Μέση Ανατολή. Ενόψει μιας νέας φάσης στην ιμπεριαλιστική επέμβαση και νέων πολεμικών κινδύνων για όλους τους λαούς της περιοχής

Εισηγητική παρέμβαση του Δ. Παυλίδη στην εκδήλωση με θέμα: “Μέση Ανατολή. Η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα και ο κίνδυνος ενός γενικευμένου πολέμου” που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 30 Ιουνίου 2018, στα πλαίσια του 21ου Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Αν και είναι λιγάκι οξύμωρο να μιλάμε για φάσεις σε μια πολεμική σύγκρουση που αρκετές φορές έδειξε να ανακυκλώνεται χωρίς καθαρούς νικητές και νικημένους, να πισωγυρίζει και να αποκτά χαοτικά χαρακτηριστικά, κατά την γνώμη μου μπορούμε να αποπειραθούμε μια πρόβλεψη. Βρισκόμαστε στην προπαρασκευή μιας νέας περιόδου στην αναμέτρηση επί του συριακού εδάφους. Λέω αναμέτρηση επί συριακού εδάφους μιας και από την αρχή σχεδόν και πιο καθαρά στην εξέλιξή του, ο λεγόμενος συριακός εμφύλιος, μετασχηματίστηκε σε μια περιφερειακή και στην συνέχεια διεθνή σύγκρουση. Πολλοί στην Δύση θεώρησαν πως οι πύραυλοι που εξαπέλυσαν από κοινού Αμερικάνοι και Γάλλοι τον περασμένο Απρίλιο στα περίχωρα της Δαμασκού έγιναν για λόγους γοήτρου, δίχως φανερό σκοπό και κάποια αποτελεσματικότητα. 

Μαζί υπήρξε και μια δικαιολογημένη ανακούφιση ότι αποφύγαμε μια εμπλοκή με τις ρώσικες δυνάμεις με απροσδιόριστη εξέλιξη για την παγκόσμια ειρήνη, ειρήνη τρόπος του λέγειν. Κατά τη γνώμη μου η επίθεση δεν ήταν ο επίλογος αλλά το πρελούδιο αυτής της νέας φάσης στην αναμέτρηση. Οι επόμενες κινήσεις, δηλώσεις και απειλές έκαναν πιο καθαρά ορισμένα πράγματα. Κυρίως για την αμερικάνικη πολιτική η οποία φαίνεται πλέον να παίρνει μια σαφή κατεύθυνση και να οικοδομεί μέσω τακτικών κινήσεων και συμμαχιών σε όλη την περιοχή της λεγόμενης Μέσης Ανατολής, του Περσικού Κόλπου και της αραβικής χερσονήσου πιο συνεκτικά στοιχεία. Επανέρχεται στο προσκήνιο με πιο επιτακτικό και άμεσο τρόπο η πολιτική ανάσχεσης της ιρανικής επιρροής στο βάθος της οποίας είναι η περικύκλωση-απομόνωση -πίεση και αν βοηθήσουν οι συνθήκες η πλήρης αποδυνάμωση του Ιράν.

