25/10/1983. Αμερικανοί πεζοναύτες εισβάλουν στη Γρενάδα

 

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φύλ. 995, στην 1/11/2025

Τον Οκτώβρη του 1983, οι ΗΠΑ, για πολλοστή φορά μέσα στον 20^ο αιώνα, ανακάλυψαν το «υπέρτατο κακό» και τον επικίνδυνο εχθρό για τον «ελεύθερο κόσμο» σε ένα νησιωτικό κράτος της Καραϊβικής, τη Γρενάδα, που βρίσκεται στα ανοιχτά της Βενεζουέλας, με μόλις 90.000 κατοίκους, και λίγο μεγαλύτερο σε έκταση από τη Λευκάδα. Έτσι, εισέβαλαν στο νησί με πεζοναύτες και για 3 μέρες σημειώθηκαν συγκρούσεις και βομβαρδισμοί. Άμεσος στόχος των Αμερικανών ήταν να το καταλάβουν, να ανατρέψουν την κυβέρνησή του και να τοποθετήσουν στην εξουσία τον εκλεκτό τους.

 

Ανεξαρτησία

Η Γρενάδα κέρδισε ένα είδος «ανεξαρτησίας» από το Ηνωμένο Βασίλειο το 1974, παραμένοντας στη Βρετανική Κοινοπολιτεία, διατηρώντας τυπικά τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’ ως αρχηγό του κράτους και έχοντας διατηρήσει το θεσμό του Άγγλου Γενικού Κυβερνήτη. Πρωθυπουργός της χώρας έγινε ο Έρικ Γκέιρι που κυβέρνησε αυταρχικά, στηριζόμενος στη μυστική αστυνομία Μονγκούς, η οποία είχε χαρακτηριστικά παραστρατιωτικής συμμορίας. Η βία και η διαφθορά του καθεστώτος ήταν ένα γεγονός κοινά παραδεκτό ακόμα και από δυτικές κυβερνήσεις. Η νίκη του Γκέιρι στις εκλογές του 1976 αμφισβητήθηκε ακόμα και από διεθνείς παρατηρητές. Ο μεγαλύτερος αντίπαλός του ήταν το New Jewel Movement (NJM), μια λαϊκή επαναστατική οργάνωση με αριστερές αναφορές. Το NJM κατάφερε, με ευρεία λαϊκή στήριξη, να ανατρέψει τον Γκέιρι το 1979 και να ανακηρύξει Λαϊκή Επαναστατική Κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Μορίς Μπίσοπ, μια προσωπικότητα που αγωνίστηκε σκληρά τα προηγούμενα χρόνια για την ανεξαρτησία της Γρενάδας και την απελευθέρωση των μαύρων.

Οι κάτοικοι της Γρενάδας, που ήταν στην πλειοψηφία τους μαύροι απόγονοι σκλάβων, έλεγαν για τον τόπο τους ότι «βρίσκεται ακριβώς νότια του παραδείσου και βόρεια της απογοήτευσης». Μετά την ανατροπή του Γκέιρι, η «απογοήτευση» μετατράπηκε σε ελπίδα.

Η νέα κυβέρνηση που είχε φιλοσοβιετικό και φιλοκουβανικό προσανατολισμό θεωρήθηκε ένα ακόμα καρφί στο μάτι του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού μετά την κουβανική επανάσταση. Σίγουρα το καθεστώς της χώρας δεν ήταν προσανατολισμένο στον σοσιαλισμό. Υλοποιήθηκαν κάποιες εθνικοποιήσεις, όμως, οι βασικοί τομείς της οικονομίας παρέμεναν στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Παρόλα αυτά, πραγματοποιήθηκαν αξιόλογες μεταρρυθμίσεις που ανέβασαν σημαντικά το βιοτικό και μορφωτικό επίπεδο των κατοίκων του μικρού νησιού. Δημιουργήθηκαν αγροτικοί συνεταιρισμοί, δόθηκαν οικονομικά δάνεια στους αγρότες, δημιουργήθηκαν υποδομές υγείας, κατασκευάστηκαν δρόμοι, επεκτάθηκε η ηλεκτροδότηση και αναδείχθηκε ο τουρισμός και το εμπόριο σε μια χώρα που παλιότερα τα κύρια προϊόντα της παράγονταν μόνο από τις φυτείες. Μέσα σε λίγα χρόνια παρατηρήθηκε ραγδαία μείωση της ανεργίας. Η γειτονική Κούβα βοήθησε στην αναβάθμιση της ιατρικής επιστήμης στη Γρενάδα και την βελτίωση των παροχών περίθαλψης.

