Το «Δίκαιο της θάλασσας», ο αντιδραστικός ανταγωνισμός των εξαρτημένων αστικών τάξεων Ελλάδας-Τουρκίας και το δίκιο των λαών

Δημοσιεύτηκε στηνΠρολεταριακή Σημαία φύλ. 877, στις 5/9/2020

Όπως το λεγόμενο «Διεθνές Δίκαιο», έτσι και το «Δίκαιο της Θάλασσας», όπως εξελίχθηκε αρχικά με τη Σύμβαση της Γενεύης - UNCLOSI (1958) και στη συνέχεια με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας - UNCLOS ΙΙΙ (1982) ή Σύμβαση του Montego Bay που τελικά κυρώθηκε το 1994, είναι αποτέλεσμα συμβιβασμού πολλών αντιθετικών πλευρών. Φυσικά τα ιμπεριαλιστικά κράτη είχαν τη μεγαλύτερη δυνατότητα κατά την διάρκεια των συζητήσεων να επεμβαίνουν στη διαμόρφωση αυτού του «δίκαιου», ώστε τουλάχιστον, αν δεν ευνοεί, να μην υπονομεύει ή πολύ περισσότερο να μην έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντά τους.

 

Δεν είναι διόλου τυχαίο πως η σύμβαση του Montego Bay του 1982 (UNCLOSIII), δημιουργεί την έννοια των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ), προβλέποντας γι’ αυτές το όριο των 200 ναυτικών μιλίων (ν.μ.), που αφορά πραγματικά μονάχα μια χούφτα χώρες που έχουν πρόσβαση στους μεγάλους ωκεανούς (ΗΠΑ, Καναδάς, Ρωσία, Αγγλία, Γαλλία, Ιαπωνία κ.λπ.). Επίσης, δεν είναι διόλου τυχαίο ότι οι ΗΠΑ ήταν η πρώτη χώρα που επέκτεινε τον έλεγχο σε όλους τους φυσικούς πόρους της υφαλοκρηπίδας το 1945 και η πρώτη που οριοθέτησε την ΑΟΖ (έκτασης 3,4 εκατομμυρίων τετραγωνικών ν.μ.) το 1983.

Εν τέλει ας μην ξεχνάμε ότι πρώτοι και καλύτεροι οι ιμπεριαλιστές, όταν διακυβεύονται σημαντικά συμφέροντά τους δεν διστάζουν ούτε λεπτό να κουρελιάσουν συμβάσεις και διεθνείς συμφωνίες και να επιβάλλουν με την ισχύ τους το ιμπεριαλιστικό «δίκαιο», ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που τα συμφέροντά τους «μεταφράζονται» σε «δίκαιο».

Βέβαια, ενώ αυτό είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό, δεν είναι ψέματα ότι το «Δίκαιο της Θάλασσας» εμπεριέχει και σωστούς κανόνες όσον αφορά την λύση διενέξεων ή διαφορών μεταξύ κρατών, τόσο σαν αποτέλεσμα της διαδικασίας (συναίνεσης) που ακολουθήθηκε, όσο -και κυρίως- της επίδρασης σε αυτό το «δίκαιο» των σοσιαλιστικών καθεστώτων και των εθνικοαπελευθερωτικών-αντιϊμπεριαλιστικών κινημάτων.

Επίσης, λόγω ακριβώς της διαδικασίας δημιουργίας του και των αντιθέσεων που προσπαθεί να «καλύψει», περιέχει αρκετές ασάφειες, που μπορούν να χρησιμοποιούνται κατά το δοκούν από την κάθε αστική τάξη και πολύ περισσότερο από τους ιμπεριαλιστές, για να τις αξιοποιούν στην κατεύθυνση επαύξησης του επικυριαρχικού ή επιδιαιτητικού ρόλου τους.

