Η ονομασία του ιστολογίου είναι ο τίτλος του βιβλίου του Βασίλη Σαμαρά "1917-1953, Η ιστορία διδάσκει και εμπνέει"

Σάββατο 14 Ιανουαρίου 2023

Οι Παιδοπόλεις της Φρειδερίκης. Με αφορμή τις… παπαδουπόλεις στυλ Κιβωτού και όχι μόνο…

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία, φυλ. 932, στις 14/1/2023

 

Μια από τις πολύ σοβαρές κατηγορίες της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας ενάντια στο ΚΚΕ, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, ήταν αυτή του «παιδομαζώματος», έκφραση που παραπέμπει στους Οθωμανούς και τον γενιτσαρισμό. Υπήρξε όμως παιδομάζωμα; Χιλιάδες παιδιά του εμφυλίου, κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα που ήταν ένα από τα βασικά μέτωπα της εμπόλεμης αντιπαράθεσης, μεταφέρθηκαν από τους αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού (ΔΣΕ) στις Λαϊκές Δημοκρατίες (ΛΔ) των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης, διαφυλάσσοντας έτσι τη ζωή τους. Αυτό σε καμιά περίπτωση δεν ήταν παιδομάζωμα. Υπήρξε όμως πραγματικό παιδομάζωμα στην Ελλάδα εκείνα τα χρόνια. Και συμμετείχαν σ’ αυτό η βασίλισσα Φρειδερίκη, η κυβέρνηση, οι Αμερικανοί, η Εκκλησία και γενικότερα όλοι αυτοί που αυτοαποκαλούνταν «εθνικόφρονες».


Κυριακή 1 Ιανουαρίου 2023

Βιβλιοπαρουσίαση. Να μην ξαναβαδίσουμε στους δρόμους του πολέμου

 Κώστας Βλαχόπουλος*

 Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα των Συντακτών 30-31 Δεκεμβρίου 2022 (Ένθετο Νησίδες)


Στους σαράντα μήνες που κράτησε η Μικρασιατική Εκστρατεία οι δυο λαοί, ο ελληνικός και ο τουρκικός, ποτισμένοι με το δηλητήριο του εθνικισμού, φέρθηκαν ο ένας στον άλλον με τρόπο που δεν χωράει ανθρώπου νους.

Η συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή στάθηκε η αφορμή για το τελευταίο βιβλίο των εκδόσεων «Εκτός των Τειχών», ένα συλλογικό έργο με τίτλο «1919-1922. Απεσταλμένοι των Ισχυρών, για τη Μεγάλη Ιδέα. Στους δρόμους του πολέμου και της καταστροφής. Κείμενα για τη Μικρασιατική Εκστρατεία και την προσφυγιά».

 

Σίμος Κερασίδης. Ο Βιβλιοτάφος της Κωνσταντινούπολης

 

Την Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου έγινε η παρουσίαση του νέου λογοτεχνικού βιβλίου του Σίμου Κερασίδη στο Κέντρο Πολιτισμού στην Τούμπα, εκδήλωση που οργάνωσε η Πρωτοβουλία Κατοίκων Τούμπας. Για το βιβλίο μίλησαν ο συγγραφέας Χρήστος Κατιάκος, ο Δημήτρης Παυλίδης και ο ίδιος ο συγγραφέας. Την εκδήλωση συντόνισε η βιβλιόφιλος Άννα Πατέρα ενώ χαιρετισμό απεύθυνε ο πρόεδρος της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος, Ελευθέριος Μουφτόγλου.

Παρακάτω δημοσιεύουμε το κείμενο της παρουσίασης του Δ. Παυλίδη.

 

Σάββατο 24 Δεκεμβρίου 2022

Οι Ρομά στην Αντίσταση

 Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 931, στις 24/12/2022

 


Στις 16 Δεκεμβρίου 1942, πριν από 80 χρόνια, ο Χάινριχ Χίμλερ, ο ανώτατος αρχηγός των Ες Ες, ο άνθρωπος που οργάνωσε το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, διέταξε να μεταφερθούν οι Ρομά από τα γκέτο στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς. Ήταν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στη ναζιστική Γερμανία και η εντολή για την ίδρυσή του, το 1940, δόθηκε από τον ίδιο. Από τότε ξεκίνησε το σχέδιο για την μαζική εξόντωσή τους.