Η στάση αυτή της κυβέρνησης της Γρενάδας ήταν που προκάλεσε την οργή των Αμερικανών ιμπεριαλιστών. Δεν ήθελαν μια ακόμη «Κούβα» στην «πίσω αυλή τους» όπως θεωρούσαν την Λατινική Αμερική. Την εποχή εκείνη ήταν έντονα τα αντιιμπεριαλιστικά αισθήματα των λαών σε όλη τη Νότια και Κεντρική Αμερική και ο φόβος των ΗΠΑ να υπάρξουν αντίστοιχες ανατροπές και σε άλλες χώρες ήταν βάσιμος.

Γι’ αυτό και ενισχύθηκαν οι πιέσεις τους και οι απειλές στη νέα κυβέρνηση της Γρενάδας. Ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ρ. Ρίγκαν ισχυριζόταν ότι το νησί στρατιωτικοποιείται, ότι οι Σοβιετικοί θα μπορούσαν να μεταφέρουν βαρύ οπλισμό στη χώρα και ότι το μικρό αεροδρόμιο του νησιού αποτελούσε στρατιωτική απειλή για τις ΗΠΑ, κάτι που αρνούνταν ακόμα και αξιωματούχοι του Πενταγώνου.

 

Εισβολή

Τον Οκτώβρη του 1983, μετά από κόντρες και σοβαρές εντάσεις μεταξύ στελεχών της κυβέρνησης, υπήρξε ρήξη στα ηγετικά κλιμάκια και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπέρναρντ Κόαρντ, μαζί με τον στρατηγό Χάντσον Όστιν, έθεσαν σε κατ’ οίκον περιορισμό τον άγγλο Κυβερνήτη, συνέλαβαν και εκτέλεσαν τον Μπίσοπ και στη συνέχεια ανέλαβαν την εξουσία. Αν και δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για τις αιτίες της ρήξης, φαίνεται ότι υπήρχε διαφωνία σε μια προσπάθεια προσέγγισης του Μπίσοπ από τις ΗΠΑ τον Ιούνιο του 1983, όταν τις επισκέφτηκε και συνομίλησε με Αμερικανούς αξιωματούχους.

Οι ΗΠΑ θεώρησαν ότι δεν έπρεπε να χάσουν την μεγάλη ευκαιρία να επέμβουν στο νησί. Το πρόσχημα δεν ήταν δύσκολο να βρεθεί. Η προστασία μερικών εκατοντάδων Αμερικανών φοιτητών που σπούδαζαν στη Γρενάδα αξιοποιήθηκε κατάλληλα. Στις 25 Οκτώβρη του 1983 ο Ρίγκαν διέταξε την έναρξη της επιχείρησης «Επείγουσα Οργή». Ήταν η μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση των ΗΠΑ μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ. Η αμερικανική αεροπορία βομβάρδισε ένα νοσοκομείο στην πρωτεύουσα του νησιού, 500 Αμερικανοί πεζοναύτες έπεσαν με αλεξίπτωτα και κατέλαβαν το αεροδρόμιο Πόιντ Σαλίνες, τους ακολούθησαν άλλοι 5.000 που προσγειώθηκαν σ’ αυτό και ξεκίνησαν αιματηρές συγκρούσεις με στρατιώτες και ένοπλους πολίτες της Γρενάδας. Ακόμα και κουβανοί εργάτες και στρατιωτικοί που βρίσκονταν στο νησί πήραν μέρος στην άμυνά του. Η αντίσταση που πρόβαλαν απέναντι στην εισβολή των ΗΠΑ ήταν σθεναρή, αλλά ο οπλισμός τους δεν μπορούσε σε καμιά περίπτωση να συγκριθεί με τον υπερσύγχρονο οπλισμό των Αμερικανών. Οι τελευταίοι κατέλαβαν γρήγορα το σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και άλλες καίριες υποδομές και εισέβαλλαν στο Πανεπιστήμιο για την «προστασία» των Αμερικανών φοιτητών, ώστε να δικαιολογήσουν την εισβολή.

Παρόλα αυτά, φάνηκαν πολλές αδυναμίες του εισβολέα. Έφτασαν σε σημείο να μην μπορούν να επικοινωνήσουν οι μονάδες μεταξύ τους και αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν… καρτοτηλέφωνα του νησιού για να επικοινωνήσουν με τις βάσεις τους στις ΗΠΑ και να ζητήσουν αεροπορική κάλυψη. Επίσης, οι χάρτες που χρησιμοποίησαν δεν ήταν στρατιωτικοί, αλλά τουριστικοί, ελάχιστης αξίας για στρατιωτική επέμβαση, με αποτέλεσμα η αεροπορία των ΗΠΑ να βομβαρδίσει κατά λάθος και Αμερικανούς στρατιώτες.

Όμως, οι φόβοι τους ότι θα ξαναζούσαν μια ακόμα αποτυχία όπως αυτή του Κόλπου των Χοίρων στην Κούβα (1961), δυστυχώς, δεν επαληθεύτηκαν. Οι Αμερικανοί κατάφεραν να επικρατήσουν και τοποθέτησαν στην εξουσία έναν εκλεκτό τους. Από τότε η χώρα βρίσκεται ουσιαστικά υπό αμερικανική εξάρτηση.