Από κει πέρα, κάθε αστικός κρατικός σχηματισμός, από τους μικρότερους έως τους μεγαλύτερους, οργανώνει και τεκμηριώνει τις «εθνικές διεκδικήσεις» του ή αυτά που θεωρεί ότι αποτελούν αδιαμφισβήτητα στοιχεία κυριαρχίας ή ευρύτερα κυριαρχικά δικαιώματα, ερμηνεύοντας επιλεκτικά και αποσπασματικά το «διεθνές δίκαιο». Η τουρκική και η ελληνική αστική τάξη δεν αποτελούν εξαίρεση, αλλά επιβεβαιώνουν τον παραπάνω κανόνα. Άρα η επιλεκτική ερμηνεία του ενός ή του άλλου δεν συνιστά μόνο αφέλεια, αλλά πολύ λανθασμένη αντίληψη, ειδικά για όποιον αναφέρεται στο κομμουνιστικό κίνημα και δεν θέλει να καταπίνει αμάσητη την αστική και ιμπεριαλιστική προπαγάνδα.

Η εξέταση των ζητημάτων που άπτονται του αντιδραστικού ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού είναι πρωτίστως πολιτική και έχει να κάνει με το ποια γραμμή οδηγεί στην υποταγή του λαού στην αστική τάξη και τον ιμπεριαλισμό και ποια γραμμή λειτουργεί χειραφετητικά. Και «τυχαίνει» αυτή η γραμμή χειραφέτησης να είναι πιο κοντά στην αλήθεια, να αντιμετωπίζει τα ζητήματα όχι με τους παραμορφωτικούς αστικούς ή ιμπεριαλιστικούς φακούς, ενώ η άλλη γραμμή καταλήγει να λέει μισές αλήθειες, υποτάσσεται στον δυσμενή ταξικό συσχετισμό και έτσι ανοίγει διάπλατα την πόρτα στις εθνικιστικές φωνές εκατέρωθεν του Αιγαίου, ανοίγει την πόρτα στον πόλεμο.

Με δεδομένα τα προηγούμενα, μιας και υπάρχει μπόλικη σύγχυση, θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια αναφορά στο «Δίκαιο της Θάλασσας» και στην (έστω και λίγη που έχουμε στη διάθεσή μας) νομολογία που έχει υπάρξει με βάση αυτό για τα επίμαχα ζητήματα, να δούμε τις αναφορές της κάθε πλευράς σ’ αυτό το «δίκαιο», και φυσικά στο «τέλος» να αντικρίσουμε την πολιτική διάσταση των ζητημάτων από την πλευρά των λαών που είναι και η βασική.

Χωρική Θάλασσα ή Χωρικά ‘Υδατα ή Αιγιαλίτιδα ζώνη: μύθοι και κίνδυνοι

Άρθρο 3: Εύρος της χωρικής θάλασσας. Κάθε κράτος έχει το δικαίωμα να καθορίσει το εύρος της χωρικής του θάλασσας.

Το εύρος αυτό δεν υπερβαίνει τα δώδεκα ναυτικά μίλια, μετρούμενα από γραμμές βάσεως καθοριζόμενες σύμφωνα με την παρούσα σύμβαση. (UNCLOS).

Άρθρο 15: Οριοθέτηση της χωρικής θάλασσας μεταξύ κρατών με έναντι κείμενες ή προσκείμενες ακτές

Στην περίπτωση που οι ακτές δύο κρατών κείνται έναντι αλλήλων ή συνορεύουν, κανένα από τα δύο κράτη δεν δικαιούται, ελλείψει αντιθέτου συμφωνίας μεταξύ τους, να εκτείνει την χωρική του θάλασσα πέραν της μέσης γραμμής της οποίας όλα τα σημεία βρίσκονται σε ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία των γραμμών βάσεως από τις οποίες μετράται το εύρος της χωρικής θάλασσας καθενός από τα δύο κράτη. Η παραπάνω διάταξη δεν εφαρμόζεται όμωςόπου λόγω ιστορικού τίτλου ήάλλων ειδικών περιστάσεωνπαρίσταται ανάγκη να οριοθετηθούν οι χωρικές θάλασσες των δύο κρατών κατά διαφορετικό τρόπο.