 

Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2022

ΚΚΕ(μ-λ). Ακροβασίες της αναρχίας/αυτονομίας στο έδαφος της ήττας και των αδιεξόδων




«Στο βαθμό που ισχύουν τα παραπάνω, αν υπήρχε δηλαδή απόφαση για “πολιτικό διαχωρισμό από τα μπλοκ της αναρχίας” τότε οι οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς που τη συνομολόγησαν -ή δεν την κατήγγειλαν ανοιχτά- έχουν υποπέσει κατά την άποψη μας σε βαρύτατο πολιτικό ατόπημα.»



Από το κείμενο «Σχετικά με την ανακοίνωση του ΚΚΕ(μ-λ) για τη διαδήλωση της 6ης Δεκέμβρη και την απόφαση -μέρους- της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς για “πολιτικό διαχωρισμό από τα αναρχικά μπλοκ”» που δημοσιεύτηκε στο Efodos.net με την υπογραφή «Αναρχικοί/ες, Κομμουνιστές/στριες που συμμετείχαμε στη διαδήλωση της 6ης Δεκέμβρη».

Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2022

1/12/1960. Μαχητική απεργία των οικοδόμων «Οι κομμουνισταί ανασκάπτουν τα πεζοδρόμια»

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία, φυλ. 930, στις 10/12/2022



Η 1η Δεκέμβρη του 1960 σημάδεψε την ιστορία του εργατικού κινήματος της χώρας μας με την μεγάλη και μαχητική πανελλαδική απεργία των οικοδόμων. Η συγκέντρωσή τους στην Αθήνα χτυπήθηκε άγρια από την αστυνομία, με κλομπς, αύρες, δακρυγόνα και σφαίρες. Οι οικοδόμοι απάντησαν με μοναδικό τρόπο. Ήταν η μέρα που ξήλωσαν τα πεζοδρόμια.

 

Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2022

30 Νοέμβρη 1943. Το πογκρόμ κατά των αναπήρων

 

 

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 929, στις 26/11/2022

Γίνεται δύσκολα πιστευτό αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινό. Στις 30 Νοέμβρη του 1943 ταγματασφαλίτες και Γερμανοί επιτέθηκαν στα νοσοκομεία της Αττικής που νοσηλεύονταν ανάπηροι, κυρίως του ελληνοϊταλικού πολέμου. Στρατιώτες που πολέμησαν στην Πίνδο και αργότερα στο μακεδονικό μέτωπο με τους Γερμανούς, που τραυματίστηκαν και έχασαν μέλη του σώματός τους, άνθρωποι που έμειναν παράλυτοι για να κρατήσουν τα ιταλικά και γερμανικά στρατεύματα έξω από την Ελλάδα βρέθηκαν στο στόχαστρο των δυνάμεων κατοχής και των Ελλήνων συνεργατών τους.

 

Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2022

Η μάχη του ΕΑΜ απέναντι στην πείνα

  

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 928, στις 12/11/2022

Στις 27 Απρίλη του 1941 τα γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν την Αθήνα. Από τη στιγμή εκείνη θα ξεκινήσει για τον ελληνικό λαό μια περίοδος ανείπωτης τραγωδίας αλλά και απαράμιλλου ηρωισμού. Δίπλα στις φυλακίσεις, τα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις, ο λαός μας αναγκάστηκε να ζήσει και τον εφιάλτη της μαζικής πείνας. Στις αρχές του Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς, οι εικόνες με τους Αθηναίους να ψάχνουν μέσα στα σκουπίδια προμήνυαν τον τρομερό χειμώνα που έμελλε να ακολουθήσει.

 

Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2022

Οκτώβρης 1944. Η απελευθέρωση της Αθήνας και η μάχη της Ηλεκτρικής

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 926, στις 15/10/2022



Η χώρα μας είναι από τις σπάνιες περιπτώσεις που η απελευθέρωση της πρωτεύουσάς της από το ναζισμό όχι μόνο δε γιορτάζεται αλλά μόλις που αναφέρεται στα σχολικά και «επίσημα» βιβλία της Ιστορίας. Αντίθετα, γιορτάζεται η μέρα της έναρξης του πολέμου για την Ελλάδα και της εισβολής των ιταλών φασιστών, μετά την άρνηση του δικτάτορα Μεταξά να την παραδώσει.

