες, αποδεικνύοντας ότι έχουν ρόλο στη διαμόρφωση της νέας κοινωνίας. Ήταν «μια γενική δοκιμή χωρίς την οποία θα ήταν αδύνατη η νίκη της Οχτωβριανής Επανάστασης του 1917» θα γράψει μερικά χρόνια αργότερα ο Λένιν στο έργο του «Ο αριστερισμός παιδική αρρώστια του κομμουνισμού».

Η έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και η οπορτουνιστική στροφή της Β’ Διεθνούς, με τη στήριξη των αστικών τάξεων των εμπόλεμων χωρών από τα εργατικά-σοσιαλιστικά κόμματά της, θα οδηγήσει τον Λένιν και τους Μπολσεβίκους στην καταγγελία των ηγετών της και την υπεράσπιση της θέσης για «μετατροπή του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε εμφύλιο». Αργότερα (1919) θα προχωρήσει στην ίδρυση της Γ’ Διεθνούς.

Στα 1916 ο Λένιν θα συγγράψει και το εμβληματικό του έργο «Ο ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», περιγράφοντας το νέο στάδιο στο οποίο είχε περάσει το καπιταλιστικό σύστημα, καθώς και την άποψη ότι αυτό το στάδιο ήταν το ανώτερο και θα οδηγούσε σε σοσιαλιστικές επαναστάσεις. Ταυτόχρονα διατυπώνοντας τη θεωρία της ανισόμετρης ανάπτυξης του καπιταλισμού, υποστήριξε τη δυνατότητα κατάκτησης της εξουσίας από το προλεταριάτο -αρχικά στις χώρες που τις ονόμαζε «αδύνατους κρίκους»- και της νίκης της σοσιαλιστικής επανάστασης ακόμα και σε μία χώρα.

Μετά την πτώση του τσάρου τον Φλεβάρη του 1917, ο Λένιν επέστρεψε στη Ρωσία και παρουσίασε τις «Θέσεις του Απρίλη», δηλαδή το πρόγραμμα της επανάστασης ενάντια στην Προσωρινή Κυβέρνηση και έριξε το σύνθημα «Όλη η εξουσία στα Σοβιέτ». Κάτι που έγινε πράξη τον Οκτώβρη με τη νίκη της μπολσεβίκικης επανάστασης.

Έτσι άνοιγε μια νέα περίοδος στην ιστορία της ανθρωπότητας με την πρώτη χώρα στον κόσμο που η εργατική τάξη κατάκτησε την εξουσία. Στο πρόσφατα γραμμένο θεμελιώδες έργο του, «Κράτος και επανάσταση», (1917) ο Λένιν αναδείκνυε το ρόλο του κράτους στις ταξικές κοινωνίες αλλά ταυτόχρονα και τα καθήκοντα της εργατικής τάξης μετά την επικράτησή της, για την κατάλυση του αστικού κράτους, την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου και την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας.

Ο Λένιν παρέμεινε στο τιμόνι του πρώτου εργατικού κράτους μέχρι το θάνατό του το 1924. Μέσα σε αντίξοες συνθήκες, με έναν εμφύλιο πόλεμο που κράτησε μέχρι και το 1921 περίπου, αντιμετωπίζοντας νικηφόρα ακόμα και τη στρατιωτική επέμβαση εναντίον της Σοβιετικής Ρωσίας από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, θεμελίωσε το οικοδόμημα που θα συνέχιζε να χτίζει ο σοβιετικός λαός για άλλες τρεις δεκαετίες μετά το θάνατό του.

Αναμφισβήτητα ήταν ο συνεχιστής των Μαρξ και Ένγκελς, καθώς, με το πλούσιο θεωρητικό του έργο αλλά κυρίως με την επαναστατική του πρακτική, μέσα στις συνθήκες του ιμπεριαλιστικού σταδίου τού καπιταλισμού, απέδειξε περίτρανα ότι η εργατική τάξη μπορεί να νικήσει. Το προλεταριάτο μπορεί να αναδειχθεί σε ηγετική δύναμη όλων των τάξεων και να οδηγήσει την ανθρωπότητα στη νέα κοινωνία που οραματίστηκαν τον 19^ο αιώνα οι μεγάλοι διανοητές της κομμουνιστικής θεωρίας. Ο Λένιν με τη νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης απέδειξε τον ορθότητα αυτής της θεωρίας.

Σήμερα, 70 σχεδόν χρόνια μετά την στροφή του 20^ου Συνεδρίου του ΚΚΣΕ και τις ανατροπές που έφερε στο παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα, με την παλινόρθωση και επικράτηση του καπιταλισμού στο πρώην σοσιαλιστικό στρατόπεδο, είμαστε βέβαιοι ότι ο σοσιαλισμός όχι μόνο δεν είναι ιστορικά ξεπερασμένος όπως θέλουν να μας αποδείξουν οι απολογητές του καπιταλισμού αλλά είναι πάντα επίκαιρος. Το αποδεικνύει η παρατεταμένη κρίση του καπιταλιστικού συστήματος. Τα δισεκατομμύρια των φτωχών σε όλο τον κόσμο ακόμα και μέσα στις ιμπεριαλιστικές μητροπόλεις. Οι εξαθλιωμένες στρατιές των ανέργων που συνεχώς αυξάνονται. Το διαρκές γκρέμισμα των κατακτήσεων που είχε πετύχει ο κόσμος της εργασίας τον προηγούμενο αιώνα. Η αφαίμαξη και διάλυση ολόκληρων χωρών. Οι σφαγές και οι πόλεμοι που φουντώνουν στις μέρες μας, απειλώντας ολόκληρο τον πλανήτη με μια παγκόσμια ανάφλεξη.

Η απάντηση στο πισωγύρισμα της ιστορίας που ζούμε και στον μεσαίωνα που μας επιφυλάσσουν βρίσκεται στο δρόμο που χάραξε ο Λένιν, στην ανεκτίμητη κληρονομιά του, την πολύτιμη παρακαταθήκη που άφησε στους λαούς όλου του κόσμου. Η ξεχωριστή θέση που κατέχει στις καρδιές των επαναστατών όλου του κόσμου, ακόμα και στις μέρες μας, επιβεβαιώνει την επικαιρότητα των ιδεών του και ταυτόχρονα είναι η πιο τρανή απόδειξη ότι ο σοσιαλισμός μπορεί να νικήσει τη βαρβαρότητα.

Σ.Σ.