Η Συρία, όπως πιο μπροστά το Ιράκ και το Αφγανιστάν και ενδιάμεσα η Λιβύη και σήμερα παράλληλα αλλά όχι εντελώς ανεξάρτητα η Υεμένη, έχει καταστραφεί σε μεγάλο βαθμό, γύρισε πίσω δεκαετίες αν όχι αιώνες και θα χρειαστεί πολύς καιρός για να προχωρήσει μπροστά, αν θεωρήσουμε πως θα παραμείνει ως χώρα στα παλιά διεθνή σύνορα. Από τα 22 εκατομμύρια που είχε πληθυσμό το 2011 περίπου οι μισοί ξεριζώθηκαν από τις εστίες τους και έγιναν πρόσφυγες σε άλλες μεριές της χώρας, σε γειτονικά κράτη η έφυγαν για την Ευρώπη και αλλού. Από αυτούς οι πλειοψηφία ήταν το μέλλον της κοινωνίας και της οικονομίας και αυτό χάθηκε σε βάθος τουλάχιστον δύο γενιών. Δεκατρία εκατομμύρια Σύριοι εξαρτιούνται πλήρως από την λεγόμενη ανθρωπιστική βοήθεια μέσα και έξω από την χώρα. Πεντακόσιες χιλιάδες έχουν χάσει την ζωή τους και πολύ περισσότεροι έχουν τραυματιστεί σωματικά και ψυχικά. Δεν μιλάμε για τις καταστροφές στις υποδομές, στην οικονομία, την γεωργία, την πολιτιστική κληρονομιά κλπ. Και όμως αυτός ο τραγικός απολογισμός, δυστυχώς, δεν είναι τελικός. Πλήθος δυτικών αναλυτών και σχεδιαστών της αμερικάνικης πολιτικής με άρθρα τους αλλά και δηλώσεις Αμερικάνων αξιωματούχων, πρόσφατα του Υπουργού Άμυνας Μάτις, προβλέπουν σχεδόν με βεβαιότητα ένα νέο κύκλο αναμέτρησης αυτήν την φορά με σκοπό την πλήρη αποδυνάμωση της ιρανικής επιρροής και παρουσίας στο έδαφος της Συρίας και όχι μόνο. Οι συχνές, το τελευταίο διάστημα, υποτίθεται άγνωστης προέλευσης, αεροπορικές πυραυλικές επιθέσεις σε στρατιωτικές συριακές εγκαταστάσεις, είναι οι τροχιοδεικτικές βολές για το τι θα ακολουθήσει στον βαθμό που η Τεχεράνη δεν υποκύψει. Σε ένα εκτενές άρθρο του για τα μέτωπα της αμερικάνικης εξωτερικής πολιτικής ο αειθαλής πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Κίσινγκερ ένα χρόνο πριν, τον Αύγουστο του 2017 υπογράμμιζε :

«Ο πόλεμος με το Ισλαμικό Κράτος μπορεί χρησιμεύσει ως παράδειγμα. Οι δυνάμεις που δεν πρόσκεινται στο Ισλαμικό Κράτος -συμπεριλαμβανομένου του σιϊτικού Ιράν και των ηγετικών σουνιτικών κρατών-συμφωνούν στην ανάγκη καταστροφής του. Αλλά ποια οντότητα μπορούμε να υποθέσουμε ότι κληρονομεί την επικράτειά του; Ένας συνασπισμός σουνιτών; Ή θα αποτελέσει μια σφαίρα επιρροής του Ιράν; Η απάντησή μας δεν είναι γνωστή επειδή η Ρωσία και οι χώρες του ΝΑΤΟ υποστηρίζουν αντίθετες ομάδες. Εάν τα εδάφη του Ισλαμικού Κράτους καταληφθούν από τις δυνάμεις των Φρουρών της Επανάστασης ή σιϊτικές δυνάμεις, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι η δημιουργίας μιας εδαφικής “ζώνης” που θα εκτείνεται από την Τεχεράνη έως τη Βηρυτό και θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την ανάδυση μιας ριζοσπαστικής ιρανικής αυτοκρατορίας»