Βιβλιοπαρουσίαση. Βασίλης Σαμαράς: «Ουκρανία. Ο πόλεμος δεν ξεκίνησε χθες δεν θα τελειώσει αύριο»

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 926, στις 15/10/2022


Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Βασίλης Σαμαράς καταπιάνεται με την Ουκρανία και το κομβικό ρόλο της στην μετα-σοβιετική αντιπαράθεση των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ με την Ρωσία. Πολλά χρόνια νωρίτερα, σε ανύποπτο χρόνο, είχε γράψει για την γεωπολιτική σημασία της Ουκρανίας στα επιθετικά σχέδια του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού αλλά και για τις φιλοδοξίες της Μόσχας για την προσέλκυση της στην στρατηγική επιρροή της. Είχε μάλιστα προφητικά επισημάνει πως η αναμέτρηση με επίδικο την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα αποκτήσει κεντρικό χαρακτήρα, θα είναι σκληρή και επικίνδυνη.

Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2022

Η Κομμούνα του Μπακού. Τότε που το όραμα του σοσιαλισμού κατανικούσε τους εθνικισμούς

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία, φυλ. 925, στη 1/10/2022

 


Πρόσφατη είδηση από τον πόλεμο στην Ουκρανία ανέφερε ότι 13 άμαχοι σκοτώθηκαν, μετά από ουκρανική επιδρομή και βομβαρδισμό στην «πλατεία των Κομισάριων του Μπακού», στο δυτικό Ντονέτσκ. Η ιστορία τους μας πηγαίνει περισσότερα από 100 χρόνια πίσω, στο Αζερμπαϊτζάν του 1918 και την εκτέλεση 26 μπολσεβίκων επαναστατών, των 26 Επιτρόπων της Κομμούνας του Μπακού.

 

Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2022

Η λήξη του Μικρασιατικού Πολέμου και η δίκη των έξι

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία, φυλ. 924, στις 17/9/2022


Λήξη του πολέμου

Το τέλος του καλοκαιριού του 1922 σημαδεύτηκε από τη μεγάλη αντεπίθεση των κεμαλικών στρατευμάτων στο μέτωπο της Μικράς Ασίας στις 13 Αυγούστου, την άτακτη υποχώρηση του ελληνικού στρατού, την κατάρρευση του μετώπου, την ήττα της Ελλάδας και την οριστική λήξη του πολέμου. Τα αποτελέσματα για την ελληνική πλευρά ήταν τραγικά. 50.000 στρατιώτες νεκροί, 75.000 τραυματίες, 1.500.000 πρόσφυγες, και 600.000 νεκροί άμαχοι που δεν κατάφεραν ποτέ να μεταβούν στην Ελλάδα. Ένα μεγάλο μέρος της Σμύρνης παραδόθηκε στις φλόγες στις 31 Αυγούστου (παλιό ημερολόγιο) και ενώ ο ελληνικός στρατός κατάφερε να περάσει απέναντι στα νησιά, δεν είχαν την ίδια τύχη χιλιάδες άμαχοι που εγκαταλείφθηκαν στο λιμάνι της Σμύρνης, βέβαιοι μέχρι και την τελευταία στιγμή -σύμφωνα με τα λεγόμενα του έλληνα αρμοστή Α. Στεργιάδη και του υπουργού Στρατιωτικών Ν. Θεοτόκη- ότι θα είναι ασφαλείς. Ακόμα και όσοι κατάφεραν να φτάσουν στο λιμάνι, λίγα μέτρα από τα πλοία των Άγγλων και των Γάλλων, έκπληκτοι είδαν ότι οι δυτικοί «σύμμαχοι», για τα συμφέροντα των οποίων ο ελληνικός στρατός έχυσε τόσο αίμα, όχι μόνο αρνήθηκαν να τους επιτρέψουν να επιβιβαστούν και να τους σώσουν αλλά, σύμφωνα με πολλές μαρτυρίες, τούς έριχναν καυτό νερό για να τους εμποδίσουν και σε πολλές περιπτώσεις τα πληρώματα των πλοίων έκοβαν τα χέρια όσων προσπαθούσαν να ανεβούν σε αυτά. Δυστυχώς για ακόμη μια φορά αποδείχθηκε ότι δυνάμεις όπως η Ελλάδα χρησιμοποιούνται στα παιχνίδια των ιμπεριαλιστών για να έχουν τελικά την τύχη του αναλώσιμου.