(UNCLOS ΙΙΙ - οι υπογραμμίσεις δικές μας)

Εάν είναι φανερό πως το άρθρο 3 κατοχυρώνει αρχικά το δικαίωμα κάθε κράτους να αυξήσει την χωρική του θάλασσα έως τα 12 ν.μ., στην περίπτωση που οι ακτές είναι έναντι ή συνορεύουν, όπως είναι η περίπτωση Ελλάδας–Τουρκίας, παραπέμπει στο άρθρο 15. Το άρθρο αυτό αναφέρει εξίσου ρητά πως κάθε κράτος έχει τη δυνατότητα να επεκτείνει την χωρική του θάλασσα έως την μέση γραμμή και ταυτόχρονα ότι αυτή η δυνατότητα δεν εφαρμόζεται είτε λόγω ιστορικού τίτλου είτε λόγω άλλων ειδικών περιστάσεων. Και ορίζει πως παρίσταται ανάγκη να οριοθετηθούν οι χωρικές θάλασσες των δύο κρατών κατά διαφορετικό τρόπο (έγινε στην περίπτωση Αργεντινής-Χιλής κ.α.), αποκλείοντας έτσι, σε περίπτωση διαφωνιών, την μονομερή οριοθέτηση των χωρικών υδάτων από το ένα κράτος. Επιπρόσθετα, ο αποκλεισμός της μονομερούς οριοθέτησης ενισχύεται από το άρθρο 123, που ορίζει ότι σε ημίκλειστες θάλασσες, όπως το Αιγαίο, τα κράτη πρέπει να συνεργάζονται στην άσκηση των δικαιωμάτων τους και από το άρθρο 300 το οποίο ορίζει ότι τα κράτη θα πρέπει να ασκούν τα δικαιώματά τους κατά τρόπο που δεν συνιστά κατάχρηση δικαιώματος.

Το ελληνικό κράτος επικαλείται το άρθρο 3 και το γεγονός πως η επέκταση στα 12 ν.μ. συνιστά εθιμικό δίκαιο, καθώς και την πρώτη πρόταση του άρθρου 15. Ταυτόχρονα δικαιολογεί ότι δεν προχωρά στην άσκησή του λόγω του τουρκικού casusbelli, ενώ η πλήρης αλήθεια είναι πως επιπλέον κάτι τέτοιο θα μπορούσε να κατηγορηθεί ότι κινείται στα όρια ή και εκτός του «Δικαίου της Θάλασσας».

Το τουρκικό κράτος βασίζει την αντίθεσή του στη δεύτερη πρόταση του άρθρου 15, επικαλούμενο ειδικές περιστάσεις. Πιο συγκεκριμένα, βασίζεται κυρίαρχα στο γεγονός πως μια επέκταση των ελληνικών εγχώριων υδάτων στα 12 ν.μ. καθιστά το Αιγαίο «ελληνική λίμνη», αποκόπτοντας την επικοινωνία μεταξύ λιμανιών του τουρκικού κράτους και επιπρόσθετα διακόπτεται και η συνέχεια των διεθνών υδάτων (ο ελληνικός χώρος κυριαρχίας στο Αιγαίο θα μεγάλωνε από το 36% στο 64%, ο τουρκικός από το 7,5% στο 10%, ενώ τα διεθνή ύδατα θα μειώνονταν από το 56% στο 26%).

Αν έτσι έχουν τα πράγματα στο πεδίο του «δικαίου», είναι φανερό πως θα μπορούσε να βρεθεί, εάν δεν επικρατούσαν στις δύο χώρες οι αστικές τάξεις και ο εθνικισμός τους, εάν δεν επικυριαρχούσαν οι ιμπεριαλιστές, στη βάση του δικαίου και της συνεννόησης των δύο λαών, μια λύση που θα έδινε στην Ελλάδα τη δυνατότητα να επεκτείνει την χωρική της θάλασσα, με ταυτόχρονη πρόνοια να μην μετατρέπει το Αιγαίο σε «ελληνική λίμνη», στριμώχνοντας έτσι την Τουρκία στα παράλια. Βγάζοντας παράλληλα έξω από τη συζήτηση κάθε είδους επιθετική διεκδίκηση από τη μία ή την άλλη πλευρά.