Η αμερικάνικη ιμπεριαλιστική εξωτερική πολιτική ανεξάρτητα από ποια πτέρυγα είχε την ευθύνη της διακυβέρνησης, από τα χρόνια της πτώσης του Σάχη και την εγκαθίδρυση του ισλαμικού καθεστώτος είχε πάγια πολιτική το τρίδυμο αποδυνάμωση-πειθαναγκασμό- ανατροπή του. Ακόμα και αυτή η κίνηση Ομπάμα να συνυπογράψει την συμφωνία για τα πυρηνικά με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων δεν ξέφευγε από την βασική κατεύθυνση αλλά δοκίμαζε και άλλους τρόπους. Παρά το γεγονός πως ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας επιβεβαίωσε για 11η φορά! στις 24 Μαΐου πως διαπίστωσε ότι η Τεχεράνη τηρεί στο ακέραιο τις δεσμεύσεις της που περιλαμβάνονται στην συμφωνία του 2015, η απόσυρση από αυτήν με πρωτοβουλία του Τραμπ και η αλλαγή του κλίματος προϊδεάζει για μια περίοδο ισχυρής πίεσης και πολεμικών εκβιασμών. Από την 1η Ιουλίου η αμερικάνικη κυβέρνηση βάζει σε ισχύ μια δέσμη οικονομικών κυρώσεων για τις οποίες ο ΥΠΕΞ Πομπέο είπε πως όταν ολοκληρωθούν θα είναι οι σκληρότερες στην ιστορία! Παράλληλα εγκαινίασαν μια εκβιαστική εκστρατεία με δηλώσεις στον ΟΗΕ με τις οποίες απαιτούν από τα κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας να τις ακολουθήσουν σε αυτήν την επιθετική πολιτική. Αυτή η διεθνής εκστρατεία αναμένεται να κλιμακωθεί στο επόμενο διάστημα με ορίζοντα την 4η Νοεμβρίου, ημερομηνία που οι Αμερικανοί έχουν βάλει ως όριο για να μηδενιστεί η διεθνής αγορά ιρανικού πετρελαίου. Στην πρώτη επίσημη ομιλία του ως ΥΠΕΞ ο Πομπέο ιεράρχησε πολύ ψηλά την αντι-ιρανική πολιτική της Ουάσιγκτον και ανακοίνωσε τα δώδεκα σημεία- απαιτήσεις των ΗΠΑ προς το Ιράν τα οποία αποτελούν όρους μιας πλήρους συνθηκολόγησης όχι μόνο για τα εξοπλιστικά προγράμματα αλλά για το σύνολο της εξωτερικής πολιτικής της Τεχεράνης.

Οι κυρώσεις είναι μόνο η μια πλευρά μια ενιαίας στην στόχευση αμερικάνικης πολιτικής που σιγά-σιγά συναρθρώνεται με κινήσεις σε όλη την Μέση Ανατολή και ευρύτερα. Ορισμένες από αυτές:

Υποστήριξη στην ενδυνάμωση των σχέσεων ανάμεσα στις μοναρχίες του Κόλπου με επικεφαλής την Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, ταυτόχρονα με την πώληση νέων οπλικών συστημάτων.

Υποστήριξη στον πόλεμο που διεξάγουν τα Εμιράτα και οι Σαουδάραβες στην Υεμένη με σκοπό την αποδυνάμωση της ιρανικής επιρροής.

Ασφυχτική πολιτική και οικονομική πίεση στους Παλαιστίνιους (ενδεικτικές οι πρόσφατες κινήσεις: αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ και η διακοπή της οικονομικής ανθρωπιστικής βοήθειας στην Παλαιστινιακή Αρχή) για να πειθαναγκαστούν να καθίσουν στο τραπέζι και να διαπραγματευτούν το επικείμενο αμερικάνικο σχέδιο ειρήνευσης, δηλαδή αποδοχής της ισραηλινής κατοχής. Αυτό για την Γάζα μεταφράζεται σε πίεση για να υποκύψει η Χαμάς, να δεχθεί ως πλαίσιο το σχέδιο και να διακόψει τις σχέσεις της με το Ιράν.

Πίεση αλλά και παραχωρήσεις στην Τουρκία για να απομακρυνθεί από το Ιράν, να διακόψει τις εμπορικές-οικονομικές σχέσεις και αν είναι δυνατόν να προσελκυστεί στην αμερικάνικη συμμαχία.

Υποστήριξη πλήρης και δίχως προσχήματα στις ισραηλινές επιθέσεις στην Συρία, στις προκλήσεις στα υψώματα του Γκολάν, στις απειλές για επιθέσεις στον Λίβανο αν χρειαστεί και φυσικά πλήρης επιβράβευση στην δολοφονική εγκληματική πολιτική των σιωνιστών στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη. Επίσης:

Ενίσχυση των προσπαθειών για αποδυνάμωση της ιρανικής επιρροής στις κυβερνήσεις της Βαγδάτης.