 

Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2022

Από την ΚΥΠ στην ΕΥΠ. Έργα και ημέρες των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών

 Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 923, στις 3/9/2022


Οι αποκαλύψεις των τελευταίων ημερών για την παρακολούθηση του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ Ν. Ανδρουλάκη από την ΕΥΠ απασχολούν την ελληνική Βουλή αλλά και τον ελληνικό λαό. Βέβαια ούτε πρωτόγνωρο είναι το γεγονός των υποκλοπών από τις μυστικές υπηρεσίες ούτε και το μοναδικό στην πλούσια δράση τους. Και πολύ περισσότερο δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο ούτε αποκλειστικό λίγων κρατών. Πραγματοποιούνται σε όλα τα κράτη, μικρά και μεγάλα. Οι παρακολουθήσεις και οι υποκλοπές είναι εγγενές χαρακτηριστικό του αστικού κράτους και των ιμπεριαλιστικών μηχανισμών και αφορά κυρίως τον έλεγχο του εργατικού και λαϊκού κινήματος, των μαζικών του οργανώσεων, της πολιτικοσυνδικαλιστικής δράσης των εργαζομένων και της πρωτοπορίας τους, των κομμουνιστών και ευρύτερα των αντιπάλων του αστικού κράτους, του «εσωτερικού εχθρού», όπως πολλές φορές έχει αναφερθεί ακόμα και στα επίσημα κείμενά τους. Φυσικά σε όλες τις εποχές και ανάλογα με τη συγκυρία, λιγότερο ή περισσότερο, οι μυστικές υπηρεσίες ενδιαφέρονται και για τον «εξωτερικό εχθρό», (από Βορρά παλαιότερα, εξ Ανατολών σχεδόν μόνιμα, αλλά και για τις «ασύμμετρες απειλές» όπως λένε, τσουβαλιάζοντας με τον όρο αυτό τους πρόσφυγες, την Αλ Κάιντα, τον ISIS, την «τρομοκρατία» κλπ. 

Παρασκευή 12 Αυγούστου 2022

Η Συνθήκη των Σεβρών

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 922 στις 23/7/2022


Η Συνθήκη των Σεβρών υπογράφτηκε στις 10 Αυγούστου 1920 (με το νέο ημερολόγιο) μεταξύ της Αντάντ και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο ομώνυμο προάστιο του Παρισιού, το οποίο είναι γνωστό για τις πορσελάνες του. Ήταν η τελευταία Συνθήκη του λεγόμενου «Συστήματος των Βερσαλλιών», που περιλάμβανε τις πέντε Συνθήκες μεταξύ νικητών και ηττημένων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου (Βερσαλλιών, Αγίου Γερμανού, Τριανόν, Νεϊγύ και Σεβρών).

 

Γιατί ενοχλεί ακόμα το Πολυτεχνείο;

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 922 στις 23/7/2022

 


Οι δηλώσεις του υφυπουργού Παιδείας για τον «μύθο» του Πολυτεχνείου δεν είναι καινούργιες. Τις ακούμε από δεξιές και ακροδεξιές φωνές συνήθως κοντά στην επέτειο του Πολυτεχνείου. Είναι επίσης εύκολο να ανασκευαστούν από οποιονδήποτε έχει στοιχειωδώς γνώση της περιόδου της δικτατορίας: Το Πολυτεχνείο δεν έριξε τη Χούντα, ήταν όμως κορύφωση του αντιδικτατορικού αγώνα που ξεκίνησε μουδιασμένα μεν, σύντομα όμως εκφράστηκε με πολλούς και ποικίλους τρόπους. Επίσης, το Πολυτεχνείο ακύρωσε την πολιτική της «γέφυρας», της νομιμοποίησης δηλαδή της Χούντας, ενώ οι τριγμοί ήταν εμφανείς στο εσωτερικό της. Η προσπάθεια να εξασφαλίσει «εθνική» νίκη στην Κύπρο ήταν η τελευταία της προσπάθεια να καταστεί συμπαθής, προσπάθεια που οδήγησε στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα.