Όμως μιλώντας πολιτικά και στο «σήμερα», μια απόφαση επέκτασης των χωρικών υδάτων από τα 6 στα 12 ν.μ. στο Αιγαίο θα συνιστούσε σαφή και ουσιαστική αλλαγή του υφιστάμενου statusquo, μια ουσιαστική και καταλυτική αλλαγή των συνόρων των δύο χωρών, που υποτίθεται η εδώ πλευρά –ως «αμυνόμενη»- κατηγορεί ότι το επιδιώκει η απέναντι πλευρά! Ας μας πει λοιπόν όποιος σ’ αυτό το ζήτημα αναφέρεται σε ενδοτισμούς, τι παλεύει, τι προτείνει και σε ποιον; Παλεύει να φτιαχτεί κίνημα που θα πιέσει την ελληνική άρχουσα τάξη να εφαρμόσει την επέκταση στα 12 ν.μ.; Σε κάθε περίπτωση κάτι τέτοιο -πολύ περισσότερο που βρισκόμαστε σε μια περίοδο που το εργατικό-λαϊκό κίνημα είναι στη γωνία και η περιοχή μας συνταράσσεται από την όξυνση του ανταγωνισμού των ιμπεριαλιστών για τον έλεγχό της και με τον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό να εξελίσσεται στο πλαίσιο αυτό- συνηγορεί ουσιαστικά σε μια πρόταση αλλαγής συνόρων, ρίχνοντας μ’ αυτό τον τρόπο νερό στον μύλο μιας φιλοπόλεμης κατεύθυνσης και κάνει τον λαό ουρά της αστικής πολιτικής και των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών.

Ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ και εκατέρωθεν μαξιμαλισμοί: Διαπραγματευτικά ατού και εκφράσεις μεγαλοϊδεατισμού

Ό,τι αναφέρει το άρθρο 74, που παραθέτουμε, για την οριοθέτηση των ΑΟΖ, επαναλαμβάνεται στο άρθρο 83 για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας:

Άρθρο 74 Οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ κρατών με έναντι ή προσκείμενες ακτές

1. Η οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ κρατών με έναντι ή προσκείμενες ακτές πραγματοποιείται κατόπιν συμφωνίας με βάση το διεθνές δίκαιο όπως ορίζεται στο άρθρο 38 του καταστατικού του διεθνούς δικαστηρίου, με σκοπό την επίτευξη δίκαιης λύσης.

Επίσης για τα νησιά γράφεται στο άρθρο 121, παράγραφος 2:

«Εκτός όπως προβλέπεται στην παράγραφο 3 (σ.σ. αυτή αναφέρεται στους βράχους), η χωρική θάλασσα, η συνορεύουσα ζώνη, η αποκλειστική οικονομική ζώνη και η υφαλοκρηπίδα μιας νήσου καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας σύμβασης που εφαρμόζονται στις άλλες ηπειρωτικές περιοχές.(οι υπογραμμίσεις δικές μας)

Όπως είναι γνωστό, στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και των ΑΟΖ και οι δύο πλευρές θεωρούν ότι υπάρχει διαφορά. Το ότι λοιπόν η υφαλοκρηπίδα δεν εξαρτάται από ρητή διακήρυξη (άρθρο 77, παράγραφος 3) ενώ η ΑΟΖ εξαρτάται, δεν σημαίνει ότι η υφαλοκρηπίδα έχει οριοθετηθεί όταν υπάρχει ασυμφωνία μεταξύ κρατών με παρακείμενες ή έναντι ακτές. Οπότε το «Δίκαιο της Θάλασσας» που επικαλούνται και οι δύο πλευρές ορίζει ρητά ότι δεν μπορεί ένα από τα δύο μέρη να ορίσει μονομερώς και αυτές τις θαλάσσιες ζώνες.

Επίσης το άρθρο 121 δεν λέει πόση επήρεια έχουν τα νησιά σε χωρικά ύδατα, υφαλοκρηπίδα ή ΑΟΖ, αλλά ότι αυτά καθορίζονται από τις αντίστοιχες διατάξεις που αναφέρονται στις ηπειρωτικές περιοχές, δηλαδή όσον αφορά ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα στα άρθρα 74 και 83 που αναφέρουν ότι ο σκοπός είναι η «επίτευξη δίκαιης λύσης».