Αύξηση της ναυτικής επιτήρησης και πίεσης στον Περσικό Κόλπο.

Και είμαστε ακόμη στην αρχή ενώ ο Πομπέο μίλησε και για σχέδιο Β. Αν και το Ιράν δεν είναι ούτε Ιράκ, ούτε Συρία ούτε πολύ περισσότερο Λιβύη, διαθέτοντας έναν σε μεγάλο ποσοστό ομοιογενή εθνικά και θρησκευτικά πληθυσμό, ισχυρότερες στρατιωτικές δυνάμεις, μεγαλύτερο γεωστρατηγικό βάθος και ιστορική αυτοπεποίθηση κανένα πολεμικό εφιαλτικό σενάριο δεν μπορεί να αποκλειστεί εξ αρχής.

Κατά την προεδρία Ομπάμα αλλά και στην αρχική φάση της προεδρίας Τραμπ έγινε πολύς λόγος για την μετατόπιση του κέντρου βάρους της αμερικάνικης πολιτικής στον Ειρηνικό, ενόψει της ενδυνάμωσης της Κίνας. Δίχως να παραγνωρίζω την μεγάλη σημασία αυτής της περιοχής στον παγκόσμιο συσχετισμό θεωρώ πως οι ΗΠΑ φιλοδοξώντας να παραμείνουν παγκόσμια ηγεμονική δύναμη δεν έχουν την πολυτέλεια αποκλειστικών - μονοσήμαντων επιλογών. Οφείλουν και το γνωρίζουν καλά να βρίσκονται παντού και ιδιαίτερα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής η οποία αποτελεί σταυροδρόμι ναυτικών, εμπορικών και ενεργειακών δρόμων αλλά και πλατφόρμα στρατιωτικού ελέγχου μιας μεγάλης περιοχής που εκτείνεται από το Κέρας της Αφρικής μέχρι το Ινδοκούς και από την ανατολική Μεσόγειο μέχρι τον Περσικό Κόλπο και από αυτόν μέχρι την Μαύρη και την Κασπία Θάλασσα. Δεν είναι τυχαίο πως η Αμερικάνικη Κεντρική Διοίκηση του στρατού των ΗΠΑ, περιλαμβάνει ως χώρο ευθύνης την Αίγυπτο, το Σουδάν, την Αιθιοπία, το Τζιμπουτί, την Κένυα, την Σομαλία, την Ιορδανία, την Σαουδική Αραβία, το Ιράν, το Ιράκ, τις χώρες του Κόλπου, το Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Ακόμη και αν δεχθούμε πως υπήρχαν μερικοί στην Ουάσιγκτον που ευνοούσαν μια αλλαγή ιεραρχήσεων ή ακόμη και μια μερική απόσυρση ύστερα από την αφγανική και ιρακινή περιπέτεια η εμφάνιση της Ρωσίας στην Συρία δεν άφησε το περιθώριο για δεύτερες σκέψεις. Το διακύβευμα είναι πολύ σημαντικό για να αφεθεί στην τύχη του ή να παραχωρηθεί η διαχείριση του μόνο σε αντιπρόσωπους. Δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία. Στην ευρύτερη Μέση Ανατολή η αναμέτρηση των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για κυριαρχία αποτελεί την κινητήρια δύναμη των εξελίξεων, άλλοτε εύκολα ερμηνεύσιμων και άλλοτε εκ πρώτης όψης χαοτικών αλλά πάντα βαμμένων από το αίμα και τα δάκρυα των λαών, Αράβων, Κούρδων, αλλά και των πολλών εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων. Στην αναμέτρηση αυτή οι λαοί και τα σύνορα για τους ιμπεριαλιστές έχουν την ίδια αξία με αυτήν που είχαν στις αρχές του Εικοστού αιώνα. Όταν μοίραζαν με μυστικές συμφωνίες την θνήσκουσα Οθωμανική αυτοκρατορία ή όταν αργότερα εγκαθιστούσαν με γενοκτονικές μεθόδους το παράνομο κράτος του Ισραήλ μέσα στον αραβικό κόσμο.