 

Αιτίες

Η επέμβαση των ΗΠΑ στην Γρενάδα έγινε, πρώτα απ’ όλα, για να αποφευχθεί μια νέα ανορθογραφία τύπου Κούβας στον χάρτη της αμερικανικής ηπείρου. Άλλωστε, εκείνη την περίοδο υπήρχαν πολλοί λαοί στην περιοχή που οργανώθηκαν, αντιστάθηκαν μαζικά και δημιούργησαν αντάρτικα (Νικαράγουα κ.ά.), απειλώντας την ηγεμονία των ΗΠΑ και αναγκάζοντάς τες να επιβάλλουν στυγνές δικτατορίες σε μια σειρά χώρες. Η Κεντρική και Νότια Αμερική, από την εποχή του δόγματος Μονρόε, θεωρούνταν ως ένα γεωπολιτικό πεδίο όπου μόνο οι ΗΠΑ μπορούσαν να έχουν λόγο. Οποιαδήποτε ανάμιξη χωρών εκτός Αμερικής θεωρούνταν επιθετική-εχθρική ενέργεια και δικαιολογούσε την παρέμβαση των ΗΠΑ.

Αλλά η εισβολή στη Γρενάδα εξυπηρέτησε και μια ακόμη βασική πλευρά της ιμπεριαλιστικής τους πολιτικής. Λίγες μέρες πριν την εισβολή στη Γρενάδα το γόητρο των ΗΠΑ είχε πληγεί από μια επίθεση αυτοκτονίας εναντίον του στρατηγείου των αμερικανών πεζοναυτών στη Βηρυτό (23/10/1983), που είχε ως αποτέλεσμα 260 θανάτους στρατιωτών. Είχε προηγηθεί επίσης η αποτυχημένη κατάληξη της κρίσης των ομήρων του Ιράν (1979-1981), που θεωρήθηκε ήττα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Μια νίκη του αμερικανικού στρατού -έστω και με έναν τόσο αδύναμο αντίπαλο- ήταν απαραίτητη για την αποκατάσταση της «υπόληψής» τους ως πρώτου ιμπεριαλιστή και υπερασπιστή του «ελεύθερου κόσμου». Και αυτό ήταν προϋπόθεση για να εγκαινιάσουν μια νέα περίοδο επιθετικότητας μετά την ήττα τους στο Βιετνάμ.

Τελικά, η εισβολή στη Γρενάδα στοίχισε τη ζωή σε 19 Αμερικανούς. Από την άλλη πλευρά σκοτώθηκαν 69 στρατιώτες της Γρενάδας, ένοπλοι Κουβανοί και άμαχοι.

Από τότε οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις των Αμερικανών και οι πόλεμοι που εξαπέλυσαν σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης είχαν απείρως πολλαπλάσια θύματα. Δεκάδες χώρες σε όλο τον κόσμο έγιναν στόχος τους από την ίδρυση σχεδόν των ΗΠΑ μέχρι σήμερα. Και δυστυχώς ο κατάλογος δεν έχει κλείσει. Πέρα από τα πρόσφατα γεγονότα σε Γιουγκοσλαβία, Αφγανιστάν, Ιράκ, Μ. Ανατολή, Λιβύη, Ουκρανία κ.ά., οι τελευταίες εξελίξεις με τους βομβαρδισμούς πλοίων της Βενεζουέλας από το αμερικανικό ναυτικό, οι δολοφονικές επιχειρήσεις της CIA στο εσωτερικό της χώρας και οι απειλές για στρατιωτική επέμβαση δείχνουν ότι η επιδίωξη των Αμερικανών για πλήρη συμμόρφωση των χωρών της «αυλής» τους παραμένει ως στόχος. Το πρόσχημα δεν είναι δύσκολο να βρεθεί. Παλιότερα ήταν ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας, τώρα ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών. Την ώρα που είναι κοινό μυστικό ότι οι ναρκέμποροι εδώ και δεκαετίες έχουν άμεσες διασυνδέσεις με τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, ότι τα κέρδη από το εμπόριο ναρκωτικών χρησιμοποιούνται για να χρηματοδοτήσουν ακροδεξιές παραστρατιωτικές οργανώσεις για να ανατρέπουν κυβερνήσεις και να πραγματοποιούν πραξικοπήματα, ο σημερινός ανεκδιήγητος εκπρόσωπος του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, σε μια αντιστροφή της πραγματικότητας, συκοφαντεί ηγεσίες κρατών που δεν υποτάσσονται στην πολιτική του και στοχοποιεί ολόκληρες χώρες και λαούς.

Σ.Σ.