Σάββατο 6 Αυγούστου 2022

Στρατής Δούκας: «Ιστορία ενός αιχμαλώτου»

 


Ένα αξιόλογο βιβλίο που αν και πρωτοεκδόθηκε σχεδόν 100 χρόνια πριν, αξίζει να διαβαστεί.

Η «ιστορία ενός αιχμαλώτου» αναφέρεται στις περιπέτειες ενός έλληνα στρατιώτη του Νικόλα Κοζάκογλου ο οποίος δεν κατάφερε να διαφύγει και αιχμαλωτίστηκε μετά τη λήξη του Μικρασιατικού Πολέμου το 1922. Μεταφέρθηκε στα βάθη της Τουρκίας, βασανίστηκε αλλά κατάφερε να δραπετεύσει. Από τη στιγμή εκείνη ξεκινά γι’ αυτόν μια περιπέτεια στην προσπάθειά του να φτάσει στα μικρασιατικά παράλια και να περάσει στην Ελλάδα. Αναγκάζεται να υποδυθεί τον Τούρκο και να εργαστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να επιβιώσει και να καταφέρει τελικά να περάσει απέναντι. 

Πέμπτη 28 Ιουλίου 2022

Πόλεμος στη Μικρά Ασία. Τα γεγονότα του 1922


Με το σημείωμα αυτό θα θέλαμε να κάνουμε μια αναφορά στα γεγονότα του πολέμου της Μικράς Ασίας του 1922 και ειδικότερα στο καλοκαίρι, λίγο πριν τη διαφαινόμενη ήττα του ελληνικού στρατού, την κατάρρευση του Μετώπου και την καταστροφή. Απαιτείται όμως πιο πριν και μια σύντομη παράθεση των πιο σημαντικών γεγονότων του πολέμου αυτού, ώστε να γίνουν πιο κατανοητά όσα συνέβησαν τους τελευταίους μήνες.

 

Πέμπτη 14 Ιουλίου 2022

Γυναίκες στην εξορία: Τρίκερι 1948-1953

 Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία, φυλ. 921, στις 9/7/2022


Το Τρίκερι, το μικρό καταπράσινο νησάκι του Παγασητικού, «φιλοξένησε» την τελευταία περίοδο του εμφυλίου και τα κατοπινά χρόνια χιλιάδες γυναίκες εξόριστες. Κάτω από δύσκολες συνθήκες, προσπάθησαν να επιβιώσουν με θάρρος και αξιοπρέπεια. Πολλές είχαν μαζί και τα παιδιά τους και ταυτόχρονα αναγκάστηκαν να κάνουν μια υπεράνθρωπη προσπάθεια να τα γλιτώσουν από την πείνα και τις αρρώστιες.

 

Παρασκευή 1 Ιουλίου 2022

Με αφορμή το θέμα της Γλώσσας στις Πανελλαδικές. Ποια ιστορία διδάσκεται και ποια χρειαζόμαστε

 Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία γυλ. 920, στις 25/6/2022


Το φετινό θέμα της Γλώσσας στις Πανελλήνιες Εξετάσεις αφορούσε την αξία και τον τρόπο διδασκαλίας της Ιστορίας και προξένησε μεγάλη συζήτηση. Παραδόξως, η συζήτηση δεν αφορούσε τόσο αν το θέμα ήταν εύκολο ή δύσκολο, αν οι μαθητές έγραψαν καλά ή όχι, αλλά την ίδια την ουσία του κειμένου. Πρέπει να διδάσκεται η ιστορία, σε ποιους, πώς και γιατί;

 

Σάββατο 11 Ιουνίου 2022

Κούβα 1962-2022. Εξήντα χρόνια εγκληματικό αμερικάνικο εμπάργκο σε βάρος του κουβανικού λαού

Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία, φυλ. 919, στις 11/6/2022


Ήταν 3 Φλεβάρη του 1962 όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Κένεντι επέβαλε το αμερικανικό εμπάργκο στην Κούβα. Για 60 χρόνια το νησί της Επανάστασης δέχθηκε δεκάδες επεμβάσεις από τις ΗΠΑ, εμπορικούς αποκλεισμούς και απαγορεύσεις τροφίμων, φαρμάκων, όπλων και άλλων εμπορευμάτων. Το κόστος για το λαό της Κούβας ήταν τεράστιο σε χρήμα αλλά και ανθρώπινες ζωές.