Για πολλά χρόνια η εξωτερική πολιτική της ελληνικής αστικής τάξης, ανεξάρτητα από κυβερνήσεις δημοκρατικές ή δικτατορικές, κατάφερε όχι μόνο να κρατήσει αποστάσεις από την λεγόμενη αραβο-ισραηλινή σύγκρουση αλλά και να διατηρεί καλές σχέσεις με αραβικές κυβερνήσεις αλλά και την επίσημη παλαιστινιακή ηγεσία. Όχι από κάποιο ηθικό κίνητρο αλλά για την διατήρηση και την ενίσχυση μιας σημαντικής οικονομικής δραστηριότητας στις αγορές των αραβικού κόσμου. Αυτή η πολιτική άλλαξε προσανατολισμό τα τελευταία χρόνια και υλοποιείται πάλι, ανεξάρτητα από ποια κυβέρνηση βρίσκεται στην εξουσία. Αυτό φαίνεται καθαρά στο ζήτημα του παλαιστινιακού. Επιλέχθηκε η ενδυνάμωση των σχέσεων με το Ισραήλ. Η πολιτική αυτή εγκαινιάστηκε από τις κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ αλλά απογειώθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Στην βάση αυτού του αναπροσανατολισμού δεν βρίσκεται απλά η αντιμετώπιση και εξισορρόπηση του συσχετισμού ισχύος με την Τουρκία αλλά και οι επιθετικές φιλοδοξίες για αναβαθμισμένους ρόλο στον γεωστρατηγικό και ενεργειακό ανταγωνισμό στην ανατολική Μεσόγειο. Ειδικά το τελευταίο διάστημα με αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έχει προχωρήσει σε πλήθος στρατιωτικών πρωτοβουλιών (ασκήσεων-ανταλλαγών-εξοπλιστικών προγραμμάτων) με το Ισραήλ. Με αυτόν τον τρόπο η ελληνοτουρκική αντιπαράθεση στο Αιγαίο συναρθρώνεται άμεσα με τα όσα συμβαίνουν ή μέλλουν να συμβούν στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Μέση Ανατολή. Με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα, πέρα από το προφανές ηθικό θέμα ότι συντάσσεται με τους εγκληματίες δολοφόνους του παλαιστινιακού λαού και τους κατακτητές της γης του, γίνεται άμεσα συμμέτοχος στις επικίνδυνες εξελίξεις, χώνεται βαθιά στον ανταγωνισμό ιμπεριαλιστικών και περιφερειακών δυνάμενων και βάζει τον λαό μπροστά σε μεγαλύτερους πολεμικούς κινδύνους.

Φέτος συμπληρώνονται σαράντα χρόνια από την πρώτη αγγλική έκδοση του Οριενταλισμού, του γνωστού βιβλίου του Έντουαρντ Σαΐντ. Τα όσα εκτυλίχθηκαν στο Ιράκ και αργότερα στην Συρία, στο πως παρουσιάστηκαν από τα δυτικά ΜΜΕ και αναλύθηκαν από τους καθεστωτικούς διανοούμενους και τα κυρίαρχα ΜΜΕ σε συνδυασμό με τα όσα έγιναν και γίνονται με το απελπισμένο μεταναστευτικό ρεύμα αποτέλεσαν μια σημαντική υπόμνηση. Χρειάζονται να γίνουν πολλά για να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίον βλέπουμε αυτά που συμβαίνουν στην λεγόμενη Μέση Ανατολή. Κυρίως όμως να κατανοήσουμε πως ο ιμπεριαλισμός, ως το ανώτερο και το πιο επικίνδυνο στάδιο του καπιταλισμού δεν αποτελεί μια ιστορική αναφορά. Αλλά μια σύγχρονη πραγματικότητα και την βασική πηγή των πολεμικών κινδύνων για όλους τους λαούς του κόσμου.

Πηγή: https://antigeitonies.blogspot.com/2018/07/blog-post_58.html