Με βάση μια σειρά αποφάσεις επιδιαιτητικών δικαστηρίων για μια σειρά διενέξεις (ενδεικτικά: Γερμανίας-Δανίας-Ολλανδίας, Αγγλίας–Γαλλίας, ΗΠΑ-Καναδά, Μάλτας-Λιβύης, Καναδά–Γαλλίας) που βασίστηκαν είτε στην UNCLOS I είτε στην UNCLOS ΙΙΙ (1982) έχουν υπάρξει τα εξής δεδομένα:

Η βασική αρχή που καθοδηγούσε τις αποφάσεις ήταν να προκύψει ένα αποτέλεσμα που να είναι «ευθύδικο» («δίκαιη λύση»), ενώ η μέση απόσταση αποτελεί μια μέθοδο που και αυτή πρέπει να υπηρετεί την αρχή αυτή. Σε μια πορεία ο στόχος αυτός (της «δίκαιης λύσης») θεωρήθηκε ότι διευκολύνεται με την κατάτμηση της διαδικασίας οριοθέτησης σε τρία βήματα:

Το πρώτο βήμα ήταν η εύρεση της μέσης απόστασης. Στο δεύτερο γίνεται μια μικρότερη ή μεγαλύτερη διόρθωση της οριοθέτησης που προκύπτει από το πρώτο βήμα. Οι διορθώσεις προκύπτουν α) λόγω «ειδικών περιστάσεων», όπως η κυρτότητα ή κοιλότητα των ακτών, η παρουσία νησιών, η ύπαρξη στενών ναυσιπλοΐας και β) λόγω των «σχετικών περιστάσεων» με κυρίαρχο κριτήριο οι θαλάσσιες ζώνες να διατηρούν μια αναλογικότητα με το μήκος των ακτογραμμών των «διάδικων» και με επιπρόσθετη αρχή «η γη να κυριαρχεί στη θάλασσα», το αν τα νησιά βρίσκονται στη «λάθος πλευρά» της μέσης απόστασης, αλλά και κριτήρια όπως το μέγεθός τους, ο σχηματισμός και άλλα γεωγραφικά χαρακτηριστικά τους, που επηρεάζουν το αν και πόση επήρεια σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ «δικαιούνται», η παρουσία τρίτων χωρών. Και τέλος το τρίτο βήμα που αφορούσε μια συνολική εξέταση του αποτελέσματος, ώστε να ελεγχθεί εάν αυτό που προέκυψε όντως υπηρετεί και «συμμορφώνεται» με την βασική αρχή της «ευθυδικίας».

Όπως γίνεται κατανοητό, στην όλη διαδικασία μπαίνουν τόσοι παράγοντες (και άλλες τόσες ασάφειες) και αναφερόμαστε στους φανερούς και όχι στο πώς επηρεάζεται το αποτέλεσμα ανάλογα με το ποιοι είναι οι διάδικοι, γεγονός που στη σημερινή φάση δίνει τη δυνατότητα στις δύο αστικές τάξεις και στα ζητήματα αυτά να επικαλούνται το «Δίκαιο της Θάλασσας», κάνοντας επιλεκτική-αποσπασματική ερμηνεία των άρθρων του, ευελπιστώντας παράλληλα σε μια ευνοϊκή γι’ αυτούς συμβολή του τάδε ή του δείνα ιμπεριαλιστή. Να σημειώσουμε προκαταβολικά πως και οι δύο πλευρές «αντικρίζουν» το ζήτημα υφαλοκρηπίδα – ΑΟΖ, με θέσεις που αντιβαίνουν την αρχή ότι η οριοθέτηση πρέπει να παράξει "ευθύδικο" αποτέλεσμα.

Η τούρκικη αστική τάξη και οι μαξιμαλισμοί της στο πεδίο αυτό κινούνται γύρω από το «τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ παρά μόνο χωρικά ύδατα», θέση που προφανώς είναι ενάντια στο «Δίκαιο της Θάλασσας». Η μεγαλοϊδεατική «Γαλάζια Πατρίδα» έκανε ακόμα πιο συγκεκριμένη αυτή τη θέση, διεκδικώντας τη μισή σχεδόν θαλάσσια επικράτεια του Αιγαίου ως τουρκική υφαλοκρηπίδα, ενώ στο νότο διεκδικεί το σύνολο σχεδόν της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου μεταξύ Κρήτης και Κύπρου, διότι με το ίδιο σκεπτικό δεν αναγνωρίζει καμιά επήρεια σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ της Κρήτης, της Ρόδου αλλά και του νησιωτικού κράτους της Κύπρου. Με αυτή τη γραμμή κινήθηκε και υπέγραψε το τουρκολιβυκό σύμφωνο, που επίσης αντίκειται στο «Δίκαιο της Θάλασσας», μιας και παραβλέπει τα δικαιώματα σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ της ελληνικής πλευράς, ενώ με την προκλητική και τυχοδιωκτική NAVTEX της 1^ης Ιουνίου της κρατικής εταιρείας πετρελαίου, που δέσμευσε περιοχές έως και δίπλα σε Ρόδο, Κάρπαθο και Κρήτη, εξήγγειλε την εφαρμογή του.

Η ελληνική αστική τάξη εκφράζει τους μαξιμαλισμούς της με τη θέση πως «τα νησιά έχουν πλήρη επήρεια σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ», οπότε με αυτόν τον τρόπο πενταπλασιάζει (σε σχέση με τον χώρο κυριαρχίας της) τον θαλάσσιο χώρο στον οποίο διεκδικεί «κυριαρχικά δικαιώματα» και περιορίζει την Τουρκία στα μικρασιατικά παράλια. Μια θέση που αντιβαίνει επίσης το «Δίκαιο της Θάλασσας», ενώ δεν υιοθετήθηκε σε όσες περιπτώσεις οι διενέξεις οδηγήθηκαν σε επιδιαιτητικά δικαστήρια. Ακόμα και η ίδια η αστική τάξη της Ελλάδας αναγκάστηκε έμπρακτα να υιοθετήσει μια άλλη προσέγγιση στην πρόσφατη ελληνοϊταλική συμφωνία, αναγνωρίζοντας μερική επήρεια, και μάλιστα με διαφορετικό ποσοστό αυτής της επήρειας, των Διαπόντων νησιών (70%) και των Στροφάδων (32%), αλλά και στην συμφωνία με την Αίγυπτο με την οποία στην Κρήτη αναγνωρίστηκε επήρεια 88%. Ο πιο χαρακτηριστικός μαξιμαλισμός της στα πλαίσια αυτά είναι ο ισχυρισμός της ότι το Καστελόριζο μπορεί να έχει υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ με εμβαδό τέσσερις χιλιάδες φορές (!) παραπάνω από την επικράτειά του και με τεράστια δυσαναλογία μεταξύ του μήκος της ακτογραμμής του σε σύγκριση με το μήκος των τούρκικων ακτογραμμών στην εν λόγω περιοχή. Κάτι τέτοιο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να σταθεί με βάση το «Δίκαιο της Θάλασσας», ενώ η απόφαση στη διένεξη Καναδά–Γαλλίας (1992) με ανάλογο επίδικο (γαλλικές νησιωτικές κτήσεις πολύ κοντά στις καναδικές ακτές) προϊδεάζει για την πλήρη κατάρρευση αυτής της θέσης σ’ ένα επιδιαιτητικό δικαστήριο.

Πολιτικά, οι μαξιμαλιστικές αυτές θέσεις των δύο πλευρών λειτουργούν και ως διαπραγματευτικά χαρτιά και ως εκφράσεις μεγαλοϊδεατισμού. Εμπεριέχουν δηλαδή τόσο την πλευρά της συνεννόησης-διαπραγμάτευσης μεταξύ τους, αλλά και με τον ιμπεριαλιστικό παράγοντα, όσο και την πλευρά του τυχοδιωκτισμού. Σε κάθε περίπτωση προσβλέπουν στη στήριξη του ιμπεριαλιστικού παράγοντα ή παίζουν με τις ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις για να κερδίσουν ρόλο και θέση στην περιοχή, οπότε και ενισχύουν αναπόφευκτα τον πάγιο επικυριαρχικό και επιδιαιτητικό ρόλο των ιμπεριαλιστών, με πρώτες τις ΗΠΑ, ενώ ταυτόχρονα μεγαλώνουν τους κινδύνους για τους λαούς της Ελλάδας, της Τουρκίας και όλων των χωρών της περιοχής. Μιας περιοχής που, ας το επισημάνουμε ακόμα μια φορά, έχει μετατραπεί σε ένα ακόμα πιο κρίσιμο –σε σχέση με παλιότερες δεκαετίες- γεωπολιτικό και ενεργειακό «μήλον της έριδος» για τους Αμερικανούς, τους Ρώσους, τους Ευρωπαίους αλλά και τους Κινέζους ιμπεριαλιστές.

Πηγή: